De intellectuele plicht om atheïst te zijn

[Socratoteles]

Ik begrijp dat mijn gebrekige weergave van de redenering aanleiding geeft tot verwarring; daarom ook mijn uitnodiging om het artikel op te sturen.

Kun je dit (volledige) artikel niet plaatsen om één of andere reden?
En zo ja, zou dat een reden kunnen zijn dan maar géén topic te openen, om verwarring (en eventuele persoonlijke defamatie) te voorkomen?
Je kunt in zo'n geval natuurlijk altijd uitgaan van eigen merites, mocht je daarmee die vooronderstelde verwarring pretenderen te mogen voorkomen, om zo alsnog tot posten over te gaan, zoals je gedaan hebt.
Om je in zo'n geval echter te beroepen op onbelezenheid van discussiegenoten, is onredelijk.

Het artikel valt niet te copy/pasten en ik heb geen zin om het geheel uit te schrijven. Daarnaast is niet iedereen op het forum even bedreven in de Engelse taal. Dus heb ik besloten om de hoofdlijn van het betoog samen te vatten. In hoeverre ik daarin geslaagd ben staat ieder vrij zelf te beoordelen. Zoals ik schreef, ik stuur het genoemde artikel op als je belangstelling hebt.

Dat had je bijvoorbeeld kunnen opmaken uit de zin: "Een consequentie van deze uitgangspunten is dat men enkel verplicht is zijn overtuigingen te rechtvaardigen als ze in hem een dispositie bewerkstellingen tot handelingen die de vervulling van andermans behoeftes in de weg staan.".

Doel je met: “ Een consequentie van deze uitgangspunten is..” op Rorty, of op je persoonlijke interpretatie van zijn werk.

Die zin heb ik behoorlijk letterlijk vertaald. Daarmee is het natuurlijk niet minder een interpretatie; maar dat geldt voor alles: je kunt niet iets lezen zonder het te interpreteren. Maar je mag wat ik schreef opvatten als het standpunt van "Rorty volgens Socratoteles", of "Socra's Rorty", als je dat gemakkelijker vindt.

[Socratoteles]

"Recht" en "plicht" zijn woorden wiens betekenis afhangt van de context.

Klopt. Maar binnen dezelfde context kun je 'recht' en 'plicht' vaak zien als twee zijden van dezelfde medaille. Als er geen juridische plicht is om iets te doen, dan heb je het juridische recht om het na te laten. Als er geen morele plicht is om iets te doen, heb je het morele recht om het na te laten. Als er geen intellectuele plicht is om iets te doen, dan heb je het intellectuele recht om het na te laten. Etc.

Daarom gaat het IMO over de intellectuele plicht te rechtvaardigen t.o.v. het pragmatisch recht om dat niet te doen.

In zekere zin heb je gelijk, maar bedenk dat 'de intellectuele plicht te rechtvaardigen' pas inhoud krijgt binnen een visie op de rol die onze intellectuele verantwoordelijkheid speelt. In het artikel leidt Rorty het recht om een religieuze overtuiging niet te rechtvaardigen af uit het ontbreken van de intellectuele plicht om dit wel te doen. Maar, zo vraag je terecht, als je je intellectuele verantwoordelijkheid serieus neemt, dan heb je toch de plicht om ál je overtuigingen te rechtvaardigen? Dat wordt echter door Rorty ontkent, op grond van het beginsel dat we alleen zo'n verantwoordelijkheid kunnen hebben jegens andere denkende wezens; en dat deze verantwoordelijkheid dus ophoudt zodra we buiten het publieke domein komen. Er is dus geen conflict tussen een 'pragmatist' en een 'intellectueel'; vanuit een pragmatisch perspectief expliceert Rorty slechts tot hoever de intellectuele verantwoordelijkheid reikt.

Je kunt natuurlijk een andere, niet-pragmatische, visie hebben op hoever onze intellectuele verantwoordelijkheid zich uitstrekt. In het artikel wordt zo'n alternatief vertegenwoordigd door W.K. Clifford, die meent: "It is wrong always, everywhere, and for anyone to believe anything upon insufficient evidence". En dat is denk ik waar je aan dacht toen je schreef wat ik hierboven quote: Clifford's opvatting dat we de plicht hebben om elke overtuiging te rechtvaardigen wordt dan gecontrasteerd met Rorty's opvatting dat we die plicht niet hebben. Wie Clifford's stelling echter voor zijn rekening wil nemen, komt al gauw in een metafysisch wespennest terecht. Google bijvoorbeeld maar eens op 'Münchhausen Trilemma'.

