95 stellingen / 200 vragen aan Jos Strengholt en ikw

[PietV.]

Helemaal te gek is als gelovigen gaan beweren, met de moed der wanhoop, dat de Babyloniërs, de Egyptenaren en de Perzen van de Tenach hebben overgeschreven. Nog beter; door de duivel ingegeven.

Is dat niet hetzelfde als Vondel er van beschuldigen dat hij het heeft overgenomen van Komrij.
Het is vaak een wanhoopskreet van mensen die niet weten wanneer een bepaalde groepering haar hoogtijdagen heeft gehad. Ze verzetten gewoon een beschaving 800 jaar op de chronologische kalender. Jehova's zijn hier erg bedreven in.

[MoreTime]

Helemaal te gek is als gelovigen gaan beweren, met de moed der wanhoop, dat de Babyloniërs, de Egyptenaren en de Perzen van de Tenach hebben overgeschreven. Nog beter; door de duivel ingegeven.

Is dat niet hetzelfde als Vondel er van beschuldigen dat hij het heeft overgenomen van Komrij.
Het is vaak een wanhoopskreet van mensen die niet weten wanneer een bepaalde groepering haar hoogtijdagen heeft gehad. Ze verzetten gewoon een beschaving 800 jaar op de chronologische kalender. Jehova's zijn hier erg bedreven in.

Misschien gaat men uit van hele oude jaartallen; waarbij het volk Israel duizenden jaren voor Christus al leefde en mondeling de Babyloniërs zouden hebben beïnvloed?
Daarbij komt nog eens dat Israel het volk van God is en dus de hele geschiedenis daaromheen draait. Het viel mij vroeger al op dat de hele geschiedenis van Israël een nietszeggend zootje is vergeleken met de grote wereldrijken. Maar dat wisten ze zelf ook al, zegt God niet ergens dat Israel groot is onder de volken ook al is ze klein (ofzoiets)? De joden hebben best slimme documenten geschreven. Net als Paulus, het zit wel zo in elkaar dat men bijna overal wel antwoord op geeft of lijkt te geven. Je kan er alle kanten mee op.

[PietV.]

De volgende serie. Ik geef later mijn commentaar hierover.

66. Waarom zijn veel Christenen zich niet bewust van de inbreng van Keltische en Germaanse rituelen en gebruiken in hun geloof? Keltisch zijn de feesten, Germaans de heiligen.

Er zijn wereldwijd ruim 2 miljard christenen. Die zijn gemiddeld net zo slim of dom als alle andere mensen op aarde. Er zijn dus veel onnozelde christenen. Maar beter opgeleide christenen, en zeker hun leiders die theologie hebben gestudeerd, zijn zich zeer goed bewust dat in Europa een process van acculturatie plaatsvond. Dat was prima: zo schoot het evangelie wortel in heidense grond.

67. In het oude testament staan talloze verwerpelijke zaken, die de Joden dienden uit te voeren. Waarom worden deze wetten niet meer toegepast als Jezus duidelijk maakt dat hij de wetten niet af schaft, maar respecteert. (Matth 5:17-19 en Lucas 16:19)

Jezus lapte zelf heel wat wetten aan zijn laars als dat goed was voor de mensen. Hij raakte onreine mensen aan, hij at met onreine mensen, hij at dus ook onrein eten.

Met zijn uitspraken over het belang van alle wetten, kan hij dus niet hebben bedoeld dat elke wet van het Oude Testament zijn rechtskracht houdt.

68. Tientallen miljoenen mensen zijn het slachtoffer geworden door personen/groeperingen, die hiervoor teksten gebruikten uit de Bijbel? Is het Christendom een pacifistische beweging.

Net zo goed als tientallen miljoenen mensen het slachtoffer werden van het atheistische communisme. Is daarmee gezegd dat het atheisme of het communisme onjuiste filosofien zijn? Nee natuurlijk.

Overigens hadden de mensen die zich op de bijbel beriepen voor hun misdaden daar 2000 jaar voor. Die atheisten hadden aan een halve eeuw genoeg om zoveel slachtoffer te maken.

Nee, het Christendom is geen pacifistische beweging. Pacifisme is een moderne filosofie over de omgang met wapens. Er zijjn christelijke pacifisten, maar de meeste christenen erkennen het recht van de overheid om een volk tegen buitenlandse aanvallen te beschermen met gebruik van wapens.

