de Liefdevolle Joods/Christelijke Cultuur

[a.r.]

Zoals de vaste lezers van dit forum wel weten maak ik me zo af- en toe een beetje boos, meestal niet zozeer op mensen zelf, maar wel op hun (vaak door een god geinspireerde) overtuiging cq indoctrinatie. Onze Joods/Christelijke cultuur die ik zoveel jaar van mijn leven heb gerespecteerd omdat ik dacht dat ik dáár niet mee geindoctrineerd werd en die mij heel naief het idee gaf dat ik in vrijheid mocht leven en mijn overtuiging mocht hebben heeft mij een paar maanden geleden, zoals heel veel vaker de laatste jaren, weer eens versteld doen staan, omdat het mij voor de zoveelste keer in een paar jaar liet zien hoe boekgodsdiensten ongewild doorwerken tot in de laatste, meest intieme en schreinende momenten in een mensenleven:

Maandagavond

Na een lange lijdensweg komt mijn moeder (69) binnen nu en een paar uren of dagen te overlijden. Ik weet al ruim tweeënhalf jaar dat ze ongeneeslijk ziek is en dat ze aan deze vorm van kanker zal overlijden, dus ik ben er op voorbereid, denk ik. Telkens heb ik mij weer afgevraagd, of ik haar geen onrecht deed, zoals ik nooit aan iets of iemand onrecht mag doen dus. Ik heb mijn hele leven mijn best gedaan een goede dochter te zijn, maar wat ik ook deed, altijd had ik of gaf ze mij het gevoel dat ik tekortschoot...en nu ligt ze daar hulpeloos en verstijfd van pijn, trillend in dat ziekenhuisbed, volkomen “van de wereld” door de via een infuus gegeven morfine, nauwelijks meer reagerend, niet meer kunnen praten, maar toch jammerend van pijn, als haar weer een injectiespuit valium wordt toegediend. Alle andere medicatie is gestopt, er is niets meer aan te doen, aldus de doktoren, actieve euthanasie mag niet meer omdat ze niet meer helder van geest is, slechts palliatieve sedatie is als uiterste noodgreep nog toegestaan, dat is nu echter nog niet aan de orde. Toch heeft mijn/onze moeder telkens weer, bij diverse artsen aangegeven dat ze dit niet wil, dat ze euthanasie wil als het zover is. Ze krijgt vanaf nu iig geen medicatie en vocht meer toegediend, één van mijn zussen vraagt aan de artsen of er geen sonde voeding gegeven kan worden. Ik kijk haar verbijsterd aan en bedenk me nog net op tijd, mijn grote mond te houden. De artsen reageren, gelukkig maar, afwijzend, ze wijzen mijn zus erop dat haar moeder sondevoeding, door verslikking in haar longen kan krijgen en daardoor óók nog een longontsteking kan oplopen en dat het daarom geen goed idee is. Gelukkig denk ik…….niet rekken, geef haar in naam van humaniteit het recht te sterven. Wat een waanzin, denk ik tegelijkertijd. Waarom ? Wat is het nut, dat ze nóg langer moet lijden, ze heeft genoeg geleden, geef haar de rust die ze zo verlangt, waarom kun je haar niet loslaten, denk ik, terwijl ik mij tezelfdertijd bedenk, dat ik wellicht heel kil en rationeel denk, omdat er nooit een moederdochter band is geweest, of misschien ook wel maar in een omgekeerde volgorde!

Dinsdagavond

Zittend naast haar bed streel ik over haar wang, aai over haar door medicijnen vreemd verkleurde haren en fluister haar een verhaaltje in, dat ze maar mag dromen over aardbeien, zonnebloemen- velden en over de Zwitserse bergen, allemaal dingen waar ze zo van houdt, hopend dat er iets van mijn onzinnige maar goed bedoelde woorden tot haar zal doordringen. Ik voel geen rouw omdat ze binnenkort sterft en ik mijn moeder zal moeten missen, maar rouw om wat geweest had kunnen zijn! Van binnen huilend, omdat ik die moeder mijn levenlang al zo mis. Soms, heel even, kijkt ze me verschrikt en niet begrijpend, of in wanhoop aan, alsof ze iets wil zeggen, maar het niet onder woorden gebracht krijgt. Soms kijkt ze even helder uit haar ogen, waarna haar ogen vreemd wegdraaien en direct daarna weer haar deels zwarte en volkomen opgezwollen oogleden dichtvallen en ze in een lethargische toestand wegzakt. Ze heeft angstdromen, is zo onrustig en ik zou haar zo graag de liefde en vrede geven waar ze haar levenlang al zo naar verlangt, maar nooit heeft kunnen vinden.

