Universalistisch monotheïsme: agressief extremisme !

[Rereformed]

Invallen Vikingen, Feodale samenleving, Gebrek aan natuuronderzoekend onderwijs, onbekendheid met antiekers etc etc.

Uiteraard spelen in het leven talrijke factoren mee, maar dat doet toch helemaal niets van de stelling af dat het christelijk geloof de aartsvijand, agressieve vijand en intolerante tegenstander is geweest, en nog steeds is, van alle wetenschap en rationeel denken?

De Vikingen sloegen alles kort en klein en dus kwam monnik Ambrosius niet toe aan wetenschappelijk denken? Welnee, hij zou even dom gebleven zijn en in zijn bijgeloof zijn blijven steken als de Vikingen thuis gebleven waren. Hij had slechts één boek in zijn leven waar hij zich mee bezighield.

De feodale samenleving bleef bestaan of werd zelfs geschapen met het beroep op de 'scheppingsorde' van slaaf en meester die God zogenaamd gegeven had.

Gebrek aan natuuronderzoekend onderwijs was het gevolg van de christelijke prediking: het werd aktief gepredikt als zondig, en als een volstrekt overbodige bezigheid. Zie Andrew D. White voor vele voorbeelden, of neem bijvoorbeeld de woorden van Luther. Luther staat bekend om zijn scheldwoorden jegens Aristoteles (in zijn tijd het synoniem voor 'de wetenschap'). Hij was van mening dat mensen die het met Aristoteles eens zijn geen bladzijde van de bijbel goed kunnen verstaan. "Het is een vergissing als men zegt, zonder Aristoteles wordt men geen theoloog. Het tegenovergestelde is waar, men wordt slechts theoloog als men het zonder Aristoteles wordt. Aristoteles [lees: de wetenschap] verhoudt zich tot de theologie als duisternis tot het licht." (uitgesproken in 1517).

Onbekendheid met Griekse denkers? Men had enkele van hen geannexeerd voor het christendom en stond extreem vijandig tegenover al het andere heidense denken, het agressieve monotheïsme had zijn best gedaan een hoop geschriften te verbranden en de heidense filosofische scholen te sluiten.

Dus indirekt kom je steeds weer terug op de extremiteit en agressiviteit van de monotheïstische godsdiensten.

[Socratoteles]

Het monotheïsme is een agressief extremisme!

Oneens. De term ' agressief extremisme' definieer ik als een beschrijving van extreme ideeen of handelingen, die als doel hebben schade toe te brengen. Monotheisme is veel te breed om haar dit in de schoenen te kunnen schuiven. Je zou de stelling moeten specificeren.

Slechte definitie. Een betere definitie is dat monotheïsme/openbaringsreligie een bepaalde 'schaarste' creëert op de 'geestelijke markt': alleen onze ideeën zijn geldig, alleen onze God bestaat, alleen via onze leer een goed mens, alleen onze openbaring is van God afkomstig, alleen volgens onze zienswijze en godsdienst is er redding, enz enz. Men ziet zichzelf dus als de ultieme deugd, en al het andere als de ultieme vijand. Monotheïstische openbaringsgodsdienst IS per definitie agressief extremisme.

Voor de geïnteresseerden: lees Hector Avalos: Fighting Words, The Origins of Religious Violence.

Je zet de zaken nogal op scherp met woorden als 'ultieme vijand', maar je hebt gelijk dat het monotheime weinig tot geen ruimte laat voor relativisme. Maar impliceert de zekerheid op een bepaald punt als enige de waarheid in pacht te hebben ook onvermijdelijk agressie tegen tegen andersdenkenden?

[Sararje]

Rereformed: grote volksverhuizingen er ook maar ff bijnemen?

De Vikingen sloegen alles kort en klein en dus kwam monnik Ambrosius niet toe aan wetenschappelijk denken? Welnee, hij zou even dom gebleven zijn en in zijn bijgeloof zijn blijven steken als de Vikingen thuis gebleven waren. Hij had slechts één boek in zijn leven waar hij zich mee bezighield.

Waarop baseer je deze veronderstelling?

De feodale samenleving bleef bestaan of werd zelfs geschapen met het beroep op de 'scheppingsorde' van slaaf en meester die God zogenaamd gegeven had.

Dat het werd vergoeilijkt ontken ik ook niet, maar dit belemmert de heren niet om wetenschappelijk onderzoek te doen.

