Status en rol van de intuïtie

[axxyanus]

Wat ik denk te begrijpen van Amerauder en VseslavBotkin is dat ze zich bewust zijn van dat proces, vanuit dat perspectief ageren ze consequent tegen alle vormen van autoriteit en met name zekerheid.

Ik zou niet zeggen dat ik ertegen ageer, maar wel dat ik de behoefte aan autoriteit en zekerheid (aan orde dus) ben komen te leren kennen als voortkomend uit gevoelens van zwakte: de behoefte aan rust en regelmaat en het gemakzuchtige comfort van het niet meer hoeven twijfelen.

Ik vind het altijd raar als iemand onze menselijke behoeften als een (gevoel van) zwakte omschrijft.

Men kan evengoed onze behoefte aan voedsel en drank bescrhijven als voortkomend uit gevoelens van zwakte.

Natuurlijk hebben wij mensen behoeften aan houvast (zekerheden als je dat zo wil noemen). Wij kunnen ons gewoon geen leven zonder houvast indenken. Hoe zou het leven eruit zien als je het ene moment kan vliegen en het volgend moment niet meer, als wat vandaag voedzaam is, morgen giftig en omgekeerd. Wij leven allemaal ons leven voortdurend vertrouwend op een hoop "vanzelfsprekendheden". De enige reden waarom wij hier op dit forum met elkaar van gedachten kunnen wisselen is nu juist omdat er voldoende houvast is voor elk van ons om een deel van onze tijd daar aan te besteden i.p.v. door een totaal onvoorspelbare wereld te navigeren.

Ja op momenten dat wij die houvast vanonder onze voeten voelen wegzinken, voelen wij ons zwak maar het is wel het wegvallen van de houvast die het gevoel van zwakte opwekt, niet het gevoel van zwakte dat onze behoefte aan houvast opwekt.

[chromis]

Tiberius, Amerauder en MZP: dank voor jullie antwoord over autoriteit. Dat maakt verschillende perspectieven los. Ik kan er nog eentje toevoegen: afgedwongen autoriteit, via overheid of 'religieuze autoriteit'; beiden zouden tenminste een blind vertrouwen wensen.

Inderdaad: 'wie' of 'wat' wij als autoriteit zien zal verschillen per individu (of groep): de mate van autoriteit die wij individueel aan filosofie, wetenschap, wiskunde, logica (en wellicht psychologie) toekennen speelt ons volgens mij — in dit topic — wel parten.

Hallo Amerauder,

Stellen dat ze daarin consequenter zouden kunnen zijn zal met name gevoelige snaren raken als je vanuit een abstract oogpunt meent consequent te zijn. Maar is het abstracte oogpunt wel werkelijk en/of compleet?

Hoe zouden we daarin consequenter kunnen zijn?

Welk abstract oogpunt?

Als ik mijn eigen zin herlees dan zie ik o.a. twee woordjes te veel. Nieuwe poging: ik vermoed dat jullie (de "wilskracht" hebben om) consequenter (te) zijn dan diegenen die emotionele investeringen hebben in welk geloof, ideologie of idee dan ook. Hoe? c.q. Waarom? Omdat jullie interesse (wellicht: beroep?) of passie voor filosofie 'bewustmakend is' (voor jou, persoonlijk) wat betreft jouw onderliggende menselijke motivaties en investeringen. Dat wat je beschrijft als zwakte herken ik — al jaren — bij mezelf; zeker in onze moderne sociale context en in het professionele leven.

Zodoende een zij-sprongetje:

Ik vind het altijd raar als iemand onze menselijke behoeften als een (gevoel van) zwakte omschrijft.

Bewustwording van o.a. je eigen zwaktes — en deze waarachtig kunnen accepteren — kan leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is. Het is m.a.w. belangrijk om in te zien (althans... zo interpreteer ik Amerauder) dat een dergelijke beschrijving komt "vanuit het innerlijke naar het innerlijke", het gaat niet eens zozeer om "de anderen", weliswaar dat veel toepasbaar is op "anderen" inderdaad. Vanuit dat perspectief zou je kunnen "helpen", in plaats van "oordelen" (dat is niet wat er volgens mij gebeurt, maar het klopt dat het zo kan overkomen).

Hoe zouden we daarin consequenter kunnen zijn?

Welk abstract oogpunt?

