Peter van Velzen schreef: ↑09 jun 2025 04:53
ChaimNimsky schreef: ↑08 jun 2025 20:50
Zionisme ontstond als reactie op antisemitisme; de meeste Joden beschouwen bijbelse verhalen niet als richtlijn voor modern staatsbeleid; het Israelisch-Palestijns conflict is in de kern historisch en nationaal van aard. Religie speelt soms een rol - vooral aan de kant van Hamas, dat een religieus-ideologische beweging is - maar is zelden de diepste oorzaak.
anti-semitisme heeft het zionisme zeker bevordert. Maar de reden dat men zich richtte op de omgeving van Jerusalem ligt wel degelijk in de bijbelse verhalen. Niet voor niets keerde Nathan Birnbaum zich tegen het politieke zionisme. Hij wilde de historsche ontwikkeling volgen waarin volkeren emancipeerden, niet een terugkeer naar de grijze oudheid, Hij wilde Jiddisch spreken, niet Hebreeuws. Historisch stamt het Jodendom vooral uit de Diaspora niet uit Judea.
Het zionisme was in oorsprong vooral een politieke reactie op het groeiende antisemitisme in Europa aan het eind van de 19de eeuw. Herzl en zijn medestanders zagen in de Europese context dat Joodse emancipatie faalde: integratie leidde niet tot gelijkwaardigheid, maar tot nieuwe vormen van uitsluiting. De conclusie was dat Joden pas veilig zijn met een eigen staat.
De keuze voor het land Israel – en meer specifiek de omgeving van Jeruzalem – was vooral vanwege de historie (aangezien Israel het land was waarin de Joden zijn verdreven en waar veel van de Joodse cultuur vandaan kwam) en religieus (het beloofde land). Zelfs seculiere zionisten grepen terug op de eeuwenoude Joodse symboliek van Tsiejon en Jerusjalajiem -- het was vooral cultureel, maar ook religieus geladen, ondanks de vaak seculiere achtergrond van zijn grondleggers.
Nathan Birnbaum, de bedenker van het woord "zionisme", keerde zich later tegen het politieke zionisme van Herzl. Hij vond het te westers, te nationalistisch, en te weinig geworteld in de Joodse ervaring van de diaspora. Birnbaum pleitte voor een culturele en spirituele Joodse heropleving, in het bijzonder via het Jiddisch, de taal van miljoenen Oost-Europese Joden, en zag geen heil in het kunstmatig herstellen van een bijbels koninkrijk. Het Jodendom zoals we het tegenwoordig kennen, ontstond en bloeide grotendeels in de diaspora - in Babylonië, Spanje, Oost-Europa, en niet in het oude Jehoedah. De rabbijnse traditie, de Talmoed, de Jesjivot, de Joodse filosofie en mystiek ontwikkelden zich buiten het land Israel. Het Joodse volk heeft zich altijd weten aan te passen aan ballingschap, en heeft daarin juist zijn veerkracht getoond.
Zionisme was dus een moderne nationale beweging, geboren uit nood, die zich mede legitimeerde via culturele, oude religieuze en historische motieven. Maar niet alle Joden gingen mee in dat project. Voor sommigen was de toekomst niet gelegen in een terugkeer naar het land, maar in een voortzetting van de Joodse ontwikkeling in de diaspora met een eigen taal, cultuur en autonomie, maar niet noodzakelijk een staat.
