Bron:
http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/8632422/
Uit het lichaam
Hersengebied voor uittreding gevonden
Buiten je lichaam treden en jezelf van bovenaf zien liggen; neurologen wekten dit op door een klein hersengebied elektrisch te prikkelen, en lieten een 43-jarige Zwitserse twee meter boven haar lichaam zweven. Het hersengebiedje is een belangrijke schakel bij het creëren van een correct lichaamsbeeld.
Een Zwitserse patiënte zweefde twee meter boven het bed en zag haar lichaam van bovenaf. In werkelijkheid lag ze aan het ziekenhuisbed vastgeklonken. De uittreding kwam dan ook niet door pillen of meditatie, maar doordat chirurgen een klein hersengebied elektrisch prikkelden.
De 43-jarige patiënte stond op het punt een hersenoperatie te ondergaan die haar zou verlossen van de epileptische aanvallen waar ze al elf jaar aan leed. Voordat chirurgen in zo'n geval echter de scalpel hanteren, prikkelen ze altijd eerst verschillende hersengebieden om er zeker van te zijn dat ze geen cruciale functies zullen wegsnijden. De patiënt moet daarvoor bij bewustzijn zijn, praten, testjes doen en vertellen wat hij of zij ervaart. Pijn doet zo'n test niet, want de hersenen zelf zijn gevoelloos.
Zwitserse artsen - neuroloog Olaf Blanke van het Geneva University Hospital, en zijn collega's - stuurden kleine stroompjes naar allerlei punten in de rechterhersenhelft van hun patiënte, het gebied waar haar epileptische aanvallen vandaan kwamen. Zoals verwacht bewoog ze haar vingers, voelde ze haar gezichtshuid of hoorde ze geluiden, afhankelijk van het gestimuleerde hersengebied. Prikkelden ze echter een stukje dat achter en iets boven het oor ligt (zie de gele stipjes in het figuur; de rechter 'gyrus angularis'), dan voelde de vrouw zich 'van een hoogte vallen', of 'in het bed wegzakken'.
Maar als de artsen een iets groter stroomstootje gaven (nog steeds heel klein; 3,5 milli-ampère), dan gebeurde het: ze trad uit haar lichaam. Ze voelde een 'lichtheid' en zweefde 'twee meter boven het bed, dicht bij het plafond. Ik zie mezelf van bovenaf in bed liggen.' Ze had daarbij haar ogen open. Overigens zag ze alleen haar benen en de onderste helft van haar romp.
Blanke: 'Ze was niet bang, wel verbluft door wat ze voelde. Ze wist natuurlijk van het experiment, maar niet precies wanneer we wel of niet stimuleerden. Ze vond het een extreem vreemde ervaring.'
Kreeg de hersenwinding nóg iets meer stroom te verwerken, dan zag de vrouw haar benen 'korter worden'. Nog gekker was het als de elektrische stimulatie begon als ze met opgetrokken benen lag. Ze vertelde dat haar benen snel op haar gezicht af kwamen. Dat leek kennelijk zó echt, dat ze wegdook om ze te ontwijken. Bij de armen gebeurde hetzelfde: gestrekt leken ze te kort, gebogen leek haar linkeronderarm snel op haar gezicht af te komen. Sloot ze haar ogen, dan leek het of haar bovenlichaam naar haar benen toe boog.
Eerder neurologisch onderzoek deed al vermoeden dat de gyrus cingulis een cruciaal knooppunt is in het circuit dat zorgt voor een correct lichaamsbeeld, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Nature van deze week. De hersenen integreren daartoe informatie uit de ogen, het evenwichtsorgaan en de tastzintuigen in het lichaam en in de huid. Zo weet je normaal gesproken precies - zelfs met gesloten ogen - hoe groot je lichaam is, of je rechtop staat of ligt en waar je je ledematen hebt gelaten.
Dat lichaamsbeeld kan echter verstoord worden als je op het randje van de dood balanceert, door een ketamine-injectie (door sommigen speciaal gebruikt om uit te treden), of andere aanslagen op het brein. 'Er zijn mensen met epilepsie of migraine die heel vaak uittreding ervaren,' zegt Blanke. 'De meesten praten er niet graag over, omdat ze het eng vinden of zich schamen. Ik hoop dat dit onderzoek die angst vermindert. Het laat zien dat dit nu eenmaal kan optreden door prikkelingen in het brein.'
'Wat overigens niet wil zeggen dat dit onderzoek het hele fenomeen van tafel veegt',voegt Blanke eraan toe. Alle ervaringen bereiken ons namelijk via hersenactiviteit, of het nu de geur van verse appeltaart of een duik in de Noordzee betreft. Die gewaarwordingen kunnen ook elektrisch worden opgewekt, door paddestoelen, dromen, meditatie of wat dan ook. Zelfs een spirituele of godservaring kan bij vier van de vijf mensen - ongelovigen incluis - met elektromagnetische helm worden opgewekt. Appeltaart, de Noordzee, God en uittreding zitten dus allemaal tussen de oren, maar dat zegt weinig over hun bestaan daarbuiten.
Alle gebondenheid kan vrijheid heten, zolang de mens de banden niet voelt knellen. (naar Erasmus)
Il n’y a que les imbéciles qui ne changent jamais d’avis ... (Jacques Brel)
En de mens schiep God en dacht dat dat goed was.