Peter versus de dominee

[dikkemick]

Je wilt uitleg? Zodat ik dan "beschuldigd" kan worden van preken? Ik begrijp ook niet wat je precies uitgelegd wilt zien.

Wat versta jij onder "God"/god?

[Rereformed]

Je wilt uitleg? Zodat ik dan "beschuldigd" kan worden van preken? Ik begrijp ook niet wat je precies uitgelegd wilt zien.

Wat versta jij onder "God"/god?

Off-topic discussie hier kappen.

[Rereformed]

Ja, even pas op de plaats weer. Heb vandaag 2,5 uur aan het Forum besteed, dat mag dan even genoeg zijn. Jij beseft ook heel goed, dat je vragen niet makkelijk te beantwoorden zijn. Het zijn zelfs de vragen die jij jezelf stelde, en die jou je geloof deden verliezen. Dus ik mag daar best even over nadenken.

Ik zie dat je het inmiddels uitgebreid beantwoordt in een nieuwe bijdrage in het gesprek met Peter van Velzen. Die bijdrage gaat in op zowel het gesprek over de moraal als op de vraag die ik stelde.

Je schept een hoop duidelijkheid over waar jezelf staat. Deze zin bevat een dosis eerlijkheid en volwassen geloof waar ik respect voor heb:
"De enige oplossing die ik zien kan, is dat we er toch toe komen om onze redelijkheid en het morele besef dat we in (en soms ondanks) ons geloof hebben, als maatstaf voor het begrijpen en toepassen van de Bijbelse tekst te gebruiken."

De volgende zin die je uitspreekt is er één die ik ook ooit ben tegengekomen bij Okke Jager. Er werd in een boekje dat in de kast van mijn vader stond (en ik in handen kreeg na zijn overlijden) van hem gezegd dat hij het volgende uitsprak:

"Wij weten het soms beter dan God zelf en moeten Hem -de grote Andersdenkende- soms zelfs proberen te bewegen om op ons denkspoor over te gaan. 'Hoor eens, God, U hebt de moed verloren, lijkt het wel, maar wíj denken er anders over.' Geloven is met God mee denken, maar als het moet ook voor Hem uit en tegen Hem in."

Ik schreef er twaalf jaar geleden dit over:

"Dát is volwassen geloof. Dat mag pretentieus lijken, maar het is bij nader beschouwing in werkelijkheid precies het tegenovergestelde. Het is de uitspraak van iemand die zo eerlijk en zo menselijk opbouwend als maar mogelijk is in het leven wil staan. Het is de uitspraak van iemand die geen pretenties meer heeft, de uitspraak van iemand die aan geloof de waardevolste inhoud wil schenken die het maar hebben kan. Niet meer de betekenis van mystieke, geopenbaarde, dogmatische zekerheid, waar naief blind in geloofd moet worden, maar de betekenis van slechts volkomen zijn eerlijke zelf te willen zijn en een voortdurend zoeken naar de ideale verschijningsvorm van zichzelf.
Wat een briljante uitspraak!"

Maar wanneer je eenmaal dát besef hebt, is het dan geen kwestie van tijd voordat je in gaat zien dat je boven de gehele bijbel uitgroeit? Want waarom zou je het 'boven de bijbel uitdenken' moeten begrenzen tot passages als Numeri 31? Luther gaf ook al het voorbeeld dat je delen van het Nieuwe Testament kunt schrappen (oa. het boek Openbaring). En dat besefte dus iemand die net uit de middeleeuwen stapte en er nog met één been in stond! En Nietzsche besefte al 130 jaar geleden dat volwassen geloof het schrijven van je eigen bijbel is, je eigen vijfde evangelie.
Robbert, je hebt je ooit omschreven als een Re-rereformed. Ik zou dat heel goed kunnen begrijpen als het zou betekenen dat je ook Nietzsche weer als een traptrede onder je ziet, en probeert met de middelen van 130 jaar later een sport hoger te klimmen. Maar waarom ben je toch teruggegaan naar die bijbel? Waarom kan een godgeloof daar niet bovenuit groeien? Iemand als Neale Donald Walsch heeft dat gedaan op een manier die naar het mij toeschijnt bijzonder aantrekkelijk is. Indien ik een behoefte zou hebben om een godgeloof te onderhouden zou ik zoeken naar nieuw en anders.
Aangezien je zo goed bekend bent met Nietzsche zul je dit vast ook ooit overdacht hebben. Wat was het dat je toch terugging naar het christendom?

