Met dank aan Rereformed

[alpha Scorpii]

Na enig aarzelen heb ik besloten toch mijn ‘getuigenis’ maar eens te posten. Dit wordt daarmee mijn voorsteltopic en ‘getuigenis’ in één. Het zou zomaar ook het laatste topic kunnen zijn dat ik start, want ik ben niet zo’n discussietijger.

Ik ben via mijn ouders rond 1985 de evangelische wereld ingerold. Toen ik bijna twaalf was verhuisden we naar het beruchte dorp Z, waar we gingen wonen in het jeugdhuis van de lokale pinkstergemeente. Daar werd ik deel van een vrij hechte groep jongeren van twaalf tot begin twintig die ieder weekend te vinden waren in ofwel het jeugdhuis, ofwel in de kerkdiensten in ‘de kapel’. Daarmee onderscheidden wij ons van mensen die naar ‘de kerk’ gingen. Die waren alleen op zondag gelovig. Wij daarentegen waren ‘wel in deze wereld, maar niet van deze wereld’. Voor zover ik weet een uitspraak uit de Jong en Vrij beweging die behoorlijk veel invloed had op het gedachtengoed in onze jeugdgroep. Een andere grote invloed in ons indoctrinatieproces waren de kampeerweekenden in Vierhouten (Opwekking) en in het bijzonder Rockster-jeugdleider Peter Vlug jr. met zijn twee kernpunten ‘radicaal’ en ‘zelfbevrediging’.

Dat was een ingenieuze constructie om tieners te doordringen van zondebesef. Want hoewel de meeste twaalf- tot zestienjarigen in de pinksterbeweging veel te braaf waren om verlossing door een mensoffer noodzakelijk te maken was het met deze combinatie voor een bekeringsprediker altijd prijs. Wat er precies zo verschrikkelijk was aan masturberen heeft Vlug jr. nooit uitgelegd, dat was blijkbaar boven alle twijfel verheven. En wat radicaliteit aangaat: wie een beetje normaal door zijn middelbare schooltijd heen wil komen kan zich beter niet voortdurend presenteren als radicale Jezus-freak en wie dat wel lukte, ach die sloeg ongetwijfeld wel eens de hand aan zichzelf of luisterde af en toe naar wereldse muziek. Want wat ook beslist uit den boze was (en dus ‘niet-radicaal’) dat was het luisteren naar popmuziek. Ik herinner me een preek van Vlug jr. waarin hij vertelde groot liefhebber te zijn van de muziek van Queen, maar dat hij niet naar deze band kon luisteren omdat ze in hun teksten volgens hem bijzonder lelijk deden over de liefde van zijn leven (dat was Jezus, uiteraard). De implicatie was dat eigenlijk alle popmuziek (met uitzondering van U2) anti-christelijk was. Je was dus hoe dan ook schuldig aan de door Vlug jr. bedachte zonden.

Daarnaast was er nog een onzichtbare wereld om ons heen van engelen, demonen en occultisme, zo werd ons wijsgemaakt door (jong-)volwassenen die daar blijkbaar met autoriteit over konden spreken.

Nu klinkt het alsof ik een bijzonder moeilijke jeugd zou hebben gehad. Dat is niet het geval. Het was wel een enigszins schizofrene jeugd met 5 dagen per week ‘in de wereld’ en dan een heel weekend ‘in de heer’. Wat ik ook nog moet opmerken is dat mijn ouders (en dus twee van onze jeugdleiders) vrijwel geen rol speelden in de bovengenoemde indoctrinatie. Het gedachtegoed rondom radicaliteit, het uitsluitend luisteren naar christelijke muziek en het alomtegenwoordige (veronderstelde) occultisme verspreide zich in de groep via de bijbelschool (en het magazine) van Jong en Vrij, via ‘radicale’ predikers zoals eerdergenoemde Peter Vlug en via peer pressure binnen de groep.

