Vrije wil kwijt! Ik wil die terug!

[VseslavBotkin]

https://nl.wikipedia.org/wiki/Systeemtheorie

Waar in je linkje zit het antwoord verborgen???

Het is een reactie op je suggestie dat iedereen die deeltjesreductionisme niet onderschrijft daar allerlei verborgen mystieke motieven achter heeft. Systeemtheorie is gewoon een bestaand onderzoeksveld.

[doctorwho]

Het is een reactie op je suggestie dat iedereen die deeltjesreductionisme niet onderschrijft daar allerlei verborgen mystieke motieven achter heeft. Systeemtheorie is gewoon een bestaand onderzoeksveld.

Niet iedereen maar ik zou ze niet graag de kost geven die ik inmiddels op dit forum heb ontmoet.
De vraag was waar hem de pijn zit in het gegeven dat we uit deeltjes bestaan en ons denken en doen daar onlosmakelijk mee verbonden zijn. Daar heb ik je geen inhoudelijke reactie op zien geven. Mogelijk zijn we het in deze gewoon eens Tip: iets concreter zijn dan in hetgeen je bedoelt en waar je op reageert

[VseslavBotkin]

Het is een reactie op je suggestie dat iedereen die deeltjesreductionisme niet onderschrijft daar allerlei verborgen mystieke motieven achter heeft. Systeemtheorie is gewoon een bestaand onderzoeksveld.

Niet iedereen maar ik zou ze niet graag de kost geven die ik inmiddels op dit forum heb ontmoet.

Laten we ons gelukkig prijzen dat het gemiddelde intellect op dit forum weinig zegt over de wereld in zijn geheel.

De vraag was waar hem de pijn zit in het gegeven dat we uit deeltjes bestaan en ons denken en doen daar onlosmakelijk mee verbonden zijn.

Dat het te simplistisch is, en dat er genoeg wetenschappers zijn die daar ook zo over denken. Daarnaast kun je zelf ook wel de psychologische redenen bedenken natuurlijk, zoals het feit dat bepaalde (ik zou zeggen: gezonde) mensen het fijn vinden zich geen slaven te voelen van een meedogenloze keten van oorzaak en gevolg. Er zijn bijvoorbeeld mensen die van het christendom vallen omdat ze het idee van de Vader maar autoritair vinden. Ik zie zelf ook niet zo veel inhoudelijk verschil tussen de twee.

[doctorwho]

De vraag was waar hem de pijn zit in het gegeven dat we uit deeltjes bestaan en ons denken en doen daar onlosmakelijk mee verbonden zijn.

Dat het te simplistisch is, en dat er genoeg wetenschappers zijn die daar ook zo over denken. Daarnaast kun je zelf ook wel de psychologische redenen bedenken natuurlijk, zoals het feit dat bepaalde (ik zou zeggen: gezonde) mensen het fijn vinden zich geen slaven te voelen van een meedogenloze keten van oorzaak en gevolg. Er zijn bijvoorbeeld mensen die van het christendom vallen omdat ze het idee van de Vader maar autoritair vinden. Ik zie zelf ook niet zo veel inhoudelijk verschil tussen de twee.

Ik zie nochtans niet in waarom de aanname dat we uit deeltjes bestaan strijdig is met complexiteit en systeemtheorie. Dat onze wil mogelijk minder vrij is dan we ons indenken verklaard juist veel

[heeck]

Amerauder,

Daar gaan we weer:

De filosofische stellingname die Sabine inneemt is wat zij zelf in het citaat reductionisme noemt, het geloof dat we aan het verklaren van die deeltjes genoeg hebben om ook het grotere geheel te verklaren.
"What happens with you is a consequence of what happens with those particles."
Een beetje alsof je de bewegingen van duinen zou kunnen verklaren door de eigenschappen van zandkorreltjes en grassprietjes op te sommen. Die spelen een rol uiteraard, maar dat alleen is nog lang niet voldoende om het grotere geheel te begrijpen.