Het hele idee om "consequent te zijn" als identiteit (!) leeft bij genoeg mensen, zeker op werkvloeren waar veel draait om "regels en procedures". Dat werkt prima in veel werksituaties. Gelukkig is niet alles in het leven een werksituatie Zodra conversaties 'versmallen' tijdens (felle) discussies — die op basis van bepaalde b.v. "denk/redenatie/logische-regels" 'behoren' te geschieden — dan gaat "consequent zijn" qua die regels (en "winnen", dat een spel c.q. spelregels vereist) de boventoon voeren in plaats van het daadwerkelijke onderwerp dat (in ons geval) wellicht niet eens (makkelijk) "in regels" 'te vatten is': dat gaat dan in essentie verloren. Intuïtie pffft.....

Dit inzien vereist wat mij betreft interesse en inzicht in de onderliggende menselijke motivaties: die van jezelf.

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Ik kan er nog eentje toevoegen: afgedwongen autoriteit, via overheid of 'religieuze autoriteit'; beiden zouden tenminste een blind vertrouwen wensen.

Dat is geen autoriteit maar slechts een schijn-autoriteit en werkelijkheid is het slechts de macht om iets af te dwingen.
Natuurlijk beweren (tegenwoordig) de meeste machthebbers dat ze slecht autoriteit hebben.

PS.
Er is ook nog het begrip Gezag, dat is voor mijn gevoel toch een iets ander begrip.

[MZP]

Bewustwording van o.a. je eigen zwaktes — en deze waarachtig kunnen accepteren — kan leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is.

Accepteren, acceptatie, wat is dat volgens jullie ?

[chromis]

Hallo MZP,

In het voorsteltopic van HierEnNu heb ik daar wel eens iets over geschreven.

Geeft je dat misschien een goed beeld?

[MZP]

Hallo MZP,

In het voorsteltopic van HierEnNu heb ik daar wel eens iets over geschreven.

Geeft je dat misschien een goed beeld?

Ja, top, zenx !
Dat gaan kijken naar dat wat de acceptatie zelve is, dat vergeet ik regelmatig.
Dan is r de schijnbaar opzuigende draaikolk der veranderlijkheid.
Soms gaat r dan iets "pijn" doen en pas dan word r weer gekeken.
En soms lukt t vinden dan niet.
Maar bij volharding lukt t dan soms toch weer wel.
Soms is dan juist t harde pogen en t frustrerende mislukken de "ingang".
Dan komt r een inzicht, zo ongeveer van:
dit pogen/mislukken word opgemerkt door "iets", en dan word dat "opmerkende iets" als "vrijheid" ervaren.
Vaak komt r dan iets van aangenaamheid tot euforie.
En dan is r soms de instinker om een volgende keer specifiek op jacht te gaan naar die specifieke pret,
en als die pret niet snel opdaagt, dan is t weer "mislukt"...

[axxyanus]

Ik vind het altijd raar als iemand onze menselijke behoeften als een (gevoel van) zwakte omschrijft.

Bewustwording van o.a. je eigen zwaktes — en deze waarachtig kunnen accepteren — kan leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is. Het is m.a.w. belangrijk om in te zien (althans... zo interpreteer ik Amerauder) dat een dergelijke beschrijving komt "vanuit het innerlijke naar het innerlijke", het gaat niet eens zozeer om "de anderen", weliswaar dat veel toepasbaar is op "anderen" inderdaad. Vanuit dat perspectief zou je kunnen "helpen", in plaats van "oordelen" (dat is niet wat er volgens mij gebeurt, maar het klopt dat het zo kan overkomen).

Maar zijn onze normale menselijke behoeftes, zwaktes?

Is dagelijks voldoende moeten drinken een zwakte? Wat betekent dat om dat waarachtig te accepteren? Op welke manier kan dat leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is?

Ik heb zowat voortdurend een bril nodig. Wat betekent dat om dat waarachtig te accepteren. Hoe kan dat leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is?

Is het een zwakte om te verwachten dat als ik wakker wordt, dat dat in de zelfde kamer zal zijn als waarin ik ging slapen?

Ouderen worden vaak geconfronteerd met nieuwe zwaktes die opduiken. Op welke manier kunnen die mensen dat waarachtig accepteren zodat dat tot een potentie kan leiden van persoonlijke groei die ongekend is?