De nierkanker die zich door haar hele lijf heeft verspreid en nu ook in haar hersenen woekert, slaat genadeloos toe en vreet haar volkomen op. Hoe verlangde ik zo lang naar een moeder en hoe weinig is ze ooit moeder voor mij geweest. Nooit heeft ze zich in kunnen leven in mijn gedachtewereld, heeft ze begrip getoond, noch gehad, voor mijn ZIJN...en toch, daar ligt mijn moeder, zo vechtend, zo lijdend....en ik voel diep medeleven. Ze heeft nooit willen/kunnen zien, hoe lief ik haar had, wat ik voor haar over had en/of hoe ik verlangde naar een goedkeurend geluid van haar over mij, een aai over mijn bol, om zich eens in te leven en eindelijk ook mijn moeder te worden......al kon ik nooit aan haar verwachtingen voldoen, "koos" ze ervoor dat niet kunnen/willen zien en kon ze niet over haar eigen schaduwen heen springen...had ik en zo ja, wat had ik nog meer kunnen doen??? Slechts één keer in haar leven heb ik haar gelukkig gezien. Dat was anderhalf jaar geleden, toen ze door uitzaaiingen in haar botten, haar heup gebroken had en na een operatie daaraan, door aan morfine verwante middelen, heerlijk suf in hoger sferen verkeerde. Zo vreemd vond ik dat toen, eindelijk geluk/vrede in haar te zien, dat ik toen dacht dat ze op dat moment zou komen te overlijden.

Woensdagavond

Hoe, waardoor of waarmee had ik ooit jouw hart kunnen raken, waarin ben ik tekort geschoten, hoe had ik jou wél ooit kunnen laten zien wie ik was en ben? Geen veroordeling mijnerzijds, zeker niet, maar ik miste zo een,mijn moeder! Vrijwel alles wat je jouw moeder je levenlang verweet, deed je zelf ook, somber, mopperen, zeuren, egoïsme/centrisme, geen liefde kunnen uiten. Zo vaak kreeg ik van je te horen, dat ik anders was dan jullie, het deed me tot een jaar geleden mijn levenlang zoveel pijn, het gaf zo’n diep gevoel van eenzaamheid, maar inderdaad ik ben, zo weet ik sinds ruim een jaar, anders! Ik ben in tegenstelling tot jou een denker, vechter, gever en een optimist. Het is wie en wat ik wil zijn….en juist door die door jou onbegrepen/ongekende eigenschappen van mij, heb ik je lief! Ik wil niet dat je lijd, ik wens je rust en vrede toe, dat al je pijn spoedig voorbij zal zijn….omdat ik van je hou!


Donderdagavond

Je lijdensweg duurt nog steeds voort! Toen ik vanmorgen vroeg het ziekenhuis belde, wilden ze dat ik tegen je sprak door de telefoon, maar je kunt niets terugzeggen. Ik hoorde je pijnlijke kreten door de telefoon en probeerde je tegen beter weten in, door de telefoon tegen je pratend, te kalmeren. Aangekomen in het ziekenhuis, zie ik je in dezelfde verkrampte toestand liggen, als ik je al vier dagen zie, je rochelt en hebt het zo benauwd, je kreunt en ik zie hoeveel je pijn hebt, waarom zien de artsen dat dan niet. Ik smeek een uur later, de doktoren om je meer morfine te geven, zodat deze mensonterende toestand stopt. Hoe kun je zo met mensen omgaan, vraag ik. De arts draait om de hete brij heen…..mag niet, ik heb een eed gezworen mensen te redden, niet hen te doden. Ik zeg haar, dat je sowieso doodgaat, dat je dat ook wilt, dat je dat ook diverse keren hebt aangegeven aan ons en aan de artsen. Ze verteld ons dat je geen pijn hebt, dat je niet merkt wat er om je heen gebeurt, dat je geen last hebt van die benauwdheid, dat het wel snel afgelopen zal zijn. Ik wijs de arts erop dat je, telkens als iemand tegen je spreekt of je aanraakt, je je ogen opendoet en mond openspert alsof je iets wilt zeggen en na een lange aarzeling en overleg met een oncoloog geven ze je uiteindelijk meer morfine en ook een hoge dosis valium, eindelijk val je in een “diepe slaap”, de benauwdheid neemt zienderogen af maar je blijft in diezelfde vreemde verstijfde/verkrampte houding liggen, waarin je al vier dagen ligt. Zo duidelijk heb je aangegeven dat je deze toestand niet wilt, maar de artsen mogen geen gehoor geven aan jouw wil. Je bent niet meer helder en dus zijn ze bij wet verplicht je zolang in leven te houden, euthanasie is moord op deze manier, aldus de arts. Dit is uitzichtloos lijden, je gaat zeker dood omdat je ongeneeslijk ziek bent en toch bestaat deze toestand al vier dagen! In de loop van de middag wordt de hoeveelheid morfine verder opgevoerd, van 12,5 mg per dag, ruim een week geleden naar 10 gram per dag vandaag en ….de dosis kan nog verder opgevoerd worden, heel veel verder zelfs, aldus de artsen en het verpleegkundig personeel en anders hebben ze nog wel zwaardere middelen om je kalm te houden en je lijden “te verlichten”….wat een gruwelijke gedachte….hoelang nog voordat je hart ermee ophoudt? Zal het uren zijn of dagen? Dat het maar uren mogen zijn…………