[axxyanus]

De vraag waarmee ik zit is: Wat is een voldoende geprivatiseerd project. Als ik jou lees dan krijg ik soms de indruk dat gewoon over je eigen privé project communiceren het project in het publieke domein duwt. Dat lijkt me echter heel extreem.

Dus zit ik met de volgende vraag. Stel iemands prive-geloof houdt in dat albino mensen magisch zijn. Voor de rest is het leven heilig en het idee dat iemand wel eens een albino zou kunnen vermoorden om dan een magische bereiding te kunnen klaarmaken komt niet eens bij hem op. Het enige dat je aan deze persoon dus merkt is dat hij de neiging heeft om het gezelfschap van albino's op te zoeken.

Op deze manier gesteld, lijkt het erop dat Rorty deze persoon zal ontslaan van zijn geloof te rechtvaardigen.

Maar wat als hij dat geloof nu doorgeeft, niet door te evangeliseren maar gewoon doordat mensen aan de praat geraken en van gedachten wisselen. Sommige mensen nemen daardoor zijn geloof over. Een deel daarvan begint echter door te denken en vraagt zich af of je dan geen magische bereidingen kan klaarmaken met de lichaamsdelen van een albino en nog wat later worden albino's vermoord aangetroffen waarvan allerlei lichaamsdelen ontbreken.

Voor zover ik Rorty begrijp is er geen enkele verantwoordelijkheid bij die eerste persoon die geloofde in magische albino's want voor hem was dat een privé-project waarmee hij niemand lastig viel.

Wat mij betreft, draagt die eerste persoon wel enige verantwoordelijkheid want het is zijn ongerechtvaardigd idee dat de kiem heeft gelegd voor wat er gebeurt.

[appelfflap]

Wat mij betreft, draagt die eerste persoon wel enige verantwoordelijkheid want het is zijn ongerechtvaardigd idee dat de kiem heeft gelegd voor wat er gebeurt.

ik deel die visie niet

einstein is voor een groot stuk verantwoordelijk voor de nucleaire technologie, is hij nu medeverantwoordelijk voor de atoombommen?
dwight broers hebben vliegen ontwikkeld en/of uitgevonden. ZIjn zij medeverantwoordelijk voor het drama in Japan omdat latere generaties een atoombom aan de vliegtuigen gehangen hebben?
Marx had een bepaald idee om een maatschappij op te bouwen, is hij medeverantwoordelijk voor de perverse excessen van bvb Stalin?

[axxyanus]

Wat mij betreft, draagt die eerste persoon wel enige verantwoordelijkheid want het is zijn ongerechtvaardigd idee dat de kiem heeft gelegd voor wat er gebeurt.

ik deel die visie niet

einstein is voor een groot stuk verantwoordelijk voor de nucleaire technologie, is hij nu medeverantwoordelijk voor de atoombommen?
dwight broers hebben vliegen ontwikkeld en/of uitgevonden. ZIjn zij medeverantwoordelijk voor het drama in Japan omdat latere generaties een atoombom aan de vliegtuigen gehangen hebben?

Dat is niet het zelfde. In deze gevallen gaat het om echte kennis. Dus als Einstein of de Wight brothers het niet (uit)gevonden zouden hebben, was er niets dat anderen tegenhield om dat te doen. De wereld is hoe hij is, dat is niemands fout, ook niet van de persoon die dat ontdekt. De oorsprong van deze ideeën is gewoon onze werkelijkheid.

In het geval van de magische albino's was die persoon de oorsprong van dat idee.

Marx had een bepaald idee om een maatschappij op te bouwen, is hij medeverantwoordelijk voor de perverse excessen van bvb Stalin?

Ook hier is er een belangrijk verschil. Hier gaat het om een idee hoe de wereld is, hier gaat het om hoe de wereld zou moeten zijn.

Maar ik kan het voorbeeld aanpassen. Stel dat die man niet dacht dat albino's magisch waren maar dat vaccin's onvruchtbaarheid veroorzaken en dat door het verspreiden van dat idee kinderen niet meer gevaccineerd werden en weer stierven aan vermijdbare ziekten.

Draagt die man dan enige verantwoordelijkheid? Wat als de man actief probeerde zijn ideeën te verspreiden?

