Spirituele bypass: Het gevaar van spiritualiteit.

[Guustaaf]

Het aanbieden van spirituele ideeën, oefeningen en het promoten van zelf-transcendentie (dus het loslaten of overstijgen van het ego of het zelf)aan mensen die in de eerste plaats een stevig fundament nodig hebben om op te staan, is het paard achter de wagen spannen.

Op medisch gebied is een bypass – om het probleem heengaan - een zegen.
Maar het gevaar van een spirituele bypass is groot. Daarmee wordt de neiging bedoeld om spirituele ideeën, oefeningen en gebruiken of aan te wenden om:
-persoonlijke, emotionele zaken te vermijden.
-een zwak gevoel van eigenwaarde te ondersteunen.
-primaire behoeften en persoonlijke ontwikkeling onder het mom van “verlichting” te bagatelliseren.

M.a.w.: wanneer spirituele oefeningen gebruikt worden ter compensatie van lage zelfwaardering, sociale vervreemding of emotionele onvolwassenheid, is het noch spiritueel, noch psychologisch goed met je gesteld.

In het onderstaande worden daar drie voorbeelden van gegeven. Met name het gebruik van een spirituele bypass door mensen met een schizoïde verdediging, met een afhankelijke persoonlijkheidsstructuur en mensen met een narcistische verdediging

Voorbeeld 1.Schizoide verdediging.
Mensen die zich achter een schizoïde verdediging verbergen door hun toevlucht te nemen tot extreme afzondering en terugtrekking omdat de interpersoonlijke wereld als bedreigend wordt ervaren (schizoïde is een ernstige persoonlijkheidsstoornis) gebruiken de leringen over gehechtheid en zelfverloochening om hun terughoudendheid, onpersoonlijkheid en onbetrokkenheid te rationaliseren, terwijl ze het eigenlijk nodig hebben meer contact met hun lichaam te maken en meer betrokken te raken bij zichzelf, bij anderen en het leven.

Helaas maakt het oosterse accent op een onpersoonlijke verwezenlijking het voor vervreemde westerse leerlingen makkelijk om te denken dat het persoonlijke van weinig belang is vergeleken met de uitgestrektheid van het grote onbekende. Dergelijke leerlingen voelen zich dan vaak aangetrokken tot leringen over zelfloosheid en ultieme geestestoestanden, die hen een beweegreden lijken te geven om niet te hoeven afrekenen met hun eigen psychische wonden. Op die manier worden dus oosterse leringen gebruikt om het onvermogen op persoonlijk en interpersoonlijk vlak te verhullen.

Voorbeeld 2. De afhankelijke persoonlijkheidsstructuur.
Mensen die anderen proberen te behagen om goedkeuring en geborgenheid te krijgen, verlenen met gulle hand diensten aan “de goeroe” of de gemeenschap om het gevoel te krijgen dat ze de moeite waard en nodig zijn. Ze verwarren een afhankelijke versie van zelfontkenning met ware zelfloosheid.

Voorbeeld 3.De narcistische verdediging.
Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis beschouwen zichzelf als uniek en heel bijzonder. Ze hebben het nodig hun minderwaardigheidsgevoel te overdekken door een “ego grandioso”. Ze zullen vaak het bijzondere van spiritueel inzicht en beoefening gebruiken om een gevoel van belangrijkheid te ondersteunen, maar ondersteunen dus in feite hun zwakke zelfgevoel terwijl ze schijnbaar aan bevrijding van het zelf werken.

