Ik ben niet meer op zoek naar die progressieve (b)-denkstroming in de moslimcultuur en heb ook dit topic alweer duidelijk pogen aan te geven dat het binnenculturele conflict tussen (a) en (b) een eeuwenoud & actueel theologisch debat is op basis van de tekstuele bronnen van de religie Islam zelf. Blijkbaar zijn al mijn pogingen om enige uitleg te geven over dit conflict tussen twee theologische denkstromingen binnen de Islamitische cultuur tevergeefs. Ook mijn (bovenstaande) poging om wat dieper in te gaan op de open humanistische koranhermeneutiek van Abu Zayd als duidelijke uiting van een geesteswetenschappelijke exponent van de progressieve (b)-stroming is blijkbaar tevergeefs geweest en het negeren waard. Misschien helpt het om «Rethinking the Qur'an» zelf aan te schaffen om te kunnen vaststellen dat het een uiting is van een (b)-exponent die zich situeert in het theologische conflict tussen (a) en (b) op basis van de primaire islamitische brontekst. Wellicht wordt dan duidelijk dat ik een ernstige poging heb gedaan om de inhoud van dat boekje weer te geven en die inhoud niet uit mijn wensdenkende duim heb lopen zuigen. (Sorry voor de zuurgraad)gerard_m: De (b) stroming waar wij naar op zoek zijn, kan zich wellicht laten zien in een duidelijk theologisch debat (op basis van bronnen uit de religie zelf) of door een grote aanhang die zich laat horen. Ik ben nog steeds vergeefs op zoek naar een van deze 2 uitingen.
Wat betreft de uitingen van de grote moslimmeerderheid, waarbij ik altijd eerst denk aan die in NL en Europa, is het wel degelijk een zaak van uiterst oplettend zoeken aangezien deze uitingen vooral uitblij-ven in het openbare islamdebat. Je zou hopen dat uit zulke constateringen van uitblinkende afwezigheid een aansporing tot meningsuitingen zou uitgaan richting leden van deze zwijgende moslimmeerderheid maar blijft het maar oorverdovend stil. Jij een idee hoe dit zwijgen in het maatschappelijke islamdebat door woordvoerders van de grote groep moslims steeds meer kan worden vervangen door spreken?
Die intellectuele lichtpuntjes bewijzen het bestaan van de progressieve islamvorm en laten die zien in hun boeken. Abu Zayd's boekje «Rethinking the Qur'an» bestaat en richt een oproep tot de moslimwereld in Europa om in relatie tot het moderne Westen hun religieuze traditie te 'her-denken' opdat hun leven moderniseert zonder afstand te doen van de levensbetekenis-gevende kracht van hun religie. Het is toch zinloos om het bestaan van dit kleine boekje met de (b)-inhoud te ontkennen?Nee, ook ik weet lang niet alles maar in deze hele discussie heb ik nauwelijks valide argumenten gelezen als ik eerlijk ben. Ik hoop heel erg dat gematigde islam bestaat en lees vooral mogelijkheden dat het zou kunnen bestaan, met intellectuele maar ook ernstig vervolgde lichtpuntjes. Maar de vraag blijft voor mij waarom de (b) variant zich niet laat zien als zij wel bestaat.
We draaien in cirkeltjes rond. Zoals ik het woord 'erkennen' gebruikte ivm het erkennen vd democratische rechtstaatsideologie door 'gematigde' moslims was bedoeld om dit te onderscheiden van het niet-erkennen daarvan door aanhangers die in tegendeel de nazistische, communistische of islamistische ideologie erkennen en aanhangen en verdedigen tegen het democratische alternatief. Alternatieve politieke ideo-logieën dus die elkaar uitsluiten en waar mensen tussen moeten kiezen. Ook moslimse burgers die leven in Europese staten waar de democratische ideologie wordt geïmplementeerd in moderne omstandigheden en ook moslimse burgers die leven in staten ingericht volgens de islami(s)tische ideologie met ouderwetse omstandigheden. De vraag die voor autochtone Europeanen in eerste instantie ter zake doet is (toch?) waar de moslimse burgers van Europa vrijwillig voor kiezen: de moderne ideologie vd liberal democracy hier handhaven of de pre-moderne ideologie van het islamisme hier invoeren?Hoezo erkennen? De meeste hardliners erkennen de regering net zo goed, net als neonazis of communisten. Wat is het alternatief? De meeste mensen hebben wel iets anders aan hun hoofd dan de regering bestrijden. Wat zegt dit over een ideologie?