69. Archeologen hebben getracht Bijbelse verhalen te reconstrueren. Na grondig onderzoek is gebleken dat veel gebeurtenissen nooit hebben plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de Exodus. Verandert dit de uitgangssituatie van het christendom.

Als vast zou staan dat de exodus nooit heeft plaatsgevonden, zou ik mijn geloof wel grondig moeten herzien. Maar centraal in mijn geloof staan de opstanding van Christus, niet de exodus.

Overigens, grondig onderzoek zal over een paar jaar weer andere dingen aan het licht brengen. En wetenschappers spreken elkaar zo vaak tegen…

En, hoe kan je bewijzen dat de exodus nooit plaatsvond? Dat zou een wetenschappelijk hoogstandje zijn. Bewijzen dat iets niet bestaat of nooit gebeurde is een heidens karwei.

70. De niet ooggetuigen die tientallen jaren later Jezus gingen beschrijven leefden in een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was. Kan dit van invloed zijn op hun interpretatie van overleveringen?

Mattheus en Johannes waren oggetuigen. Marcus was de scribent van Petrus, een ooggetuige. En Lukas onderzocht nauwkeurig de verhalen die hij van ooggetuigen hoorde en las.
Een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was? Dat is een stevige stelling over het Jodendom van de eerste eeuw die historisch discutabel is.
Het is een mythe dat de evangelie-verhalen op een soort vage overleveringen zijn gebaseerd. Ze zijn bovendien allemaal geschreven toen de generatie die Jezus nog gekend heeft, nog springlevend was. Het was verifieerbaar.

[Jinny]

70. De niet ooggetuigen die tientallen jaren later Jezus gingen beschrijven leefden in een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was. Kan dit van invloed zijn op hun interpretatie van overleveringen?

Mattheus en Johannes waren oggetuigen. Marcus was de scribent van Petrus, een ooggetuige. En Lukas onderzocht nauwkeurig de verhalen die hij van ooggetuigen hoorde en las.
Een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was? Dat is een stevige stelling over het Jodendom van de eerste eeuw die historisch discutabel is.
Het is een mythe dat de evangelie-verhalen op een soort vage overleveringen zijn gebaseerd. Ze zijn bovendien allemaal geschreven toen de generatie die Jezus nog gekend heeft, nog springlevend was. Het was verifieerbaar.

De man weet duidelijk geheel niets van de evangeliën.
Marcus was al geen ooggetuige, en daar is de rest vanaf geleid.
Marcus is de oudste nog bestaande.
De bronnen van Markus zijn twee nog oudere geschriften, Q en de oer Marcus.
Beide overigens nog van na Paulus, die algemeen als de vroegste wordt beschouwd.

Ergo, wat wauwelen over ooggetuigen wil niet zeggen dat je er ook weet van hebt.

[Rereformed]

De man weet duidelijk geheel niets van de evangeliën.
Marcus was al geen ooggetuige, en daar is de rest vanaf geleid.
Marcus is de oudste nog bestaande.
De bronnen van Markus zijn twee nog oudere geschriften, Q en de oer Marcus.
Beide overigens nog van na Paulus, die algemeen als de vroegste wordt beschouwd.

Ergo, wat wauwelen over ooggetuigen wil niet zeggen dat je er ook weet van hebt.

Niet geheel juist. Dat Matteüs geen ooggetuige is is inderdaad al hieruit te concluderen dat hij Marcus bijna in zijn geheel kopieerde. Matteüs en Lucas gebruikten voor hun evangelie daarenboven ook nog een hypothetische geschreven bron die men Q heeft genoemd. Marcus heeft geen kennis van deze bron.

[MoreTime]

De man weet duidelijk geheel niets van de evangeliën.
Marcus was al geen ooggetuige, en daar is de rest vanaf geleid.
Marcus is de oudste nog bestaande.
De bronnen van Markus zijn twee nog oudere geschriften, Q en de oer Marcus.
Beide overigens nog van na Paulus, die algemeen als de vroegste wordt beschouwd.

Ergo, wat wauwelen over ooggetuigen wil niet zeggen dat je er ook weet van hebt.