Toen ik zeventien was scheurde onze pinkstergemeente als gevolg van wat de Toronto blessing is gaan heten. Het werd allemaal nog radicaler en vooral Amerikaanser. De focus verschoof van radicaal buiten ‘de wereld’ blijven naar het nastreven van geestelijke ervaringen. Volgens sommigen was deze nieuwlichterij niet anders dan christelijk occultisme. Mijn ouders waren deel van de groep die zich losmaakte van de in onze ogen oerconservatieve achterblijvers en dat betekende verhuizen uit het jeugdhuis. We gingen een dorp verderop wonen en waren intensief betrokken bij de oprichting van een bijzonder charismatische gemeente met als locatie het plaatselijke dorpshuis. Hoewel ik menig ‘vernieuwingssamenkomst’ in onder andere Dokkum en Drachten bezocht en op zondag geen dienst miste in onze eigen gemeente ging het geheel aan geestelijke ervaringen langs mij heen. Ik raakte niet in vervoering, kon niet ‘vallen in de geest’ (zie Google) en hoorde ook de stem van god niet. Iets wat voor sommige gemeenteleden aan de orde van de dag scheen. Wel raakte ik hoe langer hoe meer theologisch geïnteresseerd. Ik had de bijbel al twee keer van kaft tot kaft uit en had inmiddels zo’n zeshonderd preken aangehoord.

Een paar jaar later ben ik naast mijn baan als assistent accountant in deeltijd theologie gaan studeren. Zo ‘bijbelgetrouw’ mogelijk uiteraard, bij de Evangelische Theologische Academie, want wie theologie studeert loopt het risico het geloof te verliezen en dat wilden we niet. Maar ook zonder moderne bijbelwetenschap was het systematisch bestuderen van de bijbel en van het christendom een behoorlijke aanslag op mijn geloof. Zo moest ik bijvoorbeeld in (relatief) één ruk de bijbelboeken Genesis t/m Deuteronomium + Jozua + Richteren lezen. En anders dan wanneer je een hoofdstuk per dag leest (dat deed ik als tiener) gaan er dan dingen opvallen. Het verhaal van de uittocht uit Egypte, de tocht door de woestijn en de verovering van (en genocide in) Kanaän maakte een hele andere indruk op mijn jongvolwassen ik dan toen het nog losse spannende kinderbijbelverhalen waren. Ik zag inconsistenties, onchristelijke moraal, en zoals gezegd, genocide. Nu ik dit schrijf bedenk ik me dat mijn uitzending een paar jaar daarvoor als blauwhelm naar het voormalig Joegoslavië best eens van invloed kan zijn geweest op mijn twijfels rondom de rechtvaardiging van de beschreven moordpartijen in het bijbelboek Jozua.

Ik had op kantoor een functie met meer tijd dan ik nodig had om mijn werk te doen (de oplettende lezer begrijpt dat ik inmiddels niet meer op een accountantskantoor werkte) en in de overgebleven tijd volgde ik het weblog Goedgelovig.nl. Ik genoot van het niveau en de humor van de artikelen die daar geplaatst werden. De ontmaskering van Todd Bentley en Frank Ouweneel gaven het laatste zetje aan mijn intellectuele en emotionele afscheid van alles wat met gebedsgenezing en eindtijdgeloof te maken had. Maar ik verslond ook de commentaren. Een paar zeer actieve reageerders waren openlijk atheïst en zij hadden in mijn ogen in vrijwel elke discussie de betere argumenten.