Vanaf wanneer wordt bewustwording van je eigen zwaktes een blok aan je been? Want als je eens begint na te denken op welke manier wij allemaal afhankelijk zijn, dan wordt het ondoenbaar om je daar volledig van bewust te zijn? Dus hoe kiezen we welke zwaktes uit om van bewust te zijn?

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Ik heb zowat voortdurend een bril nodig. Wat betekent dat om dat waarachtig te accepteren.

Mij lijkt het dat het omgekeerde waar is.

Het op den duur niet kunnen accepteren dat men een bril nodig heeft is een vorm van zwakte.
(Komt bij aardig wat mensen voor vrees ik.)

[heeck]

Ik heb zowat voortdurend een bril nodig. Wat betekent dat om dat waarachtig te accepteren.

Mij lijkt het dat het omgekeerde waar is.

Het op den duur niet kunnen accepteren dat men een bril nodig heeft is een vorm van zwakte.
(Komt bij aardig wat mensen voor vrees ik.)

Een catalogus van onacceptabele ouderdomszwaktes is die voor de bijstanders of voor de hoofdrolspelers?

Roeland

[chromis]

Hallo Axxyanus,

Welke menselijke behoeftes wel of niet 'normaal' (of: 'acceptabel') zijn en gezien kunnen worden als een zwakte zullen twee verschillende kwesties van opvatting (en potentieel conflict) zijn: de Katholieke Kerk (en iemand in een kerkelijk ambt!) zal anders denken over seksuele behoeftes ten opzichte van mensen die losse seksuele contacten hebben natuurlijk. Behoeftes komen in "gradaties": wanneer kan welke behoefte of eigenschap die 'te sterk' is/wordt gezien worden als een zwakte? Ik denk dat we daar allemaal wel onze meningen over zullen hebben.

Wat volgens mij de kern is (en wat besloten ligt in dat deel van de conversatie met Amerauder waardoor het concept 'zwakte' nu op de voorgrond komt): in iemands gedrag, houding, behoeftes kan 'iets' ten grondslag liggen dat je pas zo zou kunnen onderzoeken zodra je het eenmaal ziet, of (om de woorden van Amerauder te gebruiken) "ben komen te leren kennen als". Bij de vragen die je stelt zou je dus ook 'de gevolgen' kunnen inschatten van "het helemaal niet zien van (dus: het praktisch negeren van) een bepaalde eigenschap" die je in een vraag verwerkt als een zwakte.

Ja, en dan is er nog dat woord "acceptatie" (in de praktijk, zoals we dat woord veelvuldig zouden kunnen gebruiken in b.v. persoonlijke gesprekken, zie ik dat als 'verhulde' weerstand) en "waarachtige acceptatie" (er is geen weerstand, het woord "acceptatie" komt niet in je op, behalve misschien als je er echt over zou nadenken). Vandaar dat verschil.

Met "ongekend" bedoel ik "enorm", niet "tot dusverre nooit waargenomen" trouwens. Beide betekenissen worden namelijk door vandale.nl gegeven.

Is dagelijks voldoende moeten drinken een zwakte? Wat betekent dat om dat waarachtig te accepteren? Op welke manier kan dat leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is?

Als je 'dagelijks voldoende moet drinken' als een zwakte ziet (want: het is lastig, "de anderen" doen het ook niet en vinden dat stom, etc.) en daardoor 'structureel te weinig drinkt' dan heeft dat gevolgen op o.a. jouw gemoed, nachtrust, cognitie. Zou het 'dagelijks niet voldoende kunnen drinken' beter gezien kunnen worden als een zwakte? En: niet inzien dat je die behoefte hebt? Ga je dit inzien en ga je dit accepteren en vervolgens 'genoeg drinken inweven in je leven zodat je niet meer merkt dat je drinkt' (n.b. dan is de acceptatie waarachtig) dan zet je de deur open voor verbetering van gemoed, nachtrust en cognitie. Who knows... over een paar jaar herkennen sommigen je wellicht niet meer: best "enorm" te noemen?

Ik heb zowat voortdurend een bril nodig. Wat betekent dat om dat waarachtig te accepteren. Hoe kan dat leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is?

Ik had als kind al een brilletje nodig, daar was ik echt niet blij mee, hoor! Ik heb het weten uit te stellen door lekker obstinaat te zijn... dat ik te lang niets kon lezen van het schoolbord op de 'lagere school' zag ik niet als een nadeel; mijn motieven om niet dat brilletje te nemen zou je kunnen zien als een zwakte. Die weerstand van mij heeft mij toen wel wat gekost.

