Contradicties in de bijbel.

Christendom en Judaïsme, contradicties in de bijbel, de ethiek van de bijbel etc..

Moderator: Moderators

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Sararje schreef:Col. van Erik: Beide zinnen zijn mogelijk onder handen genomen door dezelfde groep (waarschijnlijk Jahwisten idd) en dat ze een tekstueel-redactionele fout hebben gemaakt. Ik zeg niet dat dit mijn mening is, of dat dit de juiste mening is, maar ik wil aangeven dat er nog mogelijke andere verklaringen open staan voordat je meteen a la Rereformed aan meerdere bronnen gaat denken. Het probleem bij de stellingname van rereformed vind ik dat hij er van uit lijkt te gaan dat elke redactie tot een schijnbaar perfect eindresultaat heeft geleid waarna men nieuwe bronnen nam en die weer invoegde en samenknutselde om weer tot een perfecte harmonie te komen. Deze methodiek durf ik te betwijfelen. Het kan zo zijn dat het op basis van meerdere bronnen is gedaan, zeker, maar daar zie ik nog geen aanleiding toe. Ik zie wel aanleiding tot het zien van tekstueel ingrijpen in een tekst, maar dat is iets heel anders dan meerdere bronnen.
Deze reactie laat goed zien dat je je nog nooit verdiept hebt in de bronnenhypothese. Je slaat werkelijk kant noch wal. Ik adviseer je nogmaals dit grondig te doen, en herhaal dat de bronnenhypothese tegenwoordig vrijwel unaniem aanvaard wordt. Waar men nog enigszins van mening over verschilt zijn enkel de details, zoals was de J schrijver één persoon, of zijn er bepaalde teksten die weer een andere bron hebben (zoals Gen. 49, de zegen van Jacob), en deze details hebben geen enkele betrekking tot het zondvloedverhaal, hetgeen niet anders gelezen kan worden dan als samenstelling van twee verschillende versies. Indien déze tekst je nog niet overtuigt van verschillende bronnen hoef je niets anders te doen dan in zo'n uitvoerig boekwerk tientallen gevallen tegen te komen, waarin men telkens dezelfde zaken op kan merken, zodat men uiteindelijk aan de conclusie van verschillende bronnen niet kan ontkomen maar ertoe gedwongen wordt.
Als bijzonder heldere introductie adviseer ik je om Richard Elliot Friedman te gaan lezen.

Het allerminst is serieus te nemen jouw suggestie dat er sprake is van een redactionele fout. Redacteurs van de bijbel hebben nooit 'fouten' gemaakt, maar waren altijd bijzonder bedachtzaam bezig (niet in de moderne zin van historisch correct proberen te zijn, maar in het naar voren brengen van een bepaalde theologie die de schrijver aanhangt en een bepaalde die hij verwerpt). De bronnenhypothese gaat er juist helemaal niet vanuit dat men op een perfect eindresultaat zinde. Dit was namelijk bij voorbaat al onmogelijk. Men werd eenvoudig met verschillende versies van heilige teksten geconfronteerd, betoonde zoveel mogelijk respect voor beide versies en roeide met de beste riemen om er een zinnig geheel van te maken. Dit was het geval toen de versie van het noordelijke Israël (E) na de ondergang van het koninkrijk (722 vChr.) via de vele vluchtelingen in het zuidelijke koninkrijk van Juda terechtkwam. Dáár had men de J teksten. Er werd een gecombineerde versie van gemaakt waarin de contradicties vaak níet opgelost werden, maar veelal bleven staan. Men kon tenslotte een bepaalde versie van een verhaal, aangehangen door bepaalde groeperingen, niet zomaar ongeldig verklaren. Hetzelfde gebeurde weer later toen de P versie erbij kwam. Deze P schrijver had het nóg moeilijker. Hij voelde zich veelal door de JE verhalen niet op zijn gemak, wellicht zelfs beledigd, maar durfde ze niet regelrecht tegen te spreken, aangezien iedereen de oude verhalen kende. Vandaar dat we in het eindresultaat wat nu het Oude Testament is juist talloze contradicties hebben.
Gebruikersavatar
lanier
Superposter
Berichten: 6824
Lid geworden op: 14 sep 2004 23:20

Bericht door lanier »

Ik adviseer je nogmaals dit grondig te doen, en herhaal dat de bronnenhypothese tegenwoordig vrijwel unaniem aanvaard wordt.
Unaniem aanvaard door historici en bijbelexegeten die liberaal-gelovig of niet-gelovig zijn.
Er is echter ook nog een orthodoxe opvatting die uitgaat van geen tegenstrijdigheden tussen Genesis 1 en 2.

