Wetenschap bevestigt weer dat de realiteit pas bestaat na een meting of observatie

[Mullog]

Wat is zinloos aan wijzen op het idee dat metingen niets positiefs toevoegen aan de wereld? Voor jou zinloos?

Ik zie het als een soort van demarcatie probleem. Je kunt dingen meten en die vertellen je iets over de wereld. Maar op enig moment is het verschil tussen de werkelijkheid en wat je meet niet meer relevant. Dat is wat chromis laat zien met zijn rekenen met ideaal componenten. Ergens is er een grens die bepaald of het nog zinvol is om te meten of niet.

Verder begrijp ik nog steeds niet welke relatie het meten van wat dan ook heeft met een vreedzame, harmonieuze wereld.

Met meten bevestig je de realiteit als zijnde gedetermineerd (dat is wat meten doet, determineren). Dan leg je dus automatisch de nadruk op het gedetermineerde, en niet op de vrijheid van elk mens om moreel handelend wezen te zijn. Dat laatste is misschien alleen voor jezelf mogelijk. Dit gaat dus over wat men mag hopen, dat als de mens moreel handelt dat de wereld beter leefbaar wordt. Dat wordt ze zeker niet van de wereld bevestigen in haar gedetermineerdheid. Dan blijft de mens kiezen voor willekeur.

Je maakt van alles een grote hoop. Ik zie niet in dat determineren en de vrijheid om een handelend wezen te zijn enige relatie met elkaar hebben anders dan dat ik als handelend wezen de vrijheid heb om als handeling te determineren.

Je duwt er het woord "moreel" waarbij ik gemakshalve maar even aanneem dat je daarmee doelt op de betekenis van "moraal" waarmee bedoeld wordt dat je binnen de maatschappelijke context waarin je je bevindt op de juiste manier handelt. Heb ik dan ook de keuze om dat niet te doen ofwel wat voegt dat toe?

[Mullog]

...
Met modellen verwaarloos je kwaliteit. En de wereld is bijna volledig in modellen gevangen. Als je niet vanzelf inziet wat een nadeel dat is, gaat het mij niet lukken de geschikte woorden en voorbeelden te geven.

Ken je Pirsigs metafysica van kwaliteit?

[chromis]

Meten kan alleen 'determineren' in de betekenis van 'bestemmen' (correctie: ik had hier eerst "vaststellen" neergezet) betekenen als je gelooft dat "alle mogelijkheden" op een of andere manier 'bestaan' voordat je meet: met het meten maak "jij" (of: het universum o.i.d.) een "keuze", die je "moreel" zou kunnen noemen.

[Leon]

Ik zie het als een soort van demarcatie probleem. Je kunt dingen meten en die vertellen je iets over de wereld. Maar op enig moment is het verschil tussen de werkelijkheid en wat je meet niet meer relevant. Dat is wat chromis laat zien met zijn rekenen met ideaal componenten. Ergens is er een grens die bepaald of het nog zinvol is om te meten of niet.

Verder begrijp ik nog steeds niet welke relatie het meten van wat dan ook heeft met een vreedzame, harmonieuze wereld.

Met meten bevestig je de realiteit als zijnde gedetermineerd (dat is wat meten doet, determineren). Dan leg je dus automatisch de nadruk op het gedetermineerde, en niet op de vrijheid van elk mens om moreel handelend wezen te zijn. Dat laatste is misschien alleen voor jezelf mogelijk. Dit gaat dus over wat men mag hopen, dat als de mens moreel handelt dat de wereld beter leefbaar wordt. Dat wordt ze zeker niet van de wereld bevestigen in haar gedetermineerdheid. Dan blijft de mens kiezen voor willekeur.

Je maakt van alles een grote hoop. Ik zie niet in dat determineren en de vrijheid om een handelend wezen te zijn enige relatie met elkaar hebben anders dan dat ik als handelend wezen de vrijheid heb om als handeling te determineren.

Je duwt er het woord "moreel" waarbij ik gemakshalve maar even aanneem dat je daarmee doelt op de betekenis van "moraal" waarmee bedoeld wordt dat je binnen de maatschappelijke context waarin je je bevindt op de juiste manier handelt. Heb ik dan ook de keuze om dat niet te doen ofwel wat voegt dat toe?