"-4.00, CYL -0.75 rechts, -3.75 links hebben" waarachtig accepteren betekent dat je doorgaans vergeet dat je dat hebt: het is er 'gewoon', net als de lantaarnpaal op de hoek van de straat. De potentie van persoonlijke groei die ongekend is heb je al de ellende die ik had kunnen hebben als ik dit nooit had kunnen accepteren zou ongekend c.q. "enorm" zijn geweest.

Is het een zwakte om te verwachten dat als ik wakker wordt, dat dat in de zelfde kamer zal zijn als waarin ik ging slapen?

Met deze kan ik zelf nog niet zo veel, behalve dat ik er wel een filosofische boom mee kan optuigen natuurlijk. Zeer actueel nu, dat 'bomen optuigen'

Ouderen worden vaak geconfronteerd met nieuwe zwaktes die opduiken. Op welke manier kunnen die mensen dat waarachtig accepteren zodat dat tot een potentie kan leiden van persoonlijke groei die ongekend is?

Hoe mensen omgaan met beperkingen (en ellende) waarmee ze geconfronteerd zullen worden verschilt enorm. Dit verhaal (en boekbespreking) is misschien (voor iemand) interessant.

Hoe mensen omgaan met beperkingen (en ellende) door eigenschappen die je als zwaktes zou kunnen zien is dan de volgende stap. Ik heb iemand gekend die 20 jaar doodongelukkig was na een hersenbloeding. Eerst ontkende en negeerde hij wat gebeurd was volkomen: hij had geen therapie nodig, de consensus was dat hij daarmee een substantieel deel van zijn mobiliteit had kunnen terugleren. Later kon hij dit niet meer ontkennen en negeren: wentelen en zwelgen in zijn leed was het gevolg.

Afgezien van het schrille contrast met bijzondere gevallen waarbij mensen hun benen kwijtraken en vervolgens in de Paralympics meedoen betreft dit iemand die zijn hele leven geen enkele vorm van hulp van anderen kon accepteren. Hierin zit dan ook de potentie van ongekende persoonlijke groei: 'het niet kunnen accepteren van hulp' als zwakte zien en vervolgens accepteren/aanpakken, etc.

Vanaf wanneer wordt bewustwording van je eigen zwaktes een blok aan je been? Want als je eens begint na te denken op welke manier wij allemaal afhankelijk zijn, dan wordt het ondoenbaar om je daar volledig van bewust te zijn? Dus hoe kiezen we welke zwaktes uit om van bewust te zijn?

Er is wat mij betreft een significant verschil tussen (de gradaties in) 'nadenken over' en 'bewust zijn': ik denk dat het onpraktisch is om te gaan piekeren over zwaktes, maar dagelijks beseffen dat je gewoon morgen dood kan zijn of niet meer zou kunnen lopen is een... interessante bezigheid: het helpt je te prioriteren, namelijk. De zg. 'daily stoic' schrijft hier beter over dan ik.

[axxyanus]

@Chromis,

Ik vind jouw invulling van "waarachtig accepteren" verassend en verwarrend. Jouw waarachtig accepteren, lijkt wat mij betreft heel hard op: er niet stil bij staan. Maar voor veel mensen zit er op die manier helemaal geen enorm groeit potentieel in. Het enorme groei potentieel lijkt eerder te zitten in het overwinnen van een innerlijke weerstend.

Nemen we het voorbeeld van een bril dragen. Toen ik mijn eerste bril voorgeschreven kreeg op mijn 14de, heb ik die gewoon opgezet en ben voortgegaan met mijn leven. Dat lijkt me waarachtig accepteren zoals jij dat gebruikt maar voor de rest was er op dat punt weinig potentieel tot enorme groei voor mij.

[chromis]

Hallo Axxyanus,

Mijn uitspraak (die in dit alles heeft geresulteerd) had "op zichzelf, out of context" beter kunnen beginnen met "Bewustwording van de eigenschappen die je daadwerkelijk belemmeren...": dan zit dat 'andere woordje' er ook niet meer in, want dat kent een negatieve lading toe dat je eigenlijk zelf dient te bepalen.