Indien je enkel overtuigd kan worden door een uitleg van de progressieve islamvorm, die begint met een weerlegging van tot-geweld-en-haat-oproepende teksten, terwijl elke uitleg van die religievorm door uitleggende aanhangers van die islamvorm zulke teksten hooguit als laatste weerlegt (en misschien wel helemaal niet ter berde brengt) na lange besprekingen van tot-naastenliefde-en-vrede-oproepende teksten, inclusief die van soefi-mystici, dan kan het zijn dat er voor jou geen overtuigende uitleg van de progressieve islamvorm bestaat terwijl uitleg van die islamvorm door de religieuze aanhangers ervan wel degelijk bestaat.Ik laat me graag overtuigen van het tegendeel. Maar dan wel door een weerlegging van de uitleg van gewelddadige teksten, en niet door het noemen van wat vriendelijkere versen. Bijvoorbeeld de letterlijke oproep van de profeet om een afvallige te doden.
Een neonazi-jongen legde me eens uit dat het in zijn clan zo was dat het dragen van witte veters in de kistjes symbool stond voor een racist en dat het dragen van zwarte veters symbool stond voor de neonazi's die geen racist waren. Misschien zijn er onder de neonazistische aanhangers van de racistische ideologie door enkele intellectuele aanhangers dan ook wel een racistische stroming en een niet-racistische stro-ming van elkaar onderscheiden op grond van twee uiteenlopende besprekingen van «Mein Kampf»-passa-ges. Hoe een potentiële intellectuele neonazi tot een niet-racistische uitleg zou kunnen komen van de door Hitler beschreven racistische ideologie die de mensheid verdeelt in het opperste cultuurscheppende ras, de cultuurdragende rassen en het laagste cultuurvernietigende ras is mij voorlopig een raadsel, maar de menselijke geest is tot veel merkwaardigs in staat. Wellicht weet Stefan Wijkamp, de neonazi van Scheemda, meer van die niet-racistische gedachtenkronkels?Met de redeneringen die ik tot nu toe heb gelezen, kan ik ook een (b) gematigd nazisme creeeren (om een extreem voorbeeld te geven), terwijl ik niet geloof dat het bestaat. Daarmee overtuigen ze me niet.
Je vergelijking van 'gematigde' en 'radicale' aanhangers van de nazistische ideologie met de 'gematigde' en 'radicale' aanhangers van islamistische ideologie heeft echter enkel betrekking op de orthodox-fundamen-talistische Islamvorm - dwz op de (niet/anti-democratische) ideologische (a)-vorm, en niet op de religieuze (b)-vorm die goedwillende moslims in Europa beoefenen binnen de wettelijk begrensde gods-dienstvrijheid van de democratische rechtstaatsideologie - en overtuigt mij daarom dan ook niet. Het is dan ook begrijpelijk dat de bovenstaande redeneringen je niet kunnen overtuigen, want die veronderstel-len dat onder de 'liberale' religievormen in de godsdienstvrijheid die gescheiden zijn van politiek bestuur in moderne democratische samenlevingen ook een 'liberale' islamvorm kan bestaan en dat wordt gene-geerd in je vergelijking van gematigde en radicale aanhangers van niet/anti-democratische ideologieën.
ik had het over de realiteit dat mbt het interpreteren van heilige teksten van religies nooit de mogelijk-heid kan worden uitgesloten dat 'religieuze' ideologen op basis van die teksten een anti-democratische politieke ideologie uiteenzetten die volgens de huidige (grond)wet verboden is, die niet kan worden getolereerd en derhalve in het openbare debat met het kritische woord dient te worden bestreden. De realiteit dus dat er binnen elke democratische samenleving waar mensen religievormen beoefenen de religiekritische functie vervuld dient te worden in het publieke debat.Hoezo realiteit? Ik hoor her en der wat moslims hun religie verdedigen door een vriendelijk vers te noemen of zaken uit de islam te ontkennen. Dat is geen debat.