[RobbertVeen]

“Maar waarom ben je toch teruggegaan naar die bijbel? Waarom kan een godgeloof daar niet bovenuit groeien? Wat was het dat je toch terugging naar het christendom?”

Verantwoording afleggen van je geloof, dat is wat Paulus als opdracht aan Timotheus meegaf. Dit zijn vragen die mij oproepen niet te bewijzen wat ik geloof en de ultieme verklaring te geven waarom ik geloof, maar die mij vragen die verantwoording te geven. Wist Paulus hoe moeilijk Timotheus het zou krijgen in 2015?

Zoals Rereformed het voorstelt is iemand die zijn Nietzsche kent toch al bijna of eigenlijk al geheel en al boven zijn Bijbelgeloof en Christusgeloof uitgestegen. Nietzsche is inderdaad een uitdaging, een hinderlaag, een rollende donder in je hart. Er is na het lezen van Also sprach Zarathustra geen eenvoudig, simpel en kinderlijk Godsvertrouwen meer mogelijk. De eerste naïveteit is definitief verdwenen. Het leek op het moment dat mijn grootmoeder me vertelde dat Sinterklaas niet bestond, zodat ik daarna niet eens meer kon faken dat ik nog in hem geloofde. Ik vreesde bovendien – terecht – dat het gerucht van mijn ongeloof zou betekenen dat men mij niet langer zou geven wat ik verlangde. Mijn gelovige zusje kreeg dus dat jaar meer dan ik. Want “jij weet nu dat Sinterklaas niet bestaat.” En of ik nu ook zelf van mijn zakgeld een cadeautje zou willen bijdragen… Etc.

Zijn woorden die ik indronk vlak nadat ik me bij de Vergadering van Gelovigen had aangesloten, en zelfs mijn “plaats” had aangevraagd – d.w.z. dat ik kon delen in het avondmaal – waren verwoestend voor mijn geloof. Ik zag de hele Vergadering nu als een bedriegersbende. Ik was 12 toen ik mijn diepe bekeringservaring onderging, en vijftien toen ik Nietzsche ging lezen. Tegen veel waarschuwende woorden van goedbedoelende “broeders” in, maar mijn geest waaide waarheen ik wilde. En Nietzsche overtuigde mij van heel veel dingen, die ik voor een groot deel nog steeds aanvaard.

Dat er een soort geloof bestaat dat alleen maar uit zwakte voortkomt, dat het moraliseren in de kerk uit diezelfde zwakte voortkomt, dat het geloof in God wordt volgehouden tegen het eigen inzicht in, dat het morele bewustzijn net zozeer een illusie is als de objectiviteit van het verstand, dat God – als Hij al bestaan had in de Europese cultuur en een rol had gespeeld – in het Europese Westen gestorven is, en dat we alleen nog maar Zijn begrafenis zouden moeten regelen.

Dat het Christelijk geloof ongeloofwaardig was geworden – ooit had het sterke en vrije geesten aangetrokken die als een kameel zwaar beladen met lasten wilden zijn,maar nu was het de tijd van de leeuw die zijn kracht beproeft door de woestijn op te zoeken.

De nieuwe mens(-heid) die zou komen, was het spelende kind, dat zich een eigen wereld zou scheppen, vol betoverende poëzie en kunst. En tenslotte: dat elke godsvoorstelling een projectie was, en dat daarom de inhoud van de Godsvoorstelling – en niet de aanname van Zijn “bestaan” – een maatstaf was van de diepte en de kracht van eigen denken en leven. Een straffende, pietluttige, wrede en tirannieke God moest wel een product zijn van een zwakke, ziekelijke en soms overhitte fantasie, waarin iemand vooral zichzelf klein en nietig wilde maken. “Maar wie zich vernedert als een worm, moet niet verbaasd zijn als een ander hem vertrapt.”