Meer hierover:
http://nl.wikipedia.org/wiki/%28Hebreeu ... ngsverhaal
Wat het probleem is met religie? De mens. Voor elke heilige lopen er 2 miljoen zondaars rond - Raymond Reddington
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Sararje schreef:Beste Rereformed,

Waarom moet ik dan op een hoop met een islamist worden gegooid? Omdat ik toevallig een bepaalde tekst kan lezen in de grondtekst?
Moet ik dat nu tot in het oneindige uitleggen?

Ten eerste word jij niet op één hoop gegooid met islamisten. Ik schreef dat één opmerking van jou mij deed denken aan wat je van islamisten altijd te horen krijgt.
Ik maakte de vergelijking omdat jij met je reactie aangaf dat de bronnenhypothese geheel buiten de lijnen moet blijven, met de redenering dat hier op jou na niemand het hebreeuws machtig is. Blijkbaar zie je de bronnenhypothese als materie voor de doodenkele expert.
Dit laat zien hoe weinig bekend je ermee bent, want het tegendeel is waar: de bronnenhypothese is zeer eenvoudige kost waar ieder beetje ontwikkeld mens met wat bijbelkennis zich zonder moeite in kan verdiepen. Om de resultaten, -en belangrijker nog: de redeneringen, bewijsvoering- te kunnen nalopen is grondige kennis van het hebreeuws niet vereist.

De bronnenhypothese is cruciaal voor het begrijpen van het Oude testament. Afwimpeling ervan op de manier zoals jij deed irriteerde mij daarom bijzonder. Maar zeg me eens, zou je er niet eens een boek over willen lezen?
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

lanier schreef:
Ik adviseer je nogmaals dit grondig te doen, en herhaal dat de bronnenhypothese tegenwoordig vrijwel unaniem aanvaard wordt.
Unaniem aanvaard door historici en bijbelexegeten die liberaal-gelovig of niet-gelovig zijn.
Ja natuurlijk, maar men moet bedenken dat de meeste tekstcritici die men als liberaal of ongelovig bestempelt wél orthodox gelovig waren toen ze aan hun studie begonnen! (neem bijvoorbeeld Bart Ehrman die net een boek over tekstkritiek en het Nieuwe Testament heeft geschreven: Misquoting Jesus, of neem mij: ik liep tijdens mijn theologiestudie met dezelfde boog om de bronnenhypothese als de vrome jood om de Samaritaan).
De zaak ligt dus precies hetzelfde als met de evolutietheorie.

We hebben het hier dus over mensen die wetenschappelijk willen bezig zijn, en niet over mensen die niet in de waarheid geïnteresseerd zijn omdat ze die van te voren al hebben vastgesteld.
De bronnenhypothese veegt natuurlijk de vloer aan met het idee dat de Tora door Mozes geschreven zou zijn. Vandaar dat orthodoxe mensen niets anders kunnen dan het tegendeel volhouden. Over honderdduizend jaar zullen ze ook nog steeds volhouden dat Jezus spoedig komt.
Gebruikersavatar
lanier
Superposter
Berichten: 6824
Lid geworden op: 14 sep 2004 23:20

Bericht door lanier »

@ Rereformed:

Ik ga zelf ook uit van de bronnenhypothese als meest waarschijnlijke verklaring.

Bedankt voor het vermelden van Bart D. Ehrman, ik ben een aantal interessante boeken van hem tegengekomen waaronder 'de evolutie van de bijbel' en veel boeken die helaas uitsluitend verkrijgbaar zijn in het Engels.
Wat het probleem is met religie? De mens. Voor elke heilige lopen er 2 miljoen zondaars rond - Raymond Reddington
Gebruikersavatar
viking84
Forum fan
Berichten: 123
Lid geworden op: 11 jun 2006 19:36
Locatie: Groningen

Bericht door viking84 »

lanier schreef:@ Rereformed:

Ik ga zelf ook uit van de bronnenhypothese als meest waarschijnlijke verklaring.