Toen Goedgelovig er tot mijn grote verdriet mee ophield kwam ik terecht op Freethinker. Een belangrijke pijler van de evangelische geloofsrichting is het creationisme. Nu heb ik eigenlijk nooit geloofd dat de aarde slechts 6.000 jaar oud zou kunnen zijn, maar het volledig accepteren van de evolutietheorie is wat lastig te combineren met het geloof in een schepper. Ook hier heeft Goedgelovig, en met name de eerder genoemde reageerders, het laatste zetje gegeven. In de maanden die volgden ging ik de evolutietheorie bestuderen. En dan met name de weerlegging van de zogenaamde tegenargumenten vanuit de hoek van het creationisme. Toen ik op Freethinker terecht kwam liepen daar een aantal interessante discussies over precies dat onderwerp. Ik las o.a. The greatest show on earth en The ancestor’s tale van Richard Dawkins, en naar aanleiding van een bijdrage van Rereformed las ik Who wrote the bible van R.E. Friedman. De uiteindelijke doodsteek voor mijn restje geloof was de website Volwassen Geloof van Albert Vollbehr (Rereformed). Het zal halverwege 2015 geweest zijn toen ik tot de conclusie kwam dat ik eigenlijk al een hele tijd niet meer in goden geloofde. Ik was atheïst, ook al ging ik nog steeds naar de kerk.

In de periode voorafgaand aan mijn volledige kwijtraken van geloof in goden waren we samen al verhuisd van de evangelische gemeente waar ik sinds mijn zeventiende deel van was geweest naar de PKN in mijn eigen woonplaats. Dat was een verademing, na een aantal jaren van groeiende weerzin tegen Opwekkingsliederen en beperkte intellectuele vrijheid. Op mijn aandringen waren we als gezin officieel lid geworden van deze gemeente en na een paar maanden werd ik gevraagd (en stemde toe) om diaken te worden. Mijn ‘wakker worden’ als atheïst (ik weet niet goed hoe ik het anders moet noemen) kwam snel en onverwacht en stak een spaak in de wielen van mijn pas opgebouwde nieuwe leven als gematigd christen in een gematigde kerk. Daar zat ik dan, als vertegenwoordiging van de kerkenraad. Eens in de zoveel tijd moest ik het heilig (geachte) avondmaal bedienen. Ik was atheïst in een omgeving, inclusief al mijn familie, die veronderstelde dat ik christen was. Uiteindelijk heb ik om ontheffing uit het ambt gevraagd en inmiddels is kerkbezoek iets uit een andere werkelijkheid geworden. Het lastigste was eigenlijk het uit de kast komen tegenover mijn ouders (als atheïst, voor alle duidelijkheid). Niet omdat ik niet durfde of omdat ik bang was voor hun reactie, maar omdat ik wist dat het ze verdriet zou doen. Zij zullen blijven hopen op mijn terugkeer naar het geloof, terwijl ik weet dat die kans net zo groot is als de kans dat ik ooit weer in Sinterklaas of kaboutertjes ga geloven. Dat op te schrijven voelt afstandelijk. Mijn hele leven was het christelijk geloof een vanzelfsprekendheid. En nu ben ik zesenveertig en is geloof in goden iets dat wezensvreemd is geworden.

In het lopende topic Teksten van Rereformed krijg ik de indruk dat RR zich af en toe afvraagt of de wereld wel op zijn schrijfsels zit te wachten. Ik zou daar een hartgrondig JA op willen laten horen. Je website Volwassen Geloof is genoeg om mensen (ik geloof niet dat ik de enige ben) te laten inzien dat ze zonder schaamte, maar juist met opgeheven hoofd de god van hun jeugd achter zich kunnen laten. Dat wie god verlaat niet alleen niets te vrezen heeft, maar dat hij of zij zelfs de ‘moral highground’ bewandelt. Ik zou willen dat Volwassen Geloof een onontkoombaar geschrift was, door google voorgeschoteld aan iedereen die worstelt met verdwijnend geloof en met de gedachte dat dit geloof de moeite van het behouden waard zou zijn. Wellicht in een bijgewerkte versie waarin het voortgeschreden inzicht van RR nog een plaats krijgt, maar desnoods voor altijd in de huidige vorm. Zolang deze teksten maar niet van het internet verdwijnen.

[Rereformed]

In het lopende topic Teksten van Rereformed krijg ik de indruk dat RR zich af en toe afvraagt of de wereld wel op zijn schrijfsels zit te wachten. Ik zou daar een hartgrondig JA op willen laten horen.