Zo werd ik re-reformed, net als jij dus. Al heel vroeg in mijn leven, toen ik nog nauwelijks door heel die kerkelijke context gevormd was. Het leven werd moeilijker, maar ook interessanter en ik vond een nieuwe gemeenschap om me door te laten vormen en te laten inspireren. Ik ging filosofie studeren, las Nietzsche als geheel, maar ook Kant, Heidegger, Thomas van Aquino, Hegel, Ricoeur, Lévinas. En ik ging theologie studeren, want ik wilde de bron van al dat bedrog leren kennen en begrijpen. Dus ik las Paul Tillich en Karl Barth en leerde Hebreeuws en Grieks. En ik wilde het jodendom leren kennen, waaruit dat christendom was voortgekomen dus ik ging Semitische talen studeren en leerde de Talmoed lezen en interpreteren. Van 1977 tot 1984 duurde dat. Filosofie rondde ik af met een doctoraal, theologie maar half en Semitische talen tot aan het laatste examen, maar toen had ik geen zin meer om te studeren.

In 1984 verhuisde ik naar Lelystad. Daar werd ik weer lid van de Vergadering, nu in Elburg. Daar vond ik mijn geloof weer terug. Hoe dat ging, vertel ik de volgende keer.

[lost and not found yet!]

RobbertVeen schreef:

In 1984 verhuisde ik naar Lelystad. Daar werd ik weer lid van de Vergadering, nu in Elburg. Daar vond ik mijn geloof weer terug. Hoe dat ging, vertel ik de volgende keer

Ben heel benieuwd! Voor mij was het niet meer geloven een optel- en aftreksom van bepaalde dingen, maar ben echt benieuwd hoe jij hierin staat! Mijn oorspronkelijke geloof heb ik op geen enkele manier kunnen terugvinden, zelfs niet als ik mezelf forceer om er weer mee bezig te zijn of er aan te denken! Het is gewoon WEG! Maar nogmaals, ik ben benieuwd naar je reactie.

[PietV.]

In 1984 verhuisde ik naar Lelystad. Daar werd ik weer lid van de Vergadering, nu in Elburg. Daar vond ik mijn geloof weer terug. Hoe dat ging, vertel ik de volgende keer.

We hadden hier ooit een theoloog in ons midden een voorganger bij de Vergadering der Gelovigen zijn denkwereld heeft hij kritisch onderzocht en de conclusie leidde naar atheïsme. Zoektochten zullen we maar zeggen; @Robbert heb je nooit het gevoel dat je in een intellectueel zwart gat terecht bent gekomen?

[Rereformed]

Ik was 12 toen ik mijn diepe bekeringservaring onderging, en vijftien toen ik Nietzsche ging lezen.

Een vreselijk boeiend relaas. Bovenstaande woorden springen er voor mij uit. Als iemand op zijn 12e al een bewuste stap maakt tot persoonlijk geloof en op zijn vijftiende Nietzsche gaat overdenken, dan kan ik enkel zeggen dat mijn denken op die leeftijd nog enkel op mistbanken uitkeek en bovendien nog voornamelijk bestuurd werd door gevoelens die blijkbaar iets te maken hadden met wat tussen mijn benen plaatsvond, en ik daaraan dus niet kan tippen.
Ik zou je graag een ander lot willen wensen. Want het lijkt me een stuatie van een heel leven in een onoplosbaar spagaat van het denken te zitten, dat slopend is. Maar misschien zie ik het helemaal verkeerd, want enkel jijzelf kan weten wat voor leven je leidt.

Ben je overigens bekend met Robert M Price? Jullie beider achtergrond heeft opvallend veel gemeen.
Luister hier eens naar: https://www.youtube.com/watch?v=M_syXSSLRzs" onclick="window.open(this.href);return false; , vanaf 2'50'' tot ongeveer 15'40''

Overigens ben ik ook met de Vergadering van Gelovigen bekend. In mijn tienertijd zocht ik in Utrecht naar de groepering waar ik me bij aan wilde sluiten en kwam ik via de lezingen van Willem Ouweneel voor een tijd bij zijn vergadering terecht. Ik ging echter al snel daarna naar het buitenland, maar ik lokte ooit mijn jongere broer met me mee, en die is daar gebleven.

