MaartenV schreef: ↑15 jul 2024 10:49
Wat het onbewuste betreft: Ap Dijksterhuis schreef een boek 'Het Slimme Onbewuste'....
Heb de samenvatting en reviews net gelezen op bol.com.
De volledige titel is "
Het slimme onbewuste denken met gevoel".
Aan denken met gevoel mogen veel vrijdenkers nog wat aan werken.
Stukje uit google's Artificiële-intelligentie erover...
Vrijdenken en denken met gevoel zijn twee belangrijke aspecten van het menselijk denken die elkaar aanvullen en versterken.
Vrijdenken is het vermogen om onafhankelijk en kritisch na te denken, zonder je te laten leiden door vooroordelen, dogma's of autoriteit. Het gaat om het stellen van vragen, het onderzoeken van bewijsmateriaal en het vormen van je eigen mening, ongeacht wat anderen vinden.
Denken met gevoel is het vermogen om je emoties te gebruiken om je begrip van de wereld te verdiepen. Het gaat om het herkennen van je eigen emoties en die van anderen, en om het gebruik van je emoties om je intuïtie en creativiteit te leiden.
...
Hiermee komen we bij het idee van de twee hersenenhelften die verschillende talen spreken.
Net als Bessel van der Kolk (zie onder) hoorde ik daar al van in de vroege jaren negentig. In tegenstelling tot hem gaf ik toen heel veel aandacht aan dat idee, heb ik me er enorm in verdiept en voor waar aangenomen. Inmiddels bevestigen scans het.
Zie...
Overschakelen naar één kant van de hersenen
Uit de scans bleek ook dat de hersenen van onze deelnemers tijdens de flashbacks alleen oplichtten aan de rechterkant. Tegenwoordig bestaat er een enorm arsenaal aan wetenschappelijke en populaire literatuur over het verschil tussen de linker- en rechterhersenhelft.
In de vroege jaren negentig had ik wel gehoord dat sommige mensen een tweedeling begonnen te maken tussen mensen met een dominante linkerhersenhelft (rationele, logische mensen) en mensen met een dominante rechterhersenhelft (intuïtieve, artistieke mensen), maar ik had niet veel aandacht besteed aan dit idee. Onze scans toonden echter duidelijk aan dat het oproepen van beelden van een trauma de rechterhersenhelft activeerde, terwijl het de linkerhersenhelft deactiveerde.
Inmiddels weten we dat de twee helften van onze hersenen inderdaad verschillende talen spreken. De rechterhersenhelft is intuïtief, emotioneel, visueel, ruimtelijk en tactiel ingesteld, en de linkerhersenhelft richt zich meer op taal, orde en analyse. Terwijl de linkerhelft van de hersenen verbaal communiceert, geeft de rechterhelft als het ware de melodie van de ervaring weer. Deze helft communiceert via gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal, door het voortbrengen van de klanken van liefde en droefenis, door te zingen, schelden, huilen, dansen of gebaren. De rechterhersenhelft wordt als eerste gevormd in de baarmoeder en is verantwoordelijk voor de non-verbale communicatie tussen moeders en hun jonge kinderen. De linkerhersenhelft komt in actie zodra kinderen taal beginnen te begrijpen en leren praten. Dit stelt hen in staat om dingen te benoemen en te vergelijken, om de onderlinge relaties tussen die dingen te begrijpen, en om een begin te maken met het delen van hun eigen, unieke, subjectieve ervaring met anderen.
De linker- en rechterhersenhelft verwerken ook ieder op geheel eigen wijze de sporen die het verleden heeft nagelaten. De linkerhelft onthoudt feiten, statistieken en de woorden die bij de gebeurtenissen horen. We doen een beroep op deze helft om onze ervaringen te verklaren en te ordenen. De rechterhelft slaat de herinneringen op aan geluiden, tastervaringen, geuren en de emoties die ze oproepen. Het reageert automatisch op stemmen, gezichtsuitdrukkingen, gebaren en plekken uit het verleden. Dat wat wordt herinnerd door de rechterhersenhelft voelt intuïtief aan als werkelijk: zoals het echt is. Natuurlijk kunnen we een opsomming geven van de goede eigenschappen van een dierbare vriendin, maar waarschijnlijk worden we het diepst geraakt door de blik op haar gezicht als zij terugdenkt aan de lievelingstante uit onze vroegste jeugd.
Onder normale omstandigheden werken de twee hersenhelften min of meer soepel samen, zelfs bij mensen van wie je zou kunnen zeggen dat ze een sterke voorkeur hebben voor één kant. Wanneer een van de twee helften (tijdelijk) wordt uitgeschakeld, of letterlijk afgesneden van de andere helft (zoals soms gebeurde bij vroegere hersenoperaties), werkt dat beperkend.
Deactivering van de linkerhersenhelft heeft onmiddellijke gevolgen voor het vermogen om een logische volgorde aan te brengen in onze ervaring en voor het verwoorden van onze veranderende gevoelens en verschuivende percepties. (Het centrum van Broca, dat stilvalt tijdens flashbacks, bevindt zich aan de linkerkant.) Zonder logische volgorde zijn we niet in staat om oorzaak en gevolg te identificeren, de langetermijneffecten van onze acties te begrijpen of duidelijke plannen te maken voor de toekomst. Als mensen erg van streek zijn, zeggen ze soms dat het voelt alsof ze ‘hun verstand verliezen’. Technisch gezien ervaren zij op dat moment het verlies van hun uitvoerende functies.
Wanneer getraumatiseerde mensen door iets herinnerd worden aan hun verleden, reageert hun rechterhersenhelft alsof de traumatische gebeurtenis in het heden plaatsvindt. Omdat de linkerhersenhelft op dat moment niet zo goed functioneert, is het heel goed mogelijk dat ze zich niet bewust zijn van het feit dat ze het verleden herbeleven en nabootsen. Ze weten alleen dat ze zich woedend, doodsbang, uitzinnig, beschaamd of verlamd voelen. Na afloop van de emotionele storm kunnen ze dan op zoek gaan naar iets of iemand om daar de schuld van te geven. Ze gedroegen zich zoals ze deden, omdat jij ‘tien minuten te laat was’, of omdat jij ‘de aardappels hebt laten aanbranden’, of omdat jij ‘nooit naar me luistert’. Anderen op die manier de schuld geven van ons gedrag is iets wat de meesten van ons natuurlijk wel eens doen in het vuur van een gesprek of conflict. Het is echter te hopen dat we ons bewust worden van die fout zodra we enigszins zijn afgekoeld. Trauma belemmert deze vorm van bewustwording en mettertijd toonde ons onderzoek ook aan waarom.
Fragment uit: Traumasporen in lichaam, brein en geest / Auteur: Bessel van der Kolk. Nederlandse editie: 2022
Originele titel: The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma - 2014.
- De enige constante in het leven is verandering.
- Spiritualiteit? Laat me niet lachen, dat is het leven zelf!
