MEESTER BREINEN / Wilfried Hendricks (Humo December 2001/januari 2002)
VOORWOORD
Het kan niet iedere dag K3 zijn, of Spillie, of Marlene de WoutersDus kun je mij op een regenachtige zaterdagochtend weleens aantreffen in de betere boekhandel - niet bij de afdeling Nederlandstalige literatuur (daar heb ik zo onderhand mijn bekomst van), maar bij die van de hersenwetenschappen of de evolutieleer.
Daniel C. Dennett ('Consciousness Explained'),Stephen Jay Gould ('Wonderful Life'), Richard Dawkins ('The Selfish Gene'), Roger Penrose ('The Emperor's New Mind') Dat zijn tegenwoordig de heren met wie ik, genoeglijk bij het haardvuur gezeten, de lange winteravonden verkies door te brengen. Bij iedere nieuwe pagina stijgt het gevoel dat deze bollebozen mij veel meer over het leven kunnen leren dan ik ooit bij mijn vroegere pennenbroeders heb mogen opsteken -de grote WFH niet te na gesproken, of course
De meeste van mijn nieuwe helden had ik leren kennen via de onvergetelijke VPRO-programma's van Wim Kayzer :‘Van de Schoonheid en de Troost', 'Een Schitterend Ongeluk', 'Beter dan God'
Balsem voor de ziel, troost voor het brein . Maar ik wilde meer: ik wou mijn zenmeesters persoonlijk ontmoeten
De eerste die ik aanschrijf, is Gary Lynch, de Amerikaanse autoriteit op het vlak van de biochemie van het geheugen en de werking van het brein.Ik kreeg bijna meteen een reply op mijn e-mail:
'Any friend of Wim Kayzer is my friend. What's your deadline?'
En zo komt het dat ik een week later op een goedkope charter naar Los Angeles zit, in het gezelschap van een honderdtal Russische migranten die in de States een nieuwe toekomst hopen te vinden. Na een vlucht van elf uur glijd ik, half dizzy van de jetlag, in een witte Chevrolet Cavalier over de freeway's van L.A. Het zonnetje schijnt, uit de radio klinken oude Beatles- & Stones-hits,Ik neem mijn intrek in een budgethotel van de Travelodge-keten, koop in de de belendende Von's een sixpack Budweiser, een pak koffiekoeken, wat sinaasappelsap en een portie voorverpakte sashimi, ga op bed liggen, eet, kijk. naar CNN en val in slaap.
Hocus-pocus
De volgende middag start ik de Chewy en rijd richting Long Beach. De UC1 (University of California, Irvine) is een reusachtig, stervormig complex, ingeklemd tussen de 405 San Diego Interstate en de 70 Freeway, in de buurl: van Newport Beach, op een veertigtal milesvan Downtown LA. De faculteitsgebouwen liggen kilometers uit elkaar en zijn verbonden door enorme boulevards – als je hier van aula A naar aula B moet, heb je absoluut een wagen nodig.
Aan de uiteinden van de campusster liggen schitterende, nieuwgebouwde complexen van de grote Amerikaanse technologiebedrijven: Cisco, IBM, Intel - zij zijn er als de kippen bij om briljante studenten meteen in te lijven. In een van die gebouwen, op Theory Drive nummer 101, ligt het laboratorium van dokter Lynch.
Zijn assistente, Linda - zieken-fondsbrilletje, lang sluik haar, pruimenmond - ontvangt mij alsof ik een vriend des huizes ben.
Dokter Lynch blijkt een enthousiaste.jongensachtige charmeur te zijn die'graag in sportauto's rijdt en houdt van mooie meiden en af en toe een een blikje bier' - dat schept een band
De prof gaat mij voor naar zijn erg spacy aandoend bureau - de fameuze Apple Cube staat er stilletjes te pronken - deelt mij mee dat hij 'alle tijd heeft', en besluit dat we maar meteen van wal moeten steken.
Ons gesprek zal uiteindelijk meer dan drie uur duren - te lang om het u in één deel te presenteren.
n deel 1 heeft Lynch het over de " working " van het brein.
In deel 2 vertelt hij ons over Ampakine, de wonderdrug waarmee hij beweert onze hersenen 20 %beter te kunnen doen werken
Meesterbreinen ; gary lynch (1)
Moderator: Moderators
-
tsjok45
De " working " van het brein. (1)
Gary Lynch deel l
curiculum vitae
HUMO
Wat voor soort schooljongen was u?
GARY LYNCH
« Heel simpel: ik haatte de school. Er zijn weinig dingen in mijn leven geweest waaraan ik zo'n grondige hekel heb gehad. An absolutely horri¬ble experience. Ik was het soort kind dat zich niet zomaar kon neerleggen bij autoriteit zonder grond.»Ik was ook een enorme spijbelaar; ik leed aan astma - nu nog trouwens - en het enige wat ik dus hoefde te doen was: een astma-aanval veinzen. Daar kon geen leraar tegenop.»
HUMO
U bent van lerse afkomst. Werd u religieus opgevoed?
LYNCH
« Mijn vader was een rasechte katholiek, maar mijn moeder was uit de kerk getreden en haatte de hele hocus-pocus.
Thuis was religie een slagveld:uren konden vader en moeder over het bestaan van God bekvechten.»
Eigenlijk ben ik een hyperrealist. Ik ben zeer back to earth, ik haat pseudo-metafysisch gezweef. Ik ben geobsedeerd door de onderliggende fysieke realiteit van problemen, weze die nu politiek, moreel of godsdienstig.
Misschien is dat naief, but 1 don't care, zo ben ik nu eenmaal.»
Een ongelukje
HUMO Herinnert u zich nog de dag dat u besloot de rest van uw leven aan hersenonderzoek te wijden?
LYNCH
« Ja. Eigenlijk gebeurde het helemaal toevallig. Aan de universiteit kampte ik met dezelfde problemen als in het middelbaar:ik kon geen gezag aanvaarden en vond mijn richting niet. Op een bepaald moment was het zo erg dat ze dreigden mij van de universiteit te trappen, omdat ik altijd en overal in de contramine lag. Ik liet mij niet kneden, dat was het probleem.
» Eerst wilde ik ingenieur worden, maar de heren daar hadden een duidelijke hekel aan een vrije geest als ik. Bij toeval kwam ik in contact met een prof die neurofy-siologie doceerde en experimenten deed op kattenhersens.
'Komeens naar mijn lab,' zei die man. Vanaf toen was ik verkocht.
» Wat mij zo fascineerde aan mijn eerste laboratoriumonderzoek op kattenhersens, is dat ik een antwoord op mijn vragen kreeg. Ik maakte de schedel van een kat open, bevestigde er elektroden aan, gafdie kat prikkels, en las meteen de resultaten af op de monitor. Dat was... realiteit.
» Zoals ik al zei: ik was een luie en slechte leerling, maar tegelijk was ik vreselijk ambitieus; ik wilde meteen het hoogste, the big thing. Al zeerjong was ik ervan overtuigd dat er geen enkel verband bestaat tussen de omvang van een probleem en de moeilijkheidsgraad. Dus greep ik meteen naar de grote vragen, naar de kroon. Hoogmoedig, he (lacht ontwapcnend).
Mijn hele carriere is gebaseerd op het loodrecht ingaan tegen de heersende opvattingen. Het gevoel van: 'ledereen zit verkeerd. En ik zitjuist.'»
HUMO U moet over een ijzeren zelfvertrouwen beschikken.
LYNCH «Ik denk wel dat dat het geval is. Maar ik heb ook veel geluk gehad: in het begin van mijn carriere boekte ik al onmiddellijk succes. Vrijwel meteen was ik the boy 'wonder. Dat geeft je vleugels. Maar zelfs na die eerste successen ben ik koppig mijn zin blijven doen, vaak tegen beter weten in.»
HUMO In de jaren tachtig van vorige eeuw besloot u uw wetenschappelijke carriere te wijden aan de grote geheimen van het brein: hoe communiceren hersencellen; hoe werkt het geheugen; waarom verouderen de hersens? Kunt u ons nu, twintig jaar later, schetsen hoe het brein precies werkt?
LYNCH« Ja, dat is dus het grote probleem, he. Veel kun je afleiden door simpele observatie.
Bijvoorbeeld:
als je praat, maak je geen zinnen van twee minuten, en ook geen van een halve seconde.
Een normale zin bestaat uit zo'n tweeentwintig woorden. Dat moet een reden hebben.
De manier waarop je stapt, de manier waarop je praat, de manier waarop je je dingen herinnert, dat heeft allemaal te maken met hoe het brein in elkaar zit. Niet 'wij' ( noot = de geest die men het ik of de ziel in de machine, noemt ? )bepalen onze manier van leven, de aard van de machine (tikt op schedel) doet dat.
Het brein is een operating system, een instructieset die de rest draaiende houdt, met zijn eigen beperkingen
Littekens in het brein
HUMO Op school heb ik geleerd dat geen enkele cel in het menselijk lichaam langer dan zeven jaar in leven blijft. Toch beschikken we allemaal over een geheugen dat levenslang meegaat. De sleutelvraag lijkt mij:
hoe geven de oude cellen van het brein hun herinneringen door aan de nieuwe?
LYNCH
« Zoals je het nu voorstelt, klopt het niet. Het grootste deel van je hersencellen, van je neuronen, krijg je mee vanaf je geboorte, en ze sterven pas af als jij doodgaat.
Kortom: neuronen gaan levenslang mee, en als ze om de een of andere
reden stukgaan, komen er geen nieuwe in de plaats.
( Noot : er kunnen er natuurlijk wel " bijkomen " zie daarover --->
HERSENCELLEN AANGROEI
http://groups.msn.com/evodisku/breinevo ... 5567265115
Je wordt geboren met ongeveer 120 miljard neuronen, en op het einde
van je leven blijven er nog ongeveer 80 miljard over.
» Het echte probleem is dat ieder eiwit in je hersencellen na maximum twee maanden vervangen wordt.
Sommige eiwitten - die de geheugeninformatie vasthouden - leven niet langer dan vijf minuten. De Cel kun je vergelijken met een gebouw, en de eiwitten met bakstenen.
Het gebouw blijft levenslang overeind.
Maar de bakstenen worden voortdurend vervangen.
Blijkbaar wordt de informatie 'overgedragen' als het eiwit - de drager van de informatie - afsterft.
Maar hoe gebeurt dat?
Treedt er bij die overdracht kwaliteitsverlies op?
Vervorming?
Ruis? Dat is de vraag.»
HUMO I see...
LYNCH
« Oh! Je wil ook nog het antwoord! (schaterlacht)
Kijk,. wat ik je zonet heb verteld, is de oude theorie:
beelden, gedachten, herinneringen worden opgeslagen door de chemische eigenschappen van de eiwitten in onze hersencellen te wijzigen.
Wat ik heb ontdekt - eerst als een hypothese die werd weggelachen, vandaag de dag als een geaccepteerd feit - is dat niet de chemische eigenschappen van de eiwitten worden veranderd, maar wel de structuur-van de verschillende eiwitten ten opzichte van elkaar, inclusief hun plaats en hun onderlinge verbindingen.
Op die manier kan een individueel eiwit rustig afsterven en door een nieuw worden vervangen, zonder dat de informatie verloren gaat. Je snapt het niet helemaal, he?»
HUMO Eh...
LYNCH
« Laat ik het zo uitleggen:
als ik met een mes in mijn arm snijd, houd ik daar een litteken aan over. Een litteken is een structurele verandering: de bouwstenen in de buurt van de snee liggen anders dan voor ik met dat mes tekeerging. Een herinnering kun je vergelijken met een soort litteken in de hersens, maar dan microscopisch klein:
de eiwitten hebben zich anders gerangschikt, ze hebben een ander patroon aangenomen. En dat nieuwe patroon fungeert als de code.
Je wijzigt niet een eiwit, nee, je wijzigt de hele structuur, niet van het hele brein maar van uiterst kleine delen ervan.»
HUMO
Geniaal! Maar om op die manier informatie vast te leggen moet het brein wel over een veel grotere opslagcapaciteit beschikken dan de oude theorie ons voorhoudt.
LYNCH
«De opslagcapaciteit van het brein is oneindig groot.
Daamet vertelde ik je dat de hersens bestaan uit ongeveer 120 miljard neuronen. Wel, uit ieder neuron ontspringen twintig- tot vijftigduizend zenuwbanen, elektrische draden zeg maar, die verbindingen met andere neuronen aangaan.
Dat maakt... een ontzettend groot netwerk, waarbij het hele Internet verbleekt.
In een enkel stel hersens!
In een enkel hoofd! Een vriend van mij heeft uitgerekend dat een brein meer verbindingen kan maken dan er moleculen in het hele universum aanwezig zijn.
Dat geeft je enig idee.
Speldenkopcomputer
HUMO Worden wij met al die verbindingen geboren?
Of maken wij die al lerende aan? Bouwt het brein zichzelf op?
LYNCH
« Ja, en dat is nou net het fantastische eraan. Een baby wordt vrijwel zonder neuronverbindingen geboren. Beetje bij beetje worden de banen gelegd, totdat het network van een volwassen brein ontstaat.
HUMO Dat betekent dat ieder brein compleet verschilt? We leggen onze eigen banen aan, onze eigen verbindingen, onze eigen zijpaadjes en autostrada's? En ieder doet dat op zijn manier?
LYNCH
« Niet helemaal: je zou kunnen zeggen dat de ruwbouw voor iedereen min of meer gelijkloopt. In een 'onbedraad' jong brein is er al sprake van vastliggende structuren.
Maar hoe die verschillende structuren met elkaar communiceren, welke allianties ze aangaan, welke mogelijkheden benut worden en welke verwaarloosd, verschilt van brein tot brein.
» Mijn computer is dezelfde als die van jou: hij heeft een harde schijf, een Pentium Ill-processor en pakweg 256 MB RAM-geheugen. Maar wat er op die computer draait, de software, is compleet verschillend.»
HUMO
Het brein is zijn eigen software?
Het is hardware en software tegelijk?
LYNCH
«Absoluut. En onderschat alsjeblieft de programmeringscapaciteiten van dat brein niet: die zijn enorm . Alles kan erin: van Elvis tot Johann Sebastian Bach, van Arabisch tot Hoogduits, van atheisme tot islam.
Ongelooflijk!
» Wij neurologen kunnen de verbindingen binnen de cortex - deel van het brein dat achter je voorhoofd begint en als een dikke muts naar achteren doorloopt, en waar het grootste deel van de hoogste denkprocessen zich afspeelt - perfect beschrijven. Maar we kunnen vrijwel niets zeggen over wat die verbindingen veroorzaakt!
» Wij weten zeer veel over het brein, en tegelijk zeer weinig. Over de processen die zich binnenin de bedrading afspelen, weten wij vrijwel niets.
Ik kan niet eens uitleggen hoe een simpele act als lopen of je pen oppakken of een bladzij omslaan precies verloopt.
No idea\»
HUMO Hoeveel verschillende herinneringen kan een gezond, volwassen brein opslaan?
LYNCH
« Dat kan ik onmogelijk zeggen, maar ik kan je wel enig idee geven: het reukcentrum van een rat is zo groot als een speldenkop en bevat ongeveer vijftigduizend neuronen.
Stel dat zo'n rat om de vijf minuten, acht uur per dag, een nieuwe geur zou ontdekken en de herinnering daaraan opslaan.
Dan zou het vijftigjaar duren vooraleer dat speldenkopgrote geheugen-reservoirzou zijn volgelopen! Hou er wel rekening mee dat de geheugencapaciteit exponentieel toeneemt in functie van het volume: als je het volume verdubbelt, krijgje niet een twee- maar een viermaal grotere opslagcapaciteiten
HUMO Hoe groot is het verschil tussen een menselijk topbrein, zoals het uwe, en een alledaags brein zoals het mijne?
LYNCH
« De vuistregel is:
een gemiddeld stel hersens kan ongeveer zeven cijfers of andere zinledige gegevens na elkaar onthouden.
Een topbrein gaat tot negen, een minder broertje haalt met moeite vijf.
Het geheugen heeft, net als een moderne fax of printer, een soort buffer.
Loopt die buffer vol, dan is er geen plaats meer voor nieuwe informatie - eerst moet hij weer leeggemaakt worden.
Niemand kan 15 cijfers na elkaar onthouden -er is een duidelijke limiet, tenzij je mnennotechnische trucs gaat uithalen, door het zinloze materiaal te gaan structureren (bijvoorbeeld de 't kofschip-regel /, red.), of door er een rijmpje van te maken.»
Licht uit, deur dicht
HUMO Aan de andere kant: een geoefend dirigent kan meerdere complete Wagner-opera's in zijn geheugen stockeren. Die opera's duren soms meer dan vier uur, en bevatten tienduizenden noten muziek.
LYNCH
« Precies: een dirigent werkt niet met zijn buffergeheugen - het heeft hem maanden, .misschien weljaren training gekost om die Wagner-partituur in zijn hoofd te rammen.
De ene noot roept de andere op.
Sommige acteurs kunnen monologen van twee uur aan, maar in dat geval spreken we niet meer van zinledig materiaal: een acteur maakt associaties, hij legt verbanden, hij vangt die tekst in een net met almaar fijnere mazen.
Dat is overigens de manier waarop we leren: door te structureren en te begrijpen.
» Dat soort geheugen werkt traag, maar het is zeer stabiel -de opgeslagen informatie kan soms levenslang meegaan. Terwijl het buffergeheugen typisch een weggooigeheugen is: de informatie blijft maar enkele seconden grijpbaar.
»Het onbewuste geheugen werkt weer helemaal anders:
als we autorijden zijn we ons nauwelijks nog bewust van wat we precies doen: het onbewuste geheugen neemt het van ons over, niet jij remt en schakelt, het is je geheugen.
»Al die verschillende soorten geheugen werken prachtig, maar ze hebben limieten.
Van schakers is geweten dat ze enkele zetten vooruit kunnen denken, maar dat aantal is beperkt. Waarom?
Dat intrigeerde mij. Ik wilde het mechanisme kennen dat achter die limieten zat.
Ik wilde er een theorie over ontwerpen.
En vervolgens wilde ik, aan de hand van die theorie, proberen de limieten te verleggen.”
HUMO Kun je stellen dat het geheugen een soort interactieve database is, een gigantische hoop steekkaarten die niet alleen alfabetisch of volgens postcode kunnen worden gerangschikt, maar die ook kruisverwijzingen toelaten?
LYNCH
« Absoluut. Ruw gezegd:
het brein doet aan transactional delta processing, het verwerkt gegevens, ordent en rangschikt ze, legt nieuwe verbanden, sorteert, filtert, enzovoort. En het doet dat volgens nauwkeurig afgebakende wetmatigheden die in de neuronen zelf zijn ingebouwd.
Sommige van die wetmatigheden liggen voor de hand, andere zullen we nooit kennen.
Duizenden processen en mechanismen verlopen in ons brein, en we zijn er ons niet van bewust.
Veel van die wetmatigheden stammen uit de tijd dat we nog in de bomen hingen of op de vlucht moesten slaan voor leeuwen of tijgers. Zo gaat het brein om met data – alsof
we nog iedere dag voor ons leven moeten vechten. Crazyl»
HUMO
Uit uw publicaties heb ik onthouden dat het brein vol klokken zit, vol ritmes die ons denken sturen en structureren.
LYNCH
« Precies: er bestaan ritmes om data op te slaan, om data op te halen uit het geheugen, of om data met elkaar te verbinden. Soms slaag je er maar niet in op de naam van een schrijver te komen, of op die van een wetenschapper, of een sportman. En toch weetje zeker dat die naam in je geheugen zit.
De uitleg is zeer simpel: de klok die de output van je geheugen regelt, is van slag. Hoezeer je je brein ook pijnigt: die verdomde naam blijft je ontglippen.
De truc is:je moetje geheugenklok resetten, zodat ze terug in het juiste ritme kan komen. Denk aan wat anders.
Maak een rekensom, ( noot : of maak eens een "tekeningetje" , zoals veelal gebeurt tijdens het eindeloos " vergaderen " ) en probeer het dan opnieuw.
Negen kansen op tien dat het je nu wel lukt.
» Je vertelde mij bij het binnenkomen dat je een jetlag van negen uur achter de kiezen hebt en datje 's ochtends om twee uur klaarwakker op Santa Monica Beach liep te joggen. De oorzaak is simpel: je dag-nachtklok is uit z'n ritme.
Middenin de nacht davert je hoofd van de energie, omdat je klok dat zo beveelt.
Het brein kan overstresst raken, zodat er met geen mogelijkheid nog informatie in kan - het draait, letterlijk, over zijn toeren. De enige oplossing is: cooling down, zodat het ritme kan zakken.
Als je weer tot rust bent gekomen, gaat de informatie er wel in.
( noot ; " niet tot rust komen " : gebeurt ook wanneer het brein is "geinfecteerd" met eindeloze loops : het compulsief proberen oplossen van paradoxen bijvoorbeeld of het niet kunnen aanvaarden van falsificaties van uw wensdenken ...of gewoonweg wat men aanduid als " piekeren " )
» Nog zo'n wetmatigheid: data die samen het geheugen ingaan, komen er meestal ook samen weer uit. Het voorbeeld van Marcel Proust is legendarisch:
Proust ruikt une madeleine, een gebakje dat hij als jongetje graag at, en met die geur komen de herinneringen aan zijn kinderjaren terug.
(,bovendien lijkt het reukvermogen/reukcentrum de sterkst mogelijke associaties op te roepen met de "opgeslagen herinneringen " die we kennen )
» Of neem nu causaliteit: het verband tussen oorzaak en gevolg.
Ik gooi hier de deur dicht en een fractie later gaat het licht uit.
Dan concludeert het brein:
het licht is uitgegaan omdat de deur werd dichtgegooid.
Als twee dingen tegelijk of ongeveer tegelijk gebeuren, legt het brein een verband.
Het is sterker dan jezelf:
ook als er helemaal geen verband is, gaat het brein er een zoeken, simpelweg omdat twee dingen zich vlak na elkaar voordoen
( noot ; dat is ook de reden waarom sommingen "niet kunnen geloven in het bestaan van toeval " ? )
Het sonarwezen
HUMO Onze hele wetenschap. de mechanica van Newton, de relativiteitstheorie, zowat alles lijkt gebaseerd op causaliteit. Is dat misschien omdat wij zo gebouwd zijn? Wordt het beeld dat wij van de wereld hebben bepaald door wat onze hersens ons toelaten te ontdekken?
LYNCH
« Exactly. De mens construeert een beeld van de werkelijkheid, maar dat is niet de werkelijkheid - het is de werkelijkheid van het brein.
» Ik heb een interessante vraag voor jou: hoe groot mag het tijdsverschil tussen twee ge-beurtenissen maximaal zijn om ze toch nog als oorzaak-gevolg te gaan interpreteren?
Als ik de deur dichtgooi en het licht gaat pas tien seconden later uit, dan leg je het verband niet.
Experimenteel kun je precies vastleggen wat de maximale tijdspanne kan zijn om nog van oorzaak-gevolg te spreken.
En ook hier weer blijkt: er is een klok aan het werk,
een ritme.
It's all built in.»
HUMO
Vogels kennen een veel sneller tijdsverloop dan wij: hun hartslag ligt veel hoger. Om te weten hoe een vogel de wereld ervaart, zouden wij zijn levens-film een flink stuk trager moeten afspelen?
LYNCH
« Yep. Een vogelwereld verschilt van een kattenwereld, die op zijn beurt weer grondig verschilt van een mensenwereld.
Wij kennen maar een klein deel van de werkelijkheid - die wereld die ons brein ons toelaat te kennen, die wereld die onze hersens voor ons construeren.
We hadden het daarnet over de opvallende gelijkenissen tussen brein en computer.
Wat mij fascineert, is:
Maar er bestaan wezens met andere zintuigen - sonarwezens, ( noot ; vleermuizen en walvisachtigen )bijvoorbeeld, of warmtedetectorwezens.
( noot : bijvoorbeeld slangen en veel ongewervelden )
Hun wereld moet onkenbaar van de onze verschillen.
HUMO Hebt u een theorie over het leerproces? Hoe vergaren en stockeren onze hersens kennis?
LYNCH« Well...
Op dat vlak hebben wij hersenwetenschappers de jongstejaren enorme vooruitgang geboekt.
Vijfentwintigjaar geleden was er helemaal geen theorie, nu beschikken we over een standaardmodel.
In essentie komt het hierop neer: je start meestal met een visueel beeld dat door de cortex wordt geprocest, behandeld. De cortex begint te oscilleren, te trillen in een welbepaalde frequentie: er ontstaat een golf die vanuit een punt als het ware uitwaaiert over de hele cortex. De frequentie van die trilling bereidt de neuronen voor op het ontvangen van infonnatie. Zij beginnen dan chemische stoffen afte scheiden die - letterlijk - de oude eiwitstructuur afbreken en razendsnel weer een nieuwe structuur opbouwen.
Als er geen nieuwe instructies van de cortex volgen, komen na ongeveer een halfuur andere substanties vrij die de nieuwe eiwitstructuur definitiefvastleggen. Op dat ogenblik is de informatie voorgoed in het geheugen - gegrift.
Ik kan je hier drie dagen in mijn laboratorium rondleiden en proefopstellingen bouwen waaropje letterlijk ziet gebeuren wat ik nu vertel.
De scheikunde van het coderen van het geheugen hebben we echt wel onder de knie.
Het is een van de grote triomfen van de neurobiologie.
Het mysterie is opgelost: ik kan het coderen van het geheugen zelfs op een computer simuleren.
We kunnen ook robots bouwen die op die manier informatie stockeren.
Maar wat we ( nog ) niet weten, is hoe het brein de in de neuronen gestockeerde informatie weer ophaalt.
Wij weten ook ( nog ) niet hoe de verschillende geheugensystemen onderling samenwerken.
HUMO Richard Dawkins beweert dat
onze zelfzuchtige genen ons, inclusief ons brein, via de wetten van de evolutieleer hebben geschapen als een soort tijdelijke overlevingsmachines. Wij zijn robotachtige, sterfelijke wezens waarop de onsterfelijke genen parasiteren. Onze enige echte taak bestaat erin ons maximaal te vermenigvuldigen, zodat onze genen zich over de planeet, en later wellicht over het heelal, kunnen verspreiden.
LYNCH
« Onzin. Zeg hem met mijn complimenten dat ik er niet in geloof dat het brein via natuurlijke selectie tot stand is gekomen. Het brein en het bewustzijn zijn door toeval ontstaan. Wij zijn, zoals Stephen Jay Gould het uitdrukt, het resultaat van een evolutionair ongeluk. ( noot : " a glorious accident" = een prachtige samenloop van omstandigheden = een schitterend ongeluk )
De natuurlijke selectie heeft het brein niet 'geschapen' zoals het een lever of een oog schept.
( zie daarover de filosofische "contingentie" discussies --->
Glos C : cybernetica, systeemtheorie , zelforganizatie,Complexiteit, evolutie
vooral,
Contingentie of Convergentie ?
http://be.msnusers.com/evodisku/glosc.m ... essage=674
Het brein is een epifenomeen van de evolutie, een bijkomstigheid die zich op eigen houtje is gaan ontwikkelen en uiteindelijk aan de wetten van die evolutie is kunnen ontsnappen.
That's me and evolution
Zwarte doos
HUMO Denkt u dat het brein ooit al zijn geheimen zal prijsgeven? Heb je, om echt de finesses van een Pentium Ill-processor te onderzoeken, geen Pentium IV nodig?
LYNCH (begint te lachen)
Precies: om een brein van 1300 cc helemaal te begrijpen, hebje er misschien een van 1800 cc nodig.
Eerlijk gezegd: ik denk dat we nooit tot een totale ontrafeling zullen komen. We zullen stuiten op vreemde, bizarre verschijnselen.
De meeste wetenschappelijke ontdekkingen kunnen we in metaforen of analogieen gieten, in beeldspraak en gelijkenis, zodat ze ook voor een intelligente leek begrijpbaar worden.
Maar ik heb zo het gevoel dat dat voor de hersens niet zal opgaan.
Het is zoals met de ontdekkingen in de kwantum-mechanica: sommige daarvan zijn 'onuitlegbaar', ze gaan ons bevattingsvermogen te boven,
Dingen als gezond verstand en intuitie schieten tekort."
HUMO Er bestaat geen referentiepunt om de zaak uit te leggen?
LYNCH«
Yep. Er is niets waarmee we het kunnen vergelijken, it's bizar and exotic and magical stuff.
HUMO Roger Penrose, de auteur van 'The Emperors New Brain', beweert dat het brein volzit met kwantummechanische processen.
LYNCH«
Nee, dat denk ik niet. 1k maak alleen de vergelijking met kwantummechanica omdat het over dezelfde mate van onbegrijpelijkheid gaat. De enigen die kwantummechanica echt door en door begrijpen, zijn de kwantumfysici zelf. Zo komen we tot een theorie die alleen door haar bedenker kan worden begrepen (lacht)
HUMO We hadden het al eerder over gelijkenissen tussen brein en computer, maar Daniel Dennett gaat verder dan de metafoor, de gelijkenis: voor hem is het brein een computer.
LYNCH«
Onzin. Je kunt hoogstens zeggen dat er computerachtige processen in het brein aan de gang zijn. Er zit geen centrale processor in ons hoofd, geen harde schijf, laat staan een muis of een toetsenbord.
In het brein zijn al die taken - dataprocessing, geheugenopslag, visualisering enzovoort - innig met elkaar verweven.
Neem het geheugen: dat ligt over het hele brein verdeeld.
ledere functie, ieder centrum, bezit zijn eigen specifieke geheugen.
The memory is distributed through the machine.
Onze hersens zijn niet een grote computer, maar een aaneenscha-keling van kleinere computers die samenwerken.»
HUMO Volgens Dennett is het brein 'een computer met een parallelle processor (een verwerkingseenheid die verschillende taken tegelijk aankan), waarboven een seriele (slechts een taak tegelijk afhandelende) en zuiver softwarematige, Von Neumann-machine (een van de eerste, zeer eenvoudige computers, red.) ligt - wat wij dan het bewustzijn noemen.'
LYNCH«
/ like that! Great idea! Maar het klopt niet.
Het brein werkt sequentieel: het werkt met uiterst kleine stappen die elkaar bliksemsnel opvolgen - djik-djik-djik.
Kijk naar het bewegingspatroon van een kip: ze houdt stil, kijkt naar links, kijkt naar rechts, zet een paar stappen, houdt weer stil, pikt een graankorrel op, enzovoort: een lange opeenvolging van korte basisbewegingen.
Ons brein werkt eigenlijk net hetzelfde -het werkt met kleine clicks; korte opeenvolgende deeltaken - alleen lopen de verschillende stappen veel vioeiender in elkaar over.
» De fout die bewustzijnsfilosofen als Dennett maken, is dat ze het brein als een zwarte doos beschouwen, een doos die ze al¬leen van buitenaf kennen. Ik zeg: maak die zwarte doos open en kijk wat erin zit!
Kijk naar the real thing! Look inside! Period.*
HUMO
Oke, tot daar de theorie. Over naar de praktijk: u beweert een medicijn te hebben ontwikkeld, Ampakine, waarmee wij de kracht van ons geheugen met 20 tot 50% kunnen opdrijven.
LYNCH « Dat is inderdaad zo: met Ampakine worden wij met z’n allen 20% verstandiger: een wereld vol Einsteins.
Gary Lynch deel l
curiculum vitae
HUMO
Wat voor soort schooljongen was u?
GARY LYNCH
« Heel simpel: ik haatte de school. Er zijn weinig dingen in mijn leven geweest waaraan ik zo'n grondige hekel heb gehad. An absolutely horri¬ble experience. Ik was het soort kind dat zich niet zomaar kon neerleggen bij autoriteit zonder grond.»Ik was ook een enorme spijbelaar; ik leed aan astma - nu nog trouwens - en het enige wat ik dus hoefde te doen was: een astma-aanval veinzen. Daar kon geen leraar tegenop.»
HUMO
U bent van lerse afkomst. Werd u religieus opgevoed?
LYNCH
« Mijn vader was een rasechte katholiek, maar mijn moeder was uit de kerk getreden en haatte de hele hocus-pocus.
Thuis was religie een slagveld:uren konden vader en moeder over het bestaan van God bekvechten.»
Eigenlijk ben ik een hyperrealist. Ik ben zeer back to earth, ik haat pseudo-metafysisch gezweef. Ik ben geobsedeerd door de onderliggende fysieke realiteit van problemen, weze die nu politiek, moreel of godsdienstig.
Misschien is dat naief, but 1 don't care, zo ben ik nu eenmaal.»
Een ongelukje
HUMO Herinnert u zich nog de dag dat u besloot de rest van uw leven aan hersenonderzoek te wijden?
LYNCH
« Ja. Eigenlijk gebeurde het helemaal toevallig. Aan de universiteit kampte ik met dezelfde problemen als in het middelbaar:ik kon geen gezag aanvaarden en vond mijn richting niet. Op een bepaald moment was het zo erg dat ze dreigden mij van de universiteit te trappen, omdat ik altijd en overal in de contramine lag. Ik liet mij niet kneden, dat was het probleem.
» Eerst wilde ik ingenieur worden, maar de heren daar hadden een duidelijke hekel aan een vrije geest als ik. Bij toeval kwam ik in contact met een prof die neurofy-siologie doceerde en experimenten deed op kattenhersens.
'Komeens naar mijn lab,' zei die man. Vanaf toen was ik verkocht.
» Wat mij zo fascineerde aan mijn eerste laboratoriumonderzoek op kattenhersens, is dat ik een antwoord op mijn vragen kreeg. Ik maakte de schedel van een kat open, bevestigde er elektroden aan, gafdie kat prikkels, en las meteen de resultaten af op de monitor. Dat was... realiteit.
» Zoals ik al zei: ik was een luie en slechte leerling, maar tegelijk was ik vreselijk ambitieus; ik wilde meteen het hoogste, the big thing. Al zeerjong was ik ervan overtuigd dat er geen enkel verband bestaat tussen de omvang van een probleem en de moeilijkheidsgraad. Dus greep ik meteen naar de grote vragen, naar de kroon. Hoogmoedig, he (lacht ontwapcnend).
Mijn hele carriere is gebaseerd op het loodrecht ingaan tegen de heersende opvattingen. Het gevoel van: 'ledereen zit verkeerd. En ik zitjuist.'»
HUMO U moet over een ijzeren zelfvertrouwen beschikken.
LYNCH «Ik denk wel dat dat het geval is. Maar ik heb ook veel geluk gehad: in het begin van mijn carriere boekte ik al onmiddellijk succes. Vrijwel meteen was ik the boy 'wonder. Dat geeft je vleugels. Maar zelfs na die eerste successen ben ik koppig mijn zin blijven doen, vaak tegen beter weten in.»
HUMO In de jaren tachtig van vorige eeuw besloot u uw wetenschappelijke carriere te wijden aan de grote geheimen van het brein: hoe communiceren hersencellen; hoe werkt het geheugen; waarom verouderen de hersens? Kunt u ons nu, twintig jaar later, schetsen hoe het brein precies werkt?
LYNCH« Ja, dat is dus het grote probleem, he. Veel kun je afleiden door simpele observatie.
Bijvoorbeeld:
als je praat, maak je geen zinnen van twee minuten, en ook geen van een halve seconde.
Een normale zin bestaat uit zo'n tweeentwintig woorden. Dat moet een reden hebben.
De manier waarop je stapt, de manier waarop je praat, de manier waarop je je dingen herinnert, dat heeft allemaal te maken met hoe het brein in elkaar zit. Niet 'wij' ( noot = de geest die men het ik of de ziel in de machine, noemt ? )bepalen onze manier van leven, de aard van de machine (tikt op schedel) doet dat.
Het brein is een operating system, een instructieset die de rest draaiende houdt, met zijn eigen beperkingen
Littekens in het brein
HUMO Op school heb ik geleerd dat geen enkele cel in het menselijk lichaam langer dan zeven jaar in leven blijft. Toch beschikken we allemaal over een geheugen dat levenslang meegaat. De sleutelvraag lijkt mij:
hoe geven de oude cellen van het brein hun herinneringen door aan de nieuwe?
LYNCH
« Zoals je het nu voorstelt, klopt het niet. Het grootste deel van je hersencellen, van je neuronen, krijg je mee vanaf je geboorte, en ze sterven pas af als jij doodgaat.
Kortom: neuronen gaan levenslang mee, en als ze om de een of andere
reden stukgaan, komen er geen nieuwe in de plaats.
( Noot : er kunnen er natuurlijk wel " bijkomen " zie daarover --->
HERSENCELLEN AANGROEI
http://groups.msn.com/evodisku/breinevo ... 5567265115
Je wordt geboren met ongeveer 120 miljard neuronen, en op het einde
van je leven blijven er nog ongeveer 80 miljard over.
» Het echte probleem is dat ieder eiwit in je hersencellen na maximum twee maanden vervangen wordt.
Sommige eiwitten - die de geheugeninformatie vasthouden - leven niet langer dan vijf minuten. De Cel kun je vergelijken met een gebouw, en de eiwitten met bakstenen.
Het gebouw blijft levenslang overeind.
Maar de bakstenen worden voortdurend vervangen.
Blijkbaar wordt de informatie 'overgedragen' als het eiwit - de drager van de informatie - afsterft.
Maar hoe gebeurt dat?
Treedt er bij die overdracht kwaliteitsverlies op?
Vervorming?
Ruis? Dat is de vraag.»
HUMO I see...
LYNCH
« Oh! Je wil ook nog het antwoord! (schaterlacht)
Kijk,. wat ik je zonet heb verteld, is de oude theorie:
beelden, gedachten, herinneringen worden opgeslagen door de chemische eigenschappen van de eiwitten in onze hersencellen te wijzigen.
Wat ik heb ontdekt - eerst als een hypothese die werd weggelachen, vandaag de dag als een geaccepteerd feit - is dat niet de chemische eigenschappen van de eiwitten worden veranderd, maar wel de structuur-van de verschillende eiwitten ten opzichte van elkaar, inclusief hun plaats en hun onderlinge verbindingen.
Op die manier kan een individueel eiwit rustig afsterven en door een nieuw worden vervangen, zonder dat de informatie verloren gaat. Je snapt het niet helemaal, he?»
HUMO Eh...
LYNCH
« Laat ik het zo uitleggen:
als ik met een mes in mijn arm snijd, houd ik daar een litteken aan over. Een litteken is een structurele verandering: de bouwstenen in de buurt van de snee liggen anders dan voor ik met dat mes tekeerging. Een herinnering kun je vergelijken met een soort litteken in de hersens, maar dan microscopisch klein:
de eiwitten hebben zich anders gerangschikt, ze hebben een ander patroon aangenomen. En dat nieuwe patroon fungeert als de code.
Je wijzigt niet een eiwit, nee, je wijzigt de hele structuur, niet van het hele brein maar van uiterst kleine delen ervan.»
HUMO
Geniaal! Maar om op die manier informatie vast te leggen moet het brein wel over een veel grotere opslagcapaciteit beschikken dan de oude theorie ons voorhoudt.
LYNCH
«De opslagcapaciteit van het brein is oneindig groot.
Daamet vertelde ik je dat de hersens bestaan uit ongeveer 120 miljard neuronen. Wel, uit ieder neuron ontspringen twintig- tot vijftigduizend zenuwbanen, elektrische draden zeg maar, die verbindingen met andere neuronen aangaan.
Dat maakt... een ontzettend groot netwerk, waarbij het hele Internet verbleekt.
In een enkel stel hersens!
In een enkel hoofd! Een vriend van mij heeft uitgerekend dat een brein meer verbindingen kan maken dan er moleculen in het hele universum aanwezig zijn.
Dat geeft je enig idee.
Speldenkopcomputer
HUMO Worden wij met al die verbindingen geboren?
Of maken wij die al lerende aan? Bouwt het brein zichzelf op?
LYNCH
« Ja, en dat is nou net het fantastische eraan. Een baby wordt vrijwel zonder neuronverbindingen geboren. Beetje bij beetje worden de banen gelegd, totdat het network van een volwassen brein ontstaat.
HUMO Dat betekent dat ieder brein compleet verschilt? We leggen onze eigen banen aan, onze eigen verbindingen, onze eigen zijpaadjes en autostrada's? En ieder doet dat op zijn manier?
LYNCH
« Niet helemaal: je zou kunnen zeggen dat de ruwbouw voor iedereen min of meer gelijkloopt. In een 'onbedraad' jong brein is er al sprake van vastliggende structuren.
Maar hoe die verschillende structuren met elkaar communiceren, welke allianties ze aangaan, welke mogelijkheden benut worden en welke verwaarloosd, verschilt van brein tot brein.
» Mijn computer is dezelfde als die van jou: hij heeft een harde schijf, een Pentium Ill-processor en pakweg 256 MB RAM-geheugen. Maar wat er op die computer draait, de software, is compleet verschillend.»
HUMO
Het brein is zijn eigen software?
Het is hardware en software tegelijk?
LYNCH
«Absoluut. En onderschat alsjeblieft de programmeringscapaciteiten van dat brein niet: die zijn enorm . Alles kan erin: van Elvis tot Johann Sebastian Bach, van Arabisch tot Hoogduits, van atheisme tot islam.
Ongelooflijk!
» Wij neurologen kunnen de verbindingen binnen de cortex - deel van het brein dat achter je voorhoofd begint en als een dikke muts naar achteren doorloopt, en waar het grootste deel van de hoogste denkprocessen zich afspeelt - perfect beschrijven. Maar we kunnen vrijwel niets zeggen over wat die verbindingen veroorzaakt!
» Wij weten zeer veel over het brein, en tegelijk zeer weinig. Over de processen die zich binnenin de bedrading afspelen, weten wij vrijwel niets.
Ik kan niet eens uitleggen hoe een simpele act als lopen of je pen oppakken of een bladzij omslaan precies verloopt.
No idea\»
HUMO Hoeveel verschillende herinneringen kan een gezond, volwassen brein opslaan?
LYNCH
« Dat kan ik onmogelijk zeggen, maar ik kan je wel enig idee geven: het reukcentrum van een rat is zo groot als een speldenkop en bevat ongeveer vijftigduizend neuronen.
Stel dat zo'n rat om de vijf minuten, acht uur per dag, een nieuwe geur zou ontdekken en de herinnering daaraan opslaan.
Dan zou het vijftigjaar duren vooraleer dat speldenkopgrote geheugen-reservoirzou zijn volgelopen! Hou er wel rekening mee dat de geheugencapaciteit exponentieel toeneemt in functie van het volume: als je het volume verdubbelt, krijgje niet een twee- maar een viermaal grotere opslagcapaciteiten
HUMO Hoe groot is het verschil tussen een menselijk topbrein, zoals het uwe, en een alledaags brein zoals het mijne?
LYNCH
« De vuistregel is:
een gemiddeld stel hersens kan ongeveer zeven cijfers of andere zinledige gegevens na elkaar onthouden.
Een topbrein gaat tot negen, een minder broertje haalt met moeite vijf.
Het geheugen heeft, net als een moderne fax of printer, een soort buffer.
Loopt die buffer vol, dan is er geen plaats meer voor nieuwe informatie - eerst moet hij weer leeggemaakt worden.
Niemand kan 15 cijfers na elkaar onthouden -er is een duidelijke limiet, tenzij je mnennotechnische trucs gaat uithalen, door het zinloze materiaal te gaan structureren (bijvoorbeeld de 't kofschip-regel /, red.), of door er een rijmpje van te maken.»
Licht uit, deur dicht
HUMO Aan de andere kant: een geoefend dirigent kan meerdere complete Wagner-opera's in zijn geheugen stockeren. Die opera's duren soms meer dan vier uur, en bevatten tienduizenden noten muziek.
LYNCH
« Precies: een dirigent werkt niet met zijn buffergeheugen - het heeft hem maanden, .misschien weljaren training gekost om die Wagner-partituur in zijn hoofd te rammen.
De ene noot roept de andere op.
Sommige acteurs kunnen monologen van twee uur aan, maar in dat geval spreken we niet meer van zinledig materiaal: een acteur maakt associaties, hij legt verbanden, hij vangt die tekst in een net met almaar fijnere mazen.
Dat is overigens de manier waarop we leren: door te structureren en te begrijpen.
» Dat soort geheugen werkt traag, maar het is zeer stabiel -de opgeslagen informatie kan soms levenslang meegaan. Terwijl het buffergeheugen typisch een weggooigeheugen is: de informatie blijft maar enkele seconden grijpbaar.
»Het onbewuste geheugen werkt weer helemaal anders:
als we autorijden zijn we ons nauwelijks nog bewust van wat we precies doen: het onbewuste geheugen neemt het van ons over, niet jij remt en schakelt, het is je geheugen.
»Al die verschillende soorten geheugen werken prachtig, maar ze hebben limieten.
Van schakers is geweten dat ze enkele zetten vooruit kunnen denken, maar dat aantal is beperkt. Waarom?
Dat intrigeerde mij. Ik wilde het mechanisme kennen dat achter die limieten zat.
Ik wilde er een theorie over ontwerpen.
En vervolgens wilde ik, aan de hand van die theorie, proberen de limieten te verleggen.”
HUMO Kun je stellen dat het geheugen een soort interactieve database is, een gigantische hoop steekkaarten die niet alleen alfabetisch of volgens postcode kunnen worden gerangschikt, maar die ook kruisverwijzingen toelaten?
LYNCH
« Absoluut. Ruw gezegd:
het brein doet aan transactional delta processing, het verwerkt gegevens, ordent en rangschikt ze, legt nieuwe verbanden, sorteert, filtert, enzovoort. En het doet dat volgens nauwkeurig afgebakende wetmatigheden die in de neuronen zelf zijn ingebouwd.
Sommige van die wetmatigheden liggen voor de hand, andere zullen we nooit kennen.
Duizenden processen en mechanismen verlopen in ons brein, en we zijn er ons niet van bewust.
Veel van die wetmatigheden stammen uit de tijd dat we nog in de bomen hingen of op de vlucht moesten slaan voor leeuwen of tijgers. Zo gaat het brein om met data – alsof
we nog iedere dag voor ons leven moeten vechten. Crazyl»
HUMO
Uit uw publicaties heb ik onthouden dat het brein vol klokken zit, vol ritmes die ons denken sturen en structureren.
LYNCH
« Precies: er bestaan ritmes om data op te slaan, om data op te halen uit het geheugen, of om data met elkaar te verbinden. Soms slaag je er maar niet in op de naam van een schrijver te komen, of op die van een wetenschapper, of een sportman. En toch weetje zeker dat die naam in je geheugen zit.
De uitleg is zeer simpel: de klok die de output van je geheugen regelt, is van slag. Hoezeer je je brein ook pijnigt: die verdomde naam blijft je ontglippen.
De truc is:je moetje geheugenklok resetten, zodat ze terug in het juiste ritme kan komen. Denk aan wat anders.
Maak een rekensom, ( noot : of maak eens een "tekeningetje" , zoals veelal gebeurt tijdens het eindeloos " vergaderen " ) en probeer het dan opnieuw.
Negen kansen op tien dat het je nu wel lukt.
» Je vertelde mij bij het binnenkomen dat je een jetlag van negen uur achter de kiezen hebt en datje 's ochtends om twee uur klaarwakker op Santa Monica Beach liep te joggen. De oorzaak is simpel: je dag-nachtklok is uit z'n ritme.
Middenin de nacht davert je hoofd van de energie, omdat je klok dat zo beveelt.
Het brein kan overstresst raken, zodat er met geen mogelijkheid nog informatie in kan - het draait, letterlijk, over zijn toeren. De enige oplossing is: cooling down, zodat het ritme kan zakken.
Als je weer tot rust bent gekomen, gaat de informatie er wel in.
( noot ; " niet tot rust komen " : gebeurt ook wanneer het brein is "geinfecteerd" met eindeloze loops : het compulsief proberen oplossen van paradoxen bijvoorbeeld of het niet kunnen aanvaarden van falsificaties van uw wensdenken ...of gewoonweg wat men aanduid als " piekeren " )
» Nog zo'n wetmatigheid: data die samen het geheugen ingaan, komen er meestal ook samen weer uit. Het voorbeeld van Marcel Proust is legendarisch:
Proust ruikt une madeleine, een gebakje dat hij als jongetje graag at, en met die geur komen de herinneringen aan zijn kinderjaren terug.
(,bovendien lijkt het reukvermogen/reukcentrum de sterkst mogelijke associaties op te roepen met de "opgeslagen herinneringen " die we kennen )
» Of neem nu causaliteit: het verband tussen oorzaak en gevolg.
Ik gooi hier de deur dicht en een fractie later gaat het licht uit.
Dan concludeert het brein:
het licht is uitgegaan omdat de deur werd dichtgegooid.
Als twee dingen tegelijk of ongeveer tegelijk gebeuren, legt het brein een verband.
Het is sterker dan jezelf:
ook als er helemaal geen verband is, gaat het brein er een zoeken, simpelweg omdat twee dingen zich vlak na elkaar voordoen
( noot ; dat is ook de reden waarom sommingen "niet kunnen geloven in het bestaan van toeval " ? )
Het sonarwezen
HUMO Onze hele wetenschap. de mechanica van Newton, de relativiteitstheorie, zowat alles lijkt gebaseerd op causaliteit. Is dat misschien omdat wij zo gebouwd zijn? Wordt het beeld dat wij van de wereld hebben bepaald door wat onze hersens ons toelaten te ontdekken?
LYNCH
« Exactly. De mens construeert een beeld van de werkelijkheid, maar dat is niet de werkelijkheid - het is de werkelijkheid van het brein.
» Ik heb een interessante vraag voor jou: hoe groot mag het tijdsverschil tussen twee ge-beurtenissen maximaal zijn om ze toch nog als oorzaak-gevolg te gaan interpreteren?
Als ik de deur dichtgooi en het licht gaat pas tien seconden later uit, dan leg je het verband niet.
Experimenteel kun je precies vastleggen wat de maximale tijdspanne kan zijn om nog van oorzaak-gevolg te spreken.
En ook hier weer blijkt: er is een klok aan het werk,
een ritme.
It's all built in.»
HUMO
Vogels kennen een veel sneller tijdsverloop dan wij: hun hartslag ligt veel hoger. Om te weten hoe een vogel de wereld ervaart, zouden wij zijn levens-film een flink stuk trager moeten afspelen?
LYNCH
« Yep. Een vogelwereld verschilt van een kattenwereld, die op zijn beurt weer grondig verschilt van een mensenwereld.
Wij kennen maar een klein deel van de werkelijkheid - die wereld die ons brein ons toelaat te kennen, die wereld die onze hersens voor ons construeren.
We hadden het daarnet over de opvallende gelijkenissen tussen brein en computer.
Wat mij fascineert, is:
Maar er bestaan wezens met andere zintuigen - sonarwezens, ( noot ; vleermuizen en walvisachtigen )bijvoorbeeld, of warmtedetectorwezens.
( noot : bijvoorbeeld slangen en veel ongewervelden )
Hun wereld moet onkenbaar van de onze verschillen.
HUMO Hebt u een theorie over het leerproces? Hoe vergaren en stockeren onze hersens kennis?
LYNCH« Well...
Op dat vlak hebben wij hersenwetenschappers de jongstejaren enorme vooruitgang geboekt.
Vijfentwintigjaar geleden was er helemaal geen theorie, nu beschikken we over een standaardmodel.
In essentie komt het hierop neer: je start meestal met een visueel beeld dat door de cortex wordt geprocest, behandeld. De cortex begint te oscilleren, te trillen in een welbepaalde frequentie: er ontstaat een golf die vanuit een punt als het ware uitwaaiert over de hele cortex. De frequentie van die trilling bereidt de neuronen voor op het ontvangen van infonnatie. Zij beginnen dan chemische stoffen afte scheiden die - letterlijk - de oude eiwitstructuur afbreken en razendsnel weer een nieuwe structuur opbouwen.
Als er geen nieuwe instructies van de cortex volgen, komen na ongeveer een halfuur andere substanties vrij die de nieuwe eiwitstructuur definitiefvastleggen. Op dat ogenblik is de informatie voorgoed in het geheugen - gegrift.
Ik kan je hier drie dagen in mijn laboratorium rondleiden en proefopstellingen bouwen waaropje letterlijk ziet gebeuren wat ik nu vertel.
De scheikunde van het coderen van het geheugen hebben we echt wel onder de knie.
Het is een van de grote triomfen van de neurobiologie.
Het mysterie is opgelost: ik kan het coderen van het geheugen zelfs op een computer simuleren.
We kunnen ook robots bouwen die op die manier informatie stockeren.
Maar wat we ( nog ) niet weten, is hoe het brein de in de neuronen gestockeerde informatie weer ophaalt.
Wij weten ook ( nog ) niet hoe de verschillende geheugensystemen onderling samenwerken.
HUMO Richard Dawkins beweert dat
onze zelfzuchtige genen ons, inclusief ons brein, via de wetten van de evolutieleer hebben geschapen als een soort tijdelijke overlevingsmachines. Wij zijn robotachtige, sterfelijke wezens waarop de onsterfelijke genen parasiteren. Onze enige echte taak bestaat erin ons maximaal te vermenigvuldigen, zodat onze genen zich over de planeet, en later wellicht over het heelal, kunnen verspreiden.
LYNCH
« Onzin. Zeg hem met mijn complimenten dat ik er niet in geloof dat het brein via natuurlijke selectie tot stand is gekomen. Het brein en het bewustzijn zijn door toeval ontstaan. Wij zijn, zoals Stephen Jay Gould het uitdrukt, het resultaat van een evolutionair ongeluk. ( noot : " a glorious accident" = een prachtige samenloop van omstandigheden = een schitterend ongeluk )
De natuurlijke selectie heeft het brein niet 'geschapen' zoals het een lever of een oog schept.
( zie daarover de filosofische "contingentie" discussies --->
Glos C : cybernetica, systeemtheorie , zelforganizatie,Complexiteit, evolutie
vooral,
Contingentie of Convergentie ?
http://be.msnusers.com/evodisku/glosc.m ... essage=674
Het brein is een epifenomeen van de evolutie, een bijkomstigheid die zich op eigen houtje is gaan ontwikkelen en uiteindelijk aan de wetten van die evolutie is kunnen ontsnappen.
That's me and evolution
Zwarte doos
HUMO Denkt u dat het brein ooit al zijn geheimen zal prijsgeven? Heb je, om echt de finesses van een Pentium Ill-processor te onderzoeken, geen Pentium IV nodig?
LYNCH (begint te lachen)
Precies: om een brein van 1300 cc helemaal te begrijpen, hebje er misschien een van 1800 cc nodig.
Eerlijk gezegd: ik denk dat we nooit tot een totale ontrafeling zullen komen. We zullen stuiten op vreemde, bizarre verschijnselen.
De meeste wetenschappelijke ontdekkingen kunnen we in metaforen of analogieen gieten, in beeldspraak en gelijkenis, zodat ze ook voor een intelligente leek begrijpbaar worden.
Maar ik heb zo het gevoel dat dat voor de hersens niet zal opgaan.
Het is zoals met de ontdekkingen in de kwantum-mechanica: sommige daarvan zijn 'onuitlegbaar', ze gaan ons bevattingsvermogen te boven,
Dingen als gezond verstand en intuitie schieten tekort."
HUMO Er bestaat geen referentiepunt om de zaak uit te leggen?
LYNCH«
Yep. Er is niets waarmee we het kunnen vergelijken, it's bizar and exotic and magical stuff.
HUMO Roger Penrose, de auteur van 'The Emperors New Brain', beweert dat het brein volzit met kwantummechanische processen.
LYNCH«
Nee, dat denk ik niet. 1k maak alleen de vergelijking met kwantummechanica omdat het over dezelfde mate van onbegrijpelijkheid gaat. De enigen die kwantummechanica echt door en door begrijpen, zijn de kwantumfysici zelf. Zo komen we tot een theorie die alleen door haar bedenker kan worden begrepen (lacht)
HUMO We hadden het al eerder over gelijkenissen tussen brein en computer, maar Daniel Dennett gaat verder dan de metafoor, de gelijkenis: voor hem is het brein een computer.
LYNCH«
Onzin. Je kunt hoogstens zeggen dat er computerachtige processen in het brein aan de gang zijn. Er zit geen centrale processor in ons hoofd, geen harde schijf, laat staan een muis of een toetsenbord.
In het brein zijn al die taken - dataprocessing, geheugenopslag, visualisering enzovoort - innig met elkaar verweven.
Neem het geheugen: dat ligt over het hele brein verdeeld.
ledere functie, ieder centrum, bezit zijn eigen specifieke geheugen.
The memory is distributed through the machine.
Onze hersens zijn niet een grote computer, maar een aaneenscha-keling van kleinere computers die samenwerken.»
HUMO Volgens Dennett is het brein 'een computer met een parallelle processor (een verwerkingseenheid die verschillende taken tegelijk aankan), waarboven een seriele (slechts een taak tegelijk afhandelende) en zuiver softwarematige, Von Neumann-machine (een van de eerste, zeer eenvoudige computers, red.) ligt - wat wij dan het bewustzijn noemen.'
LYNCH«
/ like that! Great idea! Maar het klopt niet.
Het brein werkt sequentieel: het werkt met uiterst kleine stappen die elkaar bliksemsnel opvolgen - djik-djik-djik.
Kijk naar het bewegingspatroon van een kip: ze houdt stil, kijkt naar links, kijkt naar rechts, zet een paar stappen, houdt weer stil, pikt een graankorrel op, enzovoort: een lange opeenvolging van korte basisbewegingen.
Ons brein werkt eigenlijk net hetzelfde -het werkt met kleine clicks; korte opeenvolgende deeltaken - alleen lopen de verschillende stappen veel vioeiender in elkaar over.
» De fout die bewustzijnsfilosofen als Dennett maken, is dat ze het brein als een zwarte doos beschouwen, een doos die ze al¬leen van buitenaf kennen. Ik zeg: maak die zwarte doos open en kijk wat erin zit!
Kijk naar the real thing! Look inside! Period.*
HUMO
Oke, tot daar de theorie. Over naar de praktijk: u beweert een medicijn te hebben ontwikkeld, Ampakine, waarmee wij de kracht van ons geheugen met 20 tot 50% kunnen opdrijven.
LYNCH « Dat is inderdaad zo: met Ampakine worden wij met z’n allen 20% verstandiger: een wereld vol Einsteins.
-
tsjok45
GARY LYNCH, ontdekker van de geheugenpil ampakine (2)
"We ontwikkelen krachtiger auto's, vliegtuigen en computers. Waarom zouden we geen krachtiger brein bouwen?[/b]
Wij bevinden ons nog altijd in het zonovergoten Irvine, Californie, oog in oog met een van 's werelds bekendste hersenwetenschappers: prof. dr. Gary Lynch.
Na het eerste uurtje interview is het tijd voor een biertje en een plas
TerwijI de prof naar het toilet spurt, geeft zijn assistente, de hupse Linda, mij een rondleiding in het laboratorium.
Aan houten tafels zitten Aziatische doctores in wit schort over nun microscoop gebogen. Een
opstelling trekt mijn bijzondere aandacht. In een kweekbad ligt een vliesdun schijfje met twee elektroden eraan vast. De elektroden leiden naar een monitor waarop een sinusgolf rustig voortkabbelt.
Als we dichterbij komen verandert het patroon: de grafiek slaat alarm en vertoont nu scherpe pieken en diepe dalen.
'Dit is een schijfje van een rattenbrein,' zegt Linda.
'We hebben het geprepareerd, zodat het weer is beginnen te werken. Het reageert op onze aanwezigheid. Als je dichterbij komt, zendt het signalen uit.'
Ik begrijp plotseling veel beter de woorden van bewustzijns-filosoof Daniel C. Dennett, die later in deze serie aan bod zal komen:
'Wij zijn allen biochemische robots, op hun beurt samengesteld uit miljarden microscopisch kleine en onderling verbonden mini-robots. Het samenspel tussen die verschillende kleine robots noemen wij bewustzijn.'
Een verschrikkelijke gedachte, maar daar is Lynch al terug, met twee koele Budweisers in de hand - klaar voor deel twee van een fascinerend gesprek,
Krijgsraad
HUMO
Is er eigenlijk een aantoonbaar onderscheid tussen dieren- en mensenhersenen?
GARY LYNCH
«Wel, om te begin¬nen hebben wij een groter brein...»
HUMO
Een olifant heeft een brein van vijf kilo!
LYNCH"
Ja, maar een olifant weegt ook een paar ton. Je moet de verhouding berekenen tussen het gewicht van het brein en het lichaam dat het bestuurt, en dan scoort de mens veruit het hoogst - wij hebben een veel groter brein dan we als 'dier onder de dieren' nodig hebben. Wij zijn nauwelijks groter dan chimpan-sees, maar ons brein is drie keer groter.
» Maar er is nog een belangrijk verschil. Bij lagere zoogdieren zoals de rat gaat de zintuiglijke prikkel rechtstreeks en zon der omwegen naar het motorisch centrum, waar het bevel tot de reactie wordt gegeven. Zo krijg je een reflex: een rat handelt zonder erbij na te denken, haast als een robot. Ook bij de mens bestaan er zulke directe koppelingen - als er geen tijd te verliezen valt en er meteen moet worden opgetreden.
Een voorbeeld:
in een flits zie je een kind over straat lopen. Nog voor het goed tot je is doorgedrongen, traptje voet het rempedaal in. Niet 'jij' maar je striatum - het motorisch centrum - heeft geremd.
» Het bijzondere aan het menselijk brein is dat het niet alleen een signaal naar het motorisch centrum stuurt, maar ook een naar de cortex, het deel van je brein waar over de situatie wordt 'nagedacht'. Er wordt teruggekoppeld, er ontstaat feedback tussen de verschillende onderdelen vanje hersens, er wordt krijgsraad gehouden. Bij andere zoogdieren vinden we slechts met de grootste moeite verbin-dingen tussen de verschillende systemen, maar bij mensen lo¬pen er vingerdikke, hoogbeze-nuwde kabels van de frontale cortex naar de achterkant van het brein. Zo krijgen wij - in tegenstelling tot zowat alle andere zoogdieren - a brain that talks with itself. Wat wij bewustzijn noemen, is de onophoudelijke stroom van communicatie, van overleg, van wikken en wegen tussen de verschillende onderdelen.
» Een rat leeft in een wereld van prikkels en reacties op die prikkels; wij leven in een wereld van beelden, van herinneringen - we spelen ermee, leggen nieuwe verbanden, smukken ze op, maken ze lelijker of mooier.
En waar we verbanden menen te zien die er in in werkelijkheid niet zijn, vullen we simpelweg de ontbrekende links in. We're just filling up the gaps. Eigenlijk zijn we leugenaars en bedriegers om bestwil. We maken onszelf en de anderen wat wijs.
En... We beleven daar onnoemelijk veel lol aan (lacht).»
Een uitweg uit de gruwel
HUMO
U heeft ook een eigen theorie over de veroudering en aftakeling van het brein.
LYNCH
« Kijk, we hebben ruwweg twee soorten geheugen: een voor feiten - 'Rome is de hoofdstad van Italie' - en een voor gebeur-tenissen - 'Ik reed met mijn wa-gen van Long Beach naar L.A. over Freeway 405 en onderweg werd ik bijna geramd door een donkere schoonheid in een rode Pontiac, enzovoort...' Het eerste is een foto, het tweede een film. Het gekke is: in die film komje zeifniet voor -je bent alleen maar de observator.
» Hoe intenser de film met emoties doorweven wordt, hoe langerje hem zult onthouden, soms dertigjaar lang. Maar dan begint de afbrokkeling: de film verliest samenhang en valt stille-tjesaan uiteen in foto's. Ik ben 57, en aan mijnjongensjaren -de tijd dat ik verliefd werd, de tijd dat ik hand in hand met een meisje liep en haar de sterren van de dierenriem aanwees -hou ik alleen maar foto's over:
de film is weg, the boy is dead. Tragisch, he. Je kunt er niet meer bij.je kunt dejongen dieje ooit was niet meer terugbrengen -iets wat ik wel kon toen ik 35 of 40 was. Very sad, want ik hield van diejongen.
» Eigenlijk leefje maar 25jaar als dezelfde persoon: net zo lang alsje de film van je herinnerin¬gen kunt vasthouden.
Die 25jaar schuiven meeop naarmate je ouder wordt. Als je 55 bent, be¬gint je film opje 30ste - van wat voordien gebeurde, hou je alleen enke.le highlights over, statische poses waaruit alle dynamiek is verdwenen.
»Ik zie dat erg persoonlijk: ik heb het moeilijk met ouder wor-den. Het djik-djik-djik - het knetteren van de schedel, het vonken en vuren van de hersen-ce.llen die in een razend tempo infbrmatie doorgeven - ver-traagt, it's not as good a machine as it was 15 years ago. En daar hou ik niet van.
» Er moet een uitweg uit die gruwel zijn, zo heb ik altijd ge-dacht. Het zit 'm in het brein, natuurlijk:je hersens laten het afweten, nietje lichaam. Vogels kunnen tachtigjaar oud worden.»
HUMO Ik heb ooit een Nederlandse prof geinterviewd die ratten op een hongerdieet zette en ze drie keer langer in leven hield dan normaal.
LYNCH
" Ik ken die tests. Hier in Califomie is een vriend van mij, ook een academicus, al geruime tijd bezig met een soortgelijk ex¬periment: hij zet zichzclf op een zo laag mogelijke calorie-inna-me. 'Als ik het volhou, word ik minstens honderdtwintig,' beweert hij (lacht).
Ik bedoel: niets uerplicht ons tussen zeventig en tachtig af te takelen en dood te gaan. Er zit geen gen in ons dat ons dwingt ermee op te houden.»
HUMO Volgens de evolutieleer gaan wij dood omdat wij, eens onze vruchtbare jaren voorbij, van geen nut meer zijn voor de voortplanting.
LYNCH (schatert het uit)« Dat is het tweedeslechtste idee dat ik in zes maanden heb gehoord! Hoe legt de evolutieleer dan uit dat sommige vogels zo oud worden?
Vogels hebben een op het eerste gezicht zeer klein brein, maar in verhouding tot hun lichaamsgewicht is het enorm.
Ik zeg je: het relatieve gewicht van een brein is de beste voorspeller van hoe oud een dier wordt, weze het nu rat, uil of mens.
»Vleermuizen worden stokoud, terwijl hun verre broers, de gewone muizen, nauwelijks enkele jaren halen. Vleermuizen zijn buitengewoon slim: er bestaat een soort die zich in leven houdt met het opzuigen van bloed. Ze landen op de rug van een varken of een koe, zoeken een ader, geven eerst een verdovend prikje zodat hun slachtoffer niets voelt, en beginnen zich dan vol te zuigen. Zonder bloedmaal gaan ze vrijwel meteen dood -dus hebben ze een soort uitwisselingsproject opgezet: als ze eens een nacht geen donor heb¬ben kunnen vinden, lenen ze bloed van elkaar. Hun leven is gebaseerd op wederzijdse samenwerking. Ongelooflijk slimme diertjes. En... ze worden veertig jaar oud.
Bingo!
HUMO Oke. dat was de theorie. Nu de praktijk. Al jaren werkt u hier in Irvine aan een middel om het geheugen te bevorderen en de veroudering van de hersens tegen te gaan: Ampakine. Steek maar van wal!
LYNCH
" Zoals gezegd: we hebben ongeveer 120 miljard hersencellen in ons brein, de neuronen, en ieder neuron kan tot vijftigduizend verbindingen aangaan met andere neuronen. Bij een ouder wordend brein sterven die ver¬bindingen - die we als baby en kind moeizaam hebben opge-bouwd - langzaam weer af.
In de lente van het leven botten de bladeren, en in de herfst vallen ze van de boom.
Dat is het hele drama. Not pretty.
» Wel, mijn middel, Ampaki¬ne, zorgt ervoor dat de verbin¬dingen beter werken - dat de bladeren groen blijven, zeg maar.
As simple as that.
»Alsjonge hersenwetenschapper onderzocht ik hoe de neuronen met elkaar communiceren, hoe ze signalen aan elkaar doorgeven. Een zenuwbaan kun je je voorstellen als een lange draad. Over de lengte van die draad plant de informatie zich elektrisch voort, tegen de snel-heid van het licht, tot ze bij een nieuw neuron aankomt. Ter hoogte van dat knooppunt - het overgangsgebied tussen zender en ontvanger - wordt het elektrische signaal omgezet in een chemisch. De zender scheidt een scheikundige stofaf- een neuro-transmitter - waardoor de ont¬vanger zich opent, het scheikun¬dige signaal weer in een elek¬trisch omzet, en het doorgeeft aan het volgende neuron. Dat gebeurt razendsnel: we kunnen een herinnering uit het brein op-vragen in ongeveer een vijfde van een seconde.
» Er zijn honderden neuro-transmitters, maar voor het ge¬heugen is vooral glutamaat zeer belangrijk: bij meer dan negentig procent van de celcommunicatie is glutamaat de transmitter.
De rest van de neurotransmitters laat ik over aan mijn collega's (lacht).
» Jarenlang hebben wij op de moleculaire structuur van de glutamaat-receptor gestudeerd (receptoren zijn de moleculen op de celwand van het neuron die het glutamaat 'binnenhalen', red.), maar de doorbraak kwam er toen Japanse collega's mij hun suggesties doormailden. In een flits zag ik de oplossing: dit is het, zo zit die receptor in elkaar! in minder dan zes uur had ik hier, in dit eigenste lab, een nieuw model gebouwd.
We deden de eerste proeven, en alles klopte perfect. Bingo\
Ik voelde een intense opwinding die ik nooit eerder had gekend.
» De volgende stap was: een middel ontwikkelen om de overdracht van informatie ter hoogte van de glutamaat-receptor snelller en preciezer te laten verlopen.
Ik vroeg en kreeg de fulltime assistentie van een biochemicus, een briljant man. Samen hebben we de eerste vorm van Ampakine ontwikkeld. Het was een zuiver voorbeeld van drugs-design: we maakten geen geneesmiddel op basis van een of ander ziektebeeld, nee, we bouwden een molecule waarvan we precies wisten hoe ze er moest uitzien om het werk van die glutamaatreceptor te verbeteren.
HUMO Welke effecten heeft Ampakine?
LYNCH « Heel erg simpel: de in¬formatie stroomt sneller door de neuronen en wordt beter in de eiwitstructuur -je geheugen, zeg maar - opgeslagen. Het spul werkt binnen tien minuten - bijna zo snel als alcohol.»
HUMO Voel je de “working” ?
LYNCH« Nee,je voelt je niet euforisch of opgewonden of gestrest of opgewekt. Alleen je brein werkt beter. We hebben in Duitsland een studie op zeventigjarigen gedaan. Hun score op geheugentests verdubbelde bijna. Ze presteerden ongeveer zo goed als twintigjarigen -jammer genoeg alleen de eerste twee uur na de inname (lachtj.
Als je Am¬pakine aan jongeren toedient, is het effect minder dramatisch: bij hen neemt de geheugencapaciteit met ongeveer 20% toe.»
HUMO Heeft u al zelf Ampakine genomen?
LYNCH« Nee (lacht geheimzinnig). Ofj uister: No comment.'Ik kan en mag niet op die vraag antwoorden."
HUMO Ik wil graag hier ter plekke een test doen.
Mag ik een pilletje?
LYNCH. Nee. De FDA (Food and Drugs Administration) zou mij meteen de gevangenis indraaien. De FDA-wetten zijn uiterst streng. We zitten nu in fase II B van de ontwikkeling - pas in fa¬se III, de eindfase, zou ikje misschien eens kunnen laten proe¬ven.*
HUMO / can hardly wait. Maar gaat u verder.
LYNCH" Ampakine is een wonderlijke drug. Het middel verbetert niet alleen de overdracht van de informatie, het creeert ook nieuwe verbindingen.
Het brein is als een spier: je moet het trainen, anders verliest het zijn kracht en mogelijkheden. Ver¬bindingen die niet worden gebruikt, sterven af.
Maar het omgekeerde is ook waar: als het brein onder druk staat en hard moet werken, dwingt het zichzelf nieuwe verbindingen aan te maken.
Ampakine helpt daarbij.
» Hoe harder en gecompliceerder een brein denkt, hoe meer neuronen het inschakelt, hoe groter het effect van Ampakine is.
Het middel werkt als een multiplicator: van een dommerik zal het geen genie maken, maar het zal een verstandig man wel de mogelijkheid geven sneller en dieper en grondiger na te denken - en minder te vergeten. Dat is geen sprookje maar werkelijkheid: wij hebben daar al uitgebreid over gepubliceerd.
» De eerste proeven deden we op ratten: onder Ampakine begonnen die plotseling nieuw, verstandiger gedrag te vertonen. Bij het uitvoeren van gecompliceerde taken begonnen ze ineens efficientere strategieën te gebruiken.»
HUMO Hun brein werd een superbrein?
LYNCH « Nee, nu maakje een fout. Hun brein bleef hetzelfde, maar zij maakten wel beter gebruik van de mogelijkheden.
Stel: een rat slaagt er in normale omstandigheden in een hersensignaal drie neuronen ver te laten dragen. Met Ampakine worden dat er vier, of misschien vijf.»
HUMO Dit klinkt als sciencefiction.
LYNCH" Nee, het is de simpele, naakte waarheid.
Over de hele wereld werkt men aan dit soort drugs: in Princeton, in Harvard, in Columbia, in North Carolina, in Stockholm - ik sta heus niet alleen, ik ben geen magier of tovenaar. De regering steunt ons onderzoek.
HUMO Over vijf jaar komt Ampakine op de markt?
LYNCH. Wellicht nog sneller.
We staan echt voor een nieuwe sprong in de geschiedenis van de mensheid.»
HUMO Als u gelijk heeft, zal de wereld grondig veranderen.
LYNCH • Dat denk ik ook. Soms ben ik zelfs bang voor de gevolgen. Neem nu seks: dat is een zeer gecompliceerd proces waarin de visuele cortex op topsnel-heid draait en alle andere grote centra hun steentje bijdragen.»
HUMO (lacht)
LYNCH . Don't giggle. This is a serious matter. (Barst zelf uit in lachen)
Kijk, we kunnen ervan uitgaan dat een beter functionerend brein voor betere seks zal zorgen. En ik acht het best mogelijk (weer dat lachje) dat Am¬pakine een verschralend libido weer kan opkrikken.
HUMO Give it to me, mister pro¬fessor.
LYNCH« Lach maar. In het lab hebben we meegemaakt hoe oudere mannelijke ratten plotseling weer interesse voor de wyfjes gingen vertonen. Let wel: wij hebben hier zo'n 200 verschillende varianten van Ampakine ontwikkeld.
De Ampakine die het brein stimuleert, heeft ande¬re aangrijpingspunten dan de Ampakine die op het libido inwerkt.»
HUMO Ampakine Plus! Ik kan nauwelijks wachten. Maar laten we het even over de bijwerkingen hebben. Van cafeine en amfetamine is allang geweten dat ze een stimulerend effect op het brein hebben, maar je raakt eraan verslaafd en je kunt er niet van slapen.
LYNCH • Heel erg simpel: Ampa¬kine heeft geen bijwerkingen. Cafeine en amfetamine - speed -zijn niet-specifiek stimulerend:
ze poken niet alleen je brein op, maar ook je hartslagje bloeddrukje zweetafscheiding enzo-voort. Speed werkt vooral op de receptoren voor dopamine - nog zo'n neurotraiismitter: je wordt euforischje denkt dat je meer aankan, maar dat is een illusie. Ampakine is specifiek stimule¬rend, het werkt alleen waar het moet werken: ter hoogte van de glutamaat-receptoren.
» Als je een rat amfetamine geeft, merkje dat meteen aan haar gedrag: ze wordt onrustig en gestrest. Als je diezelfde rat Ampakine toedient, is ze in niets van een andere rat te onderscheiden, behalve dan dat ze gecompliceerde taken beter aankan.»
HUMO Ampakine heeft geen nevenwerkingen?
LYNCH«In de gewone, therapeutische doses niet. We hebben dubbelblind-proeven uitgevoerd: een groep met, en een zonder Ampakine.
Er was geen verschil.
Bloeddruk, hartslag: alles blijft normaal. Maar als we stevig gaan overdoseren, zo'n dertig tot honderd keer de therapeutische dosis, zien we epilepsie ontstaan.
»Drie grote farmaceutische firma's hebben zich over de commercialisering van Ampaki¬ne ontfermd. De universiteit is erbij betrokken, het geld vliegt hier overal rond, het groeit mij allemaal boven het hoofd.»
HUMO ; De morele implicaties van Ampakine zijn enorm. De eerste vraag die mij door het hoofd schiet: is 'verstandiger' noodzakelijk ook 'beter'?
LYNCH« Nou, dat is een goed argument.
Ik ben God niet, ik ben maar een neurobioloog.
Maar er zit een kern van waarheid in:
don't touch the machine. Een vriend van mij zegt: 'Jij raakt aan de menselijke natuur. Je opent de doos van Pandora, en als je niet oplet, krijgje ze niet meer dicht.'
Mijn antwoord is eenvoudig: de laatste zeventig jaar hebben we niet anders gedaan dan sleutelen aan de mens.
Contraceptie, sterilisatie, genetical engineering, allerlei vormen van chirurgie. En dat zal nooit meer ophouden.
»Ik vind: de wereld loopt over van mensen die van zichzelf altijd hebben gehoord dat ze niet bijster verstandig zijn; mensen die niet naar de universiteit mogen, mensen die zich met een eenvoudige job tevreden moeten stellen. Wat zou die mensen tegenhouden om naar Ampakine te grijpen? De Ampakine-proefgroep in Berlijn, met mensen van zeventig jaar, haalde plotseling het niveau van studenten in de geneeskunde.
Da's toch fantastisch?
Mensen met Alzheimer kunnen weer helder denken.
Schizofrenen krijgen weer een scherper onderscheid tussen realiteit en verbeelding.
Toch allemaal prachtig, nee?»
HUMO Wat met kunstenaars? Schrijvers? Componisten?
LYNCH« Die gaan wellicht beter schrijven. Of misschien geeft Ampakine hun het inzicht dat ze er maar beter mee ophouden, ha-ha. Wetenschappers gaan mis¬schien theorieen ontwikkelen waarbij de relativiteitstheorie kinderspel lijkt.
Ze gaan dingen bedenken die geen mens ooit voor mogelijk heeft gehouden. Ik tracht het positief te zien: we ontwikkelen krachtiger, veiliger auto's, vliegtuigen, computers en medicijnen. Waarom zouden we dan geen krachtiger breinen bouwen?»
HUMO Hoe vaak moetje Ampa¬kine nemen?
LYNCH« Well, bijna de hele tijd (lacht). Het middel is na ongeveer twee uur uitgewerkt. Maar ik heb hier net een Parijse collega op bezoek die tijdens een ex¬periment Ampakine bij het drinkwater van proefratten heeft gevoegd, drie maanden lang. Schitterend resultaat! Je kunt het in Diet Coke verwerken, of door chips mengen. Alles is mogelijk.
» Met Ampakine zul je meer inzicht in jezelf en in je daden krijgen: het zal je meer vrije wil geven, en meteen ook meer verantwoordelijkheid. Mensen zullen niet meer weerloos staan tegenover hun emoties: met Am¬pakine zullen ze die veel beter kunnen doorzien en controleren. Small emotions of big people, dat zal verleden tijd zijn.
Gimme!
HUMO Er bestaat al een heel arsenaal aan hersenpilletjes die luisteren naar namen als Memo¬ry + of SuperBrain ofweet ik veel. Bijna al die producten circuleren op de alternatieve markt. De meeste ervan werken helemaal niet, andere hebben vreselijke bijwerkingen. Ik hoop dat Ampakine zich niet bij dat rijtje voegt.
LYNCH« God beware mij! De meeste bestaande producten zijn toevallig ontdekt: sommige zijn ontwikkeld uit middelen die eerst in de veeartsenijkunde werden gebruikt, waar men had vastgesteld dat ze nogal vreemde bijwerkingen hadden - de koeien werden er onbegrijpelijk kalm van (lacht). Ampakine is totaal verschillend: het is een designerdrug, gebouwd om rechtstreeks, op moleculaire basis, in te grij¬pen op de glutamaat-receptor. We weten precies hoe het werkt en wat het doet. Van 99% van de psychofarmaca weet men dat simpelweg niet.»
HUMO Te veel inzicht kan als een handicap werken, zeg ik altijd tegen Guy Mortier.
LYNCH«1k heb daar al over nagedacht. Stel je behandelt een zeventigjarige met Ampakine. Zijn geheugen wordt weer dieper en scherper - dingen die hij definitief'dacht te hebben verdrongen, steken weer de kop op. Dat kan de herinnering aan een overleden echtgenote zijn, of aan een afgewezen liefde. Met het geheu¬gen komt het verdriet terug, of de angst en de woede. Dat is... inderdaad mogelijk. Maar dan denk ik weer: doe een enquete, vraag aan iedereen boven de zestig:
'Hier heb ik een pilletje dat haarscherpje geheugen terughaalt van toen je zeventien was.' Dan zal 99°/oke antwoor-den: 'Gimme the stuff.'*
HUMO U bent een van de aandeelhouders van Cortex, een van de firma's die Ampakine op de markt zal brengen. Als Ampaki¬ne echt doet wat u nu vertelt, moet u snel met Cortex naar de Nasdaq-beurs.
LYNCH. Is al gebeurd (lacht). Maar om eerlijk te zijn: ik heb niet de minste interesse in de businesskant. Als jonge mensen mij vragen: 'Moet ik nou in zaken, of kies ik beter voor een wetenschappelijke carriere?' dan zeg ik altijd: 'Business is a bore, scien¬ce is fun.' Ik heb al mooi geld verdiend aan mijn ontdekkingen, en als Ampakine er komt, word ik echt stinkend rijk. But: I don't give a damn.»
HUMO Laatste vraag: de aanslag van 11 September op het WTC was tegelijk perfide en clever. Boosaardigheid en intelligentie gaan weleens meer hand in hand.
LYNCH • Kijk, als je haat zo verschrikkelijk groot is, en je neemt Ampakine, dan zou het best kunnen dat je nog bitterder en doortrapter wordt.
Maar, en dat hoop ik oprecht, als wij arrogante, rijke westerse klootzakken met z'n allen Ampakine nemen, zou het net zo goed kunnen dat we de nood, de woede en het verdriet van de derde wereld scherper gaan inzien. En dat we de gepaste maatregelen nemen. Zo zie je maar: met Ampakine komt alles uiteindelijk nog goed (lange, uitputtende schaterlach).»
HUMO Moge God u bijstaan en uw hand en geest besturen. Ik dank u voor dit gesprek.
*** Die nacht hamert de hoofdpijn door mijn hersens. Djik-djik-djik gaan de neuronen. Meedogenloos klopt mijn hippocampus.
Het is de pijn van het zijn.
"We ontwikkelen krachtiger auto's, vliegtuigen en computers. Waarom zouden we geen krachtiger brein bouwen?[/b]
Wij bevinden ons nog altijd in het zonovergoten Irvine, Californie, oog in oog met een van 's werelds bekendste hersenwetenschappers: prof. dr. Gary Lynch.
Na het eerste uurtje interview is het tijd voor een biertje en een plas
TerwijI de prof naar het toilet spurt, geeft zijn assistente, de hupse Linda, mij een rondleiding in het laboratorium.
Aan houten tafels zitten Aziatische doctores in wit schort over nun microscoop gebogen. Een
opstelling trekt mijn bijzondere aandacht. In een kweekbad ligt een vliesdun schijfje met twee elektroden eraan vast. De elektroden leiden naar een monitor waarop een sinusgolf rustig voortkabbelt.
Als we dichterbij komen verandert het patroon: de grafiek slaat alarm en vertoont nu scherpe pieken en diepe dalen.
'Dit is een schijfje van een rattenbrein,' zegt Linda.
'We hebben het geprepareerd, zodat het weer is beginnen te werken. Het reageert op onze aanwezigheid. Als je dichterbij komt, zendt het signalen uit.'
Ik begrijp plotseling veel beter de woorden van bewustzijns-filosoof Daniel C. Dennett, die later in deze serie aan bod zal komen:
'Wij zijn allen biochemische robots, op hun beurt samengesteld uit miljarden microscopisch kleine en onderling verbonden mini-robots. Het samenspel tussen die verschillende kleine robots noemen wij bewustzijn.'
Een verschrikkelijke gedachte, maar daar is Lynch al terug, met twee koele Budweisers in de hand - klaar voor deel twee van een fascinerend gesprek,
Krijgsraad
HUMO
Is er eigenlijk een aantoonbaar onderscheid tussen dieren- en mensenhersenen?
GARY LYNCH
«Wel, om te begin¬nen hebben wij een groter brein...»
HUMO
Een olifant heeft een brein van vijf kilo!
LYNCH"
Ja, maar een olifant weegt ook een paar ton. Je moet de verhouding berekenen tussen het gewicht van het brein en het lichaam dat het bestuurt, en dan scoort de mens veruit het hoogst - wij hebben een veel groter brein dan we als 'dier onder de dieren' nodig hebben. Wij zijn nauwelijks groter dan chimpan-sees, maar ons brein is drie keer groter.
» Maar er is nog een belangrijk verschil. Bij lagere zoogdieren zoals de rat gaat de zintuiglijke prikkel rechtstreeks en zon der omwegen naar het motorisch centrum, waar het bevel tot de reactie wordt gegeven. Zo krijg je een reflex: een rat handelt zonder erbij na te denken, haast als een robot. Ook bij de mens bestaan er zulke directe koppelingen - als er geen tijd te verliezen valt en er meteen moet worden opgetreden.
Een voorbeeld:
in een flits zie je een kind over straat lopen. Nog voor het goed tot je is doorgedrongen, traptje voet het rempedaal in. Niet 'jij' maar je striatum - het motorisch centrum - heeft geremd.
» Het bijzondere aan het menselijk brein is dat het niet alleen een signaal naar het motorisch centrum stuurt, maar ook een naar de cortex, het deel van je brein waar over de situatie wordt 'nagedacht'. Er wordt teruggekoppeld, er ontstaat feedback tussen de verschillende onderdelen vanje hersens, er wordt krijgsraad gehouden. Bij andere zoogdieren vinden we slechts met de grootste moeite verbin-dingen tussen de verschillende systemen, maar bij mensen lo¬pen er vingerdikke, hoogbeze-nuwde kabels van de frontale cortex naar de achterkant van het brein. Zo krijgen wij - in tegenstelling tot zowat alle andere zoogdieren - a brain that talks with itself. Wat wij bewustzijn noemen, is de onophoudelijke stroom van communicatie, van overleg, van wikken en wegen tussen de verschillende onderdelen.
» Een rat leeft in een wereld van prikkels en reacties op die prikkels; wij leven in een wereld van beelden, van herinneringen - we spelen ermee, leggen nieuwe verbanden, smukken ze op, maken ze lelijker of mooier.
En waar we verbanden menen te zien die er in in werkelijkheid niet zijn, vullen we simpelweg de ontbrekende links in. We're just filling up the gaps. Eigenlijk zijn we leugenaars en bedriegers om bestwil. We maken onszelf en de anderen wat wijs.
En... We beleven daar onnoemelijk veel lol aan (lacht).»
Een uitweg uit de gruwel
HUMO
U heeft ook een eigen theorie over de veroudering en aftakeling van het brein.
LYNCH
« Kijk, we hebben ruwweg twee soorten geheugen: een voor feiten - 'Rome is de hoofdstad van Italie' - en een voor gebeur-tenissen - 'Ik reed met mijn wa-gen van Long Beach naar L.A. over Freeway 405 en onderweg werd ik bijna geramd door een donkere schoonheid in een rode Pontiac, enzovoort...' Het eerste is een foto, het tweede een film. Het gekke is: in die film komje zeifniet voor -je bent alleen maar de observator.
» Hoe intenser de film met emoties doorweven wordt, hoe langerje hem zult onthouden, soms dertigjaar lang. Maar dan begint de afbrokkeling: de film verliest samenhang en valt stille-tjesaan uiteen in foto's. Ik ben 57, en aan mijnjongensjaren -de tijd dat ik verliefd werd, de tijd dat ik hand in hand met een meisje liep en haar de sterren van de dierenriem aanwees -hou ik alleen maar foto's over:
de film is weg, the boy is dead. Tragisch, he. Je kunt er niet meer bij.je kunt dejongen dieje ooit was niet meer terugbrengen -iets wat ik wel kon toen ik 35 of 40 was. Very sad, want ik hield van diejongen.
» Eigenlijk leefje maar 25jaar als dezelfde persoon: net zo lang alsje de film van je herinnerin¬gen kunt vasthouden.
Die 25jaar schuiven meeop naarmate je ouder wordt. Als je 55 bent, be¬gint je film opje 30ste - van wat voordien gebeurde, hou je alleen enke.le highlights over, statische poses waaruit alle dynamiek is verdwenen.
»Ik zie dat erg persoonlijk: ik heb het moeilijk met ouder wor-den. Het djik-djik-djik - het knetteren van de schedel, het vonken en vuren van de hersen-ce.llen die in een razend tempo infbrmatie doorgeven - ver-traagt, it's not as good a machine as it was 15 years ago. En daar hou ik niet van.
» Er moet een uitweg uit die gruwel zijn, zo heb ik altijd ge-dacht. Het zit 'm in het brein, natuurlijk:je hersens laten het afweten, nietje lichaam. Vogels kunnen tachtigjaar oud worden.»
HUMO Ik heb ooit een Nederlandse prof geinterviewd die ratten op een hongerdieet zette en ze drie keer langer in leven hield dan normaal.
LYNCH
" Ik ken die tests. Hier in Califomie is een vriend van mij, ook een academicus, al geruime tijd bezig met een soortgelijk ex¬periment: hij zet zichzclf op een zo laag mogelijke calorie-inna-me. 'Als ik het volhou, word ik minstens honderdtwintig,' beweert hij (lacht).
Ik bedoel: niets uerplicht ons tussen zeventig en tachtig af te takelen en dood te gaan. Er zit geen gen in ons dat ons dwingt ermee op te houden.»
HUMO Volgens de evolutieleer gaan wij dood omdat wij, eens onze vruchtbare jaren voorbij, van geen nut meer zijn voor de voortplanting.
LYNCH (schatert het uit)« Dat is het tweedeslechtste idee dat ik in zes maanden heb gehoord! Hoe legt de evolutieleer dan uit dat sommige vogels zo oud worden?
Vogels hebben een op het eerste gezicht zeer klein brein, maar in verhouding tot hun lichaamsgewicht is het enorm.
Ik zeg je: het relatieve gewicht van een brein is de beste voorspeller van hoe oud een dier wordt, weze het nu rat, uil of mens.
»Vleermuizen worden stokoud, terwijl hun verre broers, de gewone muizen, nauwelijks enkele jaren halen. Vleermuizen zijn buitengewoon slim: er bestaat een soort die zich in leven houdt met het opzuigen van bloed. Ze landen op de rug van een varken of een koe, zoeken een ader, geven eerst een verdovend prikje zodat hun slachtoffer niets voelt, en beginnen zich dan vol te zuigen. Zonder bloedmaal gaan ze vrijwel meteen dood -dus hebben ze een soort uitwisselingsproject opgezet: als ze eens een nacht geen donor heb¬ben kunnen vinden, lenen ze bloed van elkaar. Hun leven is gebaseerd op wederzijdse samenwerking. Ongelooflijk slimme diertjes. En... ze worden veertig jaar oud.
Bingo!
HUMO Oke. dat was de theorie. Nu de praktijk. Al jaren werkt u hier in Irvine aan een middel om het geheugen te bevorderen en de veroudering van de hersens tegen te gaan: Ampakine. Steek maar van wal!
LYNCH
" Zoals gezegd: we hebben ongeveer 120 miljard hersencellen in ons brein, de neuronen, en ieder neuron kan tot vijftigduizend verbindingen aangaan met andere neuronen. Bij een ouder wordend brein sterven die ver¬bindingen - die we als baby en kind moeizaam hebben opge-bouwd - langzaam weer af.
In de lente van het leven botten de bladeren, en in de herfst vallen ze van de boom.
Dat is het hele drama. Not pretty.
» Wel, mijn middel, Ampaki¬ne, zorgt ervoor dat de verbin¬dingen beter werken - dat de bladeren groen blijven, zeg maar.
As simple as that.
»Alsjonge hersenwetenschapper onderzocht ik hoe de neuronen met elkaar communiceren, hoe ze signalen aan elkaar doorgeven. Een zenuwbaan kun je je voorstellen als een lange draad. Over de lengte van die draad plant de informatie zich elektrisch voort, tegen de snel-heid van het licht, tot ze bij een nieuw neuron aankomt. Ter hoogte van dat knooppunt - het overgangsgebied tussen zender en ontvanger - wordt het elektrische signaal omgezet in een chemisch. De zender scheidt een scheikundige stofaf- een neuro-transmitter - waardoor de ont¬vanger zich opent, het scheikun¬dige signaal weer in een elek¬trisch omzet, en het doorgeeft aan het volgende neuron. Dat gebeurt razendsnel: we kunnen een herinnering uit het brein op-vragen in ongeveer een vijfde van een seconde.
» Er zijn honderden neuro-transmitters, maar voor het ge¬heugen is vooral glutamaat zeer belangrijk: bij meer dan negentig procent van de celcommunicatie is glutamaat de transmitter.
De rest van de neurotransmitters laat ik over aan mijn collega's (lacht).
» Jarenlang hebben wij op de moleculaire structuur van de glutamaat-receptor gestudeerd (receptoren zijn de moleculen op de celwand van het neuron die het glutamaat 'binnenhalen', red.), maar de doorbraak kwam er toen Japanse collega's mij hun suggesties doormailden. In een flits zag ik de oplossing: dit is het, zo zit die receptor in elkaar! in minder dan zes uur had ik hier, in dit eigenste lab, een nieuw model gebouwd.
We deden de eerste proeven, en alles klopte perfect. Bingo\
Ik voelde een intense opwinding die ik nooit eerder had gekend.
» De volgende stap was: een middel ontwikkelen om de overdracht van informatie ter hoogte van de glutamaat-receptor snelller en preciezer te laten verlopen.
Ik vroeg en kreeg de fulltime assistentie van een biochemicus, een briljant man. Samen hebben we de eerste vorm van Ampakine ontwikkeld. Het was een zuiver voorbeeld van drugs-design: we maakten geen geneesmiddel op basis van een of ander ziektebeeld, nee, we bouwden een molecule waarvan we precies wisten hoe ze er moest uitzien om het werk van die glutamaatreceptor te verbeteren.
HUMO Welke effecten heeft Ampakine?
LYNCH « Heel erg simpel: de in¬formatie stroomt sneller door de neuronen en wordt beter in de eiwitstructuur -je geheugen, zeg maar - opgeslagen. Het spul werkt binnen tien minuten - bijna zo snel als alcohol.»
HUMO Voel je de “working” ?
LYNCH« Nee,je voelt je niet euforisch of opgewonden of gestrest of opgewekt. Alleen je brein werkt beter. We hebben in Duitsland een studie op zeventigjarigen gedaan. Hun score op geheugentests verdubbelde bijna. Ze presteerden ongeveer zo goed als twintigjarigen -jammer genoeg alleen de eerste twee uur na de inname (lachtj.
Als je Am¬pakine aan jongeren toedient, is het effect minder dramatisch: bij hen neemt de geheugencapaciteit met ongeveer 20% toe.»
HUMO Heeft u al zelf Ampakine genomen?
LYNCH« Nee (lacht geheimzinnig). Ofj uister: No comment.'Ik kan en mag niet op die vraag antwoorden."
HUMO Ik wil graag hier ter plekke een test doen.
Mag ik een pilletje?
LYNCH. Nee. De FDA (Food and Drugs Administration) zou mij meteen de gevangenis indraaien. De FDA-wetten zijn uiterst streng. We zitten nu in fase II B van de ontwikkeling - pas in fa¬se III, de eindfase, zou ikje misschien eens kunnen laten proe¬ven.*
HUMO / can hardly wait. Maar gaat u verder.
LYNCH" Ampakine is een wonderlijke drug. Het middel verbetert niet alleen de overdracht van de informatie, het creeert ook nieuwe verbindingen.
Het brein is als een spier: je moet het trainen, anders verliest het zijn kracht en mogelijkheden. Ver¬bindingen die niet worden gebruikt, sterven af.
Maar het omgekeerde is ook waar: als het brein onder druk staat en hard moet werken, dwingt het zichzelf nieuwe verbindingen aan te maken.
Ampakine helpt daarbij.
» Hoe harder en gecompliceerder een brein denkt, hoe meer neuronen het inschakelt, hoe groter het effect van Ampakine is.
Het middel werkt als een multiplicator: van een dommerik zal het geen genie maken, maar het zal een verstandig man wel de mogelijkheid geven sneller en dieper en grondiger na te denken - en minder te vergeten. Dat is geen sprookje maar werkelijkheid: wij hebben daar al uitgebreid over gepubliceerd.
» De eerste proeven deden we op ratten: onder Ampakine begonnen die plotseling nieuw, verstandiger gedrag te vertonen. Bij het uitvoeren van gecompliceerde taken begonnen ze ineens efficientere strategieën te gebruiken.»
HUMO Hun brein werd een superbrein?
LYNCH « Nee, nu maakje een fout. Hun brein bleef hetzelfde, maar zij maakten wel beter gebruik van de mogelijkheden.
Stel: een rat slaagt er in normale omstandigheden in een hersensignaal drie neuronen ver te laten dragen. Met Ampakine worden dat er vier, of misschien vijf.»
HUMO Dit klinkt als sciencefiction.
LYNCH" Nee, het is de simpele, naakte waarheid.
Over de hele wereld werkt men aan dit soort drugs: in Princeton, in Harvard, in Columbia, in North Carolina, in Stockholm - ik sta heus niet alleen, ik ben geen magier of tovenaar. De regering steunt ons onderzoek.
HUMO Over vijf jaar komt Ampakine op de markt?
LYNCH. Wellicht nog sneller.
We staan echt voor een nieuwe sprong in de geschiedenis van de mensheid.»
HUMO Als u gelijk heeft, zal de wereld grondig veranderen.
LYNCH • Dat denk ik ook. Soms ben ik zelfs bang voor de gevolgen. Neem nu seks: dat is een zeer gecompliceerd proces waarin de visuele cortex op topsnel-heid draait en alle andere grote centra hun steentje bijdragen.»
HUMO (lacht)
LYNCH . Don't giggle. This is a serious matter. (Barst zelf uit in lachen)
Kijk, we kunnen ervan uitgaan dat een beter functionerend brein voor betere seks zal zorgen. En ik acht het best mogelijk (weer dat lachje) dat Am¬pakine een verschralend libido weer kan opkrikken.
HUMO Give it to me, mister pro¬fessor.
LYNCH« Lach maar. In het lab hebben we meegemaakt hoe oudere mannelijke ratten plotseling weer interesse voor de wyfjes gingen vertonen. Let wel: wij hebben hier zo'n 200 verschillende varianten van Ampakine ontwikkeld.
De Ampakine die het brein stimuleert, heeft ande¬re aangrijpingspunten dan de Ampakine die op het libido inwerkt.»
HUMO Ampakine Plus! Ik kan nauwelijks wachten. Maar laten we het even over de bijwerkingen hebben. Van cafeine en amfetamine is allang geweten dat ze een stimulerend effect op het brein hebben, maar je raakt eraan verslaafd en je kunt er niet van slapen.
LYNCH • Heel erg simpel: Ampa¬kine heeft geen bijwerkingen. Cafeine en amfetamine - speed -zijn niet-specifiek stimulerend:
ze poken niet alleen je brein op, maar ook je hartslagje bloeddrukje zweetafscheiding enzo-voort. Speed werkt vooral op de receptoren voor dopamine - nog zo'n neurotraiismitter: je wordt euforischje denkt dat je meer aankan, maar dat is een illusie. Ampakine is specifiek stimule¬rend, het werkt alleen waar het moet werken: ter hoogte van de glutamaat-receptoren.
» Als je een rat amfetamine geeft, merkje dat meteen aan haar gedrag: ze wordt onrustig en gestrest. Als je diezelfde rat Ampakine toedient, is ze in niets van een andere rat te onderscheiden, behalve dan dat ze gecompliceerde taken beter aankan.»
HUMO Ampakine heeft geen nevenwerkingen?
LYNCH«In de gewone, therapeutische doses niet. We hebben dubbelblind-proeven uitgevoerd: een groep met, en een zonder Ampakine.
Er was geen verschil.
Bloeddruk, hartslag: alles blijft normaal. Maar als we stevig gaan overdoseren, zo'n dertig tot honderd keer de therapeutische dosis, zien we epilepsie ontstaan.
»Drie grote farmaceutische firma's hebben zich over de commercialisering van Ampaki¬ne ontfermd. De universiteit is erbij betrokken, het geld vliegt hier overal rond, het groeit mij allemaal boven het hoofd.»
HUMO ; De morele implicaties van Ampakine zijn enorm. De eerste vraag die mij door het hoofd schiet: is 'verstandiger' noodzakelijk ook 'beter'?
LYNCH« Nou, dat is een goed argument.
Ik ben God niet, ik ben maar een neurobioloog.
Maar er zit een kern van waarheid in:
don't touch the machine. Een vriend van mij zegt: 'Jij raakt aan de menselijke natuur. Je opent de doos van Pandora, en als je niet oplet, krijgje ze niet meer dicht.'
Mijn antwoord is eenvoudig: de laatste zeventig jaar hebben we niet anders gedaan dan sleutelen aan de mens.
Contraceptie, sterilisatie, genetical engineering, allerlei vormen van chirurgie. En dat zal nooit meer ophouden.
»Ik vind: de wereld loopt over van mensen die van zichzelf altijd hebben gehoord dat ze niet bijster verstandig zijn; mensen die niet naar de universiteit mogen, mensen die zich met een eenvoudige job tevreden moeten stellen. Wat zou die mensen tegenhouden om naar Ampakine te grijpen? De Ampakine-proefgroep in Berlijn, met mensen van zeventig jaar, haalde plotseling het niveau van studenten in de geneeskunde.
Da's toch fantastisch?
Mensen met Alzheimer kunnen weer helder denken.
Schizofrenen krijgen weer een scherper onderscheid tussen realiteit en verbeelding.
Toch allemaal prachtig, nee?»
HUMO Wat met kunstenaars? Schrijvers? Componisten?
LYNCH« Die gaan wellicht beter schrijven. Of misschien geeft Ampakine hun het inzicht dat ze er maar beter mee ophouden, ha-ha. Wetenschappers gaan mis¬schien theorieen ontwikkelen waarbij de relativiteitstheorie kinderspel lijkt.
Ze gaan dingen bedenken die geen mens ooit voor mogelijk heeft gehouden. Ik tracht het positief te zien: we ontwikkelen krachtiger, veiliger auto's, vliegtuigen, computers en medicijnen. Waarom zouden we dan geen krachtiger breinen bouwen?»
HUMO Hoe vaak moetje Ampa¬kine nemen?
LYNCH« Well, bijna de hele tijd (lacht). Het middel is na ongeveer twee uur uitgewerkt. Maar ik heb hier net een Parijse collega op bezoek die tijdens een ex¬periment Ampakine bij het drinkwater van proefratten heeft gevoegd, drie maanden lang. Schitterend resultaat! Je kunt het in Diet Coke verwerken, of door chips mengen. Alles is mogelijk.
» Met Ampakine zul je meer inzicht in jezelf en in je daden krijgen: het zal je meer vrije wil geven, en meteen ook meer verantwoordelijkheid. Mensen zullen niet meer weerloos staan tegenover hun emoties: met Am¬pakine zullen ze die veel beter kunnen doorzien en controleren. Small emotions of big people, dat zal verleden tijd zijn.
Gimme!
HUMO Er bestaat al een heel arsenaal aan hersenpilletjes die luisteren naar namen als Memo¬ry + of SuperBrain ofweet ik veel. Bijna al die producten circuleren op de alternatieve markt. De meeste ervan werken helemaal niet, andere hebben vreselijke bijwerkingen. Ik hoop dat Ampakine zich niet bij dat rijtje voegt.
LYNCH« God beware mij! De meeste bestaande producten zijn toevallig ontdekt: sommige zijn ontwikkeld uit middelen die eerst in de veeartsenijkunde werden gebruikt, waar men had vastgesteld dat ze nogal vreemde bijwerkingen hadden - de koeien werden er onbegrijpelijk kalm van (lacht). Ampakine is totaal verschillend: het is een designerdrug, gebouwd om rechtstreeks, op moleculaire basis, in te grij¬pen op de glutamaat-receptor. We weten precies hoe het werkt en wat het doet. Van 99% van de psychofarmaca weet men dat simpelweg niet.»
HUMO Te veel inzicht kan als een handicap werken, zeg ik altijd tegen Guy Mortier.
LYNCH«1k heb daar al over nagedacht. Stel je behandelt een zeventigjarige met Ampakine. Zijn geheugen wordt weer dieper en scherper - dingen die hij definitief'dacht te hebben verdrongen, steken weer de kop op. Dat kan de herinnering aan een overleden echtgenote zijn, of aan een afgewezen liefde. Met het geheu¬gen komt het verdriet terug, of de angst en de woede. Dat is... inderdaad mogelijk. Maar dan denk ik weer: doe een enquete, vraag aan iedereen boven de zestig:
'Hier heb ik een pilletje dat haarscherpje geheugen terughaalt van toen je zeventien was.' Dan zal 99°/oke antwoor-den: 'Gimme the stuff.'*
HUMO U bent een van de aandeelhouders van Cortex, een van de firma's die Ampakine op de markt zal brengen. Als Ampaki¬ne echt doet wat u nu vertelt, moet u snel met Cortex naar de Nasdaq-beurs.
LYNCH. Is al gebeurd (lacht). Maar om eerlijk te zijn: ik heb niet de minste interesse in de businesskant. Als jonge mensen mij vragen: 'Moet ik nou in zaken, of kies ik beter voor een wetenschappelijke carriere?' dan zeg ik altijd: 'Business is a bore, scien¬ce is fun.' Ik heb al mooi geld verdiend aan mijn ontdekkingen, en als Ampakine er komt, word ik echt stinkend rijk. But: I don't give a damn.»
HUMO Laatste vraag: de aanslag van 11 September op het WTC was tegelijk perfide en clever. Boosaardigheid en intelligentie gaan weleens meer hand in hand.
LYNCH • Kijk, als je haat zo verschrikkelijk groot is, en je neemt Ampakine, dan zou het best kunnen dat je nog bitterder en doortrapter wordt.
Maar, en dat hoop ik oprecht, als wij arrogante, rijke westerse klootzakken met z'n allen Ampakine nemen, zou het net zo goed kunnen dat we de nood, de woede en het verdriet van de derde wereld scherper gaan inzien. En dat we de gepaste maatregelen nemen. Zo zie je maar: met Ampakine komt alles uiteindelijk nog goed (lange, uitputtende schaterlach).»
HUMO Moge God u bijstaan en uw hand en geest besturen. Ik dank u voor dit gesprek.
*** Die nacht hamert de hoofdpijn door mijn hersens. Djik-djik-djik gaan de neuronen. Meedogenloos klopt mijn hippocampus.
Het is de pijn van het zijn.
-
tsjok45
aanvullende Noten ;
Over het oproepen van herinneringen
Geheugenpsychologe Elisabeth Loftus.
"Het is bijna een wonder dat we ook maar iets kunnen herinneren zoals het werkelijk gebeurde. Onze herinneringen worden voortdurend veranderd; ze verouderen of ze worden eenvoudigweg vernietigd' .
]De franse schrijver Georges Perec.
."...ook mijn herinneringen bestaan uit flarden, waarbij ik meerdere malen heb geconstateerd dat er significante fouten in zijn geslopen....."
Liegen of het gedrukt staat
Als een schrijver jeugdherinneringen opschrijft, lijkt hij wel gezegend met een fabelachtig geheugen.
Geuren, kleuren, de lichtval, kleding, interieurs - tot in details schildert de schrijver ons een gebeurtenis, die bijvoorbeeld plaatsvond in zijn vijfde levensjaar.
Schrijvers die autobiografische herinneringen publiceren, liegen of het gedrukt staat.
En dat is nu juist het probleem: het stáát gedrukt. Een herinnering opschrijven, leidt onvermijdelijk tot fabulaties
Neemt u zelf eens de proef op de som.
Kies een verhaal uit uw jeugd, dat u meerdere malen aan anderen hebt verteld - een succesanekdote uit uw leven.
Ga het nu opschrijven.
Ik wed dat u met de eerste zin al problemen krijgt.
Goed, u stond met uw opa bij de apen in de dierentuin.
Wat voor kleren had u aan? En uw opa?
Hoe viel het licht in het apenverblijf?
U vertelt dat de apen 'tekeergingen', maar hoe omschrijft u dat geluid?
Uw opa nam zijn hoed af en toonde hem aan de aap.
Kleur van de hoed? De beweging van opa? De sprong van de aap?
De gezichtsuitdrukking van de dierenoppasser?
Wat ging er in u om, toen u de aap in de boom zag zitten met de hoed van uw opa op?
De herinnering blijft 'waar', maar als het verhaal op papier staat, hebt u honderden details uit uw duim gezogen.
Hoeft het gezegd ?
Het verschijksel is ook welbekend bij getuigenissen in rechtszaken
AMPAKINE
12 mei 2005
LONDEN (ANP) - Wetenschappers zien een grote toekomst weggelegd voor een nieuw medicijn dat het geheugen en het mentaal prestatievermogen sterk verbetert. Dat meldde het wetenschappelijk blad New Scientist op donderdag.
Uit verscheidene onderzoeken aan universiteiten in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten blijkt de stof ampakine een uitzonderlijk gunstig effect te hebben op het brein.
Ampakine verhoogt het effect van glutaminezuur, een belangrijke neurotransmitter die het leerproces en het geheugen ondersteunt. Het houdt ons geheugen alert, onze reactiesnelheid in shape, en... het houdt ons wakker! Handig als je piloot bent, of nachtshiften moet kloppen, of als soldaat op missie bent, of als je… student bent en met deze hitte moet studeren.
De toepassingen van ampakine zijn enorm divers en hebben betrekking op o.a. volgende toepassingen: geheugenverlies, depressies, schizofrenie, libidostoornissen, Alzheimer, autisme.
De commerciële kansen van ampakine als geneesmiddel liggen nog ver af. Men erként wel de werking er van, maar ampakine is een zogenaamde designer drug, wat maakt dat de moraalridders een enorme druk uitoefenen op de FDA (op dit moment ook geen toonbeeld van gretigheid wat nieuwe goedkeuringen betreft).
Test
De stof is onder meer getest aan de universiteit van het Britse Surrey op zestien personen. Zij kregen verscheidene doses ampakine toegediend, terwijl enkele anderen een placebo slikten.
De groep die de 'echte' pil kreeg, presteerde na een slapeloze nacht aanzienlijk beter op onder meer geheugen-, alertheids- en reactiesnelheidstests dan de mensen die de stof niet hadden binnengekregen.
Ook bleven de proefpersonen die ampakine hadden geslikt, met gemak wakker en bleken zij beter in het oplossen van problemen. Vooralsnog lijken er geen negatieve effecten op te treden, zoals trillerigheid die optreedt als iemand veel andere stimulanten als coffeïne of amfetamine inneemt.
Wetenschappers denken dat ampakine niet alleen gebruikt zou kunnen worden bij de behandeling van jetlag en ADHD, maar ook bij het voorkomen en stoppen van Alzheimer.
Citaten van Lynch
Quote (Van de Schoonheid en de troost )
G Lynch home page
http://darwin.bio.uci.edu/neurobio/Facu ... /lynch.htm
http://www.docguide.com/dg.nsf/PrintPri ... 5800497A7B
Over het oproepen van herinneringen
Geheugenpsychologe Elisabeth Loftus.
"Het is bijna een wonder dat we ook maar iets kunnen herinneren zoals het werkelijk gebeurde. Onze herinneringen worden voortdurend veranderd; ze verouderen of ze worden eenvoudigweg vernietigd' .
]De franse schrijver Georges Perec.
."...ook mijn herinneringen bestaan uit flarden, waarbij ik meerdere malen heb geconstateerd dat er significante fouten in zijn geslopen....."
Liegen of het gedrukt staat
Als een schrijver jeugdherinneringen opschrijft, lijkt hij wel gezegend met een fabelachtig geheugen.
Geuren, kleuren, de lichtval, kleding, interieurs - tot in details schildert de schrijver ons een gebeurtenis, die bijvoorbeeld plaatsvond in zijn vijfde levensjaar.
Schrijvers die autobiografische herinneringen publiceren, liegen of het gedrukt staat.
En dat is nu juist het probleem: het stáát gedrukt. Een herinnering opschrijven, leidt onvermijdelijk tot fabulaties
Neemt u zelf eens de proef op de som.
Kies een verhaal uit uw jeugd, dat u meerdere malen aan anderen hebt verteld - een succesanekdote uit uw leven.
Ga het nu opschrijven.
Ik wed dat u met de eerste zin al problemen krijgt.
Goed, u stond met uw opa bij de apen in de dierentuin.
Wat voor kleren had u aan? En uw opa?
Hoe viel het licht in het apenverblijf?
U vertelt dat de apen 'tekeergingen', maar hoe omschrijft u dat geluid?
Uw opa nam zijn hoed af en toonde hem aan de aap.
Kleur van de hoed? De beweging van opa? De sprong van de aap?
De gezichtsuitdrukking van de dierenoppasser?
Wat ging er in u om, toen u de aap in de boom zag zitten met de hoed van uw opa op?
De herinnering blijft 'waar', maar als het verhaal op papier staat, hebt u honderden details uit uw duim gezogen.
Hoeft het gezegd ?
Het verschijksel is ook welbekend bij getuigenissen in rechtszaken
AMPAKINE
12 mei 2005
LONDEN (ANP) - Wetenschappers zien een grote toekomst weggelegd voor een nieuw medicijn dat het geheugen en het mentaal prestatievermogen sterk verbetert. Dat meldde het wetenschappelijk blad New Scientist op donderdag.
Uit verscheidene onderzoeken aan universiteiten in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten blijkt de stof ampakine een uitzonderlijk gunstig effect te hebben op het brein.
Ampakine verhoogt het effect van glutaminezuur, een belangrijke neurotransmitter die het leerproces en het geheugen ondersteunt. Het houdt ons geheugen alert, onze reactiesnelheid in shape, en... het houdt ons wakker! Handig als je piloot bent, of nachtshiften moet kloppen, of als soldaat op missie bent, of als je… student bent en met deze hitte moet studeren.
De toepassingen van ampakine zijn enorm divers en hebben betrekking op o.a. volgende toepassingen: geheugenverlies, depressies, schizofrenie, libidostoornissen, Alzheimer, autisme.
De commerciële kansen van ampakine als geneesmiddel liggen nog ver af. Men erként wel de werking er van, maar ampakine is een zogenaamde designer drug, wat maakt dat de moraalridders een enorme druk uitoefenen op de FDA (op dit moment ook geen toonbeeld van gretigheid wat nieuwe goedkeuringen betreft).
Test
De stof is onder meer getest aan de universiteit van het Britse Surrey op zestien personen. Zij kregen verscheidene doses ampakine toegediend, terwijl enkele anderen een placebo slikten.
De groep die de 'echte' pil kreeg, presteerde na een slapeloze nacht aanzienlijk beter op onder meer geheugen-, alertheids- en reactiesnelheidstests dan de mensen die de stof niet hadden binnengekregen.
Ook bleven de proefpersonen die ampakine hadden geslikt, met gemak wakker en bleken zij beter in het oplossen van problemen. Vooralsnog lijken er geen negatieve effecten op te treden, zoals trillerigheid die optreedt als iemand veel andere stimulanten als coffeïne of amfetamine inneemt.
Wetenschappers denken dat ampakine niet alleen gebruikt zou kunnen worden bij de behandeling van jetlag en ADHD, maar ook bij het voorkomen en stoppen van Alzheimer.
Citaten van Lynch
Quote (Van de Schoonheid en de troost )
LINKS
"....mensen onderschatten over het algemeen zwaar hun verstandelijke vermogens ...."
"Iedereen denkt maar dat onze biologische bouw ons beperkingen oplegt, en dat is natuurlijk voorlopig nog zo, maar het is verworden tot een onwrikbaar geloof. We zijn bepaald niet het toonbeeld van biologische perfectie. We zijn allerminst een eindstation in de evolutie."
G Lynch home page
http://darwin.bio.uci.edu/neurobio/Facu ... /lynch.htm
http://www.docguide.com/dg.nsf/PrintPri ... 5800497A7B
Heel mooie bijdrage, toch zit ik eenbeetje met het volgende gespreksonderdeel:
Ik denk en dat bleek ook wel en beetje uit de bijdrage welke er was geplaatst van Richard Dawkins dat het hier toch om een misinterpretatie gaat namelijk de zelfzuchtige genen die creeren, uiteraard creeren de zelfzuchtige genen niet als zodanig, Richard Dawkins legt dit trouwens goed uit vreemd dan ook dat dit hier dan tot zo'n stelling leid.tsjok45 schreef: HUMO Richard Dawkins beweert dat
onze zelfzuchtige genen ons, inclusief ons brein, via de wetten van de evolutieleer hebben geschapen als een soort tijdelijke overlevingsmachines. Wij zijn robotachtige, sterfelijke wezens waarop de onsterfelijke genen parasiteren. Onze enige echte taak bestaat erin ons maximaal te vermenigvuldigen, zodat onze genen zich over de planeet, en later wellicht over het heelal, kunnen verspreiden.
LYNCH
« Onzin. Zeg hem met mijn complimenten dat ik er niet in geloof dat het brein via natuurlijke selectie tot stand is gekomen. Het brein en het bewustzijn zijn door toeval ontstaan. Wij zijn, zoals Stephen Jay Gould het uitdrukt, het resultaat van een evolutionair ongeluk. ( noot : " a glorious accident" = een prachtige samenloop van omstandigheden = een schitterend ongeluk )
De natuurlijke selectie heeft het brein niet 'geschapen' zoals het een lever of een oog schept.
( zie daarover de filosofische "contingentie" discussies --->
Glos C : cybernetica, systeemtheorie , zelforganizatie,Complexiteit, evolutie
vooral,
Contingentie of Convergentie ?
http://be.msnusers.com/evodisku/glosc.m ... essage=674
Het brein is een epifenomeen van de evolutie, een bijkomstigheid die zich op eigen houtje is gaan ontwikkelen en uiteindelijk aan de wetten van die evolutie is kunnen ontsnappen.
That's me and evolution
En zo is't maar net. 8)Devious schreef:Bedankt Tsjok, voor het posten van bovenstaande. Is waanzinnig interessant.
Vriendelijke groet..
Mensen die sterke overtuigingen hebben zonder dat daar bewijzen voor zijn, horen in de marge van de maatschappij thuis en niet in de paleizen van de macht. (Sam Harris)
-
tsjok45
Bemerkingen bij het artikel van hendrickx
1.-
Het artikel dateert uit 2001
2.- "
de vertaler ( =Wilfried hendrickx ? ) van Gary Lynch gebruikt " brein "( als letterlijke vertaling van brain ) in de verschillende nederlandse en engelse betekenissen van
brain = brein , door elkaar
Terwijl in het engels met brain --> materieele hersenen wordt bedoeld
Het nederlandse "brein " kan ook --> "verstandelijke vermogens" en " geest "
betekenen maar in het engels is dat "mind" )
.... bewustzijn ( conciousness ) is wel correct aangegeven ...
Maar menselijk bewustzijn ( zelfbewustzijn ) wordt ook door Gary lynch niet ter sprake gebracht : nochtans is bewustzijn ook bij dieren aanwezig .... bij mensapen( en dolgijnen ) is er zelfbewustzijn en jachtplanniende / opportunistische intelligentie aangetoont bij gewone intkvissen ( sepia en octopussen in gevangenschap ) ...
Het verschil tussen mens en dier op het gebied van "mentale vermogens" is gradueel
niet essentieel .... het is ook te vinden in de bouw van de hersnen ( toename neo-cortex
bijvoorbeeld )
3.- Het is tenslotte een vulgariserend artikel in een populair weekblad maar toch een artikel van zeer hoge kwaliteit
4 - In hoeverre Hendrickx een "echt " origineel en autenthiek interview heeft gehad, of dat dit integendeel slechts een vertaling/bewerking /bloemlezing is van een interview(s) die een echte anglofone journalist heeft gehad , weet ik niet ....
Inhoudelijke opmerkingen
1.- Gary Lynch ventileert zowel zijn wetenschappelijk werk als zijn persoonlijke standpunten over aanverwante wetenschppelijke gebieden die niet tot zijn vakgebied /specialisatie behoren ( bijvoorbeeld de evolutie biologie )
Hij mag dat natuurlijk doen , zoals elk persoon recht heeft op zijn mening ... maar zijn
argumentatie ervoor wordt niet nader gedetailleerd ;
Hij maakt er zich wel met een kluitje in het riet vanaf ... door bijvoorbeeld zwaar te leunen ( of alleen maar vaag te verwijzen naar ) op de populaire S.Jay Gould ...
Gary Lynch is wel een evolutionist maar hij gebruikt de insteek van Stephen Jay Gould wel als inspiratie :
(-Van deze laatste ( en van Lewontin ) is ondertussen geweten dat hij zwaar allergisch was voor alles wat met het menselijke mentale vermogen
te maken heeft en dat het opvoedkundig dogma van de marxisten ( en de mei 68-tigers progressieven ) " de mens is heropvoedbaar en programmeer-
baar ongeacht zijn genetische recept ; het is allemaal omgeving ( nurture ) " , NOOIT in gevaar mag worden gebracht ... )
m.a;w in de " Darwin wars " kiest Gary Lynch de kant van Gould en co
2.- Gary lynch neemt aan dat de menselijke hogere " mentale vermogens / de geest " ( wat men de bijzondere menselijke emanaties of het "producten van de "fysiologisch orgaan " de hersenen , zou kunnen noemen ) grotendeels
een ( niet doelgericht ontworpen ) niet - voorziene " bijwerking" zijn van de verdere ontwikkeling van de primaten hersenen ( de neo-cortex ) n de hominiden
Dat is eveneens ( min of meer ) het Jay Gould standpunt
( bijwerkingen zijn dan bijvoorbeeld zoiets als de ---> "spandrels" of st Marco = zoals men op lege plaatsen op de muur een "tekening " of een "fresco " kan maken ... zo zijn de menselijke capaciteiten "toevallige " texturen die op andere
"essentieele " onderdelen van de hersenen -organisatie (bij de mens ) aanwezig zijn
http://ethomas.web.wesleyan.edu/wescour ... drels.html
Gary Lynch gebruikt voor bijwerking of nevenwerking : de term " epifenomeen " ( = " daar bovenop" of toegevoegd ( bij) fenomeen aan de de gewone "fenomenen" )
en wel in verband met menselijke vormen van "bewustzijn " = (zelf)bewstzijn
Maar er valt natuurlijk veel meer over epifenomeen en over bewustzijn en zelfbewustzijn te zeggen :
bijvoorbeeld hier
http://www.tbm.tudelft.nl/webstaf/gertj ... horst.html
met name het onderdeel
Heeft(zelf) bewustzijn een evolutionaire functie of is het een epifenomeen?
of is het een "neutraal" uitrustingsstuk
http://www.skepp.be/discussieforum/view ... 7d0a984de7
[/b]
1.-
Het artikel dateert uit 2001
2.- "
de vertaler ( =Wilfried hendrickx ? ) van Gary Lynch gebruikt " brein "( als letterlijke vertaling van brain ) in de verschillende nederlandse en engelse betekenissen van
brain = brein , door elkaar
Terwijl in het engels met brain --> materieele hersenen wordt bedoeld
Het nederlandse "brein " kan ook --> "verstandelijke vermogens" en " geest "
betekenen maar in het engels is dat "mind" )
.... bewustzijn ( conciousness ) is wel correct aangegeven ...
Maar menselijk bewustzijn ( zelfbewustzijn ) wordt ook door Gary lynch niet ter sprake gebracht : nochtans is bewustzijn ook bij dieren aanwezig .... bij mensapen( en dolgijnen ) is er zelfbewustzijn en jachtplanniende / opportunistische intelligentie aangetoont bij gewone intkvissen ( sepia en octopussen in gevangenschap ) ...
Het verschil tussen mens en dier op het gebied van "mentale vermogens" is gradueel
niet essentieel .... het is ook te vinden in de bouw van de hersnen ( toename neo-cortex
bijvoorbeeld )
3.- Het is tenslotte een vulgariserend artikel in een populair weekblad maar toch een artikel van zeer hoge kwaliteit
4 - In hoeverre Hendrickx een "echt " origineel en autenthiek interview heeft gehad, of dat dit integendeel slechts een vertaling/bewerking /bloemlezing is van een interview(s) die een echte anglofone journalist heeft gehad , weet ik niet ....
Inhoudelijke opmerkingen
1.- Gary Lynch ventileert zowel zijn wetenschappelijk werk als zijn persoonlijke standpunten over aanverwante wetenschppelijke gebieden die niet tot zijn vakgebied /specialisatie behoren ( bijvoorbeeld de evolutie biologie )
Hij mag dat natuurlijk doen , zoals elk persoon recht heeft op zijn mening ... maar zijn
argumentatie ervoor wordt niet nader gedetailleerd ;
Hij maakt er zich wel met een kluitje in het riet vanaf ... door bijvoorbeeld zwaar te leunen ( of alleen maar vaag te verwijzen naar ) op de populaire S.Jay Gould ...
Gary Lynch is wel een evolutionist maar hij gebruikt de insteek van Stephen Jay Gould wel als inspiratie :
(-Van deze laatste ( en van Lewontin ) is ondertussen geweten dat hij zwaar allergisch was voor alles wat met het menselijke mentale vermogen
te maken heeft en dat het opvoedkundig dogma van de marxisten ( en de mei 68-tigers progressieven ) " de mens is heropvoedbaar en programmeer-
baar ongeacht zijn genetische recept ; het is allemaal omgeving ( nurture ) " , NOOIT in gevaar mag worden gebracht ... )
m.a;w in de " Darwin wars " kiest Gary Lynch de kant van Gould en co
2.- Gary lynch neemt aan dat de menselijke hogere " mentale vermogens / de geest " ( wat men de bijzondere menselijke emanaties of het "producten van de "fysiologisch orgaan " de hersenen , zou kunnen noemen ) grotendeels
een ( niet doelgericht ontworpen ) niet - voorziene " bijwerking" zijn van de verdere ontwikkeling van de primaten hersenen ( de neo-cortex ) n de hominiden
Dat is eveneens ( min of meer ) het Jay Gould standpunt
( bijwerkingen zijn dan bijvoorbeeld zoiets als de ---> "spandrels" of st Marco = zoals men op lege plaatsen op de muur een "tekening " of een "fresco " kan maken ... zo zijn de menselijke capaciteiten "toevallige " texturen die op andere
"essentieele " onderdelen van de hersenen -organisatie (bij de mens ) aanwezig zijn
http://ethomas.web.wesleyan.edu/wescour ... drels.html
Gary Lynch gebruikt voor bijwerking of nevenwerking : de term " epifenomeen " ( = " daar bovenop" of toegevoegd ( bij) fenomeen aan de de gewone "fenomenen" )
en wel in verband met menselijke vormen van "bewustzijn " = (zelf)bewstzijn
Maar er valt natuurlijk veel meer over epifenomeen en over bewustzijn en zelfbewustzijn te zeggen :
bijvoorbeeld hier
http://www.tbm.tudelft.nl/webstaf/gertj ... horst.html
met name het onderdeel
Heeft(zelf) bewustzijn een evolutionaire functie of is het een epifenomeen?
of is het een "neutraal" uitrustingsstuk
http://www.skepp.be/discussieforum/view ... 7d0a984de7
[/b]