Niet geheel juist. Dat Matteüs geen ooggetuige is is inderdaad al hieruit te concluderen dat hij Marcus bijna in zijn geheel kopieerde. Matteüs en Lucas gebruikten voor hun evangelie daarenboven ook nog een geschreven bron die men Q heeft genoemd. Marcus heeft geen kennis van deze bron.

Ik heb al een en ander over deze 'bronnentheorie' gelezen. Vanuit christelijke hoek wordt dat als 'oude dwaling' afgedaan. Kun jij of iemand anders kort weergeven waarop de bewijzen hiervoor zijn gestoeld?

[Rereformed]

Ik heb al een en ander over deze 'bronnentheorie' gelezen. Vanuit christelijke hoek wordt dat als 'oude dwaling' afgedaan. Kun jij of iemand anders kort weergeven waarop de bewijzen hiervoor zijn gestoeld?

De uitkomsten van modern onderzoek naar de synoptische evangeliën kunnen niet met enige redelijkheid onderuit worden gehaald. Net als de documentaire hypothese betreffende de Pentateuch.
Zie: http://en.wikipedia.org/wiki/Synoptic_Gospels" onclick="window.open(this.href);return false;

[Jinny]

De man weet duidelijk geheel niets van de evangeliën.
Marcus was al geen ooggetuige, en daar is de rest vanaf geleid.
Marcus is de oudste nog bestaande.
De bronnen van Markus zijn twee nog oudere geschriften, Q en de oer Marcus.
Beide overigens nog van na Paulus, die algemeen als de vroegste wordt beschouwd.

Ergo, wat wauwelen over ooggetuigen wil niet zeggen dat je er ook weet van hebt.

Niet geheel juist. Dat Matteüs geen ooggetuige is is inderdaad al hieruit te concluderen dat hij Marcus bijna in zijn geheel kopieerde. Matteüs en Lucas gebruikten voor hun evangelie daarenboven ook nog een hypothetische geschreven bron die men Q heeft genoemd. Marcus heeft geen kennis van deze bron.

Ik deed het uit mijn hoofd, zonder na te zoeken, je zult gelijk hebben.

[MoreTime]

Ik heb al een en ander over deze 'bronnentheorie' gelezen. Vanuit christelijke hoek wordt dat als 'oude dwaling' afgedaan. Kun jij of iemand anders kort weergeven waarop de bewijzen hiervoor zijn gestoeld?

De uitkomsten van modern onderzoek naar de synoptische evangeliën kunnen niet met enige redelijkheid onderuit worden gehaald. Net als de documentaire hypothese betreffende de Pentateuch.
Zie: http://en.wikipedia.org/wiki/Synoptic_Gospels" onclick="window.open(this.href);return false;

Bedankt. Vooral het schema op die site is interessant, erg goed overzicht!
Toch zijn er nog wel stemmen die het tegendeel willen bewijzen en alsnog Mattheus als oudste aanduiden. Als ik wikipedia mag geloven is men het nog niet eens. Maar dat is typisch voor godsdienstige zaken

[aton]

De volgende serie. Ik geef later mijn commentaar hierover.

67. In het oude testament staan talloze verwerpelijke zaken, die de Joden dienden uit te voeren. Waarom worden deze wetten niet meer toegepast als Jezus duidelijk maakt dat hij de wetten niet af schaft, maar respecteert. (Matth 5:17-19 en Lucas 16:19)

Jezus lapte zelf heel wat wetten aan zijn laars als dat goed was voor de mensen. Hij raakte onreine mensen aan, hij at met onreine mensen, hij at dus ook onrein eten.

Dat is wat de evangelisten ons wijs maken.

69. Archeologen hebben getracht Bijbelse verhalen te reconstrueren. Na grondig onderzoek is gebleken dat veel gebeurtenissen nooit hebben plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de Exodus. Verandert dit de uitgangssituatie van het christendom.

Als vast zou staan dat de exodus nooit heeft plaatsgevonden, zou ik mijn geloof wel grondig moeten herzien. Maar centraal in mijn geloof staan de opstanding van Christus, niet de exodus.

Begin dan alvast je geloof grondig te herzien. Wat basiskennis van geschiedenis moet reeds volstaan. En wat betreft de opstanding ; dit is een zuiver Hermetisch gnostische gedachte van Paulus. Je kan daar bv. Dr.G.Quispel, K.Dietzfelbinger en J.Slavenburg hiervoor op naslaan die daar alvast niet de enigen in zijn.