Zin correct aanhalen, net niet correct (willen?) begrijpen en overspringen naar het in de mond van Hossenfelder keggen van een mereologische verwarring met:
"Een beetje alsof je de bewegingen van duinen zou kunnen verklaren . . ",

Hossenfeleder stelt dat heel precies niet,
Want die is uit op:
" But first, let me tell you what’s wrong with this intuitive idea that we can somehow select among possible futures.

Deze is ook kwalijk mooi, de misleiding druipt er nu gewoon af.
Ref: viewtopic.php?p=615931#p615931

Wat denk je, kies je er uit vrije wil voor te geloven dat je een vrije wil hebt of niet, of wordt je daartoe gedwongen?

Roeland

[VseslavBotkin]

Friedrich Nietzsche schreef:

Wat men "vrijheid van de wil" noemt, is in wezen het affect van superioriteit ten opzichte van iets dat moet gehoorzamen: "Ik ben vrij
vrij, 'het' moet gehoorzamen" - dit bewustzijn ligt in elke wil, samen met een zekere gespannen aandacht, een rechte blik die zich richt op één ding en één ding alleen, een onvoorwaardelijke evaluatie "nu is dit nodig en niets anders", een innerlijke zekerheid dat het zal worden gehoorzaamd, en wat er verder nog bij de rol van bevelhebber komt kijken.

Iemand die wil, beveelt iets in zichzelf dat gehoorzaamt, of waarvan hij gelooft dat het gehoorzaamt. Maar nu merken we het vreemdste op over de wil - over dit veelzijdige ding waar de gewone mensen maar één woord voor hebben. Enerzijds zijn wij, onder de omstandigheden, zowel degene die beveelt als degene die gehoorzaamt, en als de gehoorzame zijn wij bekend met de gevoelens van dwang, kracht, druk, verzet en beweging die meestal direct na de daad van het willen beginnen. Aan de andere kant hebben wij echter de gewoonte deze dualiteit te negeren en onszelf te misleiden door middel van het synthetische concept van het "ik". Als gevolg daarvan is een hele keten van verkeerde conclusies, en dus valse evaluaties, verbonden geraakt zozeer dat ["]degene["] die wil, te goeder trouw gelooft dat willen volstaat voor handelen. Aangezien het bijna altijd zo is dat er alleen sprake is van willen waar het effect van bevel, en dus gehoorzaamheid, en dus actie, verwacht kan worden, vertaalt de schijn zich in het gevoel, alsof er een noodzaak van effect is.

[Peter van Velzen]

Kundige ontwijking van mijn bericht, Peter! Hier:

Je snapt dat falsificationisme en het soort positivisme dat jij hier (en over het algemeen) lijkt te verdedigen twee hele verschillende dingen zijn, toch? Popper's epistemologie is voor een groot deel een kritische reactie op het positivisme en haar aannames. Hij keert het binnenstebuiten: waarnemingen bevestigen geen theorieën maar ontkrachten ze juist. Vanuit een falsificationistische invalshoek kun je Hossenfelder juist heel makkelijk van de tafel vegen. .

Uitspraken zoals "vrije wil bestaat niet" en "het universum is deterministisch": onfalsifieerbare bagger die niks met wetenschap van doen heeft. Pseudowetenschap! Dan kun je nog wel heel stoer en zelfverzekerd allemaal Hele Rationele Wetenschapswoorden zoals "verifiëren" en "falsifiëren" gebruiken.

Het valt mij op dat je alleen mijn kritiek op jouw onbeleefde manier van spreken over mensen die serieus wetenschap bedrijven, gebruikt om allerlei veronderstellingen te spuien over mijn manier om naar wetenschap en filosofie te kijken, en daar zogenaamd relevante kritiek op te leveren, terwijl we het in de meer on topic zijnde berichten vrijwel geheel met elkaar eens blijken.