Bedankt voor het vermelden van Bart D. Ehrman, ik ben een aantal interessante boeken van hem tegengekomen waaronder 'de evolutie van de bijbel' en veel boeken die helaas uitsluitend verkrijgbaar zijn in het Engels.
Ehrman is geweldig.
Ik heb 'The New Testament' in de kast staan en ik wil 'Lost Christianities' ook nog eens lezen. Wist niet dat 'Misquoting Jesus' ook van hem is.
"What can be asserted without proof can be dismissed without proof" - Christopher Hitchens
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

lanier schreef:@ Rereformed:

Ik ga zelf ook uit van de bronnenhypothese als meest waarschijnlijke verklaring.

Bedankt voor het vermelden van Bart D. Ehrman, ik ben een aantal interessante boeken van hem tegengekomen waaronder 'de evolutie van de bijbel' en veel boeken die helaas uitsluitend verkrijgbaar zijn in het Engels.
Het laatste boek van Ehrman Misquoting Jesus is pas vorig jaar uitgegeven. Zal vermoedelijk binnenkort wel in het nederlands verschijnen.
En is Friedmans boek Who wrote the bible? ooit vertaald in het nederlands? (werd al uitgegeven in 1988).

Ik vind dat laatste boek één van de meest geweldige boeken die ik ooit gelezen heb.
Juist omdat ik tientallen jaren als christen de bronnenhypothese links moest laten liggen was kennismaking ermee een totale eye-opener en van doorslaggevend gewicht. Ik had in de loop van de tijd een enorme zak met vraagtekens verzameld. De orthodoxe antwoorden zag ik jarenlang allemaal mank lopen, maar ik moest ze wel onderschrijven, en probeerde ze dus steeds met een alternatieve -steeds minder stroeforthodoxe- oplossing weer wat levensvatbaarheid te geven. Maar het bleven vraagtekens, totdat ze door Friedman allemaal definitief op de meest bevredigende manier werden beantwoord.

Friedmans boek leest als een detective story. Met ongelooflijk vernuft hebben grote denkers eeuwenlang de tekstuele problemen opnieuw en opnieuw hun leven lang aandacht gegeven. Stukje bij beetje kwam er steeds meer opheldering, zodat in onze moderne tijd de legpuzzel al zo mooi inelkaar is gelegd dat men met grote waarschijnlijkheid zelfs personen en tijdstippen kan aanwijzen voor de teksten.
Friedman heeft daarna zijn speurwerk nog vervolgd met een boek The Hidden Book in the Bible, waarin hij beargumenteert dat de J schrijver ook delen van Jozua, Richteren, en 1 & 2 Samuël heeft geschreven (de zog. hofgeschiedenis van David), en dat het geheel een prachtige literaire eenheid was met nauwverwante terugkerende thematiek. (Het overgrote deel van deze boeken + 1 & 2 Koningen is geschreven door de zog. D (=Deuteronomium) schrijver, waarschijnlijk Jeremia).

Een paar jaar geleden publiceerde hij The Bible with Sources Revealed, zijn eigen vertaling van de Tora met het materiaal van iedere bron gedrukt in een verschillende kleur of lettertype. Ik heb het boek nog niet gekocht, maar zal dat ooit nog eens doen, want deze materie vind ik bijzonder fascinerend. Voor het eerst wordt telkens de vraag beantwoord waarom er staat wat er staat.
Gebruikersavatar
viking84
Forum fan
Berichten: 123
Lid geworden op: 11 jun 2006 19:36
Locatie: Groningen

Bericht door viking84 »

De bronnenhypothese komt ook uitvoerig aan de orde in The Old Testament van Coogan, dus dat zou je ook kunnen lezen. Of is het Engels een probleem voor je? Het is niet in heel moeilijk Engels geschreven (het leest echt als een lekker lopend verhaal), dus misschien zou je het toch eens kunnen proberen? (geldt ook voor het werk van Ehrman trouwens).
"What can be asserted without proof can be dismissed without proof" - Christopher Hitchens
Gebruikersavatar
Sararje
Superposter
Berichten: 5994
Lid geworden op: 11 jul 2005 15:35

Bericht door Sararje »

