Peter van Velzen schreef:Neem demiurg, ik beweer niet dat rechtenbeginsels aan de basis staan van het menselijk succes. Aan de basis daarvan staat onze onderlinge samenwerking. Die wordt bevorderd door empathie, door de moraal die aan die empathie is ontleent, en door de rechtsbeginselen die aan de moraal zijn ontleent. Door deze samenwerking te versterken, versterken ze ons succes. Maar de basis is die samenwerking. Daar draait het allemaal om.
Ok, je vat rechtenbeginsels dus heel breed op, zoals ik al vermoedde. Ik denk daarentegen dat je alleen van rechtenbeginsels kunt spreken als er sprake is van een politiek-juridische constructie. Grondrechten in de moderne betekenis dus. Het lijkt me goed dat we bewust zijn van dit verschil in opvatting.
Je gaat dus uit van samenwerking als basis voor het menselijk succes, maar daar zie ik toch een probleem in je redenatie. Want die samenwerking is niet noodzakelijkerwijze inclusief. Sterker nog, die samenwerking heeft zich in het verleden juist vaak beperkt tot bepaalde etnische bevolkingsgroepen, vermeende rassen, naties, volkeren religieuze verwantschap etc..
De rechtsbeginselen ontwikkelden zich deels tijdens onze geschiedenis, maar waar we ook kijken, blijkt dat ze overal reeds in de prehistorie zijn ontstaan, Ze zijn verder uitgebouwd, en worden tegenwoordig vooral universeler toegepast.
Niet alleen voor de eigen familie, de eigen stam, het eigen volk, of de eigen sociale klasse. Maar in wezen bouwt dit alles voort op de empathie die oorspronkelijk vooral voor de eigen geliefden werd opgebracht.
Het gegeven dat moderne rechten de eigen kring van verwanten overstijgen, maakt het juist essentieel anders. Denk je echt dat het evolutionair voordelig is, dat samenlevingen werkelijk de hele bevolking op elk punt meeslepen?
Maar laten we dan focussen op die steeds universelere toepassing en de uitbouw van rechten, waar je over spreekt. Is die uitbouw naar jouw mening evolutionair voordelig of juist niet?
Als dit niet voordelig zijn, dan zijn toegepaste rechtenprincipes er juist, ondanks de evolutionaire nadelen. Dan gaat je redenatie niet op.
Als die wel voordelig zijn, dan lijkt mij dat je redenatie geen reden is, om die uitbouw niet nog wat verder uit te bouwen. (bijv. naar bepaalde diersoorten.)
Zover rechtsbeginselen de empathie en de moraal ondersteunen, versterken ze het evolutionaire voordeel. Maar belangrijk is ook dat zijn onafhankelijk daarvan het samenwerkingsverband – de maatschappij – versterken!
Ik vind dat je er iets te gemakkelijk van uit gaat dat er evolutionair voordeel hangt aan rechtenprincipes.
De vraag is inderdaad of dierenrechten een gezamelijk voordeel opleveren.
Het gezamenlijk voordeel is dezelfde als bij mensenrechten. Een goed verankerd klimaat van grondrechten is niet alleen goed voor anderen, maar ook voor jezelf.
"What’s now being called 'new atheism' or atheist fundamentalism is really nothing more than the triumph of the jerks. Unsubtle, unlearned (but pretentious), unreflective (but persistent)."
R.J. Hoffmann