Gebrek aan natuuronderzoekend onderwijs was het gevolg van de christelijke prediking: het werd aktief gepredikt als zondig, en als een volstrekt overbodige bezigheid. Zie Andrew D. White voor vele voorbeelden, of neem bijvoorbeeld de woorden van Luther. Luther staat bekend om zijn scheldwoorden jegens Aristoteles (in zijn tijd het synoniem voor 'de wetenschap'). Hij was van mening dat mensen die het met Aristoteles eens zijn geen bladzijde van de bijbel goed kunnen verstaan. "Het is een vergissing als men zegt, zonder Aristoteles wordt men geen theoloog. Het tegenovergestelde is waar, men wordt slechts theoloog als men het zonder Aristoteles wordt. Aristoteles [lees: de wetenschap] verhoudt zich tot de theologie als duisternis tot het licht." (uitgesproken in 1517).

En dan zit je weer in de renaissance en dan hebben we het niet over de middeleeuwen.

Onbekendheid met Griekse denkers? Men had enkele van hen geannexeerd voor het christendom en stond extreem vijandig tegenover al het andere heidense denken, het agressieve monotheïsme had zijn best gedaan een hoop geschriften te verbranden en de heidense filosofische scholen te sluiten.

Ook nog in de middeleeuwen? Nee, zover ik weet.

[Rereformed]

Je zet de zaken nogal op scherp met woorden als 'ultieme vijand', maar je hebt gelijk dat het monotheime weinig tot geen ruimte laat voor relativisme. Maar impliceert de zekerheid op een bepaald punt als enige de waarheid in pacht te hebben ook onvermijdelijk agressie tegen tegen andersdenkenden?

In ieder geval indien het heilig boek er expliciet toe oproept, zoals in het verbod om zich te bekeren tot een andere zienswijze, of te luisteren naar iemand met een andere zienswijze (zoals in het Oude Testament, in iets minder extreme bewoordingen ook parallellen te vinden in het Nieuwe).
In iets mindere mate, maar toch in een bijzonder grote mate, ook wanneer die monotheïstische religie hemel en hel predikt, en het dus gaat om zwart en wit, erbij horen of niet, bij God horen of bij Satan.

Dus in ieder geval volmondig ja, indien het gaat om openbaringsgodsdiensten. De enige reden waarom wij dit vergeten zijn is omdat het christelijk geloof in Europa de macht verloren heeft, en ze dus al een paar eeuwen weinig anders kan doen dan boos en geprikkeld en verwensingen naar andersdenkenden slingerend op kan treden, zoals Henoch een prachtig voorbeeld hiervan is. Of eigenlijk is het nog niet eens een paar eeuwen. Feuerbach bijvoorbeeld verloor zijn baan in 1832 en kon daarna geen baan meer krijgen op de universiteit nadat hij een kritisch geluid had laten horen. Geef het christendom, orthodoxe jodendom of islam de macht van de overgrote meerderheid en zij zal zich uiten in een totalitaire staat.

[Socratoteles]

Je zet de zaken nogal op scherp met woorden als 'ultieme vijand', maar je hebt gelijk dat het monotheime weinig tot geen ruimte laat voor relativisme. Maar impliceert de zekerheid op een bepaald punt als enige de waarheid in pacht te hebben ook onvermijdelijk agressie tegen tegen andersdenkenden?

In ieder geval indien het heilig boek er expliciet toe oproept, zoals in het verbod om zich te bekeren tot een andere zienswijze, of te luisteren naar iemand met een andere zienswijze (zoals in het Oude Testament, in iets minder extreme bewoordingen ook parallellen te vinden in het Nieuwe).
In iets mindere mate, maar toch in een bijzonder grote mate, ook wanneer die monotheïstische religie hemel en hel predikt, en het dus gaat om zwart en wit, erbij horen of niet, bij God horen of bij Satan.

Juist, maar zelfs Henoch leest de bijbel zoals het hem uitkomt. Een monotheist die dat ook doet, en deze explicite oproepen negeert en de leer van Gods oordeel na dood misschien zelfs aangrijpt om zelf geen oordeel te vellen, kortom, iemand in wie deze agressie niet bestaat; is zo iemand opeens geen monotheist meer? Juist omdat je met de bijbel alle kanten op kunt, en het puur aan de monotheist ligt wat hij eruit vist, is het volgens mij onterecht om de monotheist te veroordelen op basis van bijbelteksten waarvan het maar de vraag is of die een rol spelen in zijn monotheisme.

