Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Hier kan gedebateerd worden over de nieuwste ontwikkelingen in de wetenschap.

Moderator: Moderators

Gebruikersavatar
Ali
Banned
Berichten: 2910
Lid geworden op: 20 sep 2008 01:58

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Ali »

heeck schreef:Ali, e.a.,

Heb je die hele Tanner-lecture gelezen ? Want dat spaart je bijna het hele boek "De filossoof en de aap" uit.
Het ruikt ernaar dat je een clou van evolutie mist met de onjuiste idee van een uitgekristalliseerde eigenschap die in alle omvang wordt aan- of uitgezet. Juist dat stukje had ik blauw gemaakt.
Die clou is dat niet alle exemplaren van een soort echt identiek zijn omdat ze geen van alle alle mogelijke genen (de genenpool) in zich dragen, maar een subset daarvan.
Ik denk dat je veuls te moeilijk doet Heeck. De egoïstische en de altruïstische ervaring annex daad bestaan, net als overigens de muzikale ervaring annex daad, gewoon. Of deze nou links of rechtsom tot stand zijn gekomen doet niet in feite niet eens terzake.

Niettemin, m.i. eerst de ervaring annex daad, daarna de pay-of.
Gebruikersavatar
Digit
Ervaren pen
Berichten: 779
Lid geworden op: 27 mar 2007 17:21
Locatie: Hechtel

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Digit »

Maverick & Windsurfer,

Jullie staren zich gewoon blind op de proximale motivatie voor altruïstisch gedrag. Alsof er geen evolutie zou geweest zijn. In de proximale motivatie is de ultieme nu eenmaal niet altijd meer te herkennen, maar daarom kan je die niet verwaarlozen.

Digit
Wat is, IS !
Gebruikersavatar
Ali
Banned
Berichten: 2910
Lid geworden op: 20 sep 2008 01:58

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Ali »

Digit schreef:Maverick & Windsurfer,

Jullie staren zich gewoon blind op de proximale motivatie voor altruïstisch gedrag. Alsof er geen evolutie zou geweest zijn. In de proximale motivatie is de ultieme nu eenmaal niet altijd meer te herkennen, maar daarom kan je die niet verwaarlozen.

Digit
Wa's dan de proximale motivatie voor gevoelens van pijn, Digit?
Gebruikersavatar
heeck
Ontoombaar
Berichten: 11957
Lid geworden op: 21 aug 2006 14:19
Locatie: Leeuwarden

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door heeck »

Ali, Maverick & Windsurfer ook,
Alle ballen boven tafel houden !
Pas dan klopt het volledige plaatje.

Roeland
Begrip is een waan met een warm gevoel. Dus Mijdt Spijt.
Gebruikersavatar
Ali
Banned
Berichten: 2910
Lid geworden op: 20 sep 2008 01:58

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Ali »

heeck schreef:Ali, Maverick & Windsurfer ook,
Alle ballen boven tafel houden !
Pas dan klopt het volledige plaatje.

Roeland
Laat eens zien wat je hebt.
Gebruikersavatar
windsurfer
Diehard
Berichten: 1409
Lid geworden op: 06 jun 2006 09:27

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door windsurfer »

Digit schreef:Maverick & Windsurfer,

Jullie staren zich gewoon blind op de proximale motivatie voor altruïstisch gedrag. Alsof er geen evolutie zou geweest zijn. In de proximale motivatie is de ultieme nu eenmaal niet altijd meer te herkennen, maar daarom kan je die niet verwaarlozen.

