FAQs
VEELGESTELDE VRAGEN EN OPMERKINGEN.
Beantwoord door Devious en Peter van Velzen
Regelmatig zijn er mensen die op en aanmerkingen hebben, of vragen stellen over de informatie die op de site of het forum te vinden is. Sommige vragen en opmerkingen zijn verstandig, maar er zijn ook veel die van vooringenomenheid en kortzichtigheid getuigen. Hieronder vindt u een selectie van vragen en opmerkingen die regelmatig voorkomen.
‘Wat is een vrijdenker?’
We willen duidelijk stellen dat we vinden dat iedereen zelf invulling mag geven aan het begrip ‘vrijdenker.’ De definitie die we hier geven is de interpretatie die wij eraan geven, en deze komt naar onze mening redelijk overeen met de betekenis die men er sinds oudsher aan heeft toegedicht.
Een vrijdenker is een persoon die zijn of haar meningen vormt op basis van de rede, onafhankelijk van traditie, autoriteit, of gevestigd geloof. Tot de vrijdenkers behoren vaak de atheïsten, agnosten en rationalisten. Wijzelf, al zal niet iedereen het met ons eens zijn, beschouwen sommige deïsten en vrijzinnige gelovigen ook als vrijdenkers. Er zijn mensen die in een god geloven, en tóch de rede als leidraad in hun leven aanvaarden. Wij hebben er geen enkel probleem mee om deze mensen vrijdenkers te noemen.
‘Vinden vrijdenkers zichzelf superieur?’
Uiteraard kunnen we niet voor anderen spreken, maar wij zien onszelf niet zo. Vrijdenkers zijn mensen van vlees en bloed. Vrijdenkers hebben te kampen met dezelfde zwakheden als andere mensen, ze kunnen zich vergissen of hun beheersing verliezen. Wij zien het vrijdenken als iets om naar te streven; een continue strijd tegen zelfbedrog en hypocrisie, en een oprechte zoektocht naar de waarheid.
‘Jullie proberen gelovigen het atheïsme op te dringen!’
Wij proberen helemaal niemand iets op te dringen, maar maken slechts gebruik van ons recht op vrije meningsuiting. De gelovige komt uit vrije wil om op deze site te lezen, en op het discussieforum en via de mail wordt de gelovige geen enkele strobreed in de weg gelegd om een tegenreactie te geven. Wij proberen dus niemand iets op te leggen. Wij evangeliseren niet op evenementen en marktplaatsen, wij gaan niet bij de deuren langs en wij klampen geen mensen aan op straat. Ook proberen we onze overtuiging niet op te dringen door te dreigen met de hel of terroristisch geweld.
Ons scepticisme is slechts een reactie op de absurde claims die sommige gelovigen aan de man proberen te brengen. Het zijn gelovigen die met absurde claims komen; het zijn gelovigen die beweren dat ongelovigen naar het eeuwige vuur gaan; het zijn gelovigen die beweren dat beschaving en moraal niet mogelijk zijn zonder het geloof in een God, en het is ons recht om een weerwoord te geven!!!
‘Jullie hebben geen respect voor gelovigen!’
Dat is onjuist! We hebben zelfs zeer veel respect voor gelovigen. We hebben echter niet altijd respect voor de denkbeelden die mensen aanhangen. Aan Voltaire wordt de volgende uitspraak toegeschreven: ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen’, en dat is precies zoals wij erover denken. Wij respecteren individuen, maar wat deze zeggen kunnen we ongeloofwaardig en soms zelfs verachtelijk vinden.
‘Jullie zijn islamofoob!’
Een fobie is een ziekelijke, irrationele angst; een psychische stoornis. De term ‘Islamofobie’ is daarom een ad-hominem; het is een strategie om mensen die de Koran bekritiseren, neer te zetten als mensen met een psychische stoornis, waardoor men hoopt dat niemand nog naar ze zal luisteren. In de Koran staan veel zaken die op z’n minst erg verontrustend zijn voor niet-moslims. Het is een respectloze dooddoener om dit af te doen als ‘islamofobie’.
‘Voordat jullie een mening vormen over het christendom (islam, e.a.) dienen jullie je er eerst in te verdiepen.’
Wie zegt dat wij dat niet hebben gedaan? Het is een veelvoorkomend vooroordeel onder gelovigen dat mensen die kritiek hebben op hun religie, eigenlijk niet weten waarover ze spreken. Wij merken echter vaak in discussies dat veel gelovigen zelf niet goed geïnformeerd zijn. Zij bekijken hun geloof door een roze bril, en willen de talloze contradicties, absurditeiten en de duistere kanten van hun geloof niet zien, en blijven naar onze mening vastzitten in een ontkenningsfase.
‘Zijn jullie niet even dogmatisch als de gelovigen waar jullie het mee oneens zijn?’
Onjuist! We geloven niet in God, vanwege een gebrek aan bewijs, hetgeen dus niet wil zeggen dat God volgens ons niet kan bestaan. God kan best bestaan, alleen wij geloven het niet, omdat de stelling dat God bestaat, voor zover wij weten, nog nooit bewezen is. Ik zou niet weten wat daar dogmatisch aan kan zijn.
Hetzelfde geldt voor de talloze wonderen die in de oude geschriften staan beschreven. Als iemand beweerd dat Mozes stokken in slangen kon veranderen, of dat Jezus een in verregaande staat van ontbinding verkerend lijk tot leven kon wekken, zijn we dan dogmatisch als we zeggen: ‘ik wil eerst bewijzen zien!’?
Voor meer informatie over vrijdenken en vrijdenkers zie: 'Wat is een vrijdenker? (Dan Barker)'
‘Wat is een agnost?’
Een agnost is iemand die meent dat we niet (kunnen) weten of er een god is. Sommigen (zelfs sommige geleerden maken zich daar schuldig aan), noemen iemand een agnost als hij of zij er niet zeker van is of er een god is, maar dat is in feite gewoon iemand die twijfelt. Alle atheïsten zijn in theorie ook agnost, aangezien men het “niet bestaan” van iets nooit kan bewijzen. Maar niet iedereen vindt dit belangrijk genoeg om zich agnost te noemen. Er zijn vrijwel geen agnosten die geen atheïst zijn. Dit is logisch aangezien een god in theorie de macht heeft om zichzelf kenbaar te maken. In dat geval zouden we het uiteraard wél kunnen weten.
‘Wat is een atheïst?’
Een atheïst is iemand die niet gelooft dat er een of meer goden bestaan. Sommigen denken dat een atheïst iemand is die wél gelooft dat er géén goden bestaan. Dat is echter geen noodzakelijke voorwaarde om atheïst genoemd te worden, ook al zullen veel atheïsten dit inderdaad geloven. Omdat tot nu toe in de menselijke geschiedenis de meerderheid der volwassenen altijd in een of meer goden heeft gelooft, wordt ook wel beweert dat een atheïst iemand is die het bestaat van een of meer goden verwerpt. Het is echter ruim voldoende dat de persoon het bestaat van een of meer goden niet aangenomen heeft, om haar of hem atheïst te noemen. Om iets te verwerpen, dient men het eerst serieus te hebben overwogen. Wie duidelijk wil maken dat men alleen in die hier gebruikte betekenis van het woord atheïst is, zonder bij voorbaat iets te verwerpen of te ontkennen, noemt zich vaak agnost, ook al is hij of zij uiteraard ook een atheïst.
‘Wat is bewijs?’
Bewijs is elk feit dat kan worden gebruikt om een bewering te ondersteunen. Juridisch bewijs kan bestaan uit getuigenverklaringen, documenten en fysiek voorwerpen. Wiskundig bewijs bestaat doorgaans uit logische redenatie vanuit bepaalde aannames (axioma’s) dan wel vanuit eerder op deze manier bewezen beweringen. Wetenschappelijk bewijs bestaan meestal uit objectieve waarnemingen, en logische redenaties. Logica wordt ook gebruikt in wetenschap en recht.
Getuigenverklaringen worden in de Wiskunde en in de natuurwetenschappen nooit gebruikt. Wél in met name medische wetenschap en menswetenschappen. Documenten worden vrijwel uitsluitend gebruikt in de wetenschap van de geschiedenis. Axioma’s komen uitsluitend in de wiskunde voor. Wel wordt de wiskunde vaak gebruikt als bewijs in de wetenschap en wordt de wetenschap vaak gebruikt als bewijs in het recht. In de wetenschap zijn wiskunde en logica echter ondergeschikt aan objectieve waarnemingen en in het recht wordt het wetenschappelijk bewijs en logica niet altijd superieur geacht aan getuigenverklaringen en documenten. Ondanks het feit dat deze wetenschappelijk gezien vaak aantoonbaar onbetrouwbaarder zijn.
‘Wat is cognitieve-dissonantie?’
Cognitieve dissonantie is het onaangename gevoel dat ontstaat als men ervaart dat twee cognities (opvatting, overtuiging, waarneming, feit) onverenigbaar zijn. Bij religieuze mensen veel voorkomend verschijnsel als men vast stelt dat eigen opvatting niet overeenkomt met feiten. Dit kan leiden tot bijstelling van de eigen opvatting, maar ook tot ontkennig van de feiten.
‘Wat is empirisch?’
Empirisch is datgene dat men vrijwel direct heeft kunnen waarnemen en dat door andere waarnemers wordt bevestigd.
Waar kan ik informatie vinden over de evolutietheorie?’
• op de belgische site "evolutietheorie.be"
• Understanding Evolution (universiteit van Berkeley, engels)
• op deze speciale Wiki-pagina (engels)
‘Wat is een feit?’
Een feit is een gebeurtenis of een bewering waarvan op grond van empirische informatie vrijwel zeker is (niets is ooit absoluut zeker) dat ze waar is. Een (wetenschappelijk) feit dient altijd – met behulp van nieuwe empirische waarnemingen, te kunnen worden gecontroleerd. Historische feiten zijn iets minder verifieerbaar, aangezien men alleen kan controleren welke gevolgen ervan waarneembaar zijn. Desalniettemin kunnen ze vrij zeker zijn, indien de gevolgen evident zijn.
‘Wat is geloof?’
Het woord geloof heeft verscheidene betekenissen. Met kan iemand of iets geloven. Dit betekent uitsluitend dat men de betreffende bewering zonder veel skepsis aanneemt als waar. Men kan IN iemand of iets geloven. Dit betekent dat men verwacht dat een persoon of een onderneming succesvol zal zijn. EEN geloof is een aanname of reeks van aannames. In het bijzonder kan een geloof een groep aannames zijn omtrent niet verifieerbare beweringen, die met met een groep mensen deelt. Die groep mensen kan men dan omschrijven als “aanhangers van dat geloof”. Deze vorm van geloof wordt ook wel verward met het woord religie. (een religie is méér dan een geloof).
‘Wat is een god?’
Een God is een alles dat door mensen beschouwd wordt als een wezen met bovenmenselijke macht. Doorgaans onsterfelijk, en in elk geval nauwelijks aan veroudering onderhevig. Er zijn drie types te onderscheiden: Een daadwerkelijk – menselijk – persoon aan wie bovenmenselijke macht wordt toegeschreven, (Bijvoorbeeld: Jezus, Pharao of Lou de Palingboer) een daadwerkelijk – niet menselijk – bestaand iets waaraan een persoonlijkheid wordt toegeschreven. (bijvoorbeeld: hemellichamen, bergen of rivieren), Of een niet waarneembaar iets, waaraan zowel persoonlijkheid als bovenmenselijke macht wordt toegeschreven. (Bijvoorbeeld een God van de oorlog, een god van de liefde of een “schepper”. In het oude testament worden ook afbeeldingen van dergelijke goden wel “goden” genoemd.
‘Wat is kennis?’
Kennis is een verzameling feiten waarvan men op de hoogte is.
‘Wat is Pseudo-wetenschap?’
Pseudowetenschap is de benaming voor een stelsel van opvattingen, uitspraken, of handelingen dat de toets van een wetenschappelijke methode niet doorstaat maar waarvan aanhangers toch beweren of suggereren dat het om wetenschap handelt. Ook kan het gaan om het imiteren van wetenschappelijke uiteenzettingen en verklaringen, zonder dat er onderzoek volgens wetenschappelijke protocollen (zoals dubbelblind onderzoek) aan vooraf is gegaan. Een opvatting wordt als pseudowetenschappelijk gezien, als ze uitspraken doet over de empirische werkelijkheid, zonder deze te onderbouwen met wetenschappelijke onderzoeksresultaten.
‘Wat is een religie?’
Een religie is een reeks gedragingen die men deelt met een groep aanhangers van hetzelfde geloof, en die niet zijn ingegeven door feitelijk bewezen nut, maar door dat geloof.
‘Wat is wetenschap?’
Ook dit woord heeft weer verschillende betekenissen. In principe is wetenschap synoniem aan kennis. De Wetenschap, is het geheel aan mensen, hun methodes en hun inspanningen die bezig zijn om feitelijke (dus) controleerbare kennis te ontdekken en te verzamelen.
‘Wat is wetenschappelijk?’
Wetenschappelijk is alles wat gebaseerd is op en leidt tot controleerbare kennis. Deze manier van werken wordt ook wel “wetenschappelijke methode” genoemd. Sommige beweren dat DE wetenschappelijke methode niet bestaat aangezien geen enkel persoon zich met alle aspecten bezig houdt. Maar “Wetenschappers” (mensen die wetenschappelijke dingen doen) doen globaal (een van) de volgende zaken:
1.Waarnemingen doen en verzamelen.
2.Waarnemingen controleren.
3.Theorieën opstellen die trachten de waarnemingen te verklaren.
4.Deze zaken publiceren.
5.Deze zaken bekritiseren.
6.Nieuwe waarnemingen doen op grond van zo een theorie.
7.Theorieën verwerpen of aanpassen als ze door de waarnemingen worden gefalsificeerd; dwz de waarnemingen wijzen uit dat de theorie niet geheel klopt.
8.Theorieën onderwijzen en uitleggen aan studenten als ze door voldoende waarnemingen zijn geverifieerd; dwz de waarnemingen wijzen uit dat de theorie wél klopt. En dit doorgaans bij herhaling. De meeste falsificaties of verificaties zijn vaak helemaal niet als zodanig bedoeld. Men probeert gewoon iets te meten omdat dat (op grond van de theorie) interessant lijkt.
Zie ook de FAQ op het forum: http://www.freethinker.nl/forum/viewtopic.php?f=48&t=15247