Ik heb voor MaartenV het onderwerp gekaapt, en wens het terug te geven. Bedankt voor de aandacht zover, maar ik zie niet in dat we tot gezamenlijk begrip komen over hoe meten en modelleren negatief uitwerkt. Je ziet het gewoonweg niet. Ik heb die visie wel.

[Leon]

...
Met modellen verwaarloos je kwaliteit. En de wereld is bijna volledig in modellen gevangen. Als je niet vanzelf inziet wat een nadeel dat is, gaat het mij niet lukken de geschikte woorden en voorbeelden te geven.

Ken je Pirsigs metafysica van kwaliteit?

Interessant, dankje. Heb het boek in de jonge jaren wel gelezen, maar ging voor mij meer over een psychosegeschiedenis.

[Leon]

Meten kan alleen 'determineren' in de betekenis van 'vaststellen' betekenen als je gelooft dat "alle mogelijkheden" op een of andere manier 'bestaan' voordat je meet: met het meten maak "jij" (of: het universum o.i.d.) een "keuze", die je "moreel" zou kunnen noemen.

Ja, zo zie ik dat. Je legt iets vast, ontneemt de wereld haar onbepaaldheid, ontneemt de wereld haar vrijheidsmogelijkheden. Ook weer vaak niet zo drastisch, maar dat is wel doelmatig handelen waarvoor men een verantwoording heeft. En niet iets om uit gewoonte te doen, maar hoogstens uit noodzaak.

[chromis]

Ik had (net op het moment dat jij antwoordde) mijn post ge-edit: ik had het woord "vaststellen" vervangen met "bestemmen", dat dekt de lading beter; ook met datgene wat je nu beschrijft.

[axxyanus]

Ik dacht dat ik al uitgelegd had hoe dat verwaarlozen op zich al niet deugt. Maar het is een kwestie van smaak, fabriekstaart niet wensen. Als jij fabriektstaart even goed kan waarderen als de taart van je dochter, dan mag dat natuurlijk.

Ik moet die uitleg dan gemist hebben. Kan je mij een verwijzing geven waar je dat uitgelegd hebben?

Je moet natuurlijk wel rekening houden dat wat jij als een goede reden ziet, niet noodzakelijk zo erkent wordt door anderen hier. Daardoor kan jij denken dat je het goed uitgelegd hebt, terwijl anderen dat helemaal niet zien. De enige manier om daar uit te komen lijkt me om in te gaan op de vragen die je uitleg oproep i.p.v. die vragen als teken van kwade wil te zien.

Je zou kunnen zeggen dat in fabriekstaart minder vrijheid zit. Dat kan je niet direct meten, maar wel voelen. Het heeft niet alleen met versheid te maken. De stukjes appel zijn te eenvormig en zacht, de gelei is te overheersend, de korst is te melig, het is te zoet, en uniform van smaak, het is allemaal te week, te nat, de maat is niet goed, het ziet er te gelijkvormig uit. De totaalervaring is die van gebrek aan kwaliteit.

Sorry maar dat begrijp ik niet. Waarom zouden eenvormige stukjes appel op een gebrek aan kwalitieit wijzen? En wat heeft minder vrijheid ermee te maken? Dat jij een fabriekstaart niet kan waarderen daar kan ik wel ergens inkomen maar ik kan sommige taarten van de banketbakker een blok verder ook niet waarderen. Dus als je dit als uitleg hebt bedoeld, dan is die wat mij betreft teveel gebaseerd op jouw subjectieve waardering.

Het gaat niet alleen om een appeltaartje, het gaat om het hele idee dat kwaliteit te kwantificeren is. Kwaliteit is een aparte categorie.

Maar kwaliteit is in heel wat gevallen wel te kwantificeren. Mijn kwaliteitsschoen gaan zowat dubbel zolang mee als de niet kwaliteitsschoenen. Mijn kwaliteitsschoen houden mijn voeten ook ongeveer dubbel zolang droog in een stortbui als mijn niet kwaliteitsschoenen. Mijn kwaliteitshemden houden het ook langer uit voor ik door mijn ellebogen zit of voor de uiteinden van de manchetten duidelijke slijtsporen vertonen, zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Ik wil best aannemen dat er sommige aspecten aan kwaliteit zijn die niet te kwantificeren zijn, maar beweren dat kwaliteit in zijn geheel niet te kwantificeren valt, lijkt me ongegrond.