[Henry II]

Voor mij is het problematisch dat je deze zaken niet overdenkt. Je negeert ze eenvoudig en stelt enkel dat je het wonder ziet als een metafoor, oftewel je ziet alles wat je tegenkomt enkel als 'voer' voor je toehoorders. Je probeert er een smakelijke maaltijd van te maken.

Christendom is bami voor de ziel.

Religie is Opium van het volk. Komt op hetzelfde neer misschien.

[RobbertVeen]

Voor mij is het problematisch dat je deze zaken niet overdenkt. Je negeert ze eenvoudig en stelt enkel dat je het wonder ziet als een metafoor, oftewel je ziet alles wat je tegenkomt enkel als 'voer' voor je toehoorders. Je probeert er een smakelijke maaltijd van te maken.

Christendom is bami voor de ziel.

Religie is Opium van het volk. Komt op hetzelfde neer misschien.

Bami en opium zijn voor jou dezelfde soort verslaving?

[Rereformed]

Bami en opium zijn voor jou dezelfde soort verslaving?

Opium is iets dat je hele leven behelst, het beheerst alles in je leven, en geeft religie dus een hoogste status.
Bami heeft niet veel om het lijf. Het is een smaak waar je aan gehecht bent. Een Rus antwoordt daarop Viskuit of Borsch en een Fin Kruipbraam, de Schot Haggis en de Engelsman Kidney Pie. Maar dat zal dan de verklaring zijn waarom er zoveel religies in omloop zijn.

[Bonjour]

Christendom is bami voor de ziel.

Bami zoals van de chinees met veel ve tsin (smaakversterker) om te verbergen dat er eigenlijk niets in zit?

[RobbertVeen]

Waarom terug naar de bijbel? Waarom terug naar het christelijk geloof? Waarom terug naar de kerk?

Tussen de bedrijven door zit ik uitgebreid terug te denken aan de tijd dat ik inderdaad "terug" keerde. Ik heb dat in ieder geval niet ervaren als een achteruitgang, want de terugkeer naar de eerste naïviteit was door Nietzsche definitief geblokkeerd. Of het betekende dat ik de positie van Nietzsche – de dood van God, de ongeloofwaardigheid van het christelijk geloof – werkelijk had overwonnen, dat durf ik nu nog steeds niet te claimen. Het betekende wel voor mij persoonlijk dat ik de breuk met mijn verleden in de Vergadering kon helen, tegelijkertijd een toekomst in de kerk mij kon voorstellen, dus in zekere zin de tweespalt die in mij was ontstaan na het verlies van mijn geloof weer kon opheffen. Zoals iemand op het Vrijdenkersforum al opmerkte (PietV geloof ik) levert dat wel een nieuwe spanning, een spagaat op. Maar daarover later.

De ervaringen en gedachten in Lelystad die mijn terugkeer bewerkstelligden, voelen voor mij aan als een kluwen van draden met verschillende kleuren. Er zit een filosofische draad in, en een stukje daarvan heb ooit op het Forum geplaatst. Er zit een herlezing van Nietzsche bij. Er zit een ontmoeting bij met een evangelist op de markt in Lelystad. Er zit een ontroering over de geboorte van mijn eerste zoon bij. Er zitten een paar slapeloze nachten in, waarin ik worstelde met de vraag wie ik was en wilde zijn. Hoe oud was ik ook alweer? Ik moet het reconstrueren, het was in ieder geval na de afronding van mijn studie filosofie.