Vrijdagochtend

Om acht uur weer het ziekenhuis gebeld, je toestand is vrijwel hetzelfde, aldus dezelfde verpleegster die ik gistermorgen aan de telefoon had. Weer zegt ze tegen mij dat ze de hoorn tegen je oor houd en dat ik tegen je moet spreken. Ik erger me aan haar manier van doen, dat zalvende….brrrr…..wat moet ik nu tegen je zeggen…..?? Ik mompel dat ik van je hou, dat ik je mooie dromen wens en dan is Joan daar weer, ja hoor ze heeft je gehoord, ze knipperde met haar ogen, zegt ze! Denkt ze nu heus dat ik daar blij van word? Ik vraag haar hoe lang ze denkt dat het nog gaat duren….Dat weet alleen onzelieveheer is haar antwoordt en mijn eerste reactie op die woorden, slik ik gehaast in, laat maar denk ik…..niet nu. Op naar het ziekenhuis maar weer!


Vrijdagavond

Het was vreselijk vandaag. Mijn moeder heeft zoveel pijn, de morfine is inmiddels weer verdubbeld, maar ze blijft kreunen en verder heeft ze het vreselijk benauwd. Haar ogen zijn half gesloten, haar mond en tong uitgedroogd, ieder half uur maken we met een sponsje haar lippen, tong en de binnenkant van haar wangen vochtig, maar zo gauw er een druppeltje water in haar keel valt, wordt het reutelen nog erger. Weer vragen we om Dormicum (palliatieve sedatie), weer wordt het door de arts niet toegestaan. Haar lijden is nog niet erg genoeg! ’s-middags, wordt ze eindelijk rustig en na een uurtje vraag ik aan mijn vader of een klein ommetje zullen maken, even wat frisse lucht zal ons goed doen. Hij stemt er mee in omdat ze zo rustig lijkt te slapen. Mijn zussen zullen blijven waken. Een kwartier later gaat mijn mobieltje, we moeten niet gaan rennen, maar het gaat niet goed en we moeten zo snel mogelijk terug komen. We lopen gehaast terug naar het ziekenhuis, waar mijn zussen op de gang staan. Moeder heeft overgegeven en is bijna gestikt. Ze moet verschoond worden en ondanks de gesloten deur en de inmiddels 20 gram morfine per dag horen we haar gekerm luid en duidelijk, het gaat ons door merg en been. Dezelfde verpleegkundige die ’s morgens aan mij zei dat onzelieveheer beslist, vraagt nu aan ons of we vinden dat ze er goed bij ligt, we zijn met stomheid geslagen en hebben allemaal dezelfde gedachte, “als dit jouw moeder/naaste zou zijn, zou je dan vinden dat ze er goed bij ligt”? Haar handen, voeten en benen zijn verschrikkelijk opgezwollen door het vasthouden van vocht, haar mond hangt wijd open, haar ogen zijn weggedraaid en halfopen, het is een buitengewoon akelig gezicht, iemand zo te zien liggen, zo mensonterend en alles in mij roept dat deze marteling moet stoppen, de artsen weten dat ze zal sterven en toch moet ze “in leven” gehouden worden. Wat voor leven is dit, vraag ik aan een inmiddels, volgende verpleegkundige, ze kijkt me aan, haalt verdrietig haar schouders op en zegt dat ze het met me eens, maar dat het nu eenmaal verboden is. Mijn zus zegt dat ze een kussen op de mond van mijn moeder zou willen leggen, zodat deze marteling voor haar moeder voorbij is, hier en NU! Ik begrijp haar volkomen. Diezelfde verpleegkundige haalt er anderhalf uur en inmiddels, drie aanvallen later een arts bij. Dan krijgt ze iets tegen de misselijkheid (door de morfine) en mag er eindelijk palliatieve sedatie plaatsvinden. Het duurt nog een uur of twee voor de Dormicum goed aanslaat en dan “slaapt” ze eindelijk. Een paar uur later worden haar vingers en aderen blauw en omdat er nog steeds niet te zeggen valt, wanneer ze zal komen te overlijden vertrek ik iig, voor een paar uur, naar huis