[fbs33]

Stel dat die man niet dacht dat albino's magisch waren maar dat vaccin's onvruchtbaarheid veroorzaken en dat door het verspreiden van dat idee kinderen niet meer gevaccineerd werden en weer stierven aan vermijdbare ziekten.

Draagt die man dan enige verantwoordelijkheid? Wat als de man actief probeerde zijn ideeën te verspreiden?

Dat die man verantwoordelijkheid draagt is volgens mij zeker!
Dat die man niet goed toegerust is (opgeleid=gedegen kennis hebben van..!)om die verantwoordelijkheid te kunnen dragen, is hem vermoedelijk niet bekend, maar anderen, die dat onderwerp goed bestudeerd hebben, natuurlijk wél.

Zij hebben door hun meerdere kennis daarover daarmee automatisch de plicht om die man monddood te maken, of in het vervolg de mening van die goed opgeleide (en daardoor kennis bezittende) anderen door die man te laten beamen en uit te laten dragen en afstand te laten nemen van wat hij eerder verkondigde.
Het liefste goedschiks, maar anders op straffe van scheiding met zijn oorspronkelijk hem gelovende aanhangers op welke (fatsoenlijke) manier dan ook!

[Socratoteles]

De vraag waarmee ik zit is: Wat is een voldoende geprivatiseerd project. Als ik jou lees dan krijg ik soms de indruk dat gewoon over je eigen privé project communiceren het project in het publieke domein duwt. Dat lijkt me echter heel extreem.

Als een overtuiging praktische implicaties heeft die de projecten van andere mensen in de weg staan, dan is het voor Rorty niet gevrijwaard van de plicht tot rechtvaardiging. Maar die praktische implicaties hoeven - om praktische implicaties te zijn - niet door iedereen en op elk moment in praktijk te worden gebracht door degenen die de overtuiging aanhangen. Zo is de neiging om in een sloot te springen als er een vliegende schotel voorbij vliegt wel een praktische implicatie van de overtuiging dat in de sloot springen als er een vliegende schotel voorbij vliegt ervoor zorgt dat je niet ontvoerd wordt. Maar als iemand met deze overtuiging nooit een vliegende schotel tegenkomt, zul je hem nooit hierom de sloot in zien springen. Iemand die gelooft dat een brouwsel met ingredienten van albino's magische krachten heeft, maar geen behoefte voelt zulke krachten te bezitten, zal albino's geen kwaad doen. Maar zoals je al schreef, iemand anders laat zich door dezelfde overtuiging misschien wel brengen tot het plegen van moord. Het vermoorden van een albino zou in ieder geval een volkomen rationele handeling zijn, gegeven de behoefte aan magische krachten en het geloof dat het vermoorden van een albino hier het beste middel voor is. Maar Rorty benadrukt nu net dat een overtuiging, om niet gerechtvaardigd te hoeven worden, niet deze rol mag spelen in een praktische redenering. Dat is ook de reden waarom pragmatisch theisten niet zonder rechtvaardiging letterlijk mogen geloven in wonderen, wederopstanding en eeuwig leven; "for they [the pragmatist theists] must prevent them from providing premises for practical reasoning".

Overigens, ik krijg de indruk dat er een misverstand ontstaat rond het begrip 'verantwoordelijkheid'. Alsof wetenschappers op een of andere manier moreel verantwoordelijk zijn voor het leed dat via hun werk kon worden aangericht. Ze zijn, omdat wetenschap een publiek project is met allerlei praktische implicaties, niet gevrijwaard van de verantwoordelijkheid hun claims te rechtvaardigen. Maar dat is nogal een ander soort verantwoordelijkheid dan die voor nucleaire bommen en granaten.

[Fjedka]

Socratoteles schreef:

Maar binnen dezelfde context kun je 'recht' en 'plicht' vaak zien als twee zijden van dezelfde medaille. Als er geen juridische plicht is om iets te doen, dan heb je het juridische recht om het na te laten. Als er geen morele plicht is om iets te doen, heb je het morele recht om het na te laten. Als er geen intellectuele plicht is om iets te doen, dan heb je het intellectuele recht om het na te laten. Etc.

Nou zei je eerder in dit topic dat je, expliciet(!), niet sprak van een juridisch recht en nu sleep je het er alsnog bij (onoverkomelijk natuurlijk (in retrospectief in jouw geval?)), maar ik begin me toch af te vragen wat jij dan wel anders zou bedoelen met “recht”.