Met modellen verwaarloos je kwaliteit. En de wereld is bijna volledig in modellen gevangen. Als je niet vanzelf inziet wat een nadeel dat is, gaat het mij niet lukken de geschikte woorden en voorbeelden te geven.

Ik ben het niet eens met je oordeel dat modellen kwaliteit verwaarlozen. Een wetenschapper die onderzoek doet naar de kwaliteit van taarten kan IMO best met een model van taartbakken komen waarmee hij een uitleg verschaft waarom fabriekstaarten over het algemeen minder smaakvol zijn dan zelfgemaakte taarten. Een wetenschappelijk model is iets anders dan een automatisatiealgoritme.

[Leon]

Ik had (net op het moment dat jij antwoordde) mijn post ge-edit: ik had het woord "vaststellen" vervangen met "bestemmen", dat dekt de lading beter; ook met datgene wat je nu beschrijft.

Bevestigen en ontkennen zijn bij Kant transcendentale begrippen van het verstand, ze worden aan de natuur toegeschreven door het verstand (als onderdeel van kwaliteit). Je zou kunnen zeggen dat “bevestigen” in plaats van “bestemmen” meer overeenkomt met wat het kenvermogen doet.
Ik blijf echter voor de empirische wereld denken dat er weliswaar kwaliteit *bevestigd* wordt, maar dat de realiteit erbij gevormd wordt.

[Leon]

Ik dacht dat ik al uitgelegd had hoe dat verwaarlozen op zich al niet deugt. Maar het is een kwestie van smaak, fabriekstaart niet wensen. Als jij fabriektstaart even goed kan waarderen als de taart van je dochter, dan mag dat natuurlijk.

Ik moet die uitleg dan gemist hebben. Kan je mij een verwijzing geven waar je dat uitgelegd hebben?

Indirect was het bij dat voorbeeld van die fabriekstaart, verder had ik het over inertiaalstelsels die theoretisch zijn, wat voor mij aangeeft dat ze in de praktijk niet voldoen, wel toepasbaar zijn, maar als het ware met geweld.

Je moet natuurlijk wel rekening houden dat wat jij als een goede reden ziet, niet noodzakelijk zo erkent wordt door anderen hier. Daardoor kan jij denken dat je het goed uitgelegd hebt, terwijl anderen dat helemaal niet zien. De enige manier om daar uit te komen lijkt me om in te gaan op de vragen die je uitleg oproep i.p.v. die vragen als teken van kwade wil te zien.

Uiteraard.

Je zou kunnen zeggen dat in fabriekstaart minder vrijheid zit. Dat kan je niet direct meten, maar wel voelen. Het heeft niet alleen met versheid te maken. De stukjes appel zijn te eenvormig en zacht, de gelei is te overheersend, de korst is te melig, het is te zoet, en uniform van smaak, het is allemaal te week, te nat, de maat is niet goed, het ziet er te gelijkvormig uit. De totaalervaring is die van gebrek aan kwaliteit.

Sorry maar dat begrijp ik niet. Waarom zouden eenvormige stukjes appel op een gebrek aan kwalitieit wijzen? En wat heeft minder vrijheid ermee te maken? Dat jij een fabriekstaart niet kan waarderen daar kan ik wel ergens inkomen maar ik kan sommige taarten van de banketbakker een blok verder ook niet waarderen. Dus als je dit als uitleg hebt bedoeld, dan is die wat mij betreft teveel gebaseerd op jouw subjectieve waardering.

Het zijn ook precies de subjectieve ervaringen waarmee geen rekening gehouden wordt bij fabriekstaart. Iedereen moet de bepaalde smeuïgheid maar lekker vinden, de specifieke zoetigheid waarderen, de glans mooi vinden. We worden gedwongen in een keurslijf, onze vrijheid wordt aangetast. Er is in de winkel geen andere keuze dan dit soort producten, misschien wel 10 soorten taarten, maar allemaal met hetzelfde manco.

Het gaat niet alleen om een appeltaartje, het gaat om het hele idee dat kwaliteit te kwantificeren is. Kwaliteit is een aparte categorie.