[Rereformed]

Een diepere verkenning van de Intolerantie van het monotheïsme is meer op zijn plaats hier. Wel is het al vele malen opgemerkt dat een Jezusfiguur, als die in de werkelijkheid zou hebben rondgelopen, in de Christelijke wereld van vóór de Verlichting subiet zou zijn gearresteerd en meestal zou zijn gedood. Op persoonlijke titel voeg ik er aan toe dat het hem in de Islamitische wereld niet beter zou zijn vergaan.

Onderbouw dat eens zelf.

Ik onderbouw dit door te verwijzen naar de moorddadige kettervervolgingen waar Devious altijd van die heerlijk gloedvolle opsommingen van geeft.

De beste onderbouwing vind je in de evangeliën: ze laten zien dat Jezus vanwege het extremisme van het monotheïsme ter dood wordt veroordeeld.
Secularizer heeft volkomen gelijk. Iedere Jezusfiguur die met zijn eigen Vadergod op zak liep en anderen van zijn gelijk zou proberen te overtuigen, zou in het latere christendom een kopje kleiner zijn gemaakt.

Jij zei dat Jezus het in de islamitische wereld niet beter zou vergaan, ik vraag je nogmaals om aan te geven waarop je dat baseert. Geef mij bepalingen uit de Koran of uit een wetboek waarin staat dat iemand die de dingen predikt die Jezus predikte goed zijn voor een doodstraf.

De uitspraak "Ik en de Vader zijn één" bijvoorbeeld. "Ik ben de weg, de waarheid en het leven" enz. Allemaal uitspraken die regelrecht ingaan tegen de islamitische basisslogan. De Islam gedoogt geen evangelisatie van andere geloven.

Wat je nu doet is alle andersdenkenden op een hoop gooien en bewere dat elke andersdenkende (Jezus) in elk Arabisch land meteen ter dood wordt veroordeeld.

Nee, helemaal niet. Ieder totalitair systeem laat uiteraard een bepaalde mate van andersdenkenden toe, want niet alles is aan banden te leggen, en bovendien kan het van pas komen, of heeft men een paar gekken nodig om de schijn van iets anders op te houden. Stalin liet Sjostakovits uiteindelijk toch leven en werken; maar men vernederde hem wel tot het uiterste.

[Rereformed]

Juist, maar zelfs Henoch leest de bijbel zoals het hem uitkomt. Een monotheist die dat ook doet, en deze explicite oproepen negeert en de leer van Gods oordeel na dood misschien zelfs aangrijpt om zelf geen oordeel te vellen, kortom, iemand in wie deze agressie niet bestaat; is zo iemand opeens geen monotheist meer? Juist omdat je met de bijbel alle kanten op kunt, en het puur aan de monotheist ligt wat hij eruit vist, is het volgens mij onterecht om de monotheist te veroordelen op basis van bijbelteksten waarvan het maar de vraag is of die een rol spelen in zijn monotheisme.

Het christelijk geloof heeft vanaf pakweg Constantijn (ca. 325) tot aan pakweg de Franse revolutie de absolute macht gehad. Me dunkt, lang genoeg om haar ware kleuren en ware gedaante te laten zien. Die kleuren kunnen we dan ook tot in de details nog steeds bestuderen. En ze zijn afschrikwekkend, gruwelijk en afschuwelijk.
Moet ik me nu, vanwege het feit dat de meeste christenen van vandaag de dag ingeslapen zijn, hun geloof slechts als een week eindeloos verdund sausje nog over hun leven sprenkelen, en de paar vrome christenen die er nog over zijn intellectuele stumpers zijn, om de tuin laten leiden en opeens gaan denken dat het monotheïstische openbaringsgeloof ook op een vreedzame, tolerante, grootmoedige en intellectueel hoogstaande manier beleefd kan worden en in wezen niet agressief en extreem is? Verre van mij zo aartsdom te zijn, al geef ik grif toe dat de meeste moderne aanhangers van monotheïstische godsdiensten mijlenhoog boven hun eigen godsdienst verheven zijn, zoals er ook in vroegere tijden redelijker mensen rondliepen dan hun godsdienst. Ze zijn dit precies in de mate waarin ze hun eigen godsdienst niet serieus nemen, maar het moderne rationele denken prefereren. Met andere woorden: voor zover men bereid is afstand te doen van eigen godsdienst en moderne denkbeelden te aanvaarden is men vreedzaam. Voor zover men er aan vast blijft houden blijft men extreem en agressief.

