Religie is een struikelblok voor integratie - Maarten Boudry

[PietV.]

Het is momenteel actueel want het is niet langer een taboe om religie uit de wind te houden tijdens de zoveelste aanslag. De teneur uit de mond van gelovigen en culturele monotheïsten is dat het overal mee te maken heeft maar we strepen geloof en religie alvast door is aan inflatie onderhevig. Maarten Boudry verdedigt in deze bijdrage de stelling dat religie een struikelblok is voor integratie.

Dames en heren,

Ik wil de vraag die vandaag voorligt positief beantwoorden: religie vormt wel degelijk een struikelblok voor integratie. Daarvoor zal ik twee soorten redenen onderscheiden: de ene heeft te maken met intrinsieke eigenschappen van religie, met religie zelf dus als cultureel verschijnsel. De andere reden heeft te maken met toevallige historische omstandigheden en stom toeval.

Maar eerst religie zelf. Laat ik beginnen met de meest algemene karakterisering van religie. Religies zijn geloofssystemen, gekoppeld aan bepaalde gebruiken en rituelen, die een bovennatuurlijke waarheid uitdragen. In het geval van de openbaringsteksten is die beschreven in een aantal Heilige Boeken, die onfeilbaar zijn en waaraan niet mag getornd worden. In mijn boek Illusies voor gevorderden heb ik de evolutie van religieuze systemen beschreven en me afgevraagd of religies een nuttige rol kunnen vervullen in onze samenleving. Religies zijn culturele producten voortgebracht door de menselijke geest, letterlijk ‘hersenspinsels’. Uiteindelijk kom ik daar tot de conclusies dat religies bijproducten zijn van ons brein, die geen nuttige functie vervullen voor mens of samenleving. Indien ze een doel hebben, dan is het vooral om zichzelf te verspreiden en in stand te houden.

Uit dat evolutionair perspectief kan ik een argument puren waarom religies zich bijna per definitie verzetten tegen integratie. In de loop van de geschiedenis hebben mensen talloze goden aanbeden, die nu op het kerkhof liggen, omdat niemand nog bang voor hen is, en niemand nog tot hen bidt. Dat proces kan je zien als een vorm van selectie, maar dan culturele selectie. Goden blijven leven zolang de menselijke verbeelding hen in stand houdt. Sommigen worden verbannen, verworpen of vergeten. Anderen sterven samen met hun gelovigen, nadat deze overwonnen worden door andere volkeren. Nog anderen verwateren in contact met vreemde goden en culturen..

Het vervolg staat hier:

http://www.liberales.be/columns/maartenreligie" onclick="window.open(this.href);return false;

[Dat beloof ik]

Hij heeft daar wel gelijk in.
De standaard cognitieve dissonantie bij elke moslim aanslag is: maar dit was geen échte moslim.
Dat is natuurlijk onzin, alsof er maar 1 echte soort uber-moslims zou bestaan.
De praktijk is dat er van elk geloof ontelbaar veel interpretaties zijn, en die mensen hebben allemaal gelijk vanwege de vrijheid van godsdienst: iedereen mag geloven wat hij wil.
De mensen die aanslagen plegen en zeggen dat te doen vanuit hun geloof, hebben gelijk.
Daarmee zijn al die aanslagen wel degelijk religieus geïnspireerd.
De mening van ándere religieuzen dat dit niet zo is, doet niet ter zake; zij redeneren immers vanuit dezelfde religieuze beperktheid en kúnnen simpelweg niet inzien hoe een en ander in elkaar zit.
Ze hebben last van hetzelfde reli-bord-voor-de-kop (alleen wellicht in een andere maat) als degenen die aanslagen plegen.

Voor deze vicieuze cirkel is maar 1 oplossing: religie overboord zetten.

[PietV.]

Voor deze vicieuze cirkel is maar 1 oplossing: religie overboord zetten.

De discussie die momenteel woedt, strekt zich uit in de richting van het salafisme de militante stroming binnen de islam. Er gaan stemmen op om dit te verbieden maar volgens mij kan dat alleen als je de wet godsdienstvrijheid doorstreept en het overlaat aan de vrijheid van meningsuiting. Dit laatste valt gemakkelijker in te perken want meningen staan snel ter discussie. Religies worden gekwalificeerd als bijzondere meningen. En er is een aparte wet die hun mening beschermt, neemt niet weg dat ik een voorstander ben om religie aan te pakken hun privileges hebben ze niet nodig.

[RobertP]

IJzersterk verhaal van Boudry. Hij heeft gelijk dat de eigenschappen die 'sterke' geloven doen overleven precies dezelfde zijn die integratie moeilijk maken. Het is 'Survival of the fittest': lieve, compromievriedelijke geloofssystemen halen het niet.

Fascinerend is het verschil in overlevensstrategie tussen Jodendom enerzijds en Islam/Christendom anderzijds. Het jodendom proseliteert als enige niet, maar compenseert dat gebrek aan instroom door een ijzersterke groepscohesie die integratie totaal blokkeert. En het is een jood-goy denkraam dat functioneert zonder geloof en rabbis (heeft veel Joden zijn atheist). "Membership has its privileges" maar de enige manier om echt lid te zijn is een joodse moeder.

Jezus en zijn posse hebben ook nooit eene moer gegeven om de niet-joden. Het was Paulus die het briljante idee had om te gaan proseliteeren tegen niet-joden.

[RobertP]

Hij heeft daar wel gelijk in.
Voor deze vicieuze cirkel is maar 1 oplossing: religie overboord zetten.

Boudry beschrijft hoe het is, maar dat lost het probleem natuurlijk niet op.

Maar wat zouden we kunnen doen om de scherpe randjes van geloof af te halen? Het belangrijkste is on de orthodoxe hardliners aan te pakken. Als een geloof eenmaal soft is dan sterft het wel uit, of is in ieder geval minder een factor.

Geloof verbieden werkt zeker averechts. Hoofddoekjes verbieden is ook alleen maar symbolisch. Hoe krijgen wij daadwerkelijk minder religieuzen in onze maatschappij? Hoe verkoop je een verlicht wereldbeeld? Moeten atheisten net als Jehova's getuigen gaan 'flyeren' voor moskeen?

Het gekke is dat hogere opleiding dus helemaal geen garantie is voor minder religieus extremisme. Die 9/11 boys en ook de San Bernadino schutter waren redelijk hoog opgeleid, evenals Bin Laden.

[dikkemick]

Moeten atheisten net als Jehova's getuigen gaan 'flyeren' voor moskeen?

Het gekke is dat hogere opleiding dus helemaal geen garantie is voor minder religieus extremisme. Die 9/11 boys en ook de San Bernadino schutter waren redelijk hoog opgeleid, evenals Bin Laden.

1: Flyeren of langs de deuren gaan: Nooit! Is een teken van zwakte.
2. Opleiding is wel degelijk een garantie voor minder extremisme (minder religie), maar dan wel de juiste opleiding en te beginnen op de juiste leeftijd. Extremisme zal altijd blijven bestaan.
Ik blijf van mening dat alleen onderwijs de mensheid verder kan helpen.