De logische ordening die ik dus nu geven aan al die ervaringen, is in zekere zin kunstmatig. Ik kan mij niet precies meer herinneren hoe het ene op het andere volgde. Ik kan alleen de componenten apart nog proberen na te gaan. Ervaringen, gedachten, onoplosbare vragen over mijzelf en mijn toekomst, ontmoetingen, teksten die me intrigeerden, de vondst van mijn oude bijbel, ergens achterin een kast, de onstuitbare reeks van herinneringen uit de tijd van de Vergadering, de conferentie in Winschoten, liederen die spontaan bij me opkwamen en die ik begon te neuriën of mee te zingen, de herinnering aan de vele ontmoetingen met een broeder van de Vergadering in Amsterdam, toen ik 12 was, opa Post noemde ik hem. De contacten met mijn "pleeggezin" – niet letterlijk, maar alleen kerkelijk. Ik heb er nog een broer en zus aan overgehouden.

Het eerste draadje dan maar. Wat heb ik gedacht? Mijn grote leraar en voorbeeld in Amsterdam was Kees Jan Brons. Hij leerde mij tijdens mijn studiefilosofie voorbij Nietzsche en Heidegger kijken en leerde mij bovenal het werk van Hegel en Thomas van Aquino waarderen. In die klassieke teksten kon je een glimp van de waarheid ontdekken, maar dat vergde intensieve arbeid, een manier van lezen waarin elk detail, elke nuance een rol speelde. Het ging in elke lezing van een tekst uiteindelijk om de "toedracht", om datgene waaraan je het predicaat "waar" kon hechten. Van hem leerde ik dat er naast de inzichtelijke waarheid in de filosofie, ook nog zoiets bestond als een persoonlijke waarheid. Anderen zouden dat misschien een privé mythologie genoemd hebben, maar hij sprak over een persoonlijke waarheid. Ook het eigen leven, de concreetheid van je bestaan van elke dag, was de moeite waard om te overdenken en in de vorm van een levensovertuiging uit te spreken. Dat was nog geen filosofie, maar niettemin waardevol. Ooit was hij begonnen als student theologie, had grote belangstelling en eerbied voor een theoloog als Karl Barth, maar was nooit een gelovige geworden. Hij bleef de hartstochtelijke filosoof, die overal waarheid zocht, ook waar ze in theologische teksten soms onherkenbaar verpakt werd. (Veel later hebben we met verwondering tegen elkaar uitgesproken, dat zijn leven hem van de theologie naar de filosofie had gevoerd, en mijn leven me van de filosofie naar de theologie had gevoerd. Tegengestelde richtingen op dezelfde weg, waarop we elkaar ergens gepasseerd moeten zijn.)

De leraar van Kees-Jan Brons heb ik ook nog meegemaakt: Jan Hollak. Hij had geschreven over de structuur van het godsbewijs, was zelf in zekere zin een neo-Thomist, maar evenzeer een neo-Marxist of een neo-Hegeliaan te noemen. Een zeer zelfstandig denker met een bijzondere eigen stijl die zijn weerga in Nederland niet heeft gekend. Jammer dat hij zo weinig heeft gepubliceerd, en dat daarvan zo weinig algemeen toegankelijk is gebleken. Zijn teksten over Nietzsche, het godsbewijs en de zoektocht naar een correct begrip van het Absolute, hebben mij vooral na het afronden van mijn studiefilosofie zeer beziggehouden. We hadden een kleine kring in Amsterdam waar we het werk van Hollak uitvoerig bestudeerden.

Het is nu niet de plaats om op de details van zijn redeneringen in te gaan. Ik moet me nu maar tevreden stellen met het vermelden van het resultaat, van het andere eind van dit draadje. De aanname van het bestaan van God kon het logische en redelijke sluitstuk zijn van een moderne metafysica, kon om die reden ook een onderdeel zijn van die persoonlijke waarheid waar Brons het over had. Voor het geloof in het bestaan van God hoefde je je niet te schamen, omdat tot op zekere hoogte in ieder geval de redelijkheid daarvan kon worden ingezien, zonder dat er een beroep moest worden gedaan op gelovige ervaringen of heilige teksten. De ontkenning van het bestaan van God bij Nietzsche was weliswaar een juiste, en hartstochtelijke reflex van een werkelijke gebeurtenis. De term "God" had inderdaad in de West-Europese cultuur en samenleving zijn betekenis verloren. Met Karl Löwith kon je spreken over een "Antropologische Wending" in de cultuurgeschiedenis. Maar dat maakte het woord "God" niet zinloos, maar het was alleen maar een fictief referentiepunt voor overwegingen rondom het wezenlijke van het mens-zijn. Filosofen als Karl Marx, Friedrich Nietzsche en Arthur Schopenhauer waren de eersten die deze wending naar de Mens in kaart hadden gebracht.