Neem het jodendom: vervolgd zo lief als schapen. Eenmaal de macht weer in handen, dan komt de orthodoxie meteen op met haar agressiviteit en het onderwerpen van allen en alles aan de religieuze absurditeiten.

[Rereformed]

Gebrek aan natuuronderzoekend onderwijs was het gevolg van de christelijke prediking: het werd aktief gepredikt als zondig, en als een volstrekt overbodige bezigheid. Zie Andrew D. White voor vele voorbeelden

En dan zit je weer in de renaissance en dan hebben we het niet over de middeleeuwen.

Nee, ik noemde Luther slechts als voorbeeld omdat het me meteen te binnen schoot. Ik verwees naar Andrew White's boek voor vele voorbeelden die laten zien dat men natuurkundig onderzoek verwaarloosde, afried of zelfs als zondig zag. Ga het boek eens lezen, het is werkelijk zeer interessant al die details eindelijk eens te horen. Als ik tijd over heb zal ik later proberen de verwijzingen en voorbeelden te vinden.


In de christelijke religie gaat het enkel en alleen om het eeuwig zieleheil. De wereld kan christenen gestolen worden. In ieder geval tijdens de middeleeuwen. Dit is iets waar je alweer boekenkasten over kan lezen.

[Sararje]

In de christelijke religie gaat het enkel en alleen om het eeuwig zieleheil. De wereld kan christenen gestolen worden.

Dan k je rereformed, met deze quote toon je precies mijn opvatting al aan: omdat men zich niet bekommert om de wereld om ich heen, doet men er ook geen onderzoek naar. Overigens zal ik eens een poging doen dat boek te bemachtigen. Heb nog wel wat andere boeken eerst te lezen helaas.

[Secularizer]

Wat een geluk dat deze Finse lawine aan hoogkwalitatieve informatie
bewaard is gebleven ondanks de computerstoring.

Een hele eer om zulk een uitgebreide aanvulling te krijgen ...

[Sararje]

Het zou ook eervol zijn als jij nu eens komt met inhoudelijke tegenargumenten waarom in de middeleeuwen het monotheisme de primaire oorzaak is van de onderdrukking van onafhankelijk denken en wetenschap.

[Secularizer]

A HISTORY OF THE WARFARE OF SCIENCE WITH THEOLOGY IN CHRISTENDOM by ANDREW DICKSON WHITE

Christopher Hitchens introduceert zijn boek "God is not great: How religion poisons everything."

Citaten van Mark Twain over Religie.
De eerste is meteen een heel goede :

"So much blood has been shed by the Church because of an omission from the Gospel: "Ye shall be indifferent as to what your neighbor's religion is." Not merely tolerant of it, but indifferent to it. Divinity is claimed for many religions; but no religion is great enough or divine enough to add that new law to its code."

- Mark Twain, a Biography

[Socratoteles]

Het christelijk geloof heeft vanaf pakweg Constantijn (ca. 325) tot aan pakweg de Franse revolutie de absolute macht gehad. Me dunkt, lang genoeg om haar ware kleuren en ware gedaante te laten zien. Die kleuren kunnen we dan ook tot in de details nog steeds bestuderen. En ze zijn afschrikwekkend, gruwelijk en afschuwelijk.

Met dat laatste ben ik het geheel eens. Maar ik beweer dat het christendom eerder een kameleon is, die in elke cultuur en tijd van kleur en vorm verandert. En de vraag is dan of je het huidige christendom kunt veroordelen aan de hand van de kleuren van het verleden.

Moet ik me nu, vanwege het feit dat de meeste christenen van vandaag de dag ingeslapen zijn, hun geloof slechts als een week eindeloos verdund sausje nog over hun leven sprenkelen, en de paar vrome christenen die er nog over zijn intellectuele stumpers zijn,

Je meet het huidige christendom af aan het vroegere, alsof dat de norm is. Kun je verdedigen waarom het gerechtvaardigd is om dat te doen? Alleen het feit dat christenen die hun christendom op een manier invulden die ons doet huiveren van afschuw toen de macht hadden? Daartegen meen ik een bezwaar te zien: immers, de manier waarop men zijn geloof invult, wordt bepaald door de cultuur waarin men leeft. In een cultuur waarin bijgeloof, angst en fanatisme de samenleving bepalen, plukt men die teksten uit de bijbel die ook appeleren aan bijgeloof, angst en fanatisme. Zo ontstaat een extreem agressief soort christendom. In een humanistische, rationele wereld daarentegen ontstaat een christendom waarin het geloof een 'inspiratiebron' is en opwekt tot geduld en liefde jegens de ander. De ene situatie 'ontwerpt' het ene soort christendom, de andere situatie het andere soort. Jij gooit die twee steeds op een hoop, of noemt het agressieve christendom 'echt' en het moderne christendom 'ingeslapen en verwaterd', 'niet relevant'. En inderdaad, als je dat soort christendom niet in de discussie wilt betrekken, dan zijn alle monotheismen extreem en agressief. Maar waarom niet-agressief christendom opeens geen monotheisme meer is, dat heb je me nog niet duidelijk gemaakt. Ik ruik wel heel vaag de geur van een cirkelredenering..