Dat binnen westerse landen sinds de moderne Verlichting de democratische staatsvorm gangbaar is en eerder uitzondering dan regel is binnen de islamitische landen tot op heden is in die zin toeval dat het verloop en de samenhang van de geschiedenis van culturen afhangt van toevallige gebeurtenissen en toevallige samenlopen van omstandigheden en creatieve invallen ect en niet afhangt van (cultuur)historische wetten.Dit [dwz de uitlegkunde in de menswetenschappen] is een mooie basis voor het westers denken. Wij zijn gewend de waarheid te nuanceren en te relativeren. Wellicht een reden dat vrijwel alle westerse landen democratieen zijn waarin wisselende stromingen regeren en standpunten niet al te zwart/wit worden gewogen. In de islamitische wereld is dit een zeer zeldzame staatsvorm, slechts ex-kolonieen als Indonesie kennen dit (in beperkte mate). Toeval?
Kijk, de hermeneutische interpretatiemethodieken die in het humanisme en later in de mensweten-schappen zijn ontwikkeld binnen de moderne Europese cultuur hoeft geen Europese hermeneuticus aan te prijzen bij de progressieve islamhervormers in de eigentijds hervormende (b)-stroom binnen de moslim-wereld: want behalve de moderne cultuurgoederen van de democratische rechtstaatsideologie en de mensenrechten hebben (b)-hervormers verspreid over landen in de gehele moslimwereld nagenoeg allemaal sinds 30 jaar ook de hermeneutische interpretatiemethodieken uit vrij wil opgenomen in hun islam-moderniserende 'hearts and minds'. Dit is geen overdrijving, maar erg reëel en feitelijk naleesbaar en dus toetsbaar in diverse teksten.De interpretatie van de islam zal zich niet gaan schikken in methodieken die wij de afgelopen eeuwen hebben ontwikkeld. Dat lijkt me een mooi streven, maar niet erg reeel. De niet-islamitische filosofie is niet DE ENIGE ECHTE methodiek ter interpretatie.
Misschien onderschat je het volstrekt andere uitgangspunt van denken waarmee de islam start. Allah openbaarde zijn letterlijke tekst en Mohammed was het perfecte voorbeeld. Zonder erkenning van de koran als letterlijk woord van Allah of van Mohammed als profeet, is er geen islam meer. Vanuit de islam bezien is het volkomen irrelevant wat de Grieken of de Europeanen ervan vinden.
De niet-islamitische hermeneutische filosofie van Gadamer ea is misschien niet de enige maar wel de belangrijkste cultuur- of menswetenschappelijke interpretatiemethodiek die door islamitische (b)-hervormers is overgenomen en toegepast in hun hermeneutiek die «Koran» en andere overgeleverde teksten uit hun cultuurtraditie uitleggen in de verleden historische situatie waarin de uit te leggen tekst ontstond - dwz geschapen in de tijd - vanuit het 'methodische' besef van de eigentijdse historische situatie van de uitlegger en de eigentijdse veronderstellingen die meespelen in de uitleg.
Onderschat niet het verschil tussen dit eigentijdse/historische uitgangspunt van het open humanistische moslimdenken, op basis van de in elke tijd opnieuw aangepast uit te leggen koranische betekenis voor de moslims in eigen tijd en plaats, waarnee deze 'moderniserende' (b)-vorm van Islam van start gaat en het eeuwigheidsuitgangspunt van het gesloten orthodoxe moslimdenken, op basis van de in de gouden tijd bereide en vastgestelde zuivere betekenis van de letterlijke en ongeschapen/eeuwige korantekst die tot op heden zuiver is bewaard in de gaarkeuken van de oude koranwetenschappen, waarmee de orthodoxe (a)-vorm van start ging toen deze in de historische situatie van de opkomst van de falsafa binnen (b) de uit persoonlijk initiatief geopende interpretatiepoort vd idjtihad tot de door eigen verstandig denken verworven betekenis van de «Koran» sloot en sindsdien gesloten wil houden. Dit theologische conflict tussen (a) en (b) in het hart van de Islamitische cultuur heb ik eerder in dit topic al uitgebreid beschreven (en ook in andere topics), gebaseerd op hoe dit conflict door (b)-exponenten als Abu Zayd wordt beschreven en dus is in die teksten toetsbaar of het een juiste weergave ervan door mij is.
Voor de (b)-islamhervormers die al dan niet academisch werken aan het moderniseren van hun religievorm (wat volgens hen niet hetzelfde is als het 'verwestersen' of de 'westoxificatie' waar de (a)-orthodoxen dit voor aanzien) is het relevant wat de Westerse Europeanen zeggen over de moderne cultuurgoederen die hun modernisering opleverde zodat de (b)-exponenten er van kunnen leren voor hun eigen bijdragen aan het Islamitische moderniseringsproces.