Het grappige is dat ik helemaal geen mening had over Dr. Hossenfelder's beweringen in de betreffende video. Ik had die niet eens bekeken en wist derhalve niet eens wat haar mening precies was. Ik stoorde mij slechts aan jouw gebrek aan beleefdheid. Nu ook weer, waar je niet Dr. Hossenfelder's argumenten van tafel zegt te kunnen vegen, maar de persoon zelf!

Ik heb inmiddels de video wel bekeken, en het komt me voor dat ze het misschien voor een groot deel met ons eens zou zijn.
Ze veegt - net als jij (en ik waarschijnlijk óók) - wel gemakkelijk sommige ideeën van tafel, maar ze noemt geen namen van de filosofen die dergelijke ideeën propageerden, en doet daarom ook geen aanvallen op hun persoon. (wel op sommige van hun ideeën)

Als jij van mening bent dat (sommige van) haar beweringen niet falsificeerbaar zijn, Geef dan aan welke dat zijn! Dan kan ik er serieus op in gaan, en het al dan niet met je eens zijn.

Je schijnt er echter de voorkeur aan te geven allerlei afkeurende termen te gebruiken zonder argumentatie. gezien jouw bewering over Dr. Hossenfelder's bewering:

"Of course you can believe reductionism is not correct, but this is denying scientific evidence. We do not guess, we know brains are made of particles".

Een waardige kandidaat voor domste opmerking in de video. En dat wil wat zeggen, want je hebt toch wel wat geduld nodig om door deze verstandsloze popscience-bagger te komen.

Blijkbaar kon jij nauwelijks 11 minuten luisteren naar wat de persoon te zeggen had, en ik betwijfel of je serieus heb nagedacht over haar woorden en beschouw je wat vrijwel alle natuurkundigen in de wereld als een simpele waarheid beschouwen (ook al is er nog veel debat over de vraag wat "particles" precies zijn) als het domste. Wel, als dat het domste is, dan is de rest dus allemaal slimmer en is het absoluut niet verstandloos.

[Peter van Velzen]

Uitspraken zoals "vrije wil bestaat niet" en "het universum is deterministisch": onfalsifieerbare bagger die niks met wetenschap van doen heeft.

Als het (niet) bestaan van iets onfalsifieerbaar is, dan lijkt het mij aannemlijk om ervan uit te gaan dat het niet bestaat. Want uiteindelijk is een werkelijkheid waarin het wel bestaat dan niet te onderscheiden van een werkelijkheid waarin het niet bestaat. Als het bestaan van iets niet te onderscheiden valt van het niet bestaan lijkt het eventuele bestaan ervan zo onbeduidend dat we zonder problemen ervan kunnen uitgaan dat het niet bestaat.

De meeste zaken die er toe doen zijn niet falsifiëerbaar, omdat het grootste gedeelte van de realiteit helemaal niet onderhevig is aan onderzoeksmethoden. Liefde, schoonheid, wil, fenemenologische ervaring, het denken.

Met uitzondering van fenemenolgische ervaring - wat betekent dat precies? - zijn die zaken wel degelijk te onderzoeken. Je doet weer eens zomaar een bewering, zonder de laatste wetenschappelijk inzichten over deze onderwerpen er bij te betrekken. De realiteit = werkelijkheid is slechts een theorie, die we gebruiken om onze zintuigelijke waarnemingen te interpreteren. Waarnemingen zijn - in zekere zin - allemaal vormen van onderzoek, dus wat je hier beweert lijkt mij onzinnig.

Ik heb fenemenologie opgezocht en het is pure filosofie dus het is inderdaad niet falsificeerbaar en doet er daarom niet toe.