70. De niet ooggetuigen die tientallen jaren later Jezus gingen beschrijven leefden in een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was. Kan dit van invloed zijn op hun interpretatie van overleveringen?

Mattheus en Johannes waren oggetuigen. Marcus was de scribent van Petrus, een ooggetuige. En Lukas onderzocht nauwkeurig de verhalen die hij van ooggetuigen hoorde en las.
Een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was? Dat is een stevige stelling over het Jodendom van de eerste eeuw die historisch discutabel is.
Het is een mythe dat de evangelie-verhalen op een soort vage overleveringen zijn gebaseerd. Ze zijn bovendien allemaal geschreven toen de generatie die Jezus nog gekend heeft, nog springlevend was. Het was verifieerbaar.

Dit is wel zéér naïef en getuigd van totale onwetendheid of negeren van de huidige kennis ter zake. Bedroevend !

[aton]

Toch zijn er nog wel stemmen die het tegendeel willen bewijzen en alsnog Mattheus als oudste aanduiden. Als ik wikipedia mag geloven is men het nog niet eens. Maar dat is typisch voor godsdienstige zaken

Wat nu het oudste evangelie zou zijn is van ondergeschikt belang. We kunnen de al even oude apocriefe er ook nog tussen schuiven, en wat is dan weer het oudste. De vier canonieke evangelies zijn ook maar een selectie uit de 3e-4e eeuw n.C. Wat van belang is vast te stellen in hoeverre de canonieke evangelies geredigeerd zijn en wie deze hebben geschreven. Men weet enkel dat ze onder een pseudoniem zijn geschreven en niet de bedoeling hadden als een biografie gelezen te worden.

[MoreTime]

Toch zijn er nog wel stemmen die het tegendeel willen bewijzen en alsnog Mattheus als oudste aanduiden. Als ik wikipedia mag geloven is men het nog niet eens. Maar dat is typisch voor godsdienstige zaken

Wat nu het oudste evangelie zou zijn is van ondergeschikt belang. We kunnen de al even oude apocriefe er ook nog tussen schuiven, en wat is dan weer het oudste.

"Scholars have proposed a date as early as AD 40 or as late as AD 140"(wikipedia)

Ik ben altijd wat minder stellig helaas. Zoals je hierboven ziet lezen we steeds tegengestelde meningen en theorieën. Neem Markus; is de 'messianic secret' theorie waar? Of het adoptionisme, hoe moeten we dat zien? Hoe interpreteren we het abrupte einde van dit evangelie? Op al deze vragen zijn nogal wat antwoorden.

Ik vind het nog lastig om een van deze zaken als stellig aan te nemen. Is de keuze die je maakt niet eigenlijk een keuze voor wat de lezer het meest waarschijnlijk lijkt of het best uitkomt? Dit alles is absoluut geen abstracte wetenschap. De een loopt weg met Bart Ehrman, de ander vindt dat niks en is weg van Doherty, waar een ander weer niks aan heeft omdat die aan de gostische theorieën waarde hecht.

Een keuze voor het een of ander voelt voor een ex-gelovige haast als een terugkeer naar een absoluut geloof, wat nou juist hetgeen is dat hij niet weer terug wil (persoonlijk gesproken).

Dat moest er even uit

[aton]

"Scholars have proposed a date as early as AD 40 or as late as AD 140"(wikipedia)

Scholars die beweren dat de oudste ' christelijke ' geschriften van AD 40 dateren kan je al rustig schrappen. Dit zijn geen wetenschappers maar theologen.

Ik ben altijd wat minder stellig helaas. Zoals je hierboven ziet lezen we steeds tegengestelde meningen en theorieën.

Goed te begrijpen, maar na verloop van jaren ga je ook het kaf van het koren kunnen scheiden.

[PietV.]

Scholars die beweren dat de oudste ' christelijke ' geschriften van AD 40 dateren kan je al rustig schrappen. Dit zijn geen wetenschappers maar theologen.