Wanneer je spreekt van (moreel) recht in niet-juridische contekst spreek je onzin (en dat doe je).
Niet erg intellectueel, nogmaals, om te spreken van een intellectueel 'recht'.

..op wat ook al weer? “behoefte aan Geloof in God”.

Ter referentie:
Het (juridische uiteraard) recht op vrijheid van geloof en ongeloof in Nederland:

Tot stand gekomen met behulp van (lees: dankzij, ondanks zijzelf) voornamelijk gelovige godsdienstige zeloten van geschifte (geschismade?) origine, omdat ze het maar niet eens werden over 'bepaalde metafysische zaken' onderling (weer zo'n contradictie waaraan je de standaard gelovige typeert)(dahah!)), met de (her)uitvinding van de drukpers (Chinees van origine) door Gutenberg (of was het die nederlander), onder het motto: "waar hebben we het eigenlijk over?".

Voel je de behoefte aan verplichting in referentie aan je eigen intellect wellicht, Socratoteles?


Ondertussen:


160 katholieke missionarissen alleen al zijn actief (en betaald door het vaticaan) onder 'zwarten in de bossen van Haïti' (volgens een in België thuisgebleven collegamonnik op de VRT: "Hij had altijd al iets met zwarten"), om menselijkerwijs zoveel mogelijk hulp te verschaffen (ware het niet dat ze er al lang zaten om andere redenen).Er bestaan echter ook bepaalde katholieke godsbeelden om over te vertellen, nu ze er toevallig toch zijn, die onder deze onitellectuelen wel eens wél als zijnde intellectueel gesleten zouden kunnen worden, in tegenstelling tot die vermaledijde verlichtelingen thuis? Die spelbedervende ándere "knowitals".

Mhh.. een voedzame bodem, die derde wereld. Niet over condooms beginnen. Christelijk of Islamitisch?

En als we nou eens humanitaire vluchtelingen uit Irak bevragen op hun christelijke (assirische) geloof, om in aanmerking genomen te worden voor toelating als vluchteling in Nederland (Er zijn genoeg christelijke kerkgemeenschappen in Nederland die staan te trappelen om zo'n Iraakse vluchteling in hun midden op te nemen (beter dan niets), maar dan moet hij niet opeens ook nog homo zijn)? Ja, die toelatingsgesprekken vinden elke dag plaats. Spreken we dan niet van een gelovig uitgebuite polariserende niche? Is dat geen 'positieve' discriminatie? Hoe staat het met adoptie eigenlijk in dit perspectief? Allemaal als "privaat project"?

P.S. Vergeet de natuurlijk onbevooroordeelde 'kindertjes' niet, vooral ook in eigen land, waar het gaat om overtuigingen van (intellectuele?) gelovige ouders/priesters/evangelisten, in de contekst van een als "voldoende" door hen ervaren "geprivatiseerd project".

"De ganzen vliegen deze week vooral voor..
..de meerdere glorie van eigen (en de zijnen) irrationeel psychisch welzijn."

[Socratoteles]

irrationeel

Integendeel: met ons utilitaristische uitgangspunt dat iets pas waarde heeft als het iemands behoefte bevredigt (en er dus iemand is die er daadwerkelijk waarde aan hecht) en onder de aanname dat religieus geloof voor sommige mensen het beste middel is om een bepaalde behoefte te bevredigen zonder dat de bevrediging van andere behoeftes wordt gehinderd, lijkt me hun beslissing om een religie aan te hangen een voorbeeldige toepassing van praktische rationaliteit. Het zou juist irrationeel van hen zijn om geen religie aan te hangen.

Ironisch, nietwaar? Hoeveel atheisten zouden zich zo uit alle macht verzetten tegen de verlokkingen van religieuze hoop, als monikken die zich tot bloedens toe geselen wanneer hun seksuele driften naar de oppervlakte treden, om maar niet irrationeel te zijn? Wat denk jij ervan, Fjedka? Moeten we nu bewondering of medelijden met zulke mensen hebben?

[axxyanus]

irrationeel

Integendeel: met ons utilitaristische uitgangspunt dat iets pas waarde heeft als het iemands behoefte bevredigt (en er dus iemand is die er daadwerkelijk waarde aan hecht) en onder de aanname dat religieus geloof voor sommige mensen het beste middel is om een bepaalde behoefte te bevredigen zonder dat de bevrediging van andere behoeftes wordt gehinderd, lijkt me hun beslissing om een religie aan te hangen een voorbeeldige toepassing van praktische rationaliteit. Het zou juist irrationeel van hen zijn om geen religie aan te hangen.