[Peter van Velzen]

De filosofische stellingname die Sabine inneemt is wat zij zelf in het citaat reductionisme noemt, het geloof dat we aan het verklaren van die deeltjes genoeg hebben om ook het grotere geheel te verklaren. "What happens with you is a consequence of what happens with those particles." Een beetje alsof je de bewegingen van duinen zou kunnen verklaren door de eigenschappen van zandkorreltjes en grassprietjes op te sommen. Die spelen een rol uiteraard, maar dat alleen is nog lang niet voldoende om het grotere geheel te begrijpen.

Wederom een enorme stropop.
"What happens with those particles" is niet hetzelfde als "de eigenschappen van de deeltjes"

"Wat er gebeurt in mijn PC" is ook niet hetzelfde als "de eigenschappen" van de PC (of van haar onderdelen) en zelfs niet als de eigenschappen van alle zaken die invloed hebben op de PC.
Die eigenschappen bepalen wel wat er zou kunnen gebeuren, maar dat is niet hezelfde als wat er feitelijk gebeurt.

Alleen al het feit dat er scheikundige isomeren bestaan lijkt me afdoenende om dat uit te leggen. Die bestaan uit exact dezelfde atomen, maar hebben totaal verschillende eigenschappen. Inderdaad: Het geheel is meer dan de som der delen. Maar veronderstellen dat Dr. Hossenfelder dat niet ook zou geloven is absurd.

[Peter van Velzen]

TEKSTDEEL HOSSENFELDER
We do not guess, we know that brains are made of particles. And we do not guess, we know, that we can derive from the laws for the constituents what the whole object does. If you make a claim to the contrary, you are contradicting well-established science. I can’t prevent you from denying scientific evidence, but I can tell you that this way you will never understand how the universe really works.

VERTAALD
We raden niet, maar weten dat hersenen uit deeltjes bestaan. En we raden niet, maar weten dat we uit de voor de samenstellende onderdelen geldende wetten kunnen afleiden wat het geheel doet. Als je het tegendeel stelt, dan spreek je degelijk gevestigde wetenschap tegen. Ik kan je niet tegenhouden om wetenschappelijk bewijs tegen te spreken, maar ik verzeker je dat je zodoende nooit zult begrijpen hoe het universum echt in elkaar steekt.

Als dit een juiste quote is dan is Dr. Hossenfelder hier ietwat slordig geweest. We hebben - om te bepalen wat een object doet, behalve de natuurwetten ook informatie nodig over het object. Haar samenstelling, haar structuur, haar omgeving, om er slechts een paar van te noemen.
Alcohol gedraagt zich absoluut niet hetzelfde als Dimethylether, ook al bestaan beide moleculen uit dezelfde atomen (één zuurstof-, twee koolstof- en 6 waterstofatomen)

[holog]

haar omgeving

Welkom tot de club van wetenschapsontkenners, zoals Sabine dit hierboven noemt.
(En de vergissing die terug ging tot poincare en voorheen.)

[TIBERIUS CLAUDIUS]

De filosofische stellingname die Sabine inneemt is wat zij zelf in het citaat reductionisme noemt, het geloof dat we aan het verklaren van die deeltjes genoeg hebben om ook het grotere geheel te verklaren. "What happens with you is a consequence of what happens with those particles." Een beetje alsof je de bewegingen van duinen zou kunnen verklaren door de eigenschappen van zandkorreltjes en grassprietjes op te sommen. Die spelen een rol uiteraard, maar dat alleen is nog lang niet voldoende om het grotere geheel te begrijpen.

Wederom een enorme stropop.
"What happens with those particles" is niet hetzelfde als "de eigenschappen van de deeltjes"

"Wat er gebeurt in mijn PC" is ook niet hetzelfde als "de eigenschappen" van de PC (of van haar onderdelen) en zelfs niet als de eigenschappen van alle zaken die invloed hebben op de PC.
Die eigenschappen bepalen wel wat er zou kunnen gebeuren, maar dat is niet hezelfde als wat er feitelijk gebeurt.

