Vreemde kalenders.

Het forum voor columns over specifieke onderwerpen.

Moderator: Moderators

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Peter van Velzen
Site Admin
Berichten: 21188
Lid geworden op: 02 mei 2010 10:51
Locatie: ampre muang trang thailand

Vreemde kalenders.

Bericht door Peter van Velzen »

Lezende over de geschiedenis van de Romeinse kalender, zowel als over de Egyptische, verbaas ik mij enigzins. Zo zouden de Egyptenaren lange tijd een jaar van 365 dagen hebben gebruikt, hetgeen er toe leidt dat elke vier jaar de zonnewende een dag later plaatsvond. Men rekent voor het gemak met een periode van 365,25 x 4 jaar = 1461 waarin die zonnewende alle dagen van het jaar zou doorlopen, Maar dat klopt niet helemaal. Het is waar dat 1461 jaren van 365 dagen gelijk zijn aan 1460 jaren in de juliaanse kalender. Maar het duurt 1508 jaren van 365 dagen voordat die periode gelijk is aan 1507 tropische jaren. Dus de zg Sothisperiode van 1461 jaren die men hanteerde om oude egyptische teksten te dateren zit er in elk geval soms flink naast.

Vreemder is nog dat in dezelfde tekst (het Canopis decreet) waaraan men deze kennis ontleende werd gesproken over een eerdere kalender van 360 dagen. Dat geeft een veel grotere afwijking die nog tijdens een mensleven tot een fout van een vol jaar kan leiden. Waarom zou men dat doen?

Misschien heeft het iets te maken met de tijd die Saturnus en Jupiter nodig hebben om terug te keren tot hetzelfde punt tussen de vaste sterren. Dat is voor Jupiter gemiddeld 12 jaren van 360 dagen +13 dagen en voor Saturnus 30 jaren van 360 dagen – 40 dagen. Als men de lengte van de maand naar boven afrond passen daar precies 12 maanden van 30 dagen in. Men heeft dan wel een punt nodig waarom die kalender met enige regelmaat moest worden bijgesteld. en vele volkeren deden dat ook. Zij die maanobservaties gebruikten, kwamen daar toch al niet onder uit.

Dat brengt mij bij de Romeinen bij wie het vaststellen van de kalender een taak was van de Pontifex Maximus; in de dagen van de Republiek een politicus. Tijdens de burgeroorlogen tussen Caesat, Pompejus werd dat daardoor lange tijd verzuimd.Voor Caesar reden om dit lang tevoren vast te leggen. Waardoor de Juliaanse kalender ontstond, met elke vier jaren een schrikkeldag. Mogelijkerwijs volgden de Grieken – Caesar liet zich door een Griek advizeren – dat systeem al langer, en dat kan de reden zijn waarom zij hun olympiaden – die oorspronkelijk maar één dag duurden eens in de vier jaar hield en. Mogelijk op de schrikkeldag.

Maar de Romeinen zouden volgens bronnen oorspronkelijk 10 maanden hebben gehanteerd. Dat is slechts logisch als men een systeem los van zonnewende en de nieuwe maan had geïntroduceerd. De kunstmatige maand zou dan 36 dagen hebben geteld te verdelen in vier weken van negen dagen. De nundinae oftewel negende dag was de naam voor de Romeinse marktdagen, maar die werden volgens de oudst bekende referenties niet om de negen dagen gehouden mariodezar om de acht dagen. Men verondersteld dat de romeinen de dag van de voorafgaande marktdag meetelden, maar ik vraag me af of er niet oorspronkelijk acht dagen lagen tussen elke nundinae.

In elk geval werden er slechts 40 nundinae gehouden per jaar, en als gevolg daarvan waren er 40 periodes van 8 dagen waarin één marktdag viel. Dat zou geleid hebben tot 10 maanden van 32 dagen, en een winterperiode van 40 dagen. Dat was nog altijd vijf dagen te kort. Dus voegde met een elfde maand toe die in de winter viel (tussen de tien oude maanden in) Passend genoemd naar de god Janus die twee kanten op keek. Daarmee kom je tot 352 dagen en heb je nog een korte periode daarna nodig wat volgens mijn onbeschaamde speculaties de maand Februari opleverde. Niet genoemd naar enige godheid maar naar het latijnse woord Brevis (kort). Maar misschien werd die oplossing nooit toegepast. Het was immers een onding en men besloot inplaats daarvan de maanden alternerend 31 of 30 dagen toe te kennen. Dat leidde tot 366 dagen : Een te veel. Wederom wordt de laatste maand daarom ingekort en waarschijnlijker is dat dat de herkomst is van de naam Februari. Dat kan nog steeds de taak van de Pontifex Maximus geweest zijn. In elk geval heeft Julius Caesar dat voor de eerstvolgende 200 jaar opgelost, maar duurde het 1428 jaar langer (bijna een hele Sothis periode :) ) voordat door paus Gregorius een beter systeem werd ingevoerd.
Ik wens u alle goeds
Gebruikersavatar
TIBERIUS CLAUDIUS
Superposter
Berichten: 8516
Lid geworden op: 02 mei 2017 18:24
Locatie: CAPRI

Re: Vreemde kalenders.

Bericht door TIBERIUS CLAUDIUS »

Volgens mijn bron werden de schrikeldagen door de Priesters als geheel vastgesteld.
Wel hadden ze er zo'n zootje van gemaakt( ze werden regelmatig omgekocht) dat J.C orde op zaken stelde met die nieuwe kalender.
En als er nu meer keizers zijn geweest dan maanden, wat dan, geachte senatoren?
Gebruikersavatar
Peter van Velzen
Site Admin
Berichten: 21188
Lid geworden op: 02 mei 2010 10:51
Locatie: ampre muang trang thailand

Re: Vreemde kalenders.

Bericht door Peter van Velzen »

TIBERIUS CLAUDIUS schreef: 06 apr 2021 10:21 Volgens mijn bron werden de schrikeldagen door de Priesters als geheel vastgesteld.
Wel hadden ze er zo'n zootje van gemaakt( ze werden regelmatig omgekocht) dat J.C orde op zaken stelde met die nieuwe kalender.
Ik lees hier
By custom, the insertion of the leap month was initiated by the pontifex maximus, the high priest of the College of Pontiffs in ancient Rome. However, this system was vulnerable to abuse. Since the Roman calendar year defined the term of office of elected officials, a pontifex maximus was able to control the length of his term simply by adding a leap month.
Dus formeel beslisten ze samen zoals jij zegt, maar de pontifex maximus nam het initiatief. Dus ook zonder omkoperij had hij al grote invloed (en meestal was hij ook nog de rijkste van het stel).
Ik wens u alle goeds
Plaats reactie