Maar als het spreken over God in ieder geval filosofisch zinvol was, en als de naam God daarom ook in de persoonlijke waarheid een rol kon blijven spelen, dan waren vragen rondom zijn bestaan helemaal niet zo zinvol. Dan was de vraag veel belangrijker wat we onder "God" te verstaan hebben. Langs welke weg weten we dan iets van God? De discussies over het werk van Hollak brachten ons om die reden weer terug naar een andere denker: Thomas van Aquino. Weliswaar waren de Godsbewijzen van Thomas niet meer aanvaardbaar, evenmin als zijn vorm van de metafysica. Maar toch konden we daar inspiratie vinden om op een nieuwe wijze te proberen het bestaan van God en het wezen van God onder woorden te brengen.

We zijn daar waarschijnlijk nooit echt in geslaagd. Maar samen met Kierkegaard die we ook gelezen hebben, en Augustinus, was het dit element van het werk van Hollak, en de kritiek op Nietzsche die hij geleefd had, die mij in ieder geval op het punt bracht dat de gelovige aanname van het bestaan van God – als filosofisch referentiepunt, of als zinvolle term binnen de persoonlijke waarheid - geen zinloze claim was, maar betekenis had, en waarachtig kon zijn.

Dat bijbeltje dat ik had teruggevonden, en de ervaringen van de Vergadering, waren dus niet uitsluitend onzinnig geweest. Maar ze vergden een vertaling, vroegen om een ander standpunt om ze te begrijpen en dan kon de waarheid ervan een rol gaan spelen binnen een hogere synthese – om met Hegel te spreken. Van de laatste had ik inmiddels ook al geleerd, dat de simpele oppositie tussen geloof en zuiver inzicht, zoals die in de Verlichting een rol had gespeeld, twee naïeve schijnwaarheden tegen elkaar uitspeelde. De ene: dat de gelovige onderdompeling in Bijbelse taal en denken een exclusieve waarheid van het leven onder woorden bracht. De andere: dat de verstandelijke (sceptische) kritiek op elke claim van waarheid de fundamenten van een zinvol bestaan zou kunnen opleveren.

(wordt vervolgd)

[RobbertVeen]

Even tussendoor: (citaten zijn van Slavoj Zizek.)

Het gaat er niet om dat de mens, vanwege de beperking van zijn sterfelijke zondige aard, nooit volledig goddelijk kan worden, maar dat de mens, dankzij de goddelijke vonk in hem nooit volledig MENS kan worden.

Zo rustig en kalm als die goddelijke vonk is God dan ook niet. Hij is een absurditeit, een gruwel, een tiran, alles wat het Oude Testament over Hem bericht. En hij is een liefhebbende, genadige, barmhartige Vader. Het is alsof de zoon van een Nazibeul de man met wie hij voetbalde ineens zien moet als de man die duizenden joden de gaskamer in dreef.
Mensworden tegenover God betekent je ontdoen van die God. Tegenover God (de Zoon) je ontdoen van die God (de wrede Vader). Het is die spanning tussen het Absolute, onbegrijpelijke Ding dat alles vernietigt op zijn pad, en die lieflijkheid van een herder “wiens stok en staf je vertroost” - die spanning wordt niet alleen in het Christendom ervaren, maar die spanning IS het Christendom. Misschien dat we daarom niet zonder Numeri 31 kunnen, zoals het licht de duisternis nodig heeft.