Het gaat inderdaad allemaal om weerstand en deze kunnen overwinnen of oplossen (soms voelt dat letterlijk zo), behalve dan dat wat 'overwonnen moet worden' te vaak niet datgene is wat je denkt wat je moet overwinnen. Dat moet eerst gezien worden. Dat is niet per definitie triviaal en datgene waar het wat mij betreft om gaat.

Het concept "het al waarachtig (kunnen) accepteren van een eigenschap levert je niets extra's op!" 'klopt' in zoverre dat al een 300K/jaar baantje hebben je ook ook weinig extra's oplevert We kunnen ons m.a.w. rijker voelen als we niet alleen maar in verschillen denken en beseffen wat we al in principe 'hebben bereikt' (of: in deze context beseffen wat ze zouden verliezen als we iets niet zouden kunnen accepteren). Mocht je ook nog eens geboren zijn in een familie met veel geld dan wordt dat 'het hebben bereikt' wat vreemder verdedigbaar. En zo kan je in elke syntactische/logische/taal-constructie wel een gat vinden natuurlijk.

Dat "waarachtig accepteren" zal in de praktijk inderdaad leiden tot "er niet stil bij staan", dan wel in contrast met: "de hele tijd daarmee bezig zijn en eronder gebukt gaan c.q. lijden". Dat concept heeft met name waarde als je in persoonlijke gesprekken met mensen merkt dat ze een focus hebben op "acceptatie" (b.t.w. in bepaalde spirituele kringen is dat een onderwerpje an-sich) terwijl het gaat om weerstand. "Waarachtig accepteren" stelt dus eigenlijk niets voor.

[axxyanus]

Hallo Chromis,

Maar in context had jij het oorspronkelijk over hoe de bewustwording van zwaktes --- en deze waarachtig kunnen accepteren --- kan leiden leiden tot ...

Mijn inschatting is dat mensen die er niet stil bij staan, ook de mensen zijn die er zich niet zo bewust van zijn. Jij gaf mij in eerste instantie daardoor de indruk dat we dit soort mensen zouden moeten aanmoedigen te ontwaken zodat ze zich ten vollen bewustworden van hun zwaktes --- ze in zeker zin dus aanmoedigen om er toch stil bij te staan --- om dan tot een "waarachtig accepteren" te komen, wat dat ook zou betekenen maar in ieder geval iets actievers dan wat ze nu doen.

Maar dan lijkt het er nu op dat deze mensen die er niet stil bij staan al de mensen zijn die het waarachtig accepteren, waar is die bewustwording dan voor nodig?

En inderdaad in elke syntactische/logische/taal-constructie kan je wel een gat vinden. Maar voor mij is het nu net daar dat we meer bewustvorming nodig hebben. Mijn indruk is dat mensen als ze een syntactische/logische/taal-constructie vinden die hun eigen visie ondersteunt, ze de neiging hebben om dat gat te negeren; ze argumenteren alsof er geen gat is. Terwijl het voor mij veel intersanter is om te onderzoeken waar de gaten juist zijn. Ik zie de syntactische/logische/taal-constructie als een manier om waarden te verwoorden, waarden die kunnen botsen met andere waarden. Niet als harde principes die via logische afleidingen tot onherroepelijke besluiten/beslissingen kunnen leiden.

Ik heb dus de neiging om naar de gaten/grenzen uit te kijken. En om terug te keren bij de titel van dit onderwerp, mijn indruk is dat intuïtie grotendeels de oorzaak is voor het negeren van die gaten/grenzen en het vraagt inspanning om voorbij die intuïtie te gaan en die gaten/grenzen te zien. Dat maakt voor mij deel uit van de rede en op dat vlak mag er wat mij betreft wat meer rede zijn.

[Amerauder]

Inderdaad: 'wie' of 'wat' wij als autoriteit zien zal verschillen per individu (of groep): de mate van autoriteit die wij individueel aan filosofie, wetenschap, wiskunde, logica (en wellicht psychologie) toekennen speelt ons volgens mij — in dit topic — wel parten.

Klopt! Het maakt een enorm verschil aan wie of wat je autoriteit toekent, en dat bepaalt inderdaad in belangrijke mate het verloop van het bewustzijn en de begripsvorming.