Digit
Je mist mijn punt volgens mij, want je doet aannames over wat ik zou doen die niet kloppen. Ik merk op
Want of gedrag altruistisch is hangt af van de context waarin het individueel gedrag plaatsvindt enerzijds, en anderzijds vanuit het gezichtpunt (wetenschapsgebied) waarvan je kijkt.
Waarmee ik bedoel dat de context van gedrag de doorslag geeft of het altruistisch is. Hoe altruisme dan wel of niet als gedragsvariant ontstaan is, daar doe ik geen uitspraak over in bovengenoemde quote.
Als je naar een altruistische daad X kijkt vanuit evolutionair perspectief kun je daar wat over zeggen, maar ook vanuit sociologisch, psychologisch, biologisch perspectief kan je er iets over zeggen. De verschillende invalshoeken vanuit deze verschillende wetenschapsgebieden kunnen andere dingen benadrukken bij diezelfde daad X.
Waar het in deze discussie mank gaat, en dat is schering en inslag aan het worden op dit forum en andere zogenaamde skeptische fora, is dat men veel te eng denkt. Je kunt een gedrag X niet reduceren tot een evolutionair op- en aftreksommetje wil je het afdoende verklaren, wat dus niet hetzelfde is als evolutionaire invloeden ervan ontkennen. Het is niet zwart/ wit.

Ik voel daarom in deze discussie het meest voor het standpunt van Axx
Ik blijf bij mijn oorspronkelijk standpunt over de verschillende nivo's die je uit elkaar moet houden als je het hebt over een fenomeen t.o.v. een verklaring van een fenomeen.
Als Piet morgen daad Y verricht, en in de context kan die daad als altruistisch gezien worden dan hebben we er weinig aan te gaan praten over evolutiebiologische principes willen we dat gedrag bestuderen en beschrijven en op zoek gaan naar wetmatigheden in dergelijk gedrag bij andere mensen.
"keeping an open mind is a virtue, but not so open that your brains fall out"
Gebruikersavatar
Fish
Ontoombaar
Berichten: 11211
Lid geworden op: 14 sep 2008 10:44
Locatie: Aan de kust.

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Fish »

Kitty schreef:Zuiver altruïsme als volledig onbaatzuchtig, bestaat eenvoudig niet.
Man verdronken toen hij een hondje (niet het zijne) uit een wak probeerde te redden?

Ik vraag mij af of zo iemand eerst een goed gevoel (beloning) nodig had om tot zijn aktie te komen?
Het goddelijke onderscheidt zich niet van het niet bestaande.
Gebruikersavatar
Kitty
Ontoombaar
Berichten: 11282
Lid geworden op: 23 aug 2006 17:31

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Kitty »

We zijn alweer wat postings verder Fishhook, en ik heb mijn mening allang herzien.
Alle gebondenheid kan vrijheid heten, zolang de mens de banden niet voelt knellen. (naar Erasmus)

Il n’y a que les imbéciles qui ne changent jamais d’avis ... (Jacques Brel)

En de mens schiep God en dacht dat dat goed was.
Gebruikersavatar
Digit
Ervaren pen
Berichten: 779
Lid geworden op: 27 mar 2007 17:21
Locatie: Hechtel

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Digit »

Ali schreef:
Digit schreef:Maverick & Windsurfer,

Jullie staren zich gewoon blind op de proximale motivatie voor altruïstisch gedrag. Alsof er geen evolutie zou geweest zijn. In de proximale motivatie is de ultieme nu eenmaal niet altijd meer te herkennen, maar daarom kan je die niet verwaarlozen.

Digit
Wa's dan de proximale motivatie voor gevoelens van pijn, Digit?
Pijn is geen actief gedrag, maar een waarschuwingsreactie op een prikkel die een risico kan inhouden. Als dusdanig heeft pijn geen proximale motivatie nodig.

Groetjes,

Digit
Wat is, IS !
Gebruikersavatar
Digit
Ervaren pen
Berichten: 779
Lid geworden op: 27 mar 2007 17:21
Locatie: Hechtel

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Digit »

windsurfer schreef:.....
Waar het in deze discussie mank gaat, en dat is schering en inslag aan het worden op dit forum en andere zogenaamde skeptische fora, is dat men veel te eng denkt. Je kunt een gedrag X niet reduceren tot een evolutionair op- en aftreksommetje wil je het afdoende verklaren, wat dus niet hetzelfde is als evolutionaire invloeden ervan ontkennen. Het is niet zwart/ wit.