Christus als de Godgelijke mens is het unieke geval van de volledige menselijkheid (‘ecce homo’) … Daarom is er na Zijn dood geen plaats meer voor een afstandelijke God: wat overblijft is de heilige Geest, de gemeenschap van gelovigen waarop het onpeilbare aura van Christus overgaat nadat het is beroofd van zijn lichamelijke incarnatie…

De kerk wijzer dan haar Heer? De kerk is de incarnatie van die Heer, minstens, Zijn Lichaam. Hij is nog alleen het Hoofd, dat door die gemeente die Zijn Lichaam is gedragen wordt. Waar is het Lichaam zonder Hoofd? – dat zeiden ze in de oude Kerk, vóór Nietzsche die naïveteit verbrak. Waar is het Hoofd zonder Lichaam? –dat zouden we nú moeten zeggen, in onze tweede naïveteit.

God is ook een raadsel voor zichzelf omdat Hij een onpeilbaar Anderszijn in Zichzelf heeft, [en daarom] moest Christus verschijnen om God niet alleen te openbaren aan de mensheid, maar OOK AAN GOD ZELF – allen door Christus heeft God zichzelf volledig als God verwezenlijkt.

We denken over God te gering, wanneer we Hem denken zonder tegenspraak in Hemzelf, zonder innerlijke strijd, zonder aanvechting. Christus maakt God duidelijk als de Mens, maar weent in de Hof van Gethsemane, klaagt aan het Kruis. Er is een goddelijk drama voor nodig om de statische, absolute, tegenspraaksloze God van Zijn religieuze imago te ontdoen. Die Mens is Vleesgeworden Woord. God is dus Mens – alleen die hoofdletter scheidt ons van Hem. Christus kan vanuit die hoofdletter niet mensheid worden, kan niet rustig en kalm worden bijgezet in ons pantheon. Is de Mens goddelijk? Is God menselijk? Of is de Mens die wij willen/moeten zijn, precies dat teveel aan menselijkheid dat ons aantrekt en tevens minder dan mens maakt? Christus als Mens is niet het kalme ideaal van onze morele aandrift - want wij zijn zo braaf om onze naaste die wij vrezen en haten toch te willen liefhebben? - , maar onze eigen aanvechting om God te willen zijn en zó in absolute fantasie de kruisdood te ontlopen.

De totale verlatenheid van God is het punt waarop Christus VOLLEDIG mens wordt, het punt waarop de radicale kloof die God van de mens scheidt naar God Zelf wordt overgebracht. Hier stuit de Vader Zelf op de grenzen van Zijn Almacht.

Ik identificeer me alleen met God door me te identificeren met de unieke figuur van de door God in de steek gelaten God de Zoon.

De duivel is zichtbaar in de wrede ordening van het heelal, die nu eenmaal is wat ze is en niet door ons vragen en klagen kan worden onderbroken. Duivels is een wereld die zomaar uit zichzelf ontstaat en geen verantwoording toelaat. Onverdraaglijk is het statische, met zichzelf samenvallen van het Zijn waarover ik niet beschikken kan. Deze wereld geeft de mens de mogelijkheid van gruwelijk lijden en tegelijkertijd geeft ze ons het besef van onze oneindige nietigheid. Is dat niet het werk van de Duivel? In het Christendom zit God juist in de “kleine lettertjes”, in de ervaringen die aan de dwang van het grote Geheel lijken te ontsnappen. Zo verhoudt zich scheppingsverhaal tot kosmologie: de zon een ster, de planeten door natuurwetten ontstaan, maar die wereld kent bloemen en eetbare planten en de zon markeert de dag van arbeid etc. - dan wordt de wereld pas menselijk als haar oorsprong goddelijk wordt gedacht. Binnen de gruwelijke saaiheid van de kosmos, ondanks haar onverschillige wreedheid, zien we hier en daar en soms een vriendelijke glimlach, een onverwacht gebaar van behulpzaamheid.
Christus belichaamt het verschil tussen een menselijk dier en een echt mens. Menselijke dieren vragen niet, zoeken niet rusteloos naar de reden van het lijden. Zo verhoudt zich het evangelie tot de biologische verklaring van onze oorsprong: de mens sterft door de competitie met zijn gelijken, omdat het DNA wil overleven, maar in Christus sterft een Mens die de naaste liefhad OMDAT hij anders was en die in de vijand geen concurrent zag. Hij is de mens als zodanig, en dat is de lijdende, Godverlaten mens, die zichzelf en het menselijk bestaan tot uitdrukking bracht toen Hij riep ”Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?”

