De uitdrukking: "Tot slaaf gemaakten"

[axxyanus]

Ik ben een boek aan het lezen met een belangrijke geschiedenis component. Nu ben ik een hoofdstuk aan het lezen waarin ik geregeld de uitdrukking: "tot slaaf gemaakten". Nu ben ik die uitdrukking al wel eerder tegengekomen en heb ik daar toen ook vraagtekens bij gezet maar dat waren steeds korte stukken zoals een opiniestuk in een krant.

Nu in een hoofdstuk van een boek ervaar ik dat toch als heel wat meer opdringerig en erger ik mij er ook aan. Je krijgt dan soms van die heel gekunstelde constructies vooral ook waar het geen verschil maakt. Een constructie zoals: "Niemand wil als tot slaaf gemaakte behandeld worden" wint niets t.o.v. "Niemand wil als slaaf behandeld worden"

Ten tweede geeft die uitdrukking mij de indruk dat ze het enkel hebben over mensen die vrij geboren werden en daarna gevangen werden en tot slaaf gemaakt. Het lijkt alsof ze de "als slaaf geborenen" totaal negeren, alsof slavernij enkel een probleem is wanneer als vrije geboren mensen tot slaaf gemaakt worden maar onschuldig als we enkel te maken hebben met als slaaf geborenen.

Dit lijkt me zo'n poging om "inclusief" taalgebruik te hanteren die IMO eerder contraproductief werkt.

[B.S.]

Yep. Afgrijselijk Nederlands ook.
Anglicisme: 'Enslaved People'.

[Peter van Velzen]

Yep. Afgrijselijk Nederlands ook.
Anglicisme: 'Enslaved People'.

In het Engels kan people naast mensen ook volk betekenen (inclusief voorouders), dus daar is het taalgebruik juist. Het letterlijk nederlandse woord voor enslaved zou "verslaafd" zijn, maar dat gaat over wat anders en daarom valt het niet goed te vertalen.

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Yep. Afgrijselijk Nederlands ook.
Anglicisme: 'Enslaved People'.

In het Engels kan people naast mensen ook volk betekenen (inclusief voorouders), dus daar is het taalgebruik juist. Het letterlijk nederlandse woord voor enslaved zou "verslaafd" zijn, maar dat gaat over wat anders en daarom valt het niet goed te vertalen.

Je zou de zin lijdend kunnen maken,

"Hij werd/wordt geslaafd."

[B.S.]

Het Engelse werkwoord 'to enslave' loopt soepeler dan de Nederlandstalige termen, 'als slaven weggevoerd', 'wegvoeren in slavernij', 'als slaven verkocht' of moeizamer Nederlands 'tot slavernij gebracht'.

Maar in het Engels wordt het ook steeds moeizamer met 'enslaved persons' i.p.v. gewoon 'slaves'.

[axxyanus]

Het Engelse werkwoord 'to enslave' loopt soepeler dan de Nederlandstalige termen, 'als slaven weggevoerd', 'wegvoeren in slavernij', 'als slaven verkocht' of moeizamer Nederlands 'tot slavernij gebracht'.

Maar in het Engels wordt het ook steeds moeizamer met 'enslaved persons' i.p.v. gewoon 'slaves'.

Ja en ook in het Engels lijkt het dat je het dan niet hebt over de personen die als slaaf geboren werden.

[Jagang]

Ten tweede geeft die uitdrukking mij de indruk dat ze het enkel hebben over mensen die vrij geboren werden en daarna gevangen werden en tot slaaf gemaakt. Het lijkt alsof ze de "als slaaf geborenen" totaal negeren, alsof slavernij enkel een probleem is wanneer als vrije geboren mensen tot slaaf gemaakt worden maar onschuldig als we enkel te maken hebben met als slaaf geborenen.

Ik denk dat hun punt net is dat "als slaaf geboren worden" niet bestaat, maar dat je altijd als mens geboren wordt, en dat tot slaaf gemaakt worden altijd het werk is van andere mensen, ook wanneer je in de baarmoeder dat stempel al krijgt.

Maar ik houd me zelf ook niet zo heel veel meer bezig met de pejorisatietredmolen.
Elke vernieuwing gaat gepaard met langere combinaties, en complexere termen.

Tegelijkertijd voel ik me niet echt comfortabel met het praten óver mensen die dit betreft, in plaats van mét.