Een spiritueel super-ego.
Naast een spirituele bypass, bestaat er ook zoiets aan een spiritueel super-ego. Da’s het tweede gevaar van spiritualiteit

Super-ego is de Freudiaanse term voor wat wij de stem van het geweten zouden noemen. Die kan totaal ontbreken (dan is men een antisociale persoonlijkheid of psychopaat) Maar het super-ego kan ook heel streng en onverbiddelijk zijn. We spreken dan van een streng geweten of strenge Innerlijke Criticus, zodat men zich alsmaar om het minste of geringste schuldig voelt. Dat maakt depressief. Therapeuten krijgen daar vaak mee te maken. Het beste is natuurlijk een redelijk, tolerant geweten.
Een spiritueel super-ego nu zegt dingen als: “Je moet meer mediteren en oefenen”, “Je bent te egoïstisch”, “Je bent niet toegewijd genoeg.” De kritische stem houdt een lijstje bij van elke keer dat het je niet lukt om de leringen te beoefenen of ernaar te leven. Dergelijke mensen kunnen de goeroe beschouwen als vaderfiguren die scherp in de gaten houden of men wel aan zijn verplichtingen voldoet. Dus streven ze ernaar om “volgens de Dharma” “correct” te zijn en proberen afstandelijker en meer toegewijd te schijnen dan ze in werkelijkheid zijn. Om hun hoge spirituele waarden waar te maken, ontkennen ze hun werkelijke gevoelens en raken afgesneden van hun lichamelijke levenskracht, de waarheid van hun eigen ervaringen en hun vermogen om hun eigen authentieke richting te vinden. Ze haten zichzelf vaak heimelijk omdat ze niet kunnen voldoen aan hun hoge idealen. In dat geval versterken spirituele idealen alleen maar die innerlijke stem die ons vertelt dat we niet goed genoeg , nooit eerlijk genoeg, nooit nederig genoeg, nooit liefdevol genoeg zijn.

[Guustaaf]

Ik wil maar zeggen dat alle gepraat of geschrijf over niet-zelf of egoloosheid (wat overigens niet helemaal hetzelfde is volgens Roberts, zie haar interview) niet betekent dat het ik, ego of de persoonlijkheid onbelangrijk, of nog erger "slecht' zou zijn. Het is de normale ontwikkeling. Een kind wordt geboren en ontwikkeld een persoonlijkheid, hopelijk een evenwichtige. Een onevenwichtige persoonlijkheidsstructuur is een ramp.

[doctorwho]

Guustaaf,

Mooi doorwrocht stuk en dat zonder spiritus te hoeven nuttigen

[Guustaaf]

Hoi dokterwho
Nee, zelfs geen Spiritus Sanctus HaHa.

[Maria]

Je hebt het hier ook voor mij tot op grote hoogte goed op een rijtje gezet.
Ik zou het echter niet zo in de titel zetten, omdat spiritueel denken zelf geen gevaar in hoeven te houden.
Wel: Het gevaar van de zucht naar spiritualiteit als verlossing uit ....
Misschien bedoel je het ook zo.

Er zijn idd. veel mensen, die onvrede hebben met de wereld, en een spiritueel leven prefereren.
Maar ook bij hen is dat vaak tijdelijk, waarna ze weer op de aarde terugvallen.
En dat vaak hardhandig.

Alleen als de persoonlijkheidsstructuur al in de jeugd is ontwikkeld is er meestal geen weg terug en blijft men volharden in de weg, die ooit in een periode in het leven even verlossing/verlichting heeft gebracht.
Vooral als mensen zich dat niet bewust zijn.

[zalwel]

Mooi stuk.

[Guustaaf]

Hoi Maria.
Hm, de titel leek me juist heel treffend.
Bij een medische ingreep zoals een bypass, gaat men om het probleem, de verstopte ader, heen, en lost daarmee het probleem op.
Bij een "spirituele bypass" gaat men ook om een probleem, maar dan van persoonlijk emotionel aard, heen, i.p.v. dat probleem aan te pakken.

En je zult begrijpen, op basis van mijn andere posting, dat ik je derde zin: "Het gevaar van de zucht naar spiritualiteit als verlossing uit..." nooit zo zou formuleren ( en zeker niet als ik die puntjes niet ingevuld krijg.) Weer wel als op die puntjes "emotionele problematiek" zou staan. Daar immers ging het stukje over.

Maar, wat ik dan maar "echte spiritualiteit" noem, is wel degelijk gericht op bevrijding (of als je dat liever hebt, verlossing) met name verlossing of bevrijding van wat ik in een ander toppic het existentiele lijden heb genoemd. Het lijden dus dat eigen is aan het menselijk bestaan: ziekte, ouderdom, dood. Niet daaraan opzich natuurlijk, maar aan de angst daarvoor.

