'Wat is een vrijdenker?' (Dan Barker)

Wat is een vrijdenker?vrij-den-ker n. een persoon die zich een mening over religie vormt op basis van de rede, onafhankelijk van traditie, autoriteit, of gevestigd geloof. Tot de vrijdenkers behoren ook de atheïsten, agnosten en rationalisten.

Iemand die zich conformeert aan een bijbel, geloofsovertuiging, of Messias kan geen vrijdenker zijn. Voor een vrijdenker zijn openbaring en geloof ongeldig en orthodoxie is geen garantie voor waarheid.

 

Hoe weten vrijdenkers wat waarheid is?

Clarence Darrow zei ooit, "Ik geloof niet in God omdat ik niet in Moeder Gans geloof."

Vrijdenkers zijn naturalistisch. Waarheid is de mate waarin een veronderstelling overéén komt met de realiteit. Realiteit is gelimiteerd tot datgene wat direct controleerbaar is door onze natuurlijke zintuigen of indirect duidelijk wordt door het juiste gebruik van de rede.

De rede is een werktuig, dat de waarheid van een bewering toetst door middel van de wetenschappelijke methode. Een bewering die verondersteld wordt waar te zijn, moet te testen zijn (welk bewijs of herhaalbare experimenten bevestigen het?), te weerleggen (waardoor wordt het theoretisch tegengesproken, en hebben alle pogingen de onjuistheid aan te tonen gefaald?), eenvoud (is het de meest simpele uitleg, met zo weinig mogelijk stellingen?), en logisch (is het vrij van tegenstrijdigheden, non sequitur, of niet relevante ad hominem drogredeneringen?).

 

 

 

Hebben vrijdenkers een basis voor moraal?

Moraliteit is geen groot mysterie. De meeste vrijdenkers gebruiken als maatstaf de rede en vriendelijkheid. zoals de auteur Barbara Walker opmerkte: " Moraal is simpelweg datgene wat anderen niet kwetst. Vriendelijkheid . . . zegt alles."

 

De meeste vrijdenkers zijn humanisten, en baseren moraal op menselijke behoeften, en niet op "kosmische heersers." Dit omvat ook het respect voor onze planeet, inclusief de andere dieren, en feministische principes van gelijkheid.

 

Morele dilemma’s brengen een confrontatie van waarden met zich mee, waarbij een zorgvuldig gebruik van de rede nodig is om de uitkomsten af te wegen. Vrijdenkers zijn van mening dat religie een gevaarlijke en ondeugdelijke "moraliteit" promoot, gebaseerd op blinde gehoorzaamheid, niet onderzochte ultimatums, en "onrealistische" hemelse beloningen of gruwelijke helse bedreigingen. Vrijdenkers proberen hun acties te baseren op de gevolgen voor reële, levende mensen.

 

 

Heeft het leven zin voor vrijdenkers?

Vrijdenkers zijn er van overtuigd dat zin in het leven haar oorsprong moet vinden in het bewustzijn. Omdat het universum geen bewustzijn heeft en het heelal zich niet om ons bekommert, zul je zelf actie moeten ondernemen, als je een doel wilt in je leven. Individuen hebben keuzevrijheid, binnen de grenzen van de menselijke moraliteit.

 

Sommige vrijdenkers vinden betekenis in menselijke betrokkenheid, sociale vooruitgang, kunst, muziek, literatuur, persoonlijk geluk, plezier, vreugde en het bevorderen van de wetenschap.

 

Benodigd de complexiteit van het leven een ontwerper?

De complexiteit van het leven benodigd een verklaring. Darwin’s evolutie theorie, met zijn natuurlijke selectie over een periode van miljoenen jaren, heeft een verklaring geleverd. Een hemelse ontwerper is geen antwoord omdat de complexiteit van een dergelijk wezen onderworpen zou zijn aan hetzelfde nauwkeurige onderzoek.

 

Zelfs een kind weet de vraag te stellen: "Als God alles heeft gemaakt, wie heeft dan God gemaakt?"

 

Vrijdenkers zien dat er veel chaos, lelijkheid en pijn in het universum is, waarvan elke verklaring van de oorsprong verantwoording moet afleggen.

 

 

Waarom zijn vrijdenkers tegen religie?

Vrijdenkers zijn overtuigd dat religieuze aanspraken de test van de rede niet hebben kunnen weerstaan. Niet alleen is er niets te winnen bij het geloven van onwaarheid, Maar er is alles te verliezen wanneer we het onmisbare werktuig van de rede offeren op het altaar van het bijgeloof.

 

De meeste vrijdenkers beschouwen religie niet alleen als onwaar, maar als schadelijk. Het is gebruikt als rechtvaardiging voor oorlogen, slavernij, seksisme, racisme, homofobie , verminking, onverdraagzaamheid, en onderdrukking van minderheden. Het totalitarisme van religie verstikt de vooruitgang.

