Net terug van een week Londen:
CvE schreef:Job er zijn twee manieren om de bijbel te lezen, de gelovige orthodoxe en de atheistische.
Onzin, CvE. Het is jóuw lezing. Jij wilt graag de orthodoxe (jij bedoelt natuurlijk de fundamentalistische) lezing als enige juiste en oorspronkelijke zien.
Precies wat ik al de hele tijd beweer:
Dr.Pinchas Lapide schreef in zijn boek “Is de bijbel goed vertaald ?” (Uitg.KOK-Kampen; blz 12):
“Er zijn in wezen twee maar twee manieren om met de bijbel om te gaan: men kan haar letterlijk nemen of serieus. Dit gaat slecht samen. De letterlijken dragen het motto; “Er staat geschreven…”in hun vaandel. Zij maken van de bijbel een ‘papieren paus’ die beperkt blijft tot een levenloze dimensie.
De serieuzen brengen daarentegen de moed op verder te vragen dan de tekst, hem kritisch te bezien om door te stoten tot de oorspronkelijke zeggingskracht.(…).”
“Uiteindelijk is elk spreken over God afkomstig van de tong, niet uit de pen. Daarom ontsnapt bij elke Schriftuitlegging een deel van het mysterie, dat zich verzet tegen de gevangenneming door schrijvers en schriftgeleerden.”
CvE schreef:Vrijzinnigen lezen de bijbel op een verdund orthodoxe manier, die uiteindelijk moet uitmonden in de zuiver atheistische literair-cultuurhistorische eindvorm, net zoals je bijvoorbeeld ook de Edda leest.
Ook baarlijke nonsens en nergens op gebaseerd. Het is hoogstens gebaseerd op je eigen vooroordelen en op onwetendheid. In ieder geval niet gebaseerd op kennis van de bijbel of het jodendom.
De Tora is een beginselprogramma. Zie Genesis: “In den beginne..”, kan beter vertaald worden met “In beginsel..” Dus is… wat komen gaat. M.a.w. er komt een beginselverklaring …”
Het woord Tora is afgeleid van een Hebreeuws werkwoord dat “aanwijzen”, “aanwijzing geven” , “onderwijzen” of “leren” betekent. De Tora is een leerboek voor aanwijzingen voor het leven.
Martin Buber vertaalde Tora met
“Weisung”. In tegenstelling tot wat velen niet-joden (ook Christenen) denken, bevat de Tora in het algemeen geen gedetailleerde voorschriften, maar voornamelijk handelings- en rechtsbeginselen, die weliswaar in concrete taal gegoten zijn, maar abstracte principes aanduiden.
(Dus géén letterlijke wetgeving)
Om beginselen te kunnen toepassen is studie, onderzoek en discussie nodig. Niet alleeen van geleerden, maar ook voor ieder die met de Tora wil leven.
Dit bestuderen van de Tora is een plicht voor elke jood. Daarbij gaat het in de eerste plaats om leren
(“lernen”) en op de tweede plaats om “onderwijzen”
(“lehren”) Met die studie hebben joden zich eeuwenlang bezig gehouden en de resultaten van al dat “lernen”en “lehren” zijn in talrijke geschriften vastgelegd. Zowel orthodoxen als liberale joden doen dit. Het gaat om talloze commentaren op commentaren..op commentaren…Bovendien omvat Tora ook nog een omvangrijke mondelinge leer van het jodendom: de mondelinge Tora.
Dat je opmerking “als ethisch achterhaald” gebaseerd is op vooroordelen en op een oppervlakkige lezing van Bijbelteksten, zal ik laten zien a.d.h. van het volgende voorbeeld uit Exodus.
Een probleem wat zich dan voordoet is bij het lezen of bestuderen van teksten van de gehele bijbel is het probleem van de
schijnbare duidelijkheid.