Alleen al het feit dat er scheikundige isomeren bestaan lijkt me afdoenende om dat uit te leggen. Die bestaan uit exact dezelfde atomen, maar hebben totaal verschillende eigenschappen. Inderdaad: Het geheel is meer dan de som der delen. Maar veronderstellen dat Dr. Hossenfelder dat niet ook zou geloven is absurd.

Aanvulling:

Een nog beter voorbeeld zijn de optische isomeren.
Zoiets als een linker en rechter handschoen.

[doctorwho]

Friedrich Nietzsche schreef:

Wat men "vrijheid van de wil" noemt, is in wezen het affect van superioriteit ten opzichte van iets dat moet gehoorzamen: "Ik ben vrij
vrij, 'het' moet gehoorzamen" - dit bewustzijn ligt in elke wil, samen met een zekere gespannen aandacht, een rechte blik die zich richt op één ding en één ding alleen, een onvoorwaardelijke evaluatie "nu is dit nodig en niets anders", een innerlijke zekerheid dat het zal worden gehoorzaamd, en wat er verder nog bij de rol van bevelhebber komt kijken.

Iemand die wil, beveelt iets in zichzelf dat gehoorzaamt, of waarvan hij gelooft dat het gehoorzaamt. Maar nu merken we het vreemdste op over de wil - over dit veelzijdige ding waar de gewone mensen maar één woord voor hebben. Enerzijds zijn wij, onder de omstandigheden, zowel degene die beveelt als degene die gehoorzaamt, en als de gehoorzame zijn wij bekend met de gevoelens van dwang, kracht, druk, verzet en beweging die meestal direct na de daad van het willen beginnen. Aan de andere kant hebben wij echter de gewoonte deze dualiteit te negeren en onszelf te misleiden door middel van het synthetische concept van het "ik". Als gevolg daarvan is een hele keten van verkeerde conclusies, en dus valse evaluaties, verbonden geraakt zozeer dat ["]degene["] die wil, te goeder trouw gelooft dat willen volstaat voor handelen. Aangezien het bijna altijd zo is dat er alleen sprake is van willen waar het effect van bevel, en dus gehoorzaamheid, en dus actie, verwacht kan worden, vertaalt de schijn zich in het gevoel, alsof er een noodzaak van effect is.

Nietzsche hoe wijs ook was een kind van zijn tijd en had geen weet van de MRI experimenten waarmee de "vrije" wil te betwijfelen valt. Maar wellicht verwoordde je dat ook in je betoog en heb ik het niet uit kunnen destilleren?

[heeck]

Dus. Ofwel de Kantiaanse (inderdaad zijn zijn ideeën bij veel wetenschappers doorgesijpelt en in fysicalistische vorm hersmeedt) stelling dat het verstand op bepaald wijze datgene wat wij als "de wereld" ervaren structureert klopt, in welk geval we het soort stellige metafysisch-realistische uitspraken zoals die van Hossenfelder naar de prullenbak moeten verwijzen waar ze al driehonderd jaar thuishoren, of ze kloppen niet; in welk geval we terugkeren naar een huis- tuin en keukenmaterialisme dat niemand daadwerkelijk gelooft en je eigenlijk alleen maar in het gekkenhuis tegenkomt.

Hoe zie jij dat?

Natuurlijk overdreef ik eerder. Dat moet ook, want anders zien mensen niet wat ik bedoel.
Die verstandelijke ordening is zeker niet compleet arbitrair en ook geen hersenspinsel dat vernietigt dient te worden.
Schopenhauer vermocht er bepaalde wetmatigheden in aan te treffen, en zeker speelt wetenschappelijk onderzoek daar een rol in. Maar als wetenschapper ben je agnostisch over metafysica. Je kunt vanuit je deelnemersperspectief/subject-positie niet met droge ogen dit soort uitspraken doen, en al helemaal niet beroep doen op "de wetenschap" als reden waarom je het wel zou mogen. Lijkt mij dat je ook bij de WO Natuurkunde gewoon een semester wetenschapsfilosofie hebt gehad waar dat ook duidelijk wordt.