[Maria]

......gaat men om het probleem, de verstopte ader, heen, en lost daarmee het probleem op.
Bij een "spirituele bypass" gaat men ook om een probleem, maar dan van persoonlijk emotionel aard, heen, i.p.v. dat probleem aan te pakken.

Maar, wat ik dan maar "echte spiritualiteit" noem, is wel degelijk gericht op bevrijding (of als je dat liever hebt, verlossing) met name verlossing of bevrijding van wat ik in een ander toppic het existentiele lijden heb genoemd.

Misschien zit ons geschil hierin:
Een bypass is niet alleen het omzeilen van een moeilijkheid, maar het oplossen ervan.
Het is vooral een doorverbinding naar verder gezond weefsel, waarbij het probleem (van de obstructie)tenietgedaan wordt.
Het probleem zelf bestaat dan ook niet meer, dus waarom zou ik het dan nog moeten aanpakken?

Als ik deze metafoor doortrek naar jouw beschrijving van het spirituele, dan krijg ik ook een "echte spiritualiteit".
Zoals je dat ook op een natuurlijke wijze kunt krijgen bij het verwerken van en na een verwerkt trauma.

Wat ik dus bedoelde met "het gevaar van de zucht naar spiritualiteit" kun je dan vertalen met "de wens van genezing, maar het te laten bij het symptomatisch te bestrijden.
En daar je heil in te zien, door het ervaren van een (tijdelijke) functieverbetering, zonder de daadwerkelijk bypass.
De woekering, die door blijft gaan, wordt dan verdoezeld.

[Guustaaf]

Hoi Maria
ik doe echt heel goed mijn best om te begrijpen wat je schrijft.
Ja, een bypass, in medische zin, is tevens de oplossing van het probleem. Dat zei ik ook. Eens.

Maar bij de metafoor van "spiritele bypass" wordt het probleem (een laag gevoel van eigen waarde of afhankelijke trekken in het karakter, het onvermogen om wederkerige en gelijkwardige relaties in stand te houden of tot stand te brengen of nog ergere problemen -in een woord psychische , persoonlijke problemen dus) nu juist niet opgelost en wordt een spirituele leer gebruikt om die problemen niet te hoeven zien. En in dit kader bedoelde ik met "echte spiritualiteit" juist het achterwege laten van een spirituele bypass.

Begrijp ik het goed als ik ""echte spiritualiteit zoals je dat ook op een natuurlijke wijze kunt krijgen bij het verwerken van en na een verwerkt trauma", begrijp als het verwerkt hebben van een trauma en dat je na die verwerking van dat trauma een soort spirituele ervaring of gevoel van bevrijding hebt? Dus de ervaring "Verlost" te zijn van het trauma?

Maar ik zie niet in wat dat met bypass te maken heeft, en ook niet wat je bedoeldt met het 'bij symptomatische bestrijding te laten" i.v.m. traumatische ervaringen.

Moeilijk soms he, elkaar begrijpen. Een face tot face gesprek lijkt me wat dat betreft een stuk makkelijker.

[Boskabouter]

ik doe echt heel goed mijn best om te begrijpen wat je schrijft.

Mogelijk dat je Maria beter zou begrijpen als je het idee los laat dat mensen "verlossing" of "verlichting" moeten vinden van/uit dit leven, en het idee accepteert dat dit leven het gewoon is. Zonder dat wat jij als spiritualiteit betitelt.

Jouw rijtje van minder goed naar goed is kennelijk:

- geen "spiritualiteit"
- ongezonde spiritualiteit
- jouw spiritualiteit

Het lijkt me niet geheel uitgesloten dat Maria het rijtje eerder zo zou maken:

- ongezonde spiritualiteit
- jouw spiritualiteit
- geen "spiritualiteit"


Geen idee of dat klopt, maar als je Maria echt wil begrijpen, zal je je in haar context en bedoelingen moeten verdiepen. Niet op zoek naar boekenwijsheid vol zingeving en bedoeling, maar gewoon je verdieping in de zingeving en bedoeling van de ander. Maria in dit geval.