om de tuin laten leiden en opeens gaan denken dat het monotheïstische openbaringsgeloof ook op een vreedzame, tolerante, grootmoedige en intellectueel hoogstaande manier beleefd kan worden en in wezen niet agressief en extreem is?

Als dat het geval is, dan wordt je niet om de tuin geleid. Om de discussie interessant te houden stel ik dat dat het geval is, en ik zie uit naar je vernietigende argumenten . Ook ik wordt niet graag om de tuin geleid.

Verre van mij zo aartsdom te zijn, al geef ik grif toe dat de meeste moderne aanhangers van monotheïstische godsdiensten mijlenhoog boven hun eigen godsdienst verheven zijn, zoals er ook in vroegere tijden redelijker mensen rondliepen dan hun godsdienst.

Bedoel je nu met 'hun eigen godsdienst' nu weer het vroegere, agressieve christendom? Zo ja, waarom noem je dat hun eigen godsdienst, terwijl hun christendom er niet eens op lijkt.

Ze zijn dit precies in de mate waarin ze hun eigen godsdienst niet serieus nemen, maar het moderne rationele denken prefereren. Met andere woorden: voor zover men bereid is afstand te doen van eigen godsdienst en moderne denkbeelden te aanvaarden is men vreedzaam.

Ook hier zie ik dat je het christendom beschouwt als een constante, iets dat niet verandert, in wezen altijd hetzelfde blijft. Hij die het behulp van zijn modern humanistisch denken een invulling geeft aan zijn christendom, diens christendom zal zo vreedzaam zijn als hijzelf, en niet 'in wezen' agressief.

[Secularizer]

Het zou ook eervol zijn als jij nu eens komt met inhoudelijke tegenargumenten waarom in de middeleeuwen het monotheisme de primaire oorzaak is van de onderdrukking van onafhankelijk denken en wetenschap.

Sararje, je hebt gesuggereerd dat systematische vervolging van andersdenkenden pas met de oprichting van de Inquisitie begon. Dat is niet zo. Dat begon al tijdens het Romeinse rijk kennelijk. De wetgeving en andere maatregelen van Constantijn en zijn opvolgers is opgesomd door Rereformed.

We kunnen constateren dat het in de monotheïstische religies afgewezen wordt om een begrip van de wereld te vormen buiten de aanvaarde leer van de geopenbaarde godsdienst om. Alleen onkritische navolging was toegestaan.
Een open discussie over de keuze van levensovertuiging wordt door monotheïsten heel opzettelijk tegengegaan, waarbij dreigementen met grof geweld en de toepassing daarvan historisch meestal niet hebben ontbroken.

Paulus verbood zelfs uitdrukkelijk de filosofie (Brief aan de Colossenzen), in de Islam werd een soortgelijke maatregel effectief in de 13e eeuw.
(In deze discussie werd mij notabene voorgehouden dat Ibn Warraq een hedendaags seculier denker is uit de islamitische wereld, terwijl die dus naar het Westen heeft moeten vluchten voor zijn leven en in de islamwereld overal verboden is. Iqbal werd ook genoemd, is géén seculiere denker, maar een vroege bepleiter van de islamitische staat. Hopelijk gaan we niet ook Qutb en Osama Bin Laden als denker opvoeren.)


Het 'waarom' hiervan kan misschien iets mysterieus houden, maar je ziet bij mens en dier toch wel vaker vormen van concurrentie ?
Profeten, apostelen en religieuze gezagsdragers zijn ook maar mensen.
Wanneer een geestelijke roept dat godsdienst belangrijk is, dan laat hij gewoon blijken dat hij zelf graag belangrijk zou zijn in de maatschappij.
Het is gewoon geldingsdrang denk ik, maar dan uitgeoefend op een manier die schadelijk is voor de opvoeding en de ontwikkeling van de cultuur.

