Freethinker.nl

Soms zie je iemand gebogen lopen, traag, triest. Dat triggert bij mij zorgzaamheid. Ik wil zorgen voor die persoon. Als je zijn of haar situatie kent en je weet dat hij of zij geen schuld heeft aan het leed, dan roept dat automatisch gevoelens op van mededogen en zorgzaam willen omgaan.
Door die trigger wordt het makkelijk om humane aansporingen van het zorgen voor de naaste in praktijk te brengen. Het gaat als het ware vanzelf. De zorgzame gevoelens en de daarbij horende daden stromen als het ware vanzelf uit je houding en wezen wanneer je iemand onschuldig weerloos ziet lijden.

Laatst leerde ik een paar arrogante eerzuchtige daklozen kennen die de drank zeer genegen zijn. Zij zwalpten op straat met hun fles en keken neer op 'de burgers'. Op mij. Op burgerlijkheid. Ze gebruikten geld dat hen gegeven werd voornamelijk voor drank en drugs.

Het was veel moeilijker voor mij om dat gevoel van mededogen op te brengen. Ik werd niet, zoals bij bovenstaande, getriggerd tot zorgzaamheid.

Wanneer je iemand weerloos ziet lijden langs de kant van de weg, dan wordt een niet-pathologisch persoon 'getriggerd' tot zorgzaam handelen, lijkt mij.
Maar niet elke dankloze of mens die lijdt gedraagt zich op zo'n wijze dat het je triggert tot zorgzaamheid. Soms zijn mensen arrogant, eigenwijs, nemen ze drugs of zijn ze dronken. Soms zijn ze ondankbaar of profiteren ze van je goedheid.

In dat geval lijkt je mededogen niet te kloppen met de situatie.

Niet alle lijdende mensen roepen bij mij dus de houding van medeleven en mededogen op.

Nu is het actueel dat de noodlijdenden met teveel mensen zijn en je er geen gezicht meer op kan plakken. Zoals de vele vluchtelingen of mensen in verre landen waar je geen band mee hebt die slachtoffer zijn van oorlogen.
Mensen waarvan je met zekerheid weet dat ze jou niet zullen helpen, mocht je in dezelfde situatie verkeren omdat jij een kufar bent in hun ogen. Daar is het moeilijk om mededogen voor te voelen.

Ik vraag me af of er studies bestaan waaruit blijkt dat 'zorgzaamheid' of 'zorgen voor de naaste' tot op zekere hoogte door stimuli wordt getriggerd bij diersoorten zoals wij. Ik vind dat wel interessant om aan Christenen voor te leggen om hen te vragen of 'zorgzaam zijn voor je naaste soms tegennatuurlijk aanvoelt (bvb. wanneer die naaste ondankbaar is of van je profiteert).

Ik heb wel eens een documetaire gezien over hoe olifanten voor elkaar zorgen als er één in de problemen zit. De olifanten helpen elkaar en kunnen daarbij zelfs samenwerken.

Wat ik dan weer niet weet is wat er gebeurt als een olifant die niet bij de eigen kudde hoort in de problemen zit....

Het is de herkenning van een aangevoeld leed wat ons triggert.
Onze eigen cognitie.
Als iets er zielig uitziet, dan moet het wel zielig zijn.
Zelfgenoegzaamheid en trots en eigenwaan behoeft niet onze hulp.'

Het al dan niet als hulpbehoevend zien van onze naasten zit vooral in ons eigen hoofd en in onze interpretatie van diens lichaamstaal.
En normaal gesproken hoort dat ook zo.
Daadwerkelijke nood wordt eerder en beter herkend, als de hulpbehoevende dat ook voldoende duidelijk weet te maken.

Onderscheid moet er gemaakt worden in daadwerkelijke hulp nodig hebben, niet te verwarren met hulp vragen.
Dat ligt vaak veel moeilijker.
Velen vragen altijd hulp, maar meerderen doen dat nooit.
Dat is niet recht evenredig met het nodig hebben.