[heeck]

pejorisatietredmolen

Jagang,

Een woord om in je mond te nemen en goed te proeven!
En dan net als met ouderwetse pruimtabak licht verslaafd op door te kauwen.

Roeland

[axxyanus]

Ten tweede geeft die uitdrukking mij de indruk dat ze het enkel hebben over mensen die vrij geboren werden en daarna gevangen werden en tot slaaf gemaakt. Het lijkt alsof ze de "als slaaf geborenen" totaal negeren, alsof slavernij enkel een probleem is wanneer als vrije geboren mensen tot slaaf gemaakt worden maar onschuldig als we enkel te maken hebben met als slaaf geborenen.

Ik denk dat hun punt net is dat "als slaaf geboren worden" niet bestaat, maar dat je altijd als mens geboren wordt, en dat tot slaaf gemaakt worden altijd het werk is van andere mensen, ook wanneer je in de baarmoeder dat stempel al krijgt.

Dat wil ik best aannemen. Alleen vraag ik mij dan af of dat een punt is dat gemaakt moet worden? Is dat een punt waarvan de schrijvers denken dat hun lezers er niet van op de hoogte zijn? En als het antwoord ja is, is het dan nodig om dat zo obsessief steeds opnieuw zo direct onder de aandacht te blijven brengen?

En wat dan met andere dergelijke woorden. Het zelfde kan namelijk gezegd worden over nationaliteit. Niemand wordt geboren als Belg, Nederlander, Italiaan, ... Ook dat is het werk van andere mensen. Dan heb je nog woorden als "horige", "lijfeigene" maar ook "adel".

Het lijkt zo selectief om er enkel "slaaf" uit te pikken om niet alleen dat punt te maken maar dat punt dan nog eens zo obsessief te willen blijven maken.

Maar ik houd me zelf ook niet zo heel veel meer bezig met de pejorisatietredmolen.
Elke vernieuwing gaat gepaard met langere combinaties, en complexere termen.

Tegelijkertijd voel ik me niet echt comfortabel met het praten óver mensen die dit betreft, in plaats van mét.

Dat begrijp ik wel ergens. Maar dan moet je wel de gelegenheid hebben om met zo iemand van gedachten te wisselen. Heb jij weet van een auteur die in een blog of iets dergelijks dit soort zaken bespreekt? Ik heb daar geen weet van. Voor zover ik kan zien, hebben sommige auteurs gewoon beslist om vanaf nu zo te schrijven en krijg je het als lezer gewoon op je bord. Dan blijft er niet veel anders over om daar met anderen eens over van gedachten te wisselen.

[Jagang]

Dat wil ik best aannemen. Alleen vraag ik mij dan af of dat een punt is dat gemaakt moet worden? Is dat een punt waarvan de schrijvers denken dat hun lezers er niet van op de hoogte zijn? En als het antwoord ja is, is het dan nodig om dat zo obsessief steeds opnieuw zo direct onder de aandacht te blijven brengen?

Ik denk dat dat vooral te maken heeft met een context waarin men met nadruk afstand wil nemen van het slaaf-zijn.
Dus "moet" dat? Nee, waarschijnlijk niet. Maar ik kan me er wel iets bij voorstellen.

En wat dan met andere dergelijke woorden. Het zelfde kan namelijk gezegd worden over nationaliteit. Niemand wordt geboren als Belg, Nederlander, Italiaan, ... Ook dat is het werk van andere mensen. Dan heb je nog woorden als "horige", "lijfeigene" maar ook "adel".

Nou ja, nationaliteit hangt niet (automatisch) samen met onderdrukking, tot slaaf gemaakt worden uiteraard wel.
Je punt over lijfeigenen en horigen klopt op zich wel, maar er zijn denk ik relatief weinig mensen die zelfs indirect nog last hebben van zo'n erfenis.
Voor wat betreft adel ben ik het er mee eens, omdat de adel doorgaans een geprivilegieerde groep is, de andere kant van de medaille der onderdrukking. De jure privileges op basis van louter afkomst zijn zó 1850..

Dat begrijp ik wel ergens. Maar dan moet je wel de gelegenheid hebben om met zo iemand van gedachten te wisselen. Heb jij weet van een auteur die in een blog of iets dergelijks dit soort zaken bespreekt? Ik heb daar geen weet van. Voor zover ik kan zien, hebben sommige auteurs gewoon beslist om vanaf nu zo te schrijven en krijg je het als lezer gewoon op je bord. Dan blijft er niet veel anders over om daar met anderen eens over van gedachten te wisselen.