Ik voel daarom in deze discussie het meest voor het standpunt van Axx
Ik blijf bij mijn oorspronkelijk standpunt over de verschillende nivo's die je uit elkaar moet houden als je het hebt over een fenomeen t.o.v. een verklaring van een fenomeen.
Als Piet morgen daad Y verricht, en in de context kan die daad als altruistisch gezien worden dan hebben we er weinig aan te gaan praten over evolutiebiologische principes willen we dat gedrag bestuderen en beschrijven en op zoek gaan naar wetmatigheden in dergelijk gedrag bij andere mensen.
Grotendeels akkoord ! De proximale motivatie van een individu voor ogenblikkelijk specifiek is inderdaad een complexe mix van individuele aanleg (inborst / neiging) en omgevingsfactoren. Vaak zelfs een chaotische mix.

De ultieme motivatie (voortbestaan van het genenpakket) is echter de bepalende factor in het verwerven door de soort van de neiging tot het bepaalde gedrag. Soms zijn de factoren waardoor een bepaalde neiging gunstig geselecteerd werd echter niet meer aanwezig, waardoor de ultieme motivatie moeilijk herkenbaar is geworden. De individuele neiging van een individu tot een bepaald gedrag is dan weer een eenmalige staalname uit de distributie van die verworven neiging over de soort.

Dat is een onderscheid dat men niet uit het oog mag verliezen.

Bij het voorbeeld van Fishhook wil ik opmerken dat individuen vaak een erg sterke neiging kunnen hebben tot gedrag dat moeilijk anders dan als "altruïstisch" kan beschreven worden. Als zij deze neiging in bepaalde gevallen onderdrukken levert hun dat post factum een "slecht gevoel ". Het vermijden van dat "slechte gevoel" - zelfs als het totaal onbewust gebeurt - kan gezien worden als een vorm van uitgestelde beloning. Het is natuurlijk onzin om dát specifieke gedrag niét als "altruïstisch" te betitelen, maar terzelfdertijd blijft het gekoppeld aan diep onderliggende genetisch verworven beloningsmechanismen. En het het begrijpen van de oorzaak kan wel degelijk in vele gevallen een hulp zijn bij het herkennen van wetmatigheden. Zoniet bestaat het risico dat men zich beperkt tot symptoomherkenning. Kwestie van in beide richtingen maat te houden !


Groetjes,

Digit
Wat is, IS !
Gebruikersavatar
windsurfer
Diehard
Berichten: 1409
Lid geworden op: 06 jun 2006 09:27

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door windsurfer »

Digit schreef:
Grotendeels akkoord ! De proximale motivatie van een individu voor ogenblikkelijk specifiek is inderdaad een complexe mix van individuele aanleg (inborst / neiging) en omgevingsfactoren. Vaak zelfs een chaotische mix.

De ultieme motivatie (voortbestaan van het genenpakket) is echter de bepalende factor in het verwerven door de soort van de neiging tot het bepaalde gedrag. Soms zijn de factoren waardoor een bepaalde neiging gunstig geselecteerd werd echter niet meer aanwezig, waardoor de ultieme motivatie moeilijk herkenbaar is geworden. De individuele neiging van een individu tot een bepaald gedrag is dan weer een eenmalige staalname uit de distributie van die verworven neiging over de soort.Dat is een onderscheid dat men niet uit het oog mag verliezen.
Eens.
digit schreef: Bij het voorbeeld van Fishhook wil ik opmerken dat individuen vaak een erg sterke neiging kunnen hebben tot gedrag dat moeilijk anders dan als "altruïstisch" kan beschreven worden. Als zij deze neiging in bepaalde gevallen onderdrukken levert hun dat post factum een "slecht gevoel ". Het vermijden van dat "slechte gevoel" - zelfs als het totaal onbewust gebeurt - kan gezien worden als een vorm van uitgestelde beloning.
Het is natuurlijk onzin om dát specifieke gedrag niét als "altruïstisch" te betitelen, maar terzelfdertijd blijft het gekoppeld aan diep onderliggende genetisch verworven beloningsmechanismen. En het het begrijpen van de oorzaak kan wel degelijk in vele gevallen een hulp zijn bij het herkennen van wetmatigheden. Zoniet bestaat het risico dat men zich beperkt tot symptoomherkenning. Kwestie van in beide richtingen maat te houden !Groetjes,Digit
Ik weet niet of onderstaande tekst voor jou een open deur is, zo ja neem me niet kwalijk, maar voor de duidelijkheid type ik het toch maar even neer

Ik ga ervan uit dat die man de hond wilde gaan redden omdat dit voor hem op één of andere manier inderdaad belonend was. Of dat nou een vermijding van een slecht gevoel of verkrijging van een goed gevoel is (of een combinatie ervan wellicht) maakt inderdaad niet uit.