Als iemand denkt dat wiskundig inzicht, of dat wat op Wikipedia vermeld staat, om maar even twee willekeurige voorbeelden te geven, de hoogst mogelijke vorm van kennen vertegenwoordigt, dan is het moeilijk om over fundamentele noties tot begrip te komen, of om zelfs maar aan te geven waar je het eigenlijk over hebt. Dan ligt de discussie eigenlijk dáár, namelijk bij de vraag: wat is het hoogste? en niet bij het onderwerp dat ter discussie staat.

Nieuwe poging: ik vermoed dat jullie (de "wilskracht" hebben om) consequenter (te) zijn dan diegenen die emotionele investeringen hebben in welk geloof, ideologie of idee dan ook. Hoe? c.q. Waarom? Omdat jullie interesse (wellicht: beroep?) of passie voor filosofie 'bewustmakend is' (voor jou, persoonlijk) wat betreft jouw onderliggende menselijke motivaties en investeringen. Dat wat je beschrijft als zwakte herken ik — al jaren — bij mezelf; zeker in onze moderne sociale context en in het professionele leven.

Dat terugwerpen op jezelf is heel belangrijk, en het is goed om te zien dat zoiets overkomt. In een woordenwisseling gaat het al gauw klinken, wanneer zoiets (de behoefte aan orde) benoemd wordt, alsof het enkel als zwakte in een argument van de ander naar voren wordt gebracht, of alsof het om iets louter afkeurenswaardigs zou gaan, maar het gaat hier over iets dat in ons allen per definitie aanwezig is en dus ook zowel positieve als negatieve kanten moet hebben. De behoefte aan orde en orde-brengende autoriteit is universeel-menselijk, en verklaart zowel traditionele religieuze gevoelen als de moderne variant waarbij deze gevoelens aan wetenschappelijk inzicht gekoppeld worden. Als mijn opmerkingen erover kritisch klinken, dan is die kritiek dus evenzeer aan mijzelf gericht. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, denk niet dat ik voor mezelf een uitzondering zou kunnen maken.

Ik vind het altijd raar als iemand onze menselijke behoeften als een (gevoel van) zwakte omschrijft.

Bewustwording van o.a. je eigen zwaktes — en deze waarachtig kunnen accepteren — kan leiden tot een potentie van persoonlijke groei die ongekend is. Het is m.a.w. belangrijk om in te zien (althans... zo interpreteer ik Amerauder) dat een dergelijke beschrijving komt "vanuit het innerlijke naar het innerlijke", het gaat niet eens zozeer om "de anderen", weliswaar dat veel toepasbaar is op "anderen" inderdaad. Vanuit dat perspectief zou je kunnen "helpen", in plaats van "oordelen" (dat is niet wat er volgens mij gebeurt, maar het klopt dat het zo kan overkomen).

Fijn om te zien dat de bedoeling zo goed begrepen wordt.

Het bewust worden van de eigen beperkingen is als het afwerpen van valse hoop en het stoppen jezelf voor te liegen. We zijn niet onsterfelijk, ook niet een beetje, en we gaan het ook niet zeker kunnen weten, ook niet voor een klein beetje. Nooit. Laat het gaan, want hoe langer we aan deze valse hoop (en de restanten ervan) vast blijven klampen hoe langer we ons laten bedwelmen door nevelen van misplaatste zelfonderschatting.

Het is zoals, je zegt, in eerste instantie een manier om authentiek in het leven te staan, om jezelf beter te begrijpen, maar het helpt evenzeer om anderen beter te begrijpen. Wanneer je ziet dat het gedrag van anderen gebaseerd is op het niet onder ogen hoeven zien van hun eigen beperkingen – bijvoorbeeld, dat we binnenkort allemaal dood zijn en niet heel veel later vergeten – als je eenmaal ziet dat dit is wat ze doen en waarom ze het doen, dan zul je niet zo snel meer oordelen wanneer je ze ziet vastklampen aan schijnzekerheden, en gemakkelijker in staat zijn begrip op te brengen.

Het hele idee om "consequent te zijn" als identiteit (!) leeft bij genoeg mensen, zeker op werkvloeren waar veel draait om "regels en procedures". Dat werkt prima in veel werksituaties. Gelukkig is niet alles in het leven een werksituatie Zodra conversaties 'versmallen' tijdens (felle) discussies — die op basis van bepaalde b.v. "denk/redenatie/logische-regels" 'behoren' te geschieden — dan gaat "consequent zijn" qua die regels (en "winnen", dat een spel c.q. spelregels vereist) de boventoon voeren in plaats van het daadwerkelijke onderwerp dat (in ons geval) wellicht niet eens (makkelijk) "in regels" 'te vatten is': dat gaat dan in essentie verloren. Intuïtie pffft.....