Vaak spreken groepen activisten (KOZP, Grauwe Eeuw, bijvoorbeeld) ook in een dergelijke taal.
Het zou mooi zijn wanneer er eens een activist hier langs zou komen, want ik heb zo'n vermoeden dat dit forum behoorlijk "wit" is.
Ook zijn niet alle activisten even redelijk, dat verschilt nogal per persoon.
Doch enige diversiteit zou ik willen aanmoedigen.
Of de bedoelde mensen hier ook zouden willen posten is nog even vers twee.

[axxyanus]

Dat wil ik best aannemen. Alleen vraag ik mij dan af of dat een punt is dat gemaakt moet worden? Is dat een punt waarvan de schrijvers denken dat hun lezers er niet van op de hoogte zijn? En als het antwoord ja is, is het dan nodig om dat zo obsessief steeds opnieuw zo direct onder de aandacht te blijven brengen?

Ik denk dat dat vooral te maken heeft met een context waarin men met nadruk afstand wil nemen van het slaaf-zijn.
Dus "moet" dat? Nee, waarschijnlijk niet. Maar ik kan me er wel iets bij voorstellen.

Ja ik kan mij daar ook iets bij voorstellen. Het wordt alleen na een tijdje erg vermoeiend voor de lezer. Als een schrijver steeds op de zelfde spijker blijft slaan, dan heb ik na een tijdje zo iets van: Ja ja, je hebt je punt nu al wel gemaakt, je hoeft dat niet voor de zoveelste maal te herhalen en na nog een aantal van dergelijke spijkerslagen, leg ik het boek dan opzij.

De schrijver lijkt dan meer belangstelling te hebben in het signaleren van zijn deugd, dan in het meetrekken van mensen in zijn verhaal. Als iemand wil duidelijk maken hoe erg slavernij was, dan heb ik er als lezer meer aan dat mij de omstandigheden van de slaven uitgelegd worden dan dat de schrijver met elk vermelden van de slaven, er een punt van maakt om met nadruk afstand te willen nemen.

En dat is voor mij niet beperkt tot dit onderwerp. Als iemand schrijft over een ander controversieel onderwerp, dan wil ik ook niet dat dat boek al te duidelijk doorspekt wordt met onderbrekingen waarin de schrijver met nadruk afstand wil nemen van het onderwerp.

Het is natuurlijk mogelijk dat het publiek dat smult van dit soort distrantiëren groter is dan het publiek dat afhaakt en een schrijver moet uiteindelijk zijn brood verdienen maar voor mij is het toch een struikelblok om een dergelijk boek uit te lezen.

Dat begrijp ik wel ergens. Maar dan moet je wel de gelegenheid hebben om met zo iemand van gedachten te wisselen. Heb jij weet van een auteur die in een blog of iets dergelijks dit soort zaken bespreekt? Ik heb daar geen weet van. Voor zover ik kan zien, hebben sommige auteurs gewoon beslist om vanaf nu zo te schrijven en krijg je het als lezer gewoon op je bord. Dan blijft er niet veel anders over om daar met anderen eens over van gedachten te wisselen.

Vaak spreken groepen activisten (KOZP, Grauwe Eeuw, bijvoorbeeld) ook in een dergelijke taal.
Het zou mooi zijn wanneer er eens een activist hier langs zou komen, want ik heb zo'n vermoeden dat dit forum behoorlijk "wit" is.
Ook zijn niet alle activisten even redelijk, dat verschilt nogal per persoon.
Doch enige diversiteit zou ik willen aanmoedigen.
Of de bedoelde mensen hier ook zouden willen posten is nog even vers twee.

Misschien dat dat mijn probleem is. Ik verwacht dat een schrijver, toch van een boek een pamflet is weer iets anders, een wat meer afstandelijke houding aanneemt dan een activist. IMO moet een schrijver de feiten duidelijk uitleggen, zodat de lezers daarna tot hun eigen besluit kunnen komen. Als een schrijver op deze manier aangeeft wat het besluit moet zijn, dan geeft hij IMO zijn lezers niet voldoende ruimte om de zaken zelf te overdenken.