Echter, je lijkt (misschien veronderstel ik dat ten onrechte)de 'onderliggend genetisch verworven beloningsmechanismen' te koppelen aan het tot uiting komen van specifiek gedrag. Dat gaat mij veel te ver.
Want met die beloningsmechanismen kun je alle kanten op. Stel dat de man zich op neurotransmitterniveau beloont door te handelen, dan gaat hij de hond redden. Of de man vermijdt een negatief effect, hij gaat ook dan de hond redden.
Maar voor hetzelfde geld verkrijgt een andere toeschouwer een positief effect door de hond te zien verzuipen (als hij een bloedhekel, haat, jegens honden heeft). In beide gevallen is het neurofysiologisch effect (de betrokken neurotransmitters die het positief gevoel geven) hetzelfde. Maar het gedrag 180 graden anders. In deze laatste situatie is het gedrag ook zeker niet altruistisch te noemen, eerder sadistisch. Het door jou als 'ultieme motivatie' aangeduide verliest als onderbouwing voor verklaring van het gedrag van de man daarmee haar kracht. Het geeft mogelijk enkel een verklaring waarom de mens als soort altruistisch gedrag kan vertonen.

NB hier heb ik het nog niet eens over andere mogelijke redenen van de man om de hond wél te redden, en daar zitten ook opties tussen die niks met altruisme te maken hebben.
NB2 en ook nog niet hebben we het over intrinsieke biopsychologische systemen die mensen aanzetten tot gedrag of onthouden van gedrag, zoals het Behavioral Inhibition System en Behavioral Activation System. De biopsychologie is oneindig complex, zeker als je iets wilt gaan zeggen op individueel niveau.

Wat mijn punt dus is: verwijzen naar de ultieme motivatie en evolutionair biologische principes waardoor bepaalde gedragsuitingen in het totale gedragsarsenaal van een organisme is terecht gekomen, is onzinnig als het gaat om de verklaring van gedrag.
Daarnaast is het onzinnig omdat het altijd waar is, elk gedrag heeft een neurobiologische component en elk basaal gedrag is ooit ergens in de evolutie ontstaan. (Complexer gedrag is niet meer dan combinaties van simpeler gedrag)

PS ik denk nu ook terug aan een soortgelijke discussie over de neurobiologie van moraal op een ander forum (Skepp). In die discussie maakte ik ongeveer hetzelfde punt maar daar wist ik zeker dat mijn discussiepartners de nuance ontging en dat ze er weinig van begrepen.
Laatst gewijzigd door windsurfer op 08 nov 2009 09:32, 1 keer totaal gewijzigd.
"keeping an open mind is a virtue, but not so open that your brains fall out"
Gebruikersavatar
Fish
Ontoombaar
Berichten: 11211
Lid geworden op: 14 sep 2008 10:44
Locatie: Aan de kust.

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Fish »

Kitty schreef:We zijn alweer wat postings verder Fishhook, en ik heb mijn mening allang herzien.
Ja, sorry mijn fout, er gebeurde hier van alles tegelijk waardoor me dat ontging.
Het goddelijke onderscheidt zich niet van het niet bestaande.
Gebruikersavatar
Fish
Ontoombaar
Berichten: 11211
Lid geworden op: 14 sep 2008 10:44
Locatie: Aan de kust.