Maar kwaliteit is in heel wat gevallen wel te kwantificeren. Mijn kwaliteitsschoen gaan zowat dubbel zolang mee als de niet kwaliteitsschoenen. Mijn kwaliteitsschoen houden mijn voeten ook ongeveer dubbel zolang droog in een stortbui als mijn niet kwaliteitsschoenen. Mijn kwaliteitshemden houden het ook langer uit voor ik door mijn ellebogen zit of voor de uiteinden van de manchetten duidelijke slijtsporen vertonen, zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Ik wil best aannemen dat er sommige aspecten aan kwaliteit zijn die niet te kwantificeren zijn, maar beweren dat kwaliteit in zijn geheel niet te kwantificeren valt, lijkt me ongegrond.

Omdat je bereid bent twee keer zoveel te betalen is er nog kwaliteit. Maar “onverwoestbaar” bestaat niet meer, terwijl er wel een heleboel troep bestaat.
Ik zie een direct verband tussen “winst maximaliseren” en “troep leveren”. Waarbij wetenschappelijke modellen ingezet worden. De schaduwkant dus.

Met modellen verwaarloos je kwaliteit. En de wereld is bijna volledig in modellen gevangen. Als je niet vanzelf inziet wat een nadeel dat is, gaat het mij niet lukken de geschikte woorden en voorbeelden te geven.

Ik ben het niet eens met je oordeel dat modellen kwaliteit verwaarlozen. Een wetenschapper die onderzoek doet naar de kwaliteit van taarten kan IMO best met een model van taartbakken komen waarmee hij een uitleg verschaft waarom fabriekstaarten over het algemeen minder smaakvol zijn dan zelfgemaakte taarten. Een wetenschappelijk model is iets anders dan een automatisatiealgoritme.

Toegepaste modellen bepalen de kwaliteit. Maar goed ik wil graag weer naar het oorspronkelijke onderwerp van MaartenV.

[axxyanus]

Sorry maar dat begrijp ik niet. Waarom zouden eenvormige stukjes appel op een gebrek aan kwalitieit wijzen? En wat heeft minder vrijheid ermee te maken? Dat jij een fabriekstaart niet kan waarderen daar kan ik wel ergens inkomen maar ik kan sommige taarten van de banketbakker een blok verder ook niet waarderen. Dus als je dit als uitleg hebt bedoeld, dan is die wat mij betreft teveel gebaseerd op jouw subjectieve waardering.

Het zijn ook precies de subjectieve ervaringen waarmee geen rekening gehouden wordt bij fabriekstaart. Iedereen moet de bepaalde smeuïgheid maar lekker vinden, de specifieke zoetigheid waarderen, de glans mooi vinden. We worden gedwongen in een keurslijf, onze vrijheid wordt aangetast. Er is in de winkel geen andere keuze dan dit soort producten, misschien wel 10 soorten taarten, maar allemaal met hetzelfde manco.

Maar niemand wordt toch gedwongen om fabriekstaart te kopen/eten? Ik weet ook niet waar jij woont maar ik heb hier ik heb op minder dan drie km afstand meerdere banketbakkers die echt geen fabriekstaarten verkopen. Ja als je naar de supermarkt gaat, dan heb je enkel de keuze tussen fabriekstaarten maar dat lijkt me dan ook te verwachten.

Maar kwaliteit is in heel wat gevallen wel te kwantificeren. Mijn kwaliteitsschoen gaan zowat dubbel zolang mee als de niet kwaliteitsschoenen. Mijn kwaliteitsschoen houden mijn voeten ook ongeveer dubbel zolang droog in een stortbui als mijn niet kwaliteitsschoenen. Mijn kwaliteitshemden houden het ook langer uit voor ik door mijn ellebogen zit of voor de uiteinden van de manchetten duidelijke slijtsporen vertonen, zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Ik wil best aannemen dat er sommige aspecten aan kwaliteit zijn die niet te kwantificeren zijn, maar beweren dat kwaliteit in zijn geheel niet te kwantificeren valt, lijkt me ongegrond.

Omdat je bereid bent twee keer zoveel te betalen is er nog kwaliteit. Maar “onverwoestbaar” bestaat niet meer, terwijl er wel een heleboel troep bestaat.
Ik zie een direct verband tussen “winst maximaliseren” en “troep leveren”. Waarbij wetenschappelijke modellen ingezet worden. De schaduwkant dus.

