Het is dus geen uitspraak over ideeën die mensen individueel aanhangen. Die zijn ofwel privé, waarmee dan wordt aangegeven dat ieder denkt wat hij of zij wil, ofwel hebben ze publieke pretenties. Enkel in het laatste geval is er een (negatief) verband securatisatie.
Dus: secularisatie is géén synoniem voor toenemend atheisme. Veel joden bijvoorbeeld zijn, door historische redenen, seculier maar niet atheistisch: ze behouden hun tradities maar hebben genoeg schade ondervonden van ideologische regimes om daar vanaf te willen.
De voorbije jaren heb ik veel gedicussieerd met islamieten, niet zozeer over hun geloof zelf, maar over hoe zij zich verhouden tot een plurale samenleving. Al snel bleek dat een aantal officiële stellingen van de islam er verzoenbaar mee zijn, maar ook dat niet alle islamieten deze stellingen even ernstig namen. Om dat per individu vast te stellen kwam ik tot het opstellen van een vragenlijstje aan moslims. Nu lijkt de islamkwestie wat op de achtergrond te raken, door een soort windstilte in Europa en een onvoorspelbare omwenteling in het Midden-Oosten.
Terzelfdertijd kwamen christelijke ideologieën in het vizier die niet zo pluraal blijken te zijn. Deze strekkingen vindt men in de USA, maar lijken zich vandaag over Europa uit te breiden als de islam. De Evangelicals zijn, net als de islam, van mening dat een religieuze dictatuur de beste bestuursvorm is. Hun doel is de wereld volledig christelijk te maken.
Ook zionisme (christelijk of joods) kan, alleen al door zijn selectieve immigratiepolitiek, moeilijk als een voorbeeld van secularisme gezien worden.
Ik vond de tijd rijp om mijn vragenlijstje aan moslims te promoveren tot vragen aan elke burger van de moderne samenleving. Met dit lijstje kan een christen, moslim, jood, atheist, evolutiepsycholoog of neurowetenschapper en feitelijk iedereen nagaan, of hij/zij een burger van de seculiere samenleving is.
Poging van een secularisatietestje:
- Verkies je een democratie waar verschillende meningen aan bod komen boven een overheid die met bepaalde levensovertuigingen meer rekening houdt dan met andere?
- Ben je voor gelijke rechten en gelijke behandeling van alle individuen ongeacht hun levensbeschouwing, sexe of sexuele geaardheid? We denken hier aan alle rechten, en bijzonder aan familie- en erfenisrecht.
- Ben je voor vrijheid van kledij, behoudens voor ambtenaren, en om hygiene en veiligheid te waarborgen?
- Ben je voor bescherming van kinderen van alle sexen op educatief, economisch, lichamelijk en sexueel gebied?
- Ben je tegen slavernij en uitbuiting?
- Onderschrijf je de vrijheid van moderne wetenschappelijke onderzoeksmethodes?
- Ben je tegen de doodstraf, tegen foltering en tegen verminking?
- Vind je dat een democratisch gecontroleerde overheid bovenvermelde punten moet controleren en waarborgen?