Het volgende voorbeeld:
“Oog om oog, tand om tand”(Exodus 21:23-25)
Deze passage biedt een goed voorbeeld van de misverstanden die kunnen ontstaan als men de Tora niet als
beginselverklaring maar als
letterlijke wetgeving opvat. Door niet-joodse (vooral orthodoxe = rechtzinnig, dus letterlijke lezing hanteren of door legio onwetenden) geïnterpreteerd deze passage als het
“recht der vergelding” (“jus talionis) . Zo ontstaan vele misvattingen en misverstanden.
En een van die misverstanden die dan ontstaan is dat de Tora een wrede en verouderde wetscodex zou zijn met een wrede god. Een dergelijke opvatting doet geen recht aan het karakter van de Tora als codex van
rechtsbeginselen is. Wat is het geval ?
De zin
“oog om oog, tand om tand” (zie ook Leviticus 24:17-22) maakt deel uit van een uitgebreidere tekst, die in zijn geheel luidt:
“Wanneer mannen vechten en een van hen stoot een zwangere vrouw, zodat haar vrucht afdrijft, maar zonder [dat er] ander letsel [ontstaat] , dan zal zeket een boete worden geëist, naar dat de man van die vrouw hem oplegt en hij [de dader] zal het volgende besluit van de rechters geven, …..
…..maar indien er een ander letsel is [ontstaan]. Zult gij geven leven voor leven, oog voor oog,
tand voor tand, hand voor hand, voet voor voet, blaar voor blaar, wond voor wond,
striem voor striem” (Exodus 21:22-25).
Deze zin eindigt met twee woorden;
‘wond’en ‘striem’. Daardoor wordt deze uitspraak verbonden met een ander verhaal in Genesis nm., dat over de bloedwraak van Lamech, die uitroept
“Ik sloeg een man dood om mijn wond, een knaap om mijn striem, want Kaïn wordt zevenvoudig gewroken, maar Lamech zevenenzeventig maal!” (Genesis 4: 23-24)
De tekst uit Exodus moet je lezen tegen de achtergrond van dit verhaal over de bloedwraak in Genesis 4. Dan zie je dat het niet gaat om een legalisering van vergelding gaat, maar integendeel om de
inperking van de bloed- en eerwraak, die tot op de dag van vandaag in veel culturen- (ook in Midden-Oosten) een belangrijke rol speelt in het rechtsbewustzijn van volken.
Het
tweede gedeelte van de tekst uit Exodus 21 is het vervolg van het eerste gedeelte geeft aan dat het hier niet gaat om fysieke vergelding, maar om
financiële schadeloosstelling.
Daaruit trekken de rabbijnen de conclusie dat je de tekst moet interpreteren als:
“Je zult geven de waarde van een oog voor een oog, de waarde van een tand voor een tand.”.
Het betekent dus niet “wedervergelding”, maar het tegenovergestelde ervan, te weten
financiële compensatie opgelegd door de rechtbank.
(
Ik wil hierbij uitdrukkelijk vermelden dat binnen de Tora sprake is van een zogenaamde
geezera sjawa; dat betekent; verbinding van teksten d.m.v. woordanalogie)
(Bron P. v.’t Riet: ‘Het mensbeeld van de Tora’)
Dus…CvE, je laatste opmerking dat….
CvE schreef:De bijbel (en de Edda) is historisch interessant, cultureel interessant, maar als ethisch baken volkomen achterhaald.
….is hiermee al door dit eenvoudige voorbeeld (er zijn legio voorbeelden) volledig aangetoond dat het uit de lucht gegrepen is.
Tot slot CvE nog even voor de volledigheid;
Teksten uit hun verband (context) rukken, apart stellen en dan ‘interpreteren’ op jou bekende wijze en vervolgens afwijzen als ethisch achterhaald, is niet alleen oneerlijk en volledig onjuist maar ook volledig misleidend en zinloos en derhalve niet serieus te nemen.
Job
Oh ja, CvE. Ik ben nog even in het archief gedoken.
Nog commentaar gevonden over een boek van een van jou favoriete idolen.
“…Smart op smart..”
http://www.trouw.nl/krantenarchief/1997 ... mart..html
Net zoals ik ook wel eens dagdroom/wensdenk over een wereld zonder religie........