Dat was het punt niet. Jij beweerde dat kwaliteit niet te kwantificeren was. Ik denk dat ik met mijn voorbeelden heb aangetoond dat heel wat aspecten van kwaliteit wel te kwantificeren zijn. En in welke mate is er nu meer troep dan vroeger? Ik ben niet overtuigd dat er nu zoveel meer troep is dan vroeger. De reden waarom we ons nu verbazen over de "onverwoestbaarheid" van spullen uit het verleden, is omdat de troep uit het verleden natuurlijk het niet overleefd heeft en is weggegooid. De uitzonderlijke onverwoestbare zaken hebben het overleefd.

[Leon]

Het zijn ook precies de subjectieve ervaringen waarmee geen rekening gehouden wordt bij fabriekstaart. Iedereen moet de bepaalde smeuïgheid maar lekker vinden, de specifieke zoetigheid waarderen, de glans mooi vinden. We worden gedwongen in een keurslijf, onze vrijheid wordt aangetast. Er is in de winkel geen andere keuze dan dit soort producten, misschien wel 10 soorten taarten, maar allemaal met hetzelfde manco.

Maar niemand wordt toch gedwongen om fabriekstaart te kopen/eten? Ik weet ook niet waar jij woont maar ik heb hier ik heb op minder dan drie km afstand meerdere banketbakkers die echt geen fabriekstaarten verkopen. Ja als je naar de supermarkt gaat, dan heb je enkel de keuze tussen fabriekstaarten maar dat lijkt me dan ook te verwachten.

We hebben het nog steeds over een metafoor. Kiezen tussen verschillende wetenschappelijke modellen en natuurwetten lijkt er niet bij. Alles wordt in het keurslijf van het wetenschappelijk model gegoten, en er is echt geen keuze. Zelfstandig denken leert men niet.

Ik zie een direct verband tussen “winst maximaliseren” en “troep leveren”. Waarbij wetenschappelijke modellen ingezet worden. De schaduwkant dus.

Dat was het punt niet. Jij beweerde dat kwaliteit niet te kwantificeren was. Ik denk dat ik met mijn voorbeelden heb aangetoond dat heel wat aspecten van kwaliteit wel te kwantificeren zijn. En in welke mate is er nu meer troep dan vroeger? Ik ben niet overtuigd dat er nu zoveel meer troep is dan vroeger. De reden waarom we ons nu verbazen over de "onverwoestbaarheid" van spullen uit het verleden, is omdat de troep uit het verleden natuurlijk het niet overleefd heeft en is weggegooid. De uitzonderlijke onverwoestbare zaken hebben het overleefd.

Het punt was ook geen kwaliteitsschoenen of hemden.
Het punt wat mij betreft is dat een wetenschappelijk model, door de verwaarlozing van aspecten van de realiteit, zich richt op kwantitatieve aspecten, op wat je kunt rekenen en meten met cijfertjes. Welbeschouwd kan je ook de slijtweerstand van een overhemd meten, maar het model daarbij zal al wel duidelijk zijn, hoe dichter de stof geweven, hoe hoger de slijtvastheid, men onderzoekt dan niet langer het logische verband tussen weefdichtheid en kwaliteit , maar bijvoorbeeld hoe ze kunnen beknibbelen op kwaliteit, zodat het na bijvoorbeeld 10 wasbeurten versleten is, en men het dus voor de meest gunstige prijs-kwaliteit kan verkopen, dat betekent laagste kwaliteit voor hoogste prijs. daartoe “dient” de wetenschappelijke kennis.

[Mullog]

...
Ik heb voor MaartenV het onderwerp gekaapt, en wens het terug te geven. Bedankt voor de aandacht zover, maar ik zie niet in dat we tot gezamenlijk begrip komen over hoe meten en modelleren negatief uitwerkt. Je ziet het gewoonweg niet. Ik heb die visie wel.

En je krijgt het niet uitgelegd. Jammer, maar het is niet anders.

[Maria]

...
Ik heb voor MaartenV het onderwerp gekaapt, en wens het terug te geven. Bedankt voor de aandacht zover, maar ik zie niet in dat we tot gezamenlijk begrip komen over hoe meten en modelleren negatief uitwerkt. Je ziet het gewoonweg niet. Ik heb die visie wel.