[Georgie]

Het heeft allemaal met gevoelswaarden/lading te maken en vooral met perceptie.
Van oorsprong neutrale woorden en uitdrukkingen kunnen soms in de oren van mensen die daar (over)gevoelig voor zijn een negatieve lading krijgen. Zij moeten dan, vinden die lange tenen, vervangen worden door nieuwe, meer eufemistische, of liever gezegd minder beladen woorden of uitdrukkingen. Men vergeet echter dat die nieuwe woorden en uitdrukkingen op den duur ook weer gevoelswaarde (lading) krijgen die dan ook weer als negatief en/of kwetsend ervaren wordt en dan ook weer vervangen moet worden. Dit is een eindeloze weg die uiteindelijk niks oplost. Maar integendeel juist afkeer en verzet oproept. Dat maakt dit topic wel duidelijk. Contraproductief dus. Net als KOZP en dat soort activistische oprispingen.
Volgens mij heeft de hele ontwikkeling zoals die op dit moment in onze taal gaande is in de eerste plaats te maken met een zwak zelfbeeld van de activisten die deze –inderdaad afgrijselijke– anglicismen doordrukken. En dan heb ik het niet alleen over "slaaf" > "slaafgemaakte", maar ook over "neger" > "mensen van kleur" en "blank" > "wit".
Allemaal door onze Afro-Surinaamse "racisme! racisme!"-activisten geïntroduceerd toen ze de strijd om gelijke rechten zoals die in de VS gestreden wordt in onze samenleving importeerden, daarbij achteloos voorbijgaand aan het feit dat onze samenleving de Amerikaanse niet is. Onze mentaliteit de Amerikaanse niet is. Veel minder hysterisch, veel minder gewelddadig.

Als wij van onze samenleving een veelkleurige inclusieve samenleving willen maken moeten we ophouden met deze ad hoc incidenten-aanpak.
We moeten eerst de achterliggende mechanismen die discriminatie en "racisme" triggeren grondig laten onderzoeken. Niet door juristen, neerlandici, ict-ers, antropologen of dichters, zoals nu gebeurt, maar door gespecialiseerde psychologen en dan aan de hand van hun diagnoses therapieën ontwikkelen.
Een lang, zwaar, Herculisch karwei, maar volgens mij de enige manier om het doel te bereiken

[Jagang]

En dat is voor mij niet beperkt tot dit onderwerp. Als iemand schrijft over een ander controversieel onderwerp, dan wil ik ook niet dat dat boek al te duidelijk doorspekt wordt met onderbrekingen waarin de schrijver met nadruk afstand wil nemen van het onderwerp.

Onderbrekingen? Misschien begrijp ik je verkeerd, maar het vervangen van de term "slaaf" met "tot slaaf gemaakten" maakt toch niet ineens dat er sprake is van een onderbreking?

Ook worden zulke boeken niet noodzakelijkerwijs geschreven om de lezer vooral maar niet tegen de haren in te strijken.

Misschien dat dat mijn probleem is. Ik verwacht dat een schrijver, toch van een boek een pamflet is weer iets anders, een wat meer afstandelijke houding aanneemt dan een activist. IMO moet een schrijver de feiten duidelijk uitleggen, zodat de lezers daarna tot hun eigen besluit kunnen komen. Als een schrijver op deze manier aangeeft wat het besluit moet zijn, dan geeft hij IMO zijn lezers niet voldoende ruimte om de zaken zelf te overdenken.

Ik denk dat A er geen tegenstelling bestaat tussen boeken schrijven en activisme.
Er zijn heel veel boeken geschreven door activisten, met een actvistische toonzetting.

En dat B wij hier de luxe hebben om alles onder een filosofisch vergrootglas te kunnen leggen, en rond te draaien, en binnenstebuiten te keren.
De activisten die pamfletten en boeken schrijven, willen vaak gewoon heel praktisch dat er iets verandert aan de manier waarop ze bejegend worden, en niet vervolgens opgescheept te worden met een "time table" voor verandering, opgesteld door de mensen die hen bekritiseren, teneinde benaderd te worden op een manier die hen volgens grondwetten en internationale verdragen al decennia lang gewoon rechtens toekomt.