Ironisch, nietwaar? Hoeveel atheisten zouden zich zo uit alle macht verzetten tegen de verlokkingen van religieuze hoop, als monikken die zich tot bloedens toe geselen wanneer hun seksuele driften naar de oppervlakte treden, om maar niet irrationeel te zijn? Wat denk jij ervan, Fjedka? Moeten we nu bewondering of medelijden met zulke mensen hebben?

Waarom zouden we er ons tegen verzetten? Een mens hoopt soms op zaken ook al beseft hij dat het irrationeel is om die ook te verwachten. Zo zijn er atheïsten die hopen dat god toch bestaat ook al geloven ze het niet. Irrationaliteit op zich is geen probleem, veel mensen zijn bereid om hun eigen project tijdelijk wat opzij te zetten, als ze begrijpen dat je ergens behoefte aan hebt ook al is het irrationeel. Op die manier kan je zelfs aan meer behoeften voldoen, want je bent niet langer beperkt tot zaken geloven, die te rechtvaardigen zijn of geen practische implicaties hebben. Je kan zaken geloven die niet te rechtvaardigen zijn en toch practische implicaties hebben, zolang je maar niet pretendeert dat wat je gelooft wel te rechtvaardigen is en je tot een overeenkomst kan komen met de mensen in je omgeving dat die implicaties aanvaardbaar zijn.

Persoonlijk lijkt me dat een meer practische aanpak.

[siger]

irrationeel

Integendeel: met ons utilitaristische uitgangspunt dat iets pas waarde heeft als het iemands behoefte bevredigt (en er dus iemand is die er daadwerkelijk waarde aan hecht) en onder de aanname dat religieus geloof voor sommige mensen het beste middel is om een bepaalde behoefte te bevredigen zonder dat de bevrediging van andere behoeftes wordt gehinderd, lijkt me hun beslissing om een religie aan te hangen een voorbeeldige toepassing van praktische rationaliteit. Het zou juist irrationeel van hen zijn om geen religie aan te hangen.

Ironisch, nietwaar? Hoeveel atheisten zouden zich zo uit alle macht verzetten tegen de verlokkingen van religieuze hoop, als monikken die zich tot bloedens toe geselen wanneer hun seksuele driften naar de oppervlakte treden, om maar niet irrationeel te zijn? Wat denk jij ervan, Fjedka? Moeten we nu bewondering of medelijden met zulke mensen hebben?

Het is wel waar dat iedereen, ook een skeptische persoon, bepaalde dingen moet aannemen om praktisch te kunnen leven, dingen van zeer waarschijnlijk tot nogal onwaarschijnlijk, zoals dat de zon morgen opgaat, dat je oud zal worden, dat de trein op tijd is etc....

Ik denk dat het onjuist is dat mensen daar specifiek religie bij nodig hebben, maar dat laat ik over aan ieder voor zichzelf om te beslissen. Als men beweert dat collectieve religie nuttig of nodig is, steiger ik hevig.

De kwestie is niet om iedereen terug te drijven naar niets geloven, wel om mensen ervan te overtuigen geen dingen te geloven die kwaadaardige gevolgen hebben (minstens voor anderen.)

edit: Axxyanus schreef terzelfdertijd ongeveer hetzelfde, of vergis ik me?

[Fjedka]

Socratoteles schreef:

Integendeel: met ons utilitaristische uitgangspunt dat iets pas waarde heeft als het iemands behoefte bevredigt (en er dus iemand is die er daadwerkelijk waarde aan hecht) en onder de aanname dat religieus geloof voor sommige mensen het beste middel is om een bepaalde behoefte te bevredigen zonder dat de bevrediging van andere behoeftes wordt gehinderd, lijkt me hun beslissing om een religie aan te hangen een voorbeeldige toepassing van praktische rationaliteit.

(even ontwarren hoor, vergeef me)

..en [én] onder de aanname dat religieus geloof [...] het beste middel is om een bepaalde behoefte te bevredigen..

(lees: irrationeel)

..lijkt me hun beslissing om een religie aan te hangen een voorbeeldige toepassing van praktische rationaliteit. Het zou juist irrationeel van hen zijn om geen religie aan te hangen.