We hebben het nog steeds over een metafoor. Kiezen tussen verschillende wetenschappelijke modellen en natuurwetten lijkt er niet bij. Alles wordt in het keurslijf van het wetenschappelijk model gegoten, en er is echt geen keuze. Zelfstandig denken leert men niet.
..........
Het punt was ook geen kwaliteitsschoenen of hemden.
Het punt wat mij betreft is dat een wetenschappelijk model, door de verwaarlozing van aspecten van de realiteit, zich richt op kwantitatieve aspecten, op wat je kunt rekenen en meten met cijfertjes. Welbeschouwd kan je ook de slijtweerstand van een overhemd meten, maar het model daarbij zal al wel duidelijk zijn, hoe dichter de stof geweven, hoe hoger de slijtvastheid, men onderzoekt dan niet langer het logische verband tussen weefdichtheid en kwaliteit , maar bijvoorbeeld hoe ze kunnen beknibbelen op kwaliteit, zodat het na bijvoorbeeld 10 wasbeurten versleten is, en men het dus voor de meest gunstige prijs-kwaliteit kan verkopen, dat betekent laagste kwaliteit voor hoogste prijs. daartoe “dient” de wetenschappelijke kennis.

Maar wat heeft dit allemaal te maken met "Wetenschap bevestigt weer dat de realiteit pas bestaat na een meting of observatie"?
We zijn nu een fiks aantal berichten verder en het lijkt of er steeds verder van het onderwerp afgedwaald wordt door dit eerst op een filosofische manier te bezien, daarna in te passen in maatschappelijk welzijn en dan ook nog eens in te gaan op de praktische details van de voorbeelden.

[axxyanus]

Dat was het punt niet. Jij beweerde dat kwaliteit niet te kwantificeren was. Ik denk dat ik met mijn voorbeelden heb aangetoond dat heel wat aspecten van kwaliteit wel te kwantificeren zijn. En in welke mate is er nu meer troep dan vroeger? Ik ben niet overtuigd dat er nu zoveel meer troep is dan vroeger. De reden waarom we ons nu verbazen over de "onverwoestbaarheid" van spullen uit het verleden, is omdat de troep uit het verleden natuurlijk het niet overleefd heeft en is weggegooid. De uitzonderlijke onverwoestbare zaken hebben het overleefd.

Het punt was ook geen kwaliteitsschoenen of hemden.

Maar die waren wel ter zake! Als iemand beweert dat kwaliteit niet te kwantificeren is, dan zijn alle voorbeelden waarbij kwaliteit wel degelijk te kwantificeren ter zaken want dat zijn dan tegenvoorbeelden die aantonen dat de oorspronkelijke bewering fout was.

Het punt wat mij betreft is dat een wetenschappelijk model, door de verwaarlozing van aspecten van de realiteit, zich richt op kwantitatieve aspecten, op wat je kunt rekenen en meten met cijfertjes. Welbeschouwd kan je ook de slijtweerstand van een overhemd meten, maar het model daarbij zal al wel duidelijk zijn, hoe dichter de stof geweven, hoe hoger de slijtvastheid, men onderzoekt dan niet langer het logische verband tussen weefdichtheid en kwaliteit , maar bijvoorbeeld hoe ze kunnen beknibbelen op kwaliteit, zodat het na bijvoorbeeld 10 wasbeurten versleten is, en men het dus voor de meest gunstige prijs-kwaliteit kan verkopen, dat betekent laagste kwaliteit voor hoogste prijs. daartoe “dient” de wetenschappelijke kennis.

Ja en? Je hebt hier gewoon een voorbeeld gegeven van hoe wetenschappelijke kennis ook gebruikt kan worden op een manier die jouw niet aanstaat. Maar wetenschappelijke kennis kan evengoed aangewend worden om op zoek te gaan om zo goedkoop mogelijk toch kwaliteit te kunnen leveren zodat ook mensen met minder financiële armslag zich toch enige kwaliteit kunnen veroorloven.

Gewoon die voorbeelden eruit pikken waarbij wetenschappelijke resultaten worden aangewend op een manier die je niet aanstaat, levert geen ondersteuning voor je algemene bewering dat er een probleem is met hoe wetenschappers onbeduidende zaken verwaarlozen in het bouwen van modellen van de werkelijkheid.