Deze reactie laat goed zien dat je je nog nooit verdiept hebt in de bronnenhypothese. Je slaat werkelijk kant noch wal. Ik adviseer je nogmaals dit grondig te doen, en herhaal dat de bronnenhypothese tegenwoordig vrijwel unaniem aanvaard wordt.
Argumentum ad populum aan het opbouwen? Ik zeg niet dat mijn opvatting de juiste is, ik zeg alleen dat als je een contradictie tegenkomt, je niet meteen "twee bronnen" moet roepen omdat er dus andere mogelijkheden zouden kunnen zijn waar je dan overheen walst.
Waar men nog enigszins van mening over verschilt zijn enkel de details, zoals was de J schrijver één persoon, of zijn er bepaalde teksten die weer een andere bron hebben (zoals Gen. 49, de zegen van Jacob), en deze details hebben geen enkele betrekking tot het zondvloedverhaal, hetgeen niet anders gelezen kan worden dan als samenstelling van twee verschillende versies. Indien déze tekst je nog niet overtuigt van verschillende bronnen hoef je niets anders te doen dan in zo'n uitvoerig boekwerk tientallen gevallen tegen te komen, waarin men telkens dezelfde zaken op kan merken, zodat men uiteindelijk aan de conclusie van verschillende bronnen niet kan ontkomen maar ertoe gedwongen wordt.
Ik heb zelf weinig van dergelijke boeken gelezen, dus op dat punt ben ik niet ingelezen. Echter, jij poneert nu een argumentum ad populum waar ik niets voor koop.
Als bijzonder heldere introductie adviseer ik je om Richard Elliot Friedman te gaan lezen.[/quoteDank je voor de tip, hij staat op mijn (veel te) lange lijstje van te lezen auteurs.
Het allerminst is serieus te nemen jouw suggestie dat er sprake is van een redactionele fout. Redacteurs van de bijbel hebben nooit 'fouten' gemaakt, maar waren altijd bijzonder bedachtzaam bezig (niet in de moderne zin van historisch correct proberen te zijn, maar in het naar voren brengen van een bepaalde theologie die de schrijver aanhangt en een bepaalde die hij verwerpt).
Kijk, en daar zit 'm nu de crux, deze aanname vind ik te simpel. Men heeft dit getracht, zeker maar in hoeverre men daar ook perfect in geslaagd is, is allerminst zeker.
De bronnenhypothese gaat er juist helemaal niet vanuit dat men op een perfect eindresultaat zinde. Dit was namelijk bij voorbaat al onmogelijk. Men werd eenvoudig met verschillende versies van heilige teksten geconfronteerd, betoonde zoveel mogelijk respect voor beide versies en roeide met de beste riemen om er een zinnig geheel van te maken. Dit was het geval toen de versie van het noordelijke Israël (E) na de ondergang van het koninkrijk (722 vChr.) via de vele vluchtelingen in het zuidelijke koninkrijk van Juda terechtkwam. Dáár had men de J teksten. Er werd een gecombineerde versie van gemaakt waarin de contradicties vaak níet opgelost werden, maar veelal bleven staan. Men kon tenslotte een bepaalde versie van een verhaal, aangehangen door bepaalde groeperingen, niet zomaar ongeldig verklaren. Hetzelfde gebeurde weer later toen de P versie erbij kwam. Deze P schrijver had het nóg moeilijker. Hij voelde zich veelal door de JE verhalen niet op zijn gemak, wellicht zelfs beledigd, maar durfde ze niet regelrecht tegen te spreken, aangezien iedereen de oude verhalen kende. Vandaar dat we in het eindresultaat wat nu het Oude Testament is juist talloze contradicties hebben.
Heel mooi, maar dat weerlegt mijn grote bezwaar tegen het automatisme waarmee men meerdere bronnen postuleert niet. Als je meerdere bronnen wil aantonen, prima, maa dan moet je eerst alle andere mogelijkheden uitsluiten en het gemak waarmee men meerdere bronnen postuleert, is mij soms iets te gemakkelijk. Als jij een methodiek weet (ondanks dat ik geen aanwijzingen heb gezien voor enerzijds auteur E en anderzijds auteur J) hoe je toch kan toewijzen dat dit door twee auteurs geschreven is, ik houd me aanbevolen voor zo'n methode.
Moet ik dat nu tot in het oneindige uitleggen?
ja
Ten eerste word jij niet op één hoop gegooid met islamisten. Ik schreef dat één opmerking van jou mij deed denken aan wat je van islamisten altijd te horen krijgt.
