Het heeft even geduurd voordat ik de tijd nam, om deze links te volgen. Het taaie paper is mij werkelijk te taai. Met name omdat ik niet snel een simpel voorbeeld kon vinden waarin het verschil in informatiedichtheid tussen een geintergreerd en niet geintergreerd systeem werd duidelijk gemaak. Ik moet dat helaas zelf verzinnen.siger schreef: GuilioTonini en Christof Koch hebben getracht uit te vinden aan welke voorwaarden een automaat moet voldoen om bewustzijn te bezitten (let wel dat in onze leefwereld de volgorde normaliter andersom is: voor ons telde dat Braitenberg bewustzijn moest hebben om automaten te ontwerpen.) Hun theorie heet de "integrated information theory (IIT) of consciousness en stelt dat men de "bewustzijnsgraad" van een informatiesysteem kan schatten aan de hand van de aanwezige diversificatie (hoeveel verschillende gegevens) en integratie (het verband tussen deze gegevens.) Uiteraard gaat het hierbij niet om de inhoud van het bewustzijn, maar om de graad van bewustzijn, van diepe coma tot volledige alertheid. Hoe meer ik er over nadenk, hoe logischer de theorie lijkt.
De theorie wordt vereenvoudigd voorgesteld in Scientific American, maar de hele taaie paper kan je vinden op Consciousness as Integrated Information: a Provisional Manifesto.
Ik verzin dus:
Grofweg gesproken hebben twee bits 4 verschillende waarden. maar een niet geintegreerd systeem dat ze slechts bij elkaar kan optellen kent er slechts 3 (0,1 en 2), Voor drie bits geldt: Geintegreerd 8 bits, domweg opgeteld slechts 4. Dus n+1 tegenover 2 in de macht n. Uiteraard zal dit voor verbonden neuronen anders uitpakken, maar dit is - mij dunkt - voldoende, om te vatten welk element hier speelt.
Of dit op zich voldoende is om bewustzijn te veroorzaken, weet ik niet. Het probleem is, dat wij om bewustzijn bij anderen te kunnen vaststellen, moeten communiceren. Vandaar dat veel denkers (Dennet oa) er van uitgaan dat die communicatie een extra voorwaarde is om bewustzijn te kunnnen hebben. Misschien is dat niet waar, maar ik vermoed dat wij dat nooit met zekerheid zullen kunnnen vaststellen.
Wel is duidelijk dat bewustzijn zeer afhankelijk is, van het beschikken over geintegreerde informatie. Alle onderzoek naar het fenomeen, sugereert dat samenwerking een absolute voorwaarde is.
Het is niet ondenkbaar dat door ons na-apen gebouwde machines, ooit een dergelijke integratie zullen gaan vertonen. Maar eenvoudig zal dit niet zijn. Of dan inderdaad sprake zal zijn van bewustzijn, zullen we eerst dan goed kunnen onderzoeken, aangezien het waarschijnlijjk vele malen makkelijker zal zijn, om een communicatie-systeem in te bouwen, dan om die integratie te bereiken.
Ik verwacht dat er - ook dan - grote verschillen zullen blijven tussen die machines en dieren. Als we ze geen reproductiemmogelijkheden meegeven, en geen vrijheid om zich - desgewenst - niets van ons aan te trekken, dan zullen het nog altijd machines blijven, en geen dieren zijn. Maar laten we afwachten tot het daadwerkelijk zover komt.
Morgen weten wij waarschijnlijk meer dan vandaag, zelfs als ik morgen niets meer weet.