Wow, dat je dat nu juist vandaag schrijft! Ik heb die woorden juist op dit moment zo nodig! Ik vraag me inderdaad af en toe af of het ook maar enig zin heeft om nog iets te schrijven en of het ook maar iemand interesseert. Het feit dat dit forum op zijn laatste benen loopt heeft daar ook mee te maken.
Maar iemand die schrijft dat hij/zij Who wrote the bible van R.E. Friedman kocht omdat ik die in een freethinkerbijdrage voorbij liet gaan (en weer een keer aanbeveel: een prachtboek!) geeft mij zo'n sterk bewijs dat ik het eenvoudig wel móet geloven dat het zin heeft gehad en nog heeft.
Bedankt voor deze feedback!

Je website Volwassen Geloof is genoeg om mensen (ik geloof niet dat ik de enige ben) te laten inzien dat ze zonder schaamte, maar juist met opgeheven hoofd de god van hun jeugd achter zich kunnen laten. Dat wie god verlaat niet alleen niets te vrezen heeft, maar dat hij of zij zelfs de ‘moral highground’ bewandelt. Ik zou willen dat Volwassen Geloof een onontkoombaar geschrift was, door google voorgeschoteld aan iedereen die worstelt met verdwijnend geloof en met de gedachte dat dit geloof de moeite van het behouden waard zou zijn.

Dat is een prachtige omschrijving van de geest van het boek. Ook dank hiervoor. Ik heb het iemand soms zo uitgelegd: "Voor de duidelijkheid: u verstaat mij verkeerd indien u zou denken dat ik geen respect of begrip heb voor gelovigen. Ik was één van hen en begrijp juist vrome gelovigen het best, omdat ik één van hen was. In mijn geval is atheïsme hieruit geboren dat ik meer dan anderen over God dacht. Het is het product van uiterste vroomheid."
Of anders gezegd: het gaat erom ideeën voortdurend uit te dagen om een betere versie van jezelf worden. Het gaat niet om strijd tegen anderen of religie, maar altijd om een strijd met jezelf. Niet om je verheven te voelen boven anderen, maar om boven jezelf uit te stijgen. Of zoals Nietzsche het ooit zei in wat ik ooit Psalm 151 noemde:

Hem heb ik lief
die zijn God kastijdt omdat hij zijn God liefheeft:
want hij moet aan de toorn van zijn God te gronde gaan.

[alpha Scorpii]

Wow, dat je dat nu juist vandaag schrijft!

"Gods timing is perfect", zegt mijn moeder altijd in zo'n situatie.
De ironie daarvan maakt me verdrietig en doet me tegelijk glimlachen.

[Rereformed]

Wat er precies zo verschrikkelijk was aan masturberen heeft Vlug jr. nooit uitgelegd, dat was blijkbaar boven alle twijfel verheven.

Alsof uit mijn leven gegrepen. Ik was 20 en van plan spoedig te trouwen, toen ik eens in Utrecht rondliep en op het idee kwam om een boek met seksvoorlichting te kopen. Ik wist niets over de techniek van gemeenschap en alles wat daar omheen zit. (Tsja, 45 jaar geleden). Een paar dagen later werd ik op het matje geroepen door mijn oudste schoonzus, bij wie ik logeerde. Zij was op mijn slaapkamer geweest en had tot haar schrik dat boek gezien, "met de verschrikkelijke titel Zo geniet u meer van seks"! Ik zei bedremmeld dat ik er meer van wil afweten voordat ik ga trouwen, en dus een boek met voorlichting kocht. "Ja, maar alleen die titel al! Dat is zó verkeerd!"
Daar kon ik het mee doen. Ik was te jong om er ook maar iets tegenin te brengen en voelde me meteen beschaamd.

