Friedrich Nietzsche - Diverse boeken

Friedrich Nietzsche

De geboorte van de tragedie<br>Friedrich Nietzsche
De geboorte van de tragedie
Friedrich Nietzsche

De geboorte van de tragedie
'De geboorte van de tragedie' is het eerste boek dat Nietzsche publiceerde. Het verscheen in 1872. Nietzsche was in die tijd hoogleraar klassieke talen te Bazel, maar hij schreef dit boek niet als classicus: hij manifesteert zich meteen als de grote filosoof die zich niet beperkt tot specialistische beschouwingen, maar op zoek gaat naar de grote verbanden. Dat is ook de reden dat het boek bij verschijnen op hevige kritiek stuitte. Men vond het te speculatief.

 

'De geboorte van de tragedie' mag dan een jeugdwerk zijn, alle thema's die Nietzsche later zou uitwerken, kondigen zich hier al aan: de wil tot macht, de moraalkritiek, het 'amor fati' en de eeuwige terugkeer. Eén thema staat in 'De geboorte van de tragedie' echter centraal: de Griekse cultuur. Nietzsche laat zien hoe deze zich heeft ontwikkeld vanuit de dynamiek van twee principes: het apollinische en het dyonisische. Het apollinische vertegenwoordigt de wereld van de droom en de harmonie, het dyonisische de roes en de chaos. Hij toont aan hoe deze driften niet alleen hun stempel hebben gedrukt op de Griekse cultuur, maar doorwerken in de gehele ontwikkeling van de Europese cultuur. Daarmee krijgen zijn cultuurfilosofische inzichten een universele geldigheid en hebben ze nog niets aan actualiteit ingeboet.

 

De antichrist<br>Friedrich Nietzsche
De antichrist
Friedrich Nietzsche

 

 

De Antichrist
'De antichrist' behoort tot de geschriften die in 1888, in Nietzsches allerlaatste productieve periode, tot stand komen. Vuriger, furieuzer aanklacht tegen zijn tijdgenoten heeft hij niet geschreven. Aan de hand van een koelbloedige ontleding van de fundamenten waarop het christendom en het instituut Kerk berusten, wordt de decadentie van de moderne, Europese cultuur aangetoond. Nietzsche stelt het christelijk geloof aansprakelijk voor de ondergang van de antieke wereld en voor de decadentie in het algemeen, gefundeerd als het is op ressentiment, legenachtigheid, tegennatuurlijkheid en verachting van de seksualiteit. Nietzsche reserveerde zijn vernietigendste banblliksems voor deze 'nog altijd onovertroffen vorm van dodelijke vijandschap tegen de realiteit'.Met de afronding in september 1888 van 'De antichrist', het eerste (en enige) boek van zijn voorgenomen project 'Herwaardering van alle waarden', brak Nietzsche naar zijn zeggen de geschiedenis in tweeën - voor hem, na hem - en begon een nieuwe tijdrekening, met 1888 als jaar één. Desondanks heeft het boek, onder meer door die paar bijna tedere zinsneden over de oorspronkelijke 'christelijke praktijk', vele lezers juist in hun geloof gesterkt.

 

Aldus sprak Zarathoestra<br>Friedrich Nietzsche
Aldus sprak Zarathoestra
Friedrich Nietzsche

 

Aldus sprak Zarathoestra
Dit is ongetwijfeld het bekendste, maar misschien ook het meest raadselachtige boek van de Duitse filosoof (1844-1900). Zelf beschouwde hij het als het hoogste geschenk dat ooit aan de mensheid werd gegeven. Voor de 20e eeuw, die in het teken zou staan van het nihilisme en de overwinning op de christelijke moraal, zou het de 'Bijbel' moeten zijn van een nieuw soort adel, de Uebermensch. Zover is het nooit gekomen, hoewel het door zijn extatische toon en visionaire kracht menig denker, dichter en kunstenaar, ook nu nog, inspireerde. Marsmans heldere en informatieve inleiding is nog steeds erg leesbaar, wat niet altijd geldt voor Endts vertaling, die een wat archaïsch Nederlands opleverde, al benadert hij daarmee wel goed de duistere, archaïsche, oud-testamentische atmosfeer van het origineel. Wilfred Oranje maakte recent een wat vlotter leesbare nieuwe vertaling (a.i. 97-12-157-6). (Biblion recensie)

 

 

Ecce homo<br>Friedrich Nietzsche
Ecce homo
Friedrich Nietzsche

 

 

 