[Jinny]

Zolang Mariakat niet aangegeven heeft dat ze als Maria aangesproken wenst te worden, zullen we het tot die tijd maar op Mariakat houden?
Regel E8

[Guustaaf]

oke

[Maria]

Laten we het erop houden dat ik geen gevaar zie in spiritualiteit.
Sec "spiritualiteit" is een begrip.

Spiritualiteit heeft in de breedste zin te maken met zaken die de geest (Latijn spiritus) betreffen. Het woord wordt op vele manieren gebruikt en kan te maken hebben met religie of bovennatuurlijke krachten, maar de nadruk ligt op de persoonlijke innerlijke ervaring.

Kan als begrip geen schade aanrichten of genoegdoenende functie hebben.

Alleen; wat doen wij ermee, met dat begrip, in ons leven?
Ervaren we het bewust of niet?
Kan dat al dan niet bewuste ervaren een nadelige of toevoegende waarde hebben in ons leven?
Zonder verdere invulling van context in positieve of negatieve betekenis, is dat nooit te stellen.

Alleen het zoeken van spiritualiteit om oneigenlijke redenen, zoals jij idd. ook al beschreef, kan heel veel haken en ogen hebben.

Ja, een bypass, in medische zin, is tevens de oplossing van het probleem. Dat zei ik ook. Eens.

Maar bij de metafoor van "spiritele bypass" wordt het probleem (een laag gevoel van eigen waarde of afhankelijke trekken in het karakter, het onvermogen om wederkerige en gelijkwardige relaties in stand te houden of tot stand te brengen of nog ergere problemen -in een woord psychische , persoonlijke problemen dus) nu juist niet opgelost

Noem het dan geen "bypass".

Ook in de letterlijke zin (buiten de medische betekenis) is het geen juist woord.
Een "afleiding van problemen" naar ....
is geen "doorverbinding" naar en met een toestand van "goed functioneren".

Google eens op "bypass"
en dan op naar de betekenis:
http://www.encyclo.nl/begrip/bypass" onclick="window.open(this.href);return false;

Ik kom alleen via het omschrijvende " https://www.google.nl/#q=Spirituele+bypass" onclick="window.open(this.href);return false;" bij een speciaal spiritueel woordenboek om jouw betekenis te kunnen achterhalen.
(Als reactie heb ik dan hetzelfde commentaar.)

Ik vind het toch wel heel lastig, als ik zo op woorden moet studeren om erachter te komen, wat jij zou kunnen bedoelen.
En dat niet alleen omdat het onduidelijkheden zou hebben.
Daar kan ik gewoon naar vragen.
Maar achteraf, omdat er geen begrip is, omdat dingen gesteld worden, in vage en niet juist gebruikte bewoordingen, waar je het dan wel of niet mee eens kunt zijn en op die manier discussie oproept.

Discussies in deze trant zijn dan vrij vruchteloos en ook zinloos, daar een eigen nomenclatuur wordt, die niet algemeen gebruikt wordt en die eerder verwarrend dan verhelderend werkt.

Wat ik overigens vrij vaak tegenkom op spirituele sites.
Dit waarschijnlijk omdat daar waar begrippen moeilijk te omschrijven zijn, dit toch wordt geforceerd.
Met alle gevolgen vandien.
Veel onbegrip bij de kritische lezer.
En bij volharding: afwijzing.

[Maria]

Zolang Mariakat niet aangegeven heeft dat ze als Maria aangesproken wenst te worden, zullen we het tot die tijd maar op Mariakat houden?
Regel E8

Een zeer goede regel om anonimiteit te waarborgen.

Bij deze dan:
Iedereen mag mij Maria noemen.
Beschouw het "kat" maar als achtervoegsel.

Maria is één van mijn doopnamen, door het veel voorkomen ervan zo mogelijk nog anoniemer dan Mariakat en toch niet algemeen op dit forum.

[Jinny]

Bij deze.