Citaten van Epicurus
EPICURUS. (341-271vc)
Als er in de geschiedenis iemand is die verkeerd is begrepen, dan is het de Griekse filosoof Epicurus wel. Volgens de meeste moderne woordenboeken is een ‘epicurist’ een genotzoeker; iemand die zich te buiten gaat aan drank, seks en vraatzucht. De christelijke fundamentalist John Meldau schrijft in zijn boek (57 redenen waarom de Bijbel Gods Woord is): ‘De Epicureische filosofie van ‘eet, drink en wees vrolijk’ maakt mensen tot beesten.’
Helaas vormen dit soort cliché’s het negatieve beeld dat de meeste mensen hebben van Epicurus en zijn filosofie. Een foutief beeld, hetgeen duidelijk zal blijken uit de onderstaande citaten uit het werk van deze filosoof.
Wennen aan een simpel en sober voedingspatroon draagt bij tot de gezondheid, het zorgt ervoor dat een mens opgewassen is tegen de ontberingen waarmee het leven ons onvermijdelijk confronteert, het maakt dat wij stevig in onze schoenen staan wanneer wij na tijden van gebrek op overvloed stuiten.’ Brief aan Menoikeus.
‘Wanneer wij dus zeggen dat lust ons levensdoel is, hebben wij het niet over de lust van losbandige lieden of over de lust die gelegen is in actief genieten – zoals sommige mensen denken die niet weten waar ze het over hebben en die met ons van mening verschillen of aan onze leer een negatieve uitleg geven – maar wij doelen op een toestand, waarin het lichaam geen pijn heeft en de ziel niet verontrust wordt.’ Brief aan Menoikeus.
‘Het gelukkige leven komt niet tot stand door drinkgelagen en onafgebroken feesten, noch door het genieten van jongens en vrouwen, of het eten van vissen of andere spijzen die de rijk voorziene tafel biedt, maar door nuchter denken, dat niet alleen de gronden onderzoekt van elk kiezen en vermijden, maar ook de ongegronde meningen uitbant waardoor de grootst mogelijke onrust zich van onze geest meester maakt.’ Brief aan Menoikeus.
‘Het hoogste goed is praktisch verstand. Daarom is praktisch verstand zelfs waardevoller dan de filosofie. Uit dit verstand vloeien de andere deugden van nature voort, en het leert ons dat het niet mogelijk is om aangenaam te leven zonder verstandig en goed en rechtvaardig te leven, en evenmin om verstandig en goed en rechtvaardig te leven zonder aangenaam te leven. De deugden horen immers van nature bij het aangename leven en het aangename leven is met de deugden onlosmakelijk verbonden.’ Brief aan Menoikeus.
‘De rechtvaardige geniet de grootst mogelijke rust, de onrechtvaardige is een en al onrust.’ Authentieke leerstellingen.
‘Het is onmogelijk om de meest wezenlijke angsten weg te nemen, als men niet weet wat de aard van het heelal is, en nog bang opziet tegen iets dat in de mythen thuishoort. Zonder natuurwetenschap is het daarom niet mogelijk om puur te genieten.’ Authentieke leerstellingen.
‘Van alle middelen tot volledig levensgeluk die de wijsheid ons verschaft, is het verwerven van vriendschap verreweg het belangrijkste.’ Authentieke leerstellingen.
‘Bij een discussie die de redelijkheid zoekt heeft hij die het onderspit delft groter voordeel, voor zover hij er iets van opgestoken heeft.’ Vaticaanse leerstellingen.
‘De aanwezigheid van rijkdom neemt geestelijke onrust niet weg, en verschaft ook geen noemenswaardige vreugde. Hetzelfde geldt voor eer of aanzien bij de mensen, of voor iets anders dat het gevolg is van onduidelijke oorzaken.’ Vaticaanse leerstellingen.
Bron: Brief van het geluk. Epicurus. ISBN 90 6554 292 2 Historische uitgeverij.
Voor meer informatie zie http://www.epicurisme.nl
Overzicht van historische documenten