Ecce Homo
Weergaloos zelfportret van de filosoof die verwachtte pas 'postuum geboren' te worden. Ecce homo, in 1888 vlak voor zijn geestelijke instorting voltooid, werd pas acht jaar na zijn dood (1908) voor het eerst uitgegeven, en ook nog ernstig onttakeld door Nietzsches op eigenroem bedachte zus. Nog steeds brengt de vraag hoe serieus deze met superieure ironie geschreven autobiografie moet worden genomen de grote geesten in beroering. Bijwijlen tot schaterlachten verleidend, bijwijlen tot gniffelen, vaak ook ongebreideld zelfingenomen en ronduit dreigend van toon, sleept Nietzsche de lezer mee door de dalen en pieken van zijn noodlotsgedreven, onvervangbare en schitterende bestaan in Turijn, Bazelf, Bayreuth en Rome.

 

 

Voorbij goed en kwaad<br>Friedrich Nietzsche
Voorbij goed en kwaad
Friedrich Nietzsche

 

 

 

Beschrijving:
Nietzsche doet in VOORBIJ GOED EN KWAAD (1886) meer dan ooit een poging tot een systematische behandeling van thema's waarop al eerder, ook in het voorafgaande lyrische 'Aldus sprak Zarathoestra', werd gezinspeeld. In dit 'gevaarlijke boek' worden het kennend subject en de vrije wil als ficties ontzenuwd. Nietzsche legt springstof onder de heersende metafysica, en begrippen als objectiviteit, verantwoordelijkheid en historisch besef worden rigoureus tot hun oorsprong als 'wil tot macht' herleid.

Nietzsche maakt 'een studie van de doorsneemens' (par. 26) en analyseert de banaliteit (par. 268) om er zich als voorname geest en 'goede Europeaan' van te distantiëren. In dit kader introduceert hij het fundamentele onderscheid tussen herenmoraal, met het begrippenpaar 'goed en slecht' als expressie van de aristocratische geest, en slavenmoraal als bron van het begrippenpaar 'goed en kwaad'. Dat hij zich realiseerde dat hij zijn filosofische opstelling in een isolement voerde, blijkt uit de beroemde Nazang 'Uit hoge bergen'. Nietzsche besefte dat zijn filosofie pas in de toekomst - rond 2000 - op instemmende lezers kon rekenen.

 

De vrolijke wetenschap<br>Friedrich Nietzsche
De vrolijke wetenschap
Friedrich Nietzsche

 

Beschrijving:
De vrolijke wetenschap (1882) is Nietzsches meest zonovergoten boek. Hij ontdekt de genezende invloed op het denken van het Zuiden, het mediterrane klimaat. Hij spiegelt zich aan de gaya scienza van de Provençaalse troubadour, die zanger, ridder en vrije geest ineen is. Nietzsche speelt in dit boek een gevaarlijk spel met alles wat 'heilig, goed, onaanraakbaar, goddelijk heette'. De dood van God, doe in dit boek wordt aangekondigd, maakt de mens zelf voortaan tot de verantwoordelijke voor het voortbestaan. Die wetenschap is even ijzingwekkend als bevrijdend. Reden waarom de lichtvoetige ode aan de wereld van de schijn culmineert in de diepzinnige gedachte van 'de eeuwige wederkeer van hetzelfde'. Nietzsche anticipeert hiermee op de nihilistische onverschilligheid die na het afscheid van de bovennatuurlijke instanties op de loer ligt. Met 'de eeuwige wederkeer' proclameert hij de onvoorwaardelijke trouw aan het onvervangbare, aardse leven als de hoogste waarde.

Afgodenschemering<br>Friedrich Nietzsche
Afgodenschemering
Friedrich Nietzsche

 

Beschrijving:
Hoe men met de hamer filosofeertAfgodenschemering (1886 ) is in betrekkelijk korte tijd, twee maanden, geschreven, alsof Nietzsche voorvoelde dat hem nog maar een korte periode van geestelijke helderheid was beschoren. De bekende thema's uit zijn werk komen hier aan de orde en zoals de ondertitel 'Hoe men met de hamer filosofeert' doet vermoeden, gaat hij met ongekende felheid te werk. Het lijkt alsof hij alle vooroordelen en ideologieën uit zijn tijd - de afgoden uit de titel - niet alleen met een hamer wil aanslaan om hun .holheid te laten weerklinken, maar ze ook daadwerkelijk met de mokerslagen van zijn tirades wil verbrijzelen.Onder de vele afgoden die Nietzsche aan de kaak stelt vinden we onder meer het christendom, het Duits nationalisme, het antisemitisme, het feminisme, de arbeidersbeweging en de Wagner-verering.