Het schema van rereformed laat eigenlijk alles zien. De verschillende invalshoeken. Je kan hoogstens nog even één van de oudste geschriften er tussen uit lichten.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Evangelie_volgens_Marcus" onclick="window.open(this.href);return false;

Het Marcusevangelie wordt door vrijwel alle Bijbelwetenschappers gedateerd tussen 66 en 73. Deze tijdsvork heeft te maken met de Joodse Oorlog, waarvan Marcus weet lijkt te hebben. Zijn weergave van de voorspellingen door Jezus over de eindtijd in hoofdstuk 13, waarin Marcus de vernietiging van de Tweede Tempel en de onrust daaromheen becommentarieert, is voor veel exegeten een argument dat het evangelie vlak voor, in of kort na 70 is opgesteld.
Voor aanhangers van de tweebronnentheorie speelt de datering van Matteüs en Lucas een rol in hun datering van Marcus, aangezien deze theorie stelt dat zij zich allebei, onafhankelijk van elkaar, hebben gebaseerd op Marcus. Marcus moet dan dus de oudste van de drie zijn.

Nu ben ik niet direct onder de indruk van het begrip van "vrijwel alle Bijbelwetenschappers". Maar in de talloze discussies komt deze datering steevast naar voren.

[JohanT]

66. Waarom zijn veel Christenen zich niet bewust van de inbreng van Keltische en Germaanse rituelen en gebruiken in hun geloof? Keltisch zijn de feesten, Germaans de heiligen.

Er zijn wereldwijd ruim 2 miljard christenen. Die zijn gemiddeld net zo slim of dom als alle andere mensen op aarde. Er zijn dus veel onnozelde christenen. Maar beter opgeleide christenen, en zeker hun leiders die theologie hebben gestudeerd, zijn zich zeer goed bewust dat in Europa een process van acculturatie plaatsvond. Dat was prima: zo schoot het evangelie wortel in heidense grond.

Het gaat erom dat er meerdere religies worden vermengd met elkaar, maar daar wordt wederom niet goed op ingegaan.
Als het Christendom de juiste religie is, waarom moeten er dan dingen vermengd worden en is dat prima? Dat is een vreemde redenatie.
Christen: "Ons geloof is de juiste, maar we vermengen het wel even met die van jullie."
Heiden: "Dan is jullie geloof niet meer origineel en op zichzelf staand juist"
Christen "Dat is prima zo"
O...k...

67. In het oude testament staan talloze verwerpelijke zaken, die de Joden dienden uit te voeren. Waarom worden deze wetten niet meer toegepast als Jezus duidelijk maakt dat hij de wetten niet af schaft, maar respecteert. (Matth 5:17-19 en Lucas 16:19)

Jezus lapte zelf heel wat wetten aan zijn laars als dat goed was voor de mensen. Hij raakte onreine mensen aan, hij at met onreine mensen, hij at dus ook onrein eten.

Met zijn uitspraken over het belang van alle wetten, kan hij dus niet hebben bedoeld dat elke wet van het Oude Testament zijn rechtskracht houdt.

Maar welke wetten moeten we dan nog wel volgen en welke niet? Waarom wordt dat niet duidelijk naar voren gehaald? De wetten van Leviticus worden aangehaald wanneer het zo uitkomt(Ohnee, we moeten het 'contextueel' bekijken...).
Jezus heeft niet duidelijk naar voren gebracht waar de grens ligt van het wel en niet navolgen van wetten.

68. Tientallen miljoenen mensen zijn het slachtoffer geworden door personen/groeperingen, die hiervoor teksten gebruikten uit de Bijbel? Is het Christendom een pacifistische beweging.

Net zo goed als tientallen miljoenen mensen het slachtoffer werden van het atheistische communisme. Is daarmee gezegd dat het atheisme of het communisme onjuiste filosofien zijn? Nee natuurlijk.

Mensen die aanzetten tot de moord op anderen, zijn inderdaad onjuiste filosofen. Het gaat er bij het Christendom echter ook om dat de teksten op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. De teksten, ingegeven door een God, die de mensheid liefheeft!

Overigens hadden de mensen die zich op de bijbel beriepen voor hun misdaden daar 2000 jaar voor. Die atheisten hadden aan een halve eeuw genoeg om zoveel slachtoffer te maken.

Waar is dit op gebaseerd? Gaan we de getallen met elkaar vergelijken? Gaan we vanuit het Christendom kijken hoeveel doden God op Zijn naam heeft staan? Alleen al in de Bijbel? Pure genocide is gepleegd!
Waar wordt vandaan gehaald dat atheïsten evenveel slachtoffers hebben gemaakt dan de mensen van de Bijbel in 2000 jaar?
Misschien doelt dhr. Strengholt op de wereldoorlogen? Daar is het laatste woord nog steeds niet over gezegd.