Het werd geïnterpreteerd als zelfbevrediging, terwijl ik er natuurlijk juist op uit was om een idee te krijgen van wat een vrouw voelt, of hoe ik voor haar een man zou kunnen zijn die haar laat genieten, want als man wist ik allang dat je niet aan mannen hoeft te vragen hoe men geniet van seks. Everything goes.
En terwijl het boek zo zakelijk als maar mogelijk was en op geen enkele manier de gegeven kritiek rechtvaardigde. De "U" in de titel zou eenvoudig een man of een vrouw kunnen zijn.

[Rereformed]

Wow, dat je dat nu juist vandaag schrijft!

"Gods timing is perfect", zegt mijn moeder altijd in zo'n situatie.
De ironie daarvan maakt me verdrietig en doet me tegelijk glimlachen.

Gisteren kreeg ik zo'n glimlach en een traan via een YouTubevideo, waar een in de steek gelaten puppy door een dierenliefhebber opgepakt en gered werd (de favoriete films van mijn honden). Het beestje was in verschrikkelijke conditie. Aan de beelden was af en toe een tekst toegevoegd. Ik kwam letterlijk dit te lezen:

We took her to the vet.
Only God can rescue her.

[TIBERIUS CLAUDIUS]

Echt ad rem was je toen zeker niet.

Had haar gevraagd of ze het zelf gelezen had, dan was ze in een No Win situatie gekomen.

[Rereformed]

Echt ad rem was je toen zeker niet.

Had haar gevraagd of ze het zelf gelezen had, dan was ze in een No Win situatie gekomen.

Klopt. En dat laatste was een totale onmogelijkheid.
Ik denk dat het te maken heeft met "de evangelische atmosfeer". Tot evangelisch geloof behoort een nederige opstelling tegenover mensen die "veel langer in het geloof zijn", plus dat seks bijna een taboe is, iets waar je nooit over spreekt, of, als alternatief, indien er al over gesproken wordt het altijd dingen zijn waar afkeurend over wordt gesproken.

Zo uitgesproken als ik vanaf 9/11 ben, zo verlegen en ingetogen ik in die tijd was.
Ik denk dat "de nederige opstelling", oftewel de africhting van kinds af aan tot onderdanigheid aan en eerbied voor de religie, en respect voor de religieuze autoriteiten, dus iedereen om je heen die meer weet over religie dan jij, "ouder is in geloof", of eenvoudig voor iedere dominerende persoon die altijd zijn mond vol heeft van geloof, dan ook de oorzaak wordt voor iemand als ik om op middelbare leeftijd, wanneer het eigen ik volwassen is geworden en niet meer in bedwang kan worden gehouden, te exploderen met de kracht van een megabom. Zoals ik in het boek Volwassen Geloof in de aanvang al opmerk dat ik opeens besef dat ik met die dingen die ik nu op ga schrijven al tien of twintig jaar ben bezig geweest, onuitgesproken, enkel in mijn hoofd. Hoe vromer je bent, des te meer er opgekropt zit. Het kan pas uitgesproken worden wanneer het punt van geestelijke volwassenheid bereikt is, waarop het mogelijk wordt resoluut anderen te durven tegenspreken, zelfs je naaste familieleden, zelfs die bijbel, de grondslag voor je leven. Bij mij gebeurde het via de schok die ik ervoer van religieus terrorisme precies 20 jaar geleden. Ik begreep op slag hoe dichtbij het zit in mijn eigen bijbel.

[Rereformed]

Sorry, alpha Scorpii, dat dit wel lijkt op topic kaping. Niets meer over mij hier.
Welkom! En wat een verhaal!

Het is voor het eerst dat ik hoor over een Evangelische Theologische Academie. Ik vond er een beetje informatie over: https://christelijknieuws.nl/news/7125/ ... eente-Werk

[Maria]

@alpha Scorpii
Een hartelijk welkom van mij ook hier.
Dit is een aardige introductie.
Ik ga dat op mijn gemak nog een andere keer overlezen.

Een eigen topic openen is niet persé nodig.
Topics genoeg om te elezen.
Spring er maar in als je iets ziet waar je op in wil springen en wil toevoegen op opnieuw ter sprake wil brengen.