Ik maakte de vergelijking omdat jij met je reactie aangaf dat de bronnenhypothese geheel buiten de lijnen moet blijven, met de redenering dat hier op jou na niemand het hebreeuws machtig is. Blijkbaar zie je de bronnenhypothese als materie voor de doodenkele expert.
Dit laat zien hoe weinig bekend je ermee bent, want het tegendeel is waar: de bronnenhypothese is zeer eenvoudige kost waar ieder beetje ontwikkeld mens met wat bijbelkennis zich zonder moeite in kan verdiepen. Om de resultaten, -en belangrijker nog: de redeneringen, bewijsvoering- te kunnen nalopen is grondige kennis van het hebreeuws niet vereist.
Neen, het enige wat je dan kan doen is enkel de onderzoeksresultaten nablaten. Zelf het onderzoek doen (en daarmee de argumenten verifieren) vereist kennis van het Oud-Hebreeuws (en daarvan beweer ik dat maar weinigen die kennis hebben op dit forum). Vandaar dat men best zulke boekjes kan doorlezen en die boekjes zullen vast heel interessant zijn, maar ze geven niets aan voor iemand die geen kennis van Hebreeuws heeft. Op basis van een vertaling kan je namelijk niet analyseren omdat je dan eventuele vertaalfouten meeneemt in je beschouwing hetgeen tot een systematische fout leidt.
De bronnenhypothese is cruciaal voor het begrijpen van het Oude testament. Afwimpeling ervan op de manier zoals jij deed irriteerde mij daarom bijzonder. Maar zeg me eens, zou je er niet eens een boek over willen lezen?
Dat het jou irriteert verbaast me niets gezien jouw herhaaldelijke ongenuanceerdheid m.i. Ik heb mijns insziens ook niet het probleem afgewimpeld, ik heb alleen alternatieve verklaringen aangedragen die misschien niets te maken hebben met de door jou omarmde bronnentheorie maar die tot nadere beschouwing even goed kunnen zijn.
"De bijbel is net een spoorboekje van de NS, je kan er alle kanten mee op." - Fons Jansen
"Als er bij het dorp waar bergen bergen bergen bergen bergen, Bergen, bergen bergen bergen bergen bergen, bergen bergen bergen bergen bergen.". - Kees Torn
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Sararje schreef:Argumentum ad populum aan het opbouwen? Ik zeg niet dat mijn opvatting de juiste is, ik zeg alleen dat als je een contradictie tegenkomt, je niet meteen "twee bronnen" moet roepen omdat er dus andere mogelijkheden zouden kunnen zijn waar je dan overheen walst.
Ik heb zelf weinig van dergelijke boeken gelezen, dus op dat punt ben ik niet ingelezen. Echter, jij poneert nu een argumentum ad populum waar ik niets voor koop.
Nee, geenszins, ik stelde slechts eenvoudig vast dat je niet bekend bent met de bronnentheorie, zoals je in deze reactie toegeeft. Ik duidde dus een feit aan. Dit gegeven maakt namelijk duidelijk waarom jij een 'andere mogelijkheid' serieus kan nemen. Na kennismaking met de bronnentheorie zul je zien dat men niet over 'andere mogelijkheden heenwalst', en 'meteen met andere bronnen komt', maar eenvoudig alle verschillende mogelijkheden op een rijtje heeft gezet, en na kritische beschouwing andere mogelijkheden te licht bevindt, aangezien er veel sterkere aanwijzingen zijn voor verschillende bronnen. Andere mogelijkheden zijn dan in vergelijking met de bronnentheorie bijzonder ongeloofwaardig en niet meer serieus te nemen.
Als bijzonder heldere introductie adviseer ik je om Richard Elliot Friedman te gaan lezen.
Dank je voor de tip, hij staat op mijn (veel te) lange lijstje van te lezen auteurs.
Ik weet het, er is zoveel om te lezen, maar ik zou denken dat dit met je grondige kennis van het OT tot je basisinteresses zou behoren. Maak er werk van. Daarna zou het veel interessanter zijn om met je van gedachten te wisselen.
Het allerminst is serieus te nemen jouw suggestie dat er sprake is van een redactionele fout. Redacteurs van de bijbel hebben nooit 'fouten' gemaakt, maar waren altijd bijzonder bedachtzaam bezig (niet in de moderne zin van historisch correct proberen te zijn, maar in het naar voren brengen van een bepaalde theologie die de schrijver aanhangt en een bepaalde die hij verwerpt).
Kijk, en daar zit 'm nu de crux, deze aanname vind ik te simpel. Men heeft dit getracht, zeker maar in hoeverre men daar ook perfect in geslaagd is, is allerminst zeker.
Deze aanