De "waarom" vraag is interessant

[HJW]

Op dit forum kom ik regelmatig tegen dat er geen "waarom" is. De wetenschap verklaart het "hoe" en "wat" en het "waarom" is blijkbaar een overbodige vraag geworden.

Neem echter het volgende:
Er gebeurt een ongeluk met dodelijke afloop voor de bestuurder. Politie komt erbij en experts gaan onderzoeken wat er is gebeurd.
Ze komen tot een aantal conclusies:
De natuurkundige zegt: het is gebeurd doordat het momentum van de auto groter was dan de wrijvingskracht.
Een ander zegt: kijk naar de stand van de wielen. De bestuurder heeft plotseling het stuur omgegooid. Het is gekomen doordat de auto plotseling van richting veranderde.
Een derde ruikt alcohollucht en concludeert: het is veroorzaakt door rijden onder invloed.
Een ieder kijkt met zij eigen invalshoek en komt zo tot bewijsvoering. Waarneming bepaalt de werkelijkheid.

Dan komt er een auto aan rijden, een vrouw stapt uit en roept:
Fred, je zei dat je zelfmoord zou plegen. Ik had nooit gedacht dat je het ook nog zou doen.

De waarnemers bepaalden het hoe en wat en bepaalden zo de "werkelijkheid". Met het hoe en wat kon de gebeurtenis verklaard worden, de waarom vraag zou dan niets toegevoegd hebben. Met het meten en weten was er een antwoord op de vraag wat er is gebeurd.
En toch is de waarom vraag essentieel: die verklaart de aanleiding van de gebeurtenissen.

Het is derhalve niet verstandig de waarom vraag terzijde te schuiven.
Hetzelfde zou kunnen gelden voor de totstandkoming van het universum.

[axxyanus]

@HJW,

Je verhaal is naast de kwestie. Niemand beweert dat de waarom vraag onbelangrijk is in een context waarin het gaat om intelligente actoren met beweegredenen. Het probleem is dat heel wat spirituele mensen naar een beweegreden zoeken achter natuurlijke oorzaken en dan met vragen komt als: Waarom worden wij ziek, waarom schijnt de zon, waarom hebben bloemen zo'n mooie kleuren enz. Dit soort vragen heeft geen antwoord, er is geen waarom enkel een oorzaak-gevolg keten.

[Peter van Velzen]

@HJW,

Je verhaal is naast de kwestie. Niemand beweert dat de waarom vraag onbelangrijk is in een context waarin het gaat om intelligente actoren met beweegredenen. Het probleem is dat heel wat spirituele mensen naar een beweegreden zoeken achter natuurlijke oorzaken en dan met vragen komt als: Waarom worden wij ziek, waarom schijnt de zon, waarom hebben bloemen zo'n mooie kleuren enz. Dit soort vragen heeft geen antwoord, er is geen waarom enkel een oorzaak-gevolg keten.

In vragen waar de evolutie een rol speelt kun je - denk ik - wel degelijk de waaromvraag stellen. Niet dat de evolutie een reden kent, maar wij kennen wel die "reden", namelijk: Het propageren van het nageslacht. Zo hebben bloemen hun kleuren teneinde bevruchtende insecten e.d. aan te trekken. Dat de bloemen zich daar niet van bewust zijn, verandert daar niets aan. Uiteraard zou je kunnen beweren dat dit een antwoord is op de vraag "waardoor" , maar de meeste mensen zouden dit toch echt als een "reden" zien, meer dan als een oorzaak. Dat vereist minder redeneerwerk. (ga maar eens het fysieke proces beschrijven dat hiertoe geleid heeft)

Maar in de betekenis van "Wie wilde wat bereiken?" is het inderdaad geen waaromvraag. Het is dit slecht in de taalkundige betekenis van het woord, niet in de filosofische. De bloemen willen niets, ze zijn gewoon zoals ze zijn omdat hun voorouders hen zo hebben voortgebracht.

[axxyanus]

@HJW,

Je verhaal is naast de kwestie. Niemand beweert dat de waarom vraag onbelangrijk is in een context waarin het gaat om intelligente actoren met beweegredenen. Het probleem is dat heel wat spirituele mensen naar een beweegreden zoeken achter natuurlijke oorzaken en dan met vragen komt als: Waarom worden wij ziek, waarom schijnt de zon, waarom hebben bloemen zo'n mooie kleuren enz. Dit soort vragen heeft geen antwoord, er is geen waarom enkel een oorzaak-gevolg keten.

In vragen waar de evolutie een rol speelt kun je - denk ik - wel degelijk de waaromvraag stellen. Niet dat de evolutie een reden kent, maar wij kennen wel die "reden", namelijk: Het propageren van het nageslacht. Zo hebben bloemen hun kleuren teneinde bevruchtende insecten e.d. aan te trekken. Dat de bloemen zich daar niet van bewust zijn, verandert daar niets aan. Uiteraard zou je kunnen beweren dat dit een antwoord is op de vraag "waardoor" , maar de meeste mensen zouden dit toch echt als een "reden" zien, meer dan als een oorzaak. Dat vereist minder redeneerwerk. (ga maar eens het fysieke proces beschrijven dat hiertoe geleid heeft)

Maar in de betekenis van "Wie wilde wat bereiken?" is het inderdaad geen waaromvraag. Het is dit slecht in de taalkundige betekenis van het woord, niet in de filosofische. De bloemen willen niets, ze zijn gewoon zoals ze zijn omdat hun voorouders hen zo hebben voortgebracht.

Waarom vind je het nodig om steeds opnieuw aan te halen dat "waarom" meerdere betekenissen heeft? "Waarom" is in dat opzicht niet speciaal en die andere betekenissen zijn niet beperkt tot de evolutieleer. Wat mensen over het algemeen doen is zich houden aan de betekenis die door de context bepaald wordt. En aangezien HJW de waarom vraag koppelt aan een beweegreden staat daarmee de betekenis (in dit topic) vast.

[HJW]

Je verhaal is naast de kwestie. Niemand beweert dat de waarom vraag onbelangrijk is in een context waarin het gaat om intelligente actoren met beweegredenen. Het probleem is dat heel wat spirituele mensen naar een beweegreden zoeken achter natuurlijke oorzaken en dan met vragen komt als: Waarom worden wij ziek, waarom schijnt de zon, waarom hebben bloemen zo'n mooie kleuren enz. Dit soort vragen heeft geen antwoord, er is geen waarom enkel een oorzaak-gevolg keten.

Mijn punt in het voorbeeld is:
ook als je het "hoe" en "wat" kunt verklaren en de "waarom" vraag daarmee uitschakelt als overbodig, dat dat wellicht te kort door de bocht is.
Op dit forum kom ik tegen dat als hoe en wat beantwoord zijn, dat dan de boel wel verklaard is.

[axxyanus]

Je verhaal is naast de kwestie. Niemand beweert dat de waarom vraag onbelangrijk is in een context waarin het gaat om intelligente actoren met beweegredenen. Het probleem is dat heel wat spirituele mensen naar een beweegreden zoeken achter natuurlijke oorzaken en dan met vragen komt als: Waarom worden wij ziek, waarom schijnt de zon, waarom hebben bloemen zo'n mooie kleuren enz. Dit soort vragen heeft geen antwoord, er is geen waarom enkel een oorzaak-gevolg keten.

Mijn punt in het voorbeeld is:
ook als je het "hoe" en "wat" kunt verklaren en de "waarom" vraag daarmee uitschakelt als overbodig, dat dat wellicht te kort door de bocht is.
Op dit forum kom ik tegen dat als hoe en wat beantwoord zijn, dat dan de boel wel verklaard is.

In welke context kom jij dat tegen?

Kom jij dat tegen in een context waar menselijk gedrag besporken wordt of in een context waar gedrag van natuurlijke fenomenen besproken worden? In de tweede context is namelijk de boel inderdaad verklaard als het hoe en wat beantwoord zijn. Dat jij nu die vraag opwerpt in de eerste context en daardoor een ander antwoord krijgt verandert daar niets aan.

[HJW]

Kom jij dat tegen in een context waar menselijk gedrag besporken wordt of in een context waar gedrag van natuurlijke fenomenen besproken worden? In de tweede context is namelijk de boel inderdaad verklaard als het hoe en wat beantwoord zijn. Dat jij nu die vraag opwerpt in de eerste context en daardoor een ander antwoord krijgt verandert daar niets aan.

Als het hoe en wat van het ontstaan van de aarde kan worden beschreven wil dat nog niet zeggen dat er geen actor is.

[Beagle1831]

Als het hoe en wat van het ontstaan van de aarde kan worden beschreven wil dat nog niet zeggen dat er geen actor is.

Ehhh ...

[HJW]

Als het hoe en wat van het ontstaan van de aarde kan worden beschreven wil dat nog niet zeggen dat er geen actor is.

Ehhh ...

Als je bij processen kunt beschrijven hoe ze werken wil dat nog niet zeggen dat er geen intelligentie achter zit die die processen op een of andere wijze in gang heeft gezet.

[axxyanus]

Kom jij dat tegen in een context waar menselijk gedrag besporken wordt of in een context waar gedrag van natuurlijke fenomenen besproken worden? In de tweede context is namelijk de boel inderdaad verklaard als het hoe en wat beantwoord zijn. Dat jij nu die vraag opwerpt in de eerste context en daardoor een ander antwoord krijgt verandert daar niets aan.

Als het hoe en wat van het ontstaan van de aarde kan worden beschreven wil dat nog niet zeggen dat er geen actor is.

Er is geen enkele reden om aan te nemen dat er bij het ontstaan van de aarde een actor actief betrokken was. Bij ontstentenis van degelijke aanwijzingen in die richting, stopt het bij het hoe en het wat en is het onzinnig om over waarom te beginnen.

[dikkemick]

Waarom is er een heelal?
Verkeerde vraag.
Gewoon omdat er geen reden is. Geen bedoeling. Geen opzet. Geen plan.

[Willempie]

Waarom is er een heelal?
Verkeerde vraag.
Gewoon omdat er geen reden is. Geen bedoeling. Geen opzet. Geen plan.

Welke vragen mogen we stellen?

[Bonjour]

Waarom is er weer een aardbeving in Nepal?
Omdat continentale platen schuiven. Natuurkrachten aan het werk.

Waarom is er heelal?
Omdat er natuurkrachten waren die een heelal konden maken.

[axxyanus]

Waarom is er weer een aardbeving in Nepal?
Omdat continentale platen schuiven. Natuurkrachten aan het werk.

Waarom is er heelal?
Omdat er natuurkrachten waren die een heelal konden maken.

Dat is niet de vraag waar HJW het over heeft.

Wat jij doet is de vraag: "Waarom kookt het water?" beantwoorden met: "Omdat er een vuur onderstaat", terwijl er gezocht wordt naar een antwoord zoals: "Ik heb zin in een kop thee". Je beantwoord een andere vraag dat die dat gesteld wordt, gebruik makend van het feit dat de twee vragen op de zelfde manier verwoord kunnen worden.

[Erik]

Kom jij dat tegen in een context waar menselijk gedrag besporken wordt of in een context waar gedrag van natuurlijke fenomenen besproken worden? In de tweede context is namelijk de boel inderdaad verklaard als het hoe en wat beantwoord zijn. Dat jij nu die vraag opwerpt in de eerste context en daardoor een ander antwoord krijgt verandert daar niets aan.

Als het hoe en wat van het ontstaan van de aarde kan worden beschreven wil dat nog niet zeggen dat er geen actor is.

Maar het wil ook niet zeggen dat die er wel is.
Met welke reden zou je die actor toevoegen?
En wat is dan de definitie van die actor?
En zit er achter het eventuele bestaan van die actor ook een actor, en achter het bestaan van die actor .... ad infinitum?

Een actor opvoeren om de waarom-vraag te beantwoorden roept enkel meer vragen op en beantwoord er geen 1 als die actor niet kenbaar of definieerbaar is.