 

Heeft religie niet erg veel goed gedaan in deze wereld?

Veel religieuzen zijn goede mensen—maar dat zouden ze ook zonder geloof zijn.

 

Religie heeft geen monopolie op goede daden. De moderne sociale en morele vooruitgang is vaak het werk van mensen zonder een geloof geweest --inclusief Elizabeth Cady Stanton, Susan B. Anthony, Charles Darwin, Margaret Sanger, Albert Einstein, Andrew Carnegie, Thomas Edison, Marie Curie, H. L. Mencken, Sigmund Freud, Bertrand Russell, Luther Burbank en vele anderen die de mensheid hebben verrijkt.

 

De meeste religies hebben consequent elke vooruitgang weerstaan –inclusief de afschaffing van de slavernij; stemrecht voor vrouwen en de keus voor anticonceptie en abortus; medische ontwikkeling zoals anesthesie; de wetenschappelijke aanvaarding van het heliocentrische zonnestelsel en evolutie, en het principe van de scheiding van kerk en staat.

 

Hebben vrijdenkers een bepaalde politieke overtuiging?

Nee, het vrijdenken is een filosofische, en geen politieke positie. Vrijdenken vandaag de dag omvat aanhangers van feitelijk alle politieke overtuigingen, zoals Kapitalisten, Libertariers, Socialisten, Communisten, Republikeinen, Democraten, Liberalen en Conservatieven. Er is geen filosofische verbinding, tussen bijvoorbeeld atheïsme en communisme. Sommige vrijdenkers, zoals Adam Smith en Ayn Rand, waren verknochte kapitalisten; tevens waren er diep religieuze communistische groeperingen, zoals de vroege Christelijke kerk.

 

Vrijdenkers zijn voor de scheiding van kerk en staat.

 

Is atheïsme/humanisme een religie?

Nee. Atheïsme is geen geloof. het is "het ontbreken van geloof" in god(en). Voor het ontbreken van geloof is geen geloof nodig. Atheïsme is inderdaad gebaseerd op een verplichting tot rationaliteit, maar dat maakt het nog geen religie.

 

Vrijdenkers passen de term religie toe op geloofssystemen die een bovennatuurlijk koninkrijk, godheid, geloof in "heilige" geschriften en conformisme aan een absolute geloofsbelijdenis insluiten.

 

Seculier humanisme kent geen god, bijbel of verlosser. Het is gebaseerd op natuurlijke rationele principes. Het is flexibel en relatief--het is geen religie.

 

Waarom mag ik mij gelukkig prijzen een vrijdenker te zijn?

Vrijdenken is redelijk. Een vrijdenker heeft het recht zelf na te denken. Een verscheidenheid van individuen, denkend zonder dwang of orthodoxie, staat toe dat ideeën worden getest, verworpen of aangenomen.

 

Vrijdenkers zien niets in het blinde handhaven van eeuwenoud bijgeloof of zelfwegcijferende onderwerping aan hemelse tirannen, alleen gekend door middel van primitieve "openbaringen." Vrijdenken is respectabel. Als vrijdenker ben je echt vrij.

 

Hoe kan ik het vrije denken ondersteunen?

[Onderstaande is uiteraard niet van toepassing voor de Nederlandse lezer. Wij adviseren als alternatief de vrijdenkersvereniging 'De Vrije Gedachte', of het Humanistisch Verbond.]

 

Sluit u aan bij de Freedom From Religion Foundation, Inc., een gemeenschap van vrijdenkers die er aan werken de kerk en staat gescheiden te houden, en de gemeenschap te informeren over de gezichtspunten van niet gelovigen. Opgericht in 1978, de stichting onderneemt gerechtelijke stappen tegen schending van de grondwet, spreekt zich uit voor vrijdenkers door middel van de media en debatten op academisch niveau, drukken boeken en literatuur en publiceren Freethought Today, het enige vrijdenkers nieuwsblad in de verenigde staten.

 

Copyright 1993 by Dan Barker. All rights reserved

 

Copyright translation 2003 by G. Klein

 

Lees ook:

'Waarom Jezus?' Dan Barker
'Atheïsme kan levens veranderen' Dan Barker, de predikant die atheïst werd

 

Forum

 

[G1]Non sequitur (lat. het volgt niet) is de aanduiding voor een logische fout in een bewijs. b.v. Ze is niet vriendelijk, dus zal ze haar hond wel slaan.

[G2]1. Argumentum Ad Hominem
Bij deze drogredenering gaat de spreker ervan uit dat hij een opponent zijn standpunt kan opdringen door hem of haar persoonlijk aan te vallen.

[G3]Afkeer van homosexuelen

[G4] Met de zon in het centrum