Nee, het Christendom is geen pacifistische beweging. Pacifisme is een moderne filosofie over de omgang met wapens. Er zijjn christelijke pacifisten, maar de meeste christenen erkennen het recht van de overheid om een volk tegen buitenlandse aanvallen te beschermen met gebruik van wapens.

Natuurlijk is het zo dat de veiligheid van mensen vooropstaat. En ik kan er ook bij inkomen dat de andere wang toekeren hier niet realistisch. Maar dat geeft de zwakte van die uitspraak ook direct aan, maar dat is een andere discussie.
Beschermen tegen buitenlandse aanvallen, ok. Maar er wordt ook zelf een land binnengevallen door Christelijke leiders. Hoe zit het dan?

69. Archeologen hebben getracht Bijbelse verhalen te reconstrueren. Na grondig onderzoek is gebleken dat veel gebeurtenissen nooit hebben plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de Exodus. Verandert dit de uitgangssituatie van het christendom.

Als vast zou staan dat de exodus nooit heeft plaatsgevonden, zou ik mijn geloof wel grondig moeten herzien. Maar centraal in mijn geloof staan de opstanding van Christus, niet de exodus.

Maar de Bijbel is wel een geheel. Het lijden en opstaan van Christus staan verbonden met het Oude Testament. Het redden van de zonde zou nutteloos zijn als er geen zondeval heeft plaatsgevonden.
De Exodus staat niet centraal, maar waar ligt de waarde dan nog van de Exodus? Ik lees een tegenstelling in deze reactie.
Aan de ene kant moet het geloof worden herzien, aan de andere kant maakt het niet zoveel uit.

Overigens, grondig onderzoek zal over een paar jaar weer andere dingen aan het licht brengen. En wetenschappers spreken elkaar zo vaak tegen…

Maar wetenschappers beweren ook niet de waarheid in pacht te hebben.

En, hoe kan je bewijzen dat de exodus nooit plaatsvond? Dat zou een wetenschappelijk hoogstandje zijn. Bewijzen dat iets niet bestaat of nooit gebeurde is een heidens karwei.

Reconstructie(wordt ook gezegd, misschien handig om de bron even door te geven), een dergelijke Exodus moet iets hebben achtergelaten aan informatie, etc.

70. De niet ooggetuigen die tientallen jaren later Jezus gingen beschrijven leefden in een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was. Kan dit van invloed zijn op hun interpretatie van overleveringen?

1. Mattheus en Johannes waren oggetuigen. Marcus was de scribent van Petrus, een ooggetuige. En Lukas onderzocht nauwkeurig de verhalen die hij van ooggetuigen hoorde en las.

Als ik iets indrukwekkends heb meegemaakt, waarvan ik wil dat dit bewaard blijft voor de rest van de mensheid, dan zou ik het zo snel mogelijk opschrijven, en geen 40 jaar wachten. Daarbij komt nog dat de gemiddelde leeftijd in die tijd nog niet eens 40 was, dus dat maakt het op zich al moeilijk dat het echt ooggetuigenverslagen zijn.

2. Een cultureel klimaat waarin bijgeloof prominent aanwezig was? Dat is een stevige stelling over het Jodendom van de eerste eeuw die historisch discutabel is.

Terug naar vraag 66. Hierin wordt ook niet ontkend dat het Christendom vermengd wordt met de oudere religies. Maar bij het Jodendom is dat niet zo? Er is enkel het Jodendom? Waar is dat op gebaseerd? Er valt zo aan te wijzen waar de invloeden van oudere religies verwerkt zitten in het Jodendom. Maar bijgeloof niet?

3.Het is een mythe dat de evangelie-verhalen op een soort vage overleveringen zijn gebaseerd. Ze zijn bovendien allemaal geschreven toen de generatie die Jezus nog gekend heeft, nog springlevend was. Het was verifieerbaar.

Nee, dat was het niet. De gemiddelde leeftijd weer erbij pakkend, nog geen 40. Een enkeling werd ouder en dat was toevallig iedereen die Christus had gezien?
het is juist een mythe dat alles verifieerbaar was. Als zoiets echt zoveel indruk had gemaakt, waren er veel meer geschriften en overleveringen dan we nu hebben.