Voor een deel hoort die problematiek natuurlijk gewoon tot op zekere hoogte bij het zijn van een minderheid, zo werkt de dynamiek ven minderheden vs. meerderheden nou eenmaal uit. Maar het gaat om worstelingen waar de mensen in kwestie elke dag mee te maken hebben, terwijl ze voor ons min of meer een blinde vlek zijn.

[axxyanus]

En dat is voor mij niet beperkt tot dit onderwerp. Als iemand schrijft over een ander controversieel onderwerp, dan wil ik ook niet dat dat boek al te duidelijk doorspekt wordt met onderbrekingen waarin de schrijver met nadruk afstand wil nemen van het onderwerp.

Onderbrekingen? Misschien begrijp ik je verkeerd, maar het vervangen van de term "slaaf" met "tot slaaf gemaakten" maakt toch niet ineens dat er sprake is van een onderbreking?

Bij mij voelt dat aan als een onderbreking van de normale gedachtengang. Dat is wat bijzinnen en tussenwerpsels over het algemeen doen en dat is vaak nuttig. Maar dat nut vervliegt wel snel bij onnodige frekwente herhaling.

Ook worden zulke boeken niet noodzakelijkerwijs geschreven om de lezer vooral maar niet tegen de haren in te strijken.

Dat moet ook niet en dat vraag ik ook niet. Maar als een boek de lezer tegen de haren in strijkt vanwege een doorgedreven saaie en vervelende stijlfiguur i.p.v. wegens de inhoud van het boek, dan is mijn indruk dat de schrijver de verkeerde nadruk heeft gelegd.

Misschien dat dat mijn probleem is. Ik verwacht dat een schrijver, toch van een boek een pamflet is weer iets anders, een wat meer afstandelijke houding aanneemt dan een activist. IMO moet een schrijver de feiten duidelijk uitleggen, zodat de lezers daarna tot hun eigen besluit kunnen komen. Als een schrijver op deze manier aangeeft wat het besluit moet zijn, dan geeft hij IMO zijn lezers niet voldoende ruimte om de zaken zelf te overdenken.

Ik denk dat A er geen tegenstelling bestaat tussen boeken schrijven en activisme.
Er zijn heel veel boeken geschreven door activisten, met een actvistische toonzetting.

Dit was geen activistisch boek. Dit was een boek over de geschiedenis van het humanisme en kwam te voorschijn in een hoofdstuk over de momenten waarin sommige humanisten in het verleden een richting uitgingen, die de huidige humanisten zou verbazen met o.a. voorbeelden van humanisten die seksistisch en vrouwonvriendelijk waren of weinig problemen hadden met slavernij. Als de schrijver daarin dergelijke moeite doet om zich te distantieëren van de slavernij maar geen enkele moeite doet om zich op een zelfde manier distantieëren van seksisme en vrouwonvriendelijkheid, wat moet ik dan denken van een dergelijke verschil in omgang?

En dat B wij hier de luxe hebben om alles onder een filosofisch vergrootglas te kunnen leggen, en rond te draaien, en binnenstebuiten te keren. De activisten die pamfletten en boeken schrijven, willen vaak gewoon heel praktisch dat er iets verandert aan de manier waarop ze bejegend worden, en niet vervolgens opgescheept te worden met een "time table" voor verandering, opgesteld door de mensen die hen bekritiseren, teneinde benaderd te worden op een manier die hen volgens grondwetten en internationale verdragen al decennia lang gewoon rechtens toekomt.

En in welke mate is een dergelijke schrijfstijl een hulp dan wel een hindernis in het bekomen van die practische veranderingen.

Mijn indruk is dat een aantal "activisten" niet als voornamelijk doel hebben om zaken te zien veranderen maar dat hun voornaamste doel is om een reputatie van deugdzaamheid op te bouwen onder hun medeactivisten.

Als je echt voor verandering gaat, dan schrijf je juist wel in een stijl waarmee je zo weinig mogelijk mensen tegen de haren in strijkt. Want elke persoon die je onnodig tegen de haren in strijkt, maakt het je onnodig moeilijker om een dergelijke verandering erdoor te krijgen.

De mensen proberen te bewegen om "witte mensen" te zeggen en schrijven i.p.v. "blanke mensen" lijkt me nog zo'n onnodig gevecht. Dit stoort mij persoonlijk niet, maar het is een gevecht dat zelfs als je het wint, ten gronde niets verandert. Het is niet dat de situatie zo veel beter is in landen waar "wit" gebruikt wordt.