Zoiets dus als: “Vanuit de aanname dat god bestaat is het irrationeel om hem niet aan te nemen”.
Een argument uit onwetendheid noem ik dat. Niet intellectueel ook. Draaierig zelfs. Memen?

Ironisch, nietwaar? Hoeveel atheisten zouden zich zo uit alle macht verzetten tegen de verlokkingen van religieuze hoop..

Religieus en hoop,
als op één grote hoop,
hoe ironisch.
1, 2, stap. 1, 2, stap. Dance macabre?

..als monikken die zich tot bloedens toe geselen wanneer hun seksuele driften naar de oppervlakte treden, om maar niet irrationeel te zijn? Wat denk jij ervan, Fjedka? Moeten we nu bewondering of medelijden met zulke mensen hebben?

Ik zou medelijden voelen met monniken die automutuleren, zeker wanneer daar ook nog een verknipte seksuele moraal aan ten grondslag zou liggen los van andere vooroordelen met betrekking tot door hen vermeende godsbeelden (irrationeel uiteraard), zoals die in verband met homoseksualiteit bijvoorbeeld. Ik zou ze bovenal adviseren hier in eerste instantie eens met de huisarts over van gedachten te wisselen (over automutulatie natuurlijk).

[fbs33]

Integendeel: met ons utilitaristische uitgangspunt dat iets pas waarde heeft als het iemands behoefte bevredigt (en er dus iemand is die er daadwerkelijk waarde aan hecht) en onder de aanname dat religieus geloof voor sommige mensen het beste middel is om een bepaalde behoefte te bevredigen zonder dat de bevrediging van andere behoeftes wordt gehinderd, lijkt me hun beslissing om een religie aan te hangen een voorbeeldige toepassing van praktische rationaliteit. Het zou juist irrationeel van hen zijn om geen religie aan te hangen.

Omdat Ratio (als verlengstuk van zijn instincten) uiteraard het lichaam (als drager van dat 'al') moet dienen, kan het niet anders zijn dan dat het eigenbelang van 'al' (op straffe van overlijden van dat 'al') de rationaliteit v.d. aangehangen religie als irrationeel moet erkennen, door lichamelijke honger gedwongen.

Tenzij dat 'al' er in slaagt om anderen te overtuigen om afstand te doen van materiële en rationele zaken door die eveneens te laten vervangen door de irrationaliteit v.d. 'aanname' dat de onbewijsbare 'gaten' tot reële bruggen (die toegang verschaffen tot die andere behoeften) om te bouwen zijn,
dan wel;
Die 'anderen' met geweld op afstand te zetten van hun behoeften! (de praktijk van alledag), waar desnoods met dwangbevelen de belastingen geheven worden om kerken en moskeeën van 'koekjes' te voorzien! )

En dan praat ik nog niet over het irrationele religieuze denken dat applaudiserend langs de kant staat te juichen als er meer kotertjes op dit tranendal worden neergezet (religies appelleren aan de instincten [en die zijn sinds de ratio op hun merites onderzocht en onvoldoende bevonden in de huidige tijd] )

Medelijden met die monnik? Ik denk, "Sla eens wat harder, misschien helpt het tot rationeel bevinden"!

Echter, strikt genomen (binnen het m.i. engere kader dat Rorty hanteert) kun je e.e.a. rationeel verdedigen op grond v.d. aanname van hetzelfde kader.

[Fjedka]

Axxyanus schreef:

Daarom gaat het IMO over de intellectuele plicht te rechtvaardigen t.o.v. het pragmatisch recht om dat niet te doen.

Er is als puntje bij paaltje komt dus de intellectuele plicht je uitlatingen te rechtvaardigen indien hiertoe uitgedaagd, op straffe van eventuele intellectuele defamatie, zoals ook op een forum zoals dit bijvoorbeeld het geval kan zijn..

..en het 'intellectuele recht' dat niet te doen.

Als in 'intellectueel' vluchten dus, in plaats van intellectueel vechten.

(Temeer wanneer je de uitkomst van een gevecht al bij voorbaat wist (rationeel/intellectueel) en dat niet wilde weten, maar het desondanks niet kon nalaten het er op één of andere manier toch over te hebben
(lees: fundamenteel irrationeel en potentiëel des te giftiger). [Ignore this. Personal speculation])

Ik daag je uit te specificeren wat je verstaat onder “behoefte aan God”, Socratoteles
[Waar is mijn handschoen?].