(laatst toegevoegd: vette gekleurde letter gemaakt bij het verbod van Paulus op filosofie)

[Sararje]

Sararje, je hebt gesuggereerd dat systematische vervolging van andersdenkenden pas met de oprichting van de Inquisitie begon. Dat is niet zo. Dat begon al tijdens het Romeinse rijk kennelijk. De wetgeving en andere maatregelen van Constantijn en zijn opvolgers is opgesomd door Rereformed.

We hebben het niet over andersdenkenden, we hebben het over beknotting van de (natuur)wetenschap en de filosofie door het monotheisme in de middeleeuwen. Wat ervoor en erna is gebeurd zal stuk voor stuk verschrikkelijk zijn, maar laten we nu eens de discussie bij een onderwerp houden. Dat tijdens de middeleeuwen en daarna andersdenkenden op de meest gruwelijke manieren omgebracht zijn, daar verschillen we trouwens niet van mening over. Echter, een andersdenkende was in die tijd zelden een "vrije filosoof of een natuurwetenschapper" maar veel eerder iemand met een andere religieuze opvatting (Katharen, Joden, Moslims, Manicheeers etc)

We kunnen constateren dat het in de monotheïstische religies afgewezen wordt om een begrip van de wereld te vormen buiten de aanvaarde leer van de geopenbaarde godsdienst om. Alleen onkritische navolging was toegestaan.
Een open discussie over de keuze van levensovertuiging wordt door monotheïsten heel opzettelijk tegengegaan, waarbij dreigementen met grof geweld en de toepassing daarvan historisch meestal niet hebben ontbroken.

Ja dat is je stelling, en ik zou het zeer wenselijk vinden als je deze nu eens onderbouwt. Op het hoogtepunt van monotheisme in Europa (Middeleeuwen) is naar mijn mening namelijk die open discussie bijna niet gevoerd en is er bjina geen open keuze gemaakt van levensovertuiging. Echter, dat is iets heel anders dan zeggen dat het monotheisme dat ook willens en wetens heeft willen beknotten en dat stelde je wel eerder.

Om een analoog te geven: stel ik breng mijn auto naar de APK dan wordt deze gecontroleerd op een aantal vastomschreven punten. Is daarom mijn auto veilig? Nee, want er kunnen mankementen aan de auto zijn die niet gecontroleerd worden. Echter, de keurder doet maar een beperkte minimale controle. Is hij dan aansprakelijk te stellen als het misgaat met jouw auto? Nee dus.
Het keuren van een auto is het doen van vrije wetenschap, dat jij die monteur niet hebt gevraagd om additioneel onderzoek te doen kan je vergelijken met het niet stellen van de vragen. De APK keuring is het monotheisme. De extra mankementen zijn verborgen nog te ontdekken wetenschappelijke fenomenen.

Paulus verbood zelfs uitdrukkelijk de filosofie (Brief aan de Colossenzen), in de Islam werd een soortgelijke maatregel effectief in de 13e eeuw.
(In deze discussie werd mij notabene voorgehouden dat Ibn Warraq een hedendaags seculier denker is uit de islamitische wereld, terwijl die dus naar het Westen heeft moeten vluchten voor zijn leven en in de islamwereld overal verboden is. Iqbal werd ook genoemd, is géén seculiere denker, maar een vroege bepleiter van de islamitische staat. Hopelijk gaan we niet ook Qutb en Osama Bin Laden als denker opvoeren.)

Even het quoteje van die Paulusbrief ajb.

Het 'waarom' hiervan kan misschien iets mysterieus houden, maar je ziet bij mens en dier toch wel vaker vormen van concurrentie ?
Profeten, apostelen en religieuze gezagsdragers zijn ook maar mensen.
Wanneer een geestelijke roept dat godsdienst belangrijk is, dan laat hij gewoon blijken dat hij zelf graag belangrijk zou zijn in de maatschappij.
Het is gewoon geldingsdrang denk ik, maar dan uitgeoefend op een manier die schadelijk is voor de opvoeding en de ontwikkeling van de cultuur.

Leg jezelf maar uit want ik snap niet waar je heen wilt met deze volzinnen.

Overigens raad ik Rereformed aan om Fabulous Science van John Waller te lezen. Met name in het laatste hoofdstuk wordt aangetoond dat White waarschijnlijk opzettelijk fouten heeft gemaakt in zijn boek om de religie in een kwaad daglicht te stellen. Hij begaat op zjin minst een paar zeer vreemde redeneringen die aantoonbaar onjuist zijn en uit de grote duim van White komen.