En als mensen of dieren hulp nodig hebben en dit krijgen, dan is dit gunstig voor de soort. En dan kan mededogen zomaar uit noodzaak geëvolueerd zijn.

Beste Maartenv,

Lees eens in de volgende link: https://nl.wikipedia.org/wiki/Spiegelneuron

Er zijn verschillende theorieën over de werking en functie van spiegelneuronsystemen en het onderzoek is dan ook in volle gang. Naar men aanneemt spelen ze een rol bij het begrijpen en interpreteren van de handelingen van anderen en het leren van nieuwe vaardigheden door imitatie. Ook zouden spiegelsystemen een rol kunnen spelen bij het inzicht in denkpatronen bij anderen (theory of mind)[7], emotioneel inlevingsvermogen (empathie)[8] en de taalverwerving[9] (er zijn spiegelneuronen gevonden in de nabijheid van het centrum van Broca, een taalcentrum in de frontale kwab).

Spiegelneuronen zouden wel eens de oorzaak kunnen zijn van ons empathisch vermogen, je ervaart als het ware wat de andere ervaart. Machtig interessante materie!

Groet, Sytze

Ja, dat klopt. Ik heb het boekje 'Het spiegelende brein' van Marco Lacoboni in mijn boekenkast staan over toen het onderzoek naar spiegelneuronen nog in z'n kinderschoenen stond. Ik moet het maar weer eens gaan lezen. Men spiegelt elkaar meer, naarmate de verstandhouding beter is, is zowat het uitgangspunt. En dat wordt veroorzaakt door spiegelneuronen.

sytze schreef:Er zijn verschillende theorieën over de werking en functie van spiegelneuronsystemen en het onderzoek is dan ook in volle gang. Naar men aanneemt spelen ze een rol bij het begrijpen en interpreteren van de handelingen van anderen en het leren van nieuwe vaardigheden door imitatie. Ook zouden spiegelsystemen een rol kunnen spelen bij het inzicht in denkpatronen bij anderen (theory of mind)[7], emotioneel inlevingsvermogen (empathie)[8] en de taalverwerving[9] (er zijn spiegelneuronen gevonden in de nabijheid van het centrum van Broca, een taalcentrum in de frontale kwab).

Mijn mening is dat spiegelneuronen de oorzaak zijn dat mensen elkaar voortdurend nabootsen, imiteren.
Dat is belangrijk voor de ontwikkeling en het leren; de meester doet voor, de leerling neemt het over. Het is de bon van het leerproces.
Dat is positief. Maar het heeft ook een negatieve kant; mensen imiteren elkaar in alles. We bootsen ook de begeerten (onbewust) van de ander na, waardoor de mens met elkaar gaan wedijveren en dingen gaan toe eigenen (het willen hebben wat een ander heeft); de mimetische begeerte. Vooral wat schaars is aan goederen ,producten of grondstoffen, is héél begerenswaardig.
Met als gevolg conflicten, zelfs zo dat op een gegeven moment de ene de ander doodt. Dat is de bron van geweld.
Volgens Aristoteles verschillen de mensen met dieren in het feit dat mensen beter zijn in het imiteren.

Navolging of imitatie is de sterkste menselijke drijfveer.

Job

Job schreef: Navolging of imitatie is de sterkste menselijke drijfveer.

Het meeste dat een mens in zijn leven leert, leert hij van een ander. Ook door je ervaringen leer je, maar de theoretische kennis, al is het maar leren praten, is anderen imiteren. Heel veel dingen kan ik omdat ik bij iemand anders het kunstje heb afgekeken en dit vervolgens nagedaan heb.

Wat dit betreft kan ik het er aardig mee eens zijn.

Zo zijn er vast ook neuronen die antipathie triggeren. Dat ondervind ik in mijn eigen leven toch zo.
In theorie zou dat dan zo moeten zijn wanneer er een totale mismatch is qua 'spiegelen'?