Het salonatheïsme dat met een drankje op de sofa claimt dat het bestaan van God een “gewone” illusie is, kent de Godverlatenheid niet, die aan alle vragen over Gods existentie het karakter van absolute trivialiteit geeft. Het behaalt een zege over een geloof dat zichzelf al heeft gereduceerd tot machteloze traditie en geprojecteerd verlangen. Het is schieten op vastgebonden eenden. Als jouw God niet meer bestaat, voormalige gelovige, waarom lijdt jij daar dan niet onder? En als het gat dat die God in je hart heeft achtergelaten je geen pijn doet, heb jij die God dan ooit gekend?

[iznogoodh]

Bestaat U, God?

Eh .. nee.

Maar waarom geloven ze dan in U?

Eh ... tja .... Weet niet. Ik heb de mensen niet uitgevonden.

[dikkemick]

Het is duidelijk dat de verbindingen in je brein in beton gegoten zitten Robbert. Voor jou zo overduidelijk en inzichtelijk maar voor mij gewoon een toestand van je brein. Biologie dus. Chemie en uiteindelijk fysica. Al je ervaringen in je leven hebben een wereldbeeld/godsbeeld gecreëerd, gelijk aan mijn beeld m.b.t. een metafysisch naturalistische visie.
En het is niet makkelijk van dit netwerk van hersenverbindingen af te wijken. God is voor jou volkomen logisch. Je hebt er een "beeld" bij, gevoelens, beelden, herinneringen, emoties en zelfs "kennis". Mensen die beweren dat er naar alle waarschijnlijkheid geen god zal bestaan, missen iets. Zijn misschien niet helemaal goed bij het verstand. Want het is zo duidelijk (voor jou).
En dan geldt voor mij hetzelfde. Ook mijn wereldvisie zit in beton gegoten.
Ik word hierin dan gesterkt door onderstaande tekst.

Metaphysical Naturalism is the only worldview that is supported by all the evidence of all the sciences, the only one consistent with all human experience, the established truths of history, and reason itself. No other worldview, including theism generally or Evangelical Christianity in particular, is supported by any evidence of any of the sciences. The only remotely plausible exception, 'fine tuning,' is not very convincing evidence for the divine, and supports no doctrine of salvation. Science doesn't necessarily contradict alternative worldviews, for one can adjust most of them to be compatible with almost any evidence, but no other worldview is directly and substantially supported by any scientific evidence, whereas all scientific evidence so far does support Metaphysical Naturalism, often directly, sometimes substantially. Though naturalism has not yet been proved, it is the best bet going.

Ik zou je van harte willen aanbevelen het boek van Richard Carrier te lezen. http://atheistmovies.blogspot.com/2013/ ... chard.html" onclick="window.open(this.href);return false;
Ben er zelf nog in bezig maar het steunt mijn visie op alle fronten. En niet alleen mijn visie, maar ook jij hebt er mee te maken! Uiteindelijk blijkt alles neer te komen op fysica: Materie en energie, Tijd en ruimte. Alles is terug te voeren (zij het niet altijd even gemakkelijk) op deze begrippen. Getallen, kleuren, liefde, de werking van de hersenen.
Je bent uitstekend in staat je geloof te "verdedigen" omdat je een meester der Nederlandse taal bent in mijn ogen. Maar wat behalve geloof (faith) (en de taal) heb je om deze God even plausibel te maken als mijn wetenschappelijk ondersteunde visie? Helaas is in deze visie een god volkomen overbodig en onwaarschijnlijk omdat dit iets buiten ruimte en tijd suggereert. Echter worden er dan wel weer tijd-ruimtelijke eigenschappen aan deze entiteit toegekend.

Mocht je tijd over hebben, lees dit boek eens, zoals ik nu af en toe de bijbel er bij pak om me te verwonderen.