qualia schreef:Ik zit nu weer te worstelen met het regressieve karakter van determinisme, ik ken die worsteling nog van mijn studietijd. Als de wereld gedetermineerd is, waardoor is dan determinerende gedetermineerd, of zou dat dan een willekeurig proces kunnen zijn zonder dat dat iets afdoet aan het determinisme? Misschien is het een beetje een dwaalspoor.
Als de wereld gedetermineerd is, is er inderdaad eindeloze regressie. Ik had er nog niet aan gedacht, maar gezien de evolutieve aard van het universum, is deze regressie inderdaad een weerlegging uit het ongerijmde van determinatie als zuiver natuurlijk fenomeen. Het idee is opgekomen
nadat de moderne natuurwetten ontdekt werden, als een soort overenthousiaste extrapolatie. en aangezien deze moderne natuurwetten achteraf beschouwd statistisch (of stochastisch) zijn, was het van het begin al geen goed idee. Russell zegt dus terecht dat we niet kunnen weten of het universum gedetermineerd is.
qualia schreef:Siger, is dit regressieve karakter een van de aspecten waar jij op doelt met 'determinisme als theïsme'?
siger schreef:Dat natuurwetten een dwang zouden kunnen uitoefenen op de werkelijkheid, is een (historisch aantoonbare) vorm van theisme.
Ik ben er nogal zeker van dat onze voorvaderen geen universeel determinisme uitgedacht konden hebben als ze niet een idee van een scheppende god kenden. In de middeleeuwen was (ong.) deze regressie zelfs een godsbewijs: "het moet ergens beginnen, en welnu, dat noemen we god."
Voor het historisch verloop zie bvb
http://www.library.utoronto.ca/see/SEED ... ulswit.htm" onclick="window.open(this.href);return false;
Maar in een discussie over onze keuzevrijheid is voor mij het belangrijkste, dat het argument dat determinisme die vrijheid beperkt, niet houdbaar is.