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Fish »

Digit schreef:Bij het voorbeeld van Fishhook wil ik opmerken dat individuen vaak een erg sterke neiging kunnen hebben tot gedrag dat moeilijk anders dan als "altruïstisch" kan beschreven worden. Als zij deze neiging in bepaalde gevallen onderdrukken levert hun dat post factum een "slecht gevoel ". Het vermijden van dat "slechte gevoel" - zelfs als het totaal onbewust gebeurt - kan gezien worden als een vorm van uitgestelde beloning. Het is natuurlijk onzin om dát specifieke gedrag niét als "altruïstisch" te betitelen, maar terzelfdertijd blijft het gekoppeld aan diep onderliggende genetisch verworven beloningsmechanismen. En het het begrijpen van de oorzaak kan wel degelijk in vele gevallen een hulp zijn bij het herkennen van wetmatigheden. Zoniet bestaat het risico dat men zich beperkt tot symptoomherkenning. Kwestie van in beide richtingen maat te houden !


Groetjes,

Digit
Ik had al een vraagteken achter mijn voorbeeld omdat ik ook denk dat het evolutionair (?) bepaald is.
Maar omdat bij het hondje genen geen rol spelen was ik benieuwd naar de reacties van de anderen. Dat je dan ingrijpt om een later komend slecht gevoel te vermijden was niet direct bij mij opgekomen.
Ik heb als jongentje van twaalf zel eens een hond uit een open riool getrokken, waarbij ikzelf zeker omgekomen zouzijn als ik er ingevallen was tijdens de redding, er was in de verste verte niemand in de buurt.
Ik probeer me nu mijn gemoedstoestand van toen voor de geest te halen. Had ik het bij een kat ook gedaan?
Er gebeurt in ons hoofd blijkbaar van alles waar we weinig of geen grip op hebben.

PS: Ik zie nu dat windsurfer ook op jouw post reageerde.
Ik denk dat een en ander wel degelijk zijn oorsprong in de evolutie heeft, maardat er allerlei bijkomende oorrzaken voor je gedrag zijn.
Vandaar mijn vraag had ik het ook bij een kat gedaan. Ik had nogal een hekel aan katten.
Het goddelijke onderscheidt zich niet van het niet bestaande.
siger

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door siger »

Ik kan niet begrijpen waarom we niet aanvaarden wat we zijn. Als je de hond redt verricht je een altruistische daad. Als je een kat niet redt verricht je geen altruistische daad.

Nu lijkt het wel alsof er meer mis is met de hond te redden dan de kat te laten verdrinken. Alsof je opgelucht zou kunnen zeggen: sorry hoor, maar die hond kon ik niet laten, maar met die kat ben ik toch orthodox zelfzuchtig geweest nietwaar?

Cellen in een lichaam werken voor andere cellen zonder dat ze zich moeten schamen voor Darwin. Ook men selijk altruisme is natuurlijk, dat is inmiddels ook wetenschappelijk aangetoond. Waar komt die dwang vandaan om steeds egoisme te moeten ontdekken achter de schermen?
Gebruikersavatar
Digit
Ervaren pen
Berichten: 779
Lid geworden op: 27 mar 2007 17:21
Locatie: Hechtel

Re: Altruïsme - onbaatzuchtig of niet

Bericht door Digit »

Windsurfer schreef:Wat mijn punt dus is: verwijzen naar de ultieme motivatie en evolutionair biologische principes waardoor bepaalde gedragsuitingen in het totale gedragsarsenaal van een organisme is terecht gekomen, is onzinnig als het gaat om de verklaring van gedrag.
Voor zover dat laatste slaat op specifiek ogenblikkelijk gedrag kan ik daar mee instemmen.
Windsurfer schreef:Daarnaast is het onzinnig omdat het altijd waar is, elk gedrag heeft een neurobiologische component en elk basaal gedrag is ooit ergens in de evolutie ontstaan.
Natuurlijk heeft elk gedrag een neurobiologische component, maar daarom is die niet altijd banaal bij het omgaan met dat gedrag op maatschappelijke schaal : zo kan van bepaalde gedragingen (bv. macho-gedrag in seksuele situaties of in het verkeer) aangetoond worden dat het door de veranderingen in de maatschappij zijn oorspronkelijke functie heeft verloren. Ook kan men soms beter begrijpen waarom bepaalde ontradende maatregelen onvoldoende effect sorteren. Door daaraan voorbij te gaan reduceert men zelf het arsenaal aan wapens dat men kan gebruiken tegen ongewenst gedrag !

Groetjes,

Digit
Wat is, IS !
Plaats reactie