Heel herkenbaar. Menselijk omgang wordt inderdaad helaas maar al te vaak vernauwd tot het gezamenlijk naleven van protocollen, tot het punt dat je je serieus moet afvragen welke zin het nog heeft om mens te zijn – een robot zou dit nog veel beter kunnen...


***

Maar zijn onze normale menselijke behoeftes, zwaktes?

Op zichzelf genomen niet nee.

Dat is alleen de buitenproportionele behoefte aan orde. Zoals je ook overmatig roekeloos kunt zijn, kun je ook in extreme mate overal ten onrechte bang voor zijn. Beide zijn gevaarlijk, en kunnen maar zo ons einde betekenen. Het is één van de vele zaken die we in dit leven in balans dienen te houden, als een koorddanser die balanceert boven een onmetelijke afgrond.

Wat ik dus zie gebeuren in de Nederlandstalige wereld en in het Westen als zodanig, is dat de dominante cultuur in extreme mate is doorgeslagen in het altijd alles maar zo ordelijk, overzichtelijk, ongevaarlijk en gemakkelijk mogelijk willen maken. Zonder scherpe randjes, zonder hobbels in de weg! Waarlijk zijn wij als schoothondjes tot de tiende macht, en ik zie daarin de menselijkheid onder druk staan. De avonturier in ons dreigt uit te doven, en ik vraag me dus af of we wel zonder hem kunnen.

Want, geloof me! – het geheim om de grootste vruchtbaarheid en het grootste genot van het bestaan te oogsten heet: gevaarlijk leven! Bouw uw steden tegen de Vesuvius! Stuur uw schepen naar onondekte zeeën!

Zo is het in de ogen van de wereld ook gevaarlijk om te wagen, en waarom? Omdat je dan kunt verliezen. Maar niet wagen, dat is verstandig. En toch kun je door niet te wagen juist zo ontzettend gemakkelijk verliezen wat je door te wagen, hoeveel je daar ook mee verloor, moeilijk zou verliezen, in ieder geval nooit zo, zo gemakkelijk, zo helemaal alsof het niets was – jezelf. Want als ik verkeerd heb gewaagd, nu goed, dan helpt het leven mij met de straf, maar als ik helemaal niet heb gewaagd, wie helpt mij dan?

***

Wat volgens mij de kern is (en wat besloten ligt in dat deel van de conversatie met Amerauder waardoor het concept 'zwakte' nu op de voorgrond komt): in iemands gedrag, houding, behoeftes kan 'iets' ten grondslag liggen dat je pas zo zou kunnen onderzoeken zodra je het eenmaal ziet, of (om de woorden van Amerauder te gebruiken) "ben komen te leren kennen als". Bij de vragen die je stelt zou je dus ook 'de gevolgen' kunnen inschatten van "het helemaal niet zien van (dus: het praktisch negeren van) een bepaalde eigenschap" die je in een vraag verwerkt als een zwakte.

Oftewel:

Je gaat het pas zien als je het door hebt.

[axxyanus]

Het is zoals, je zegt, in eerste instantie een manier om authentiek in het leven te staan, om jezelf beter te begrijpen, maar het helpt evenzeer om anderen beter te begrijpen. Wanneer je ziet dat het gedrag van anderen gebaseerd is op het niet onder ogen hoeven zien van hun eigen beperkingen – bijvoorbeeld, dat we binnenkort allemaal dood zijn en niet heel veel later vergeten – als je eenmaal ziet dat dit is wat ze doen en waarom ze het doen, dan zul je niet zo snel meer oordelen wanneer je ze ziet vastklampen aan schijnzekerheden, en gemakkelijker in staat zijn begrip op te brengen.

De vraag is natuurlijk of je wel echt begrijpt. Mij lijkt het eerder dat je op deze manier het gedrag van de ander vanuit een bepaalde perspectief gaat bekijken en het dan van daaruit gaat interpreteren. Je kan daarmee dan wel de indruk krijgen dat je het begrijpt maar in hoeverre die interpretatie klopt lijkt mij een groot vraagteken.