Zo af en toe liggen die twee domeinen van resp. wetenschap en evolutionair gegroeide taalmanieren van met elkaar omgaan (te) stijf tegen elkaar aan.
Dan Dennett *) verzuchtte eens dat hij zijn kleindochter toch niet kon vertellen dat ze geen vrije wil had.

En dan laait de vrije wil discussie weer vurig op omdat in de pre-wetenschappelijke tijden al morele inzichten waren ontstaan die er nu toe leiden dat in de rechtspraak het woord vrije wil niet voorkomt, wat ik in het eerste antwoord aan HierEnNu al aanhaalde.

Helaas Pindakaas.
. . .
Geen woord over vrije wil, maar wel een toekennen van straf dat is gericht op terugkeer in de samenleving, want bijleren bestaat wel.

Wat er al eeuwen wordt gevonden kan in de grond vaak niet meer kloppen, maar dat strookt niet met het cultureel ingebakken vooroordeel en DUS blijft het foute onuitroeibare begrip bestaan.

Andere enorme verschillen geven geen felle discussies, maar zijn alleen maar aanleiding tot verbazing zoals de correcte opmerking dat kleuren niet bestaan maar het gevolg zijn van een handig uitsplitsen in het oog en een daarna per hersenen kleur-etiketteren middels het "gewaarworden":

. . . .
De drie soorten kegeltjes, soms L, M en S (Long-, Medium-, en Short-wavelength) genoemd, hebben ieder een verschillend lichtgevoelig pigment. De gevoeligheidsmaxima liggen respectievelijk in het geelgroene, het groene en het blauwe golflengtegebied. De eerste twee soorten kegeltjes liggen ten opzichte van de blauw-gevoelige kegeltjes met hun gevoeligheidsmaximum niet ver uit elkaar, zie de figuur hiernaast. Zoogdieren hebben meestal twee of drie soorten kegeltjes. Andere dieren kunnen ook vier of vijf soorten kegeltjes hebben.

Vandaar dat geloven met zijn vele synoniemen in de dagelijkse omgang de beste aansluiting heeft bij het informele taalgebruik, maar in de wat formelere wetenschap een verfoeibaar uitgangspunt is. Ondanks dat fantasie een ingang kan zijn tot vruchtbare hypothesen.

Mijn advies: Nooit de verkeerde stropop in de strijd gooien.

Roeland


*)
Buiten het gehoor van zijn kleindochter pakte hij anders uit. Zie zijn "Free Will Worth Wanting"
https://ase.tufts.edu/cogstud/dennett/p ... sagain.pdf

[Amerauder]

De vraag was waar hem de pijn zit in het gegeven dat we uit deeltjes bestaan en ons denken en doen daar onlosmakelijk mee verbonden zijn.

We kunnen het hebben over mijn mening over het reductionisme, maar daar gaat het hier nu even niet om.

Dat er reductionistisch gedacht wordt is één ding, dat Sabine zo schaamteloos probeert te bluffen dat het reductionisme 'bewezen' zou zijn is weer iets heel anders, en dat is wat hier in het oog springt. Dat, veel meer nog dan het reductionisme zelf, is natuurlijk je reinste onzin, en hoogstwaarschijnlijk weet Sabine dat zelf ook.

Het is dus niet alleen dat ik en velen met mij het onzin vinden wat ze daar staat te beweren, dat is nog tot daar aan toe, maar dat de kans ontzettend groot is dat ze dat zelf ook heel erg goed weet. En wat krijg je dan? Wat betekent het ze dit ondanks dat ze beter zou moeten weten toch probeert te bluffen?

Ik probeer de woorden leugen en bedrog te vermijden, maar ik zie eigenlijk weinig andere beschrijvingen die hier van toepassing zijn. Zeggen jullie het maar, hoe noemen we dit soort gedrag?

De filosofische stellingname die Sabine inneemt is wat zij zelf in het citaat reductionisme noemt, het geloof dat we aan het verklaren van die deeltjes genoeg hebben om ook het grotere geheel te verklaren.

...

Inderdaad: Het geheel is meer dan de som der delen. Maar veronderstellen dat Dr. Hossenfelder dat niet ook zou geloven is absurd.

Je schijnt niet tot je door te laten dringen dat 'het reductionisme' waar Sabine zich voor opwerpt en 'het geheel is meer dan de som der delen' (Aristoteles) in directe tegenspraak met elkaar staan. Het laatste is een antwoord op het eerste, het laatste vormt het argument op basis waarvan wij aantonen dat het eerste niet kan kloppen. Het wordt ook wel eens uitgredrukt als: 2 + 2 = 5. We hebben hier dus twee standpunten, twee 'kampen' als je wilt van meningen hoe de wereld in elkaar steekt, die eigenlijk niet met elkaar te verenigen zijn.

Dat Sabine tot de eerste groep behoort zegt ze letterlijk met zoveel woorden in deze video: "Well, of course you can insist to just not believe reductionism is correct. But this is denying scientific evidence." Ook heeck verdedigt het reductionisme, ook Richard Dawkins en anderen. Vseslav, holog, Aristoteles, ik en vele anderen meer spreken ons er juist tegen uit.

Het lijkt nu alsof jij met ons tegen het reductionisme bent maar het toch heel vervelend vindt dat er tegen Sabine wordt gesproken, omdat je haar zo'n sympathieke vrouw vindt. Maar ze kan ook gewoon een sympathieke vrouw zijn die onzin loopt te verkopen, dat is helemaal niet zo uitzonderlijk.

VERTAALD
We raden niet, maar weten dat hersenen uit deeltjes bestaan. En we raden niet, maar weten dat we uit de voor de samenstellende onderdelen geldende wetten kunnen afleiden wat het geheel doet.

Als dit een juiste quote is dan is Dr. Hossenfelder hier ietwat slordig geweest. We hebben - om te bepalen wat een object doet, behalve de natuurwetten ook informatie nodig over het object. Haar samenstelling, haar structuur, haar omgeving, om er slechts een paar van te noemen.

Fijn dat je het nu ook ziet. Een bericht ervoor was het nog een stropop, neem je dat dan ook nog even terug? Aangezien jij hier herhaaldelijk over fatsoensnormen begint.

Maar ze is niet slordig, dit is nu juist waarvoor ze zorgvuldig haar best doet om het te ontkennen. Ze probeert een mening erdoorheen te bluffen omdat ze gelooft dat ze daar mee weg kan komen. En heeft ze ongelijk? Haar publiek zal voor een groot deel denken: "Dat zal vast wel kloppen wat ze daar staat te beweren, het is immers een sympathieke vrouw en ze heeft meer dan 100 publicaties op haar naam staan. Bovendien kijkt ze heel erg streng en ik wil geen wetenschapsontkenner genoemd worden – ik ga er wel gewoon in mee."

haar omgeving

Welkom tot de club van wetenschapsontkenners, zoals Sabine dit hierboven noemt.
(En de vergissing die terug ging tot poincare en voorheen.)

Exact. Ook dit lijkt sommigen te ontgaan, hoe ver haar bluf gaat: ze zegt letterlijk, "wie mijn woorden ontkent", woorden waarvan ze zelf hoogstwaarschijnlijk ook wel weet dat ze onzinnig zijn, "is een wetenschapsontkenner."

Het is de grofheid van deze bluf die zo artistiek is ingepakt waar ik het hier over uitspreek, en die heeft tegelijkertijd ook wel iets bewonderingswaardigs. Het gore lef waarmee ze haar simplistische overtuigen tot wetten van het universum tracht te verheffen, dat heeft ook wel iets kunstzinnigs, ik begrijp de aantrekkingskracht wel.