Voor een deel hoort die problematiek natuurlijk gewoon tot op zekere hoogte bij het zijn van een minderheid, zo werkt de dynamiek ven minderheden vs. meerderheden nou eenmaal uit. Maar het gaat om worstelingen waar de mensen in kwestie elke dag mee te maken hebben, terwijl ze voor ons min of meer een blinde vlek zijn.

Welke worstelingen worden met dit soort taalgebruik dan verlicht? Het is het zelfde soort gevecht als wanneer hier het woord "allochtoon" werd ingevoerd omdat de woorden die toen gebruikt werden een te negatieve bijklank hadden. Dat is ondertussen weer afgevoerd om dat ondertussen "allochtoon" zelf die negatieve bijklank heeft. Of toen er de zoveelste actie gevoerd werd om het woord voor "gebrekkigen" aan te passen. Naar gehandicapten, invalieden, mindervalieden, andersvalieden, ... Dit soort woordaanpassingen zet geen zoden aan de dijk. De omstaanders die mee zijn kunnen zich even goed voelen want zij gebruiken niet langer dat verfoeilijk woord uit het verleden maar de omstandigheden van de mensen met een gebrek zelf verandert er niet door.

Als de focus eerder ligt op woordgebruik dan op aanpassingen op het terrein, dan is mijn indruk dat het eerder gaat om het opwekken van de schijn, dan om practische veranderingen door te voeren.

[Jagang]

[Maar als een boek de lezer tegen de haren in strijkt vanwege een doorgedreven saaie en vervelende stijlfiguur i.p.v. wegens de inhoud van het boek, dan is mijn indruk dat de schrijver de verkeerde nadruk heeft gelegd.

Tja, het is lastig voor mij om een deugdelijke reactie op zo'n subjectieve ervaring te schrijven.
Daar kan ik rationeel bezien weinig mee.

Dit was geen activistisch boek. Dit was een boek over de geschiedenis van het humanisme en kwam te voorschijn in een hoofdstuk over de momenten waarin sommige humanisten in het verleden een richting uitgingen, die de huidige humanisten zou verbazen met o.a. voorbeelden van humanisten die seksistisch en vrouwonvriendelijk waren of weinig problemen hadden met slavernij. Als de schrijver daarin dergelijke moeite doet om zich te distantieëren van de slavernij maar geen enkele moeite doet om zich op een zelfde manier distantieëren van seksisme en vrouwonvriendelijkheid, wat moet ik dan denken van een dergelijke verschil in omgang?

Ik las eerst "een boek met een geschiedeniscomponent", iets dat veel activistische boeken die aan het slavernijverleden raken natuurlijk ook hebben. Het is lastig om geen vooronderstellingen te hebben wanneer het boek bij aanvang van een topic zo vaag omschreven wordt.
Verder weet ik niet hoe de auteur de behandeling van vrouwen destijds omschreef, en dus ook niet of diegene er op eenzelfde manier afstand van kan nemen. Ik ben gedwongen vooral te reageren op jouw emoties omtrent een niet nader omschreven boek.

Hoe hoop je hier zo een goed gesprek over te hebben?

Als je echt voor verandering gaat, dan schrijf je juist wel in een stijl waarmee je zo weinig mogelijk mensen tegen de haren in strijkt. Want elke persoon die je onnodig tegen de haren in strijkt, maakt het je onnodig moeilijker om een dergelijke verandering erdoor te krijgen.

In algemene zin ben ik het met deze uitspraak niet eens.
Als je naar het activisme tegen, zeg Zwarte Piet kijkt, dan is dat iets dat al decennia lang gaande is.
Je kan het juist nooit goed doen als activist.
Als je vriendelijk bent, zoals de betreffende activisten dat in de jaren '70 en '80 waren, dan wordt je niet gehoord, en blijf je onzichtbaar, en wanneer je eindelijk je geduld verliest, en meer lawaai gaat maken, is het ook niet goed, want dan ben je ineens "extreem" of "radicaal", en dan "mogen we ook niets meer".

Bovendien bedrijf je activisme en protest over het algemeen juist waar dat opvalt, en/of hinder veroorzaakt, zie bijvoorbeeld klimaatactivisten die zich aan snelwegen vastlijmen, bijvoorbeeld, of boeren die met tractoren over snelwegen rijden.