Vrijdagnacht

Ik kom zojuist uit het ziekenhuis. Mijn moeder is tegen half één overleden. Ik ben opgelucht dat deze lijdensweg voor haar voorbij is!

Ik had een halfjaar geleden mijzelf voorgenomen dit verhaal ooit positief en/maar in een gekuiste vorm te gebruiken, ik heb bij nader inzien echter besloten de ongekuiste versie te gebruiken, omdat het mijn diepste gevoelens van liefde weergeeft en ik tegelijkertijd mensen op diverse manieren wakker wil schudden om na te denken over hun Zijn, zichzelf, anderen, (hun) religie, overtuiging, over (wat) liefde (is), over respect, over (on)eerlijkheid, over rechtvaardigheid, over rechtvaardiging enz.

[siger]

Erg aangrijpend. Mijn moeder is enkele jaren geleden op een vergelijkbare manier doodgegaan. Maar elke keer is het een verhaal zonder gelijken. Mijn twee vrome zussen hebben, denk ik, geen seconde gedacht haar uit haar verschrikkelijke lijden te verlossen, en feitelijk had moeder zelf eutanasie altijd gelijkgesteld met moord. Op het laatst kon ze zich niet meer uiten. Het vreemde was dat ondanks haar ijlende pijn haar ogen soms oplichtten, maar enkel met een schicht van haat en woede naar wie aan haar bed zat. Ik weet niet waarom. Of waarom men dat "afscheid nemen" noemt.

[herman van der helm]

Op mijn vaders overlijdenskaartje heb ik na een dergelijk verhaal als tekst weten te krijgen: "eindelijk vrij"

[PietV.]

Bedankt Karin voor de moeite die je hebt gedaan om dit verhaal onder woorden te brengen. Dat er tot de laatste seconde geleden moet worden. De "liefde" die mensonterende vormen aan gaat nemen.
Stichting "De Einder" kan het toevoegen aan de lange rij persoonlijke verhalen.

[Jinny]

Wat mij betreft mogen ze mij desnoods een kogel door het hoofd schieten, als mijn naasten dit maar niet hoeven mee te maken.
Ik heb het met een tante meegemaakt, longkanker in zware vorm, ze heeft zelf het moment gekozen en is in bijzijn van haar naasten rustig vertrokken naar de eeuwige stilte.
Menswaardig en trots.

[Storm]

Inderdaad aangrijpend, en ik krijg kippevel van de afschuwelijke herkenning.
Het is of het verhaal van mijn vaders overlijden beschreven is.
Mijn vader was een jaar voor zijn overlijden plotseling blind geworden en kon een vaatonderzoek niet meer aan.
Hij wilde geen euthanesie dat weet ik, maar als er een spuitje op het nachtkastje gelegen had met een dodelijke injectie weet ik niet wat ik gedaan had. Uit liefde want wat hield ik veel van die man, hij was een vader voor me de liefste man van de wereld, we waren 2 zielen één gedachte.
Uiteindelijk is hij gestikt een walgelijk verschrikkelijk iets na 14 dagen van waken.
Ik zie dat beeld nog voor me....
Mijn moeder overleed 6 mnd later aan kanker, gelukkig wist ze het nog niet op het moment dat mijn vader stierf, een rouwproces zeiden de artsen totdat ze geel werd.

'Rustig ingeslapen' lees ik vaak boven rouwadvertenties, bofkonten denk ik dan.

[Blues-Bob]

Altijd vervelend om te lezen, maar mezelf er wel toe gezet. Ik waag me eraan het oordeel van de artsen te betwijfelen.

Meer weet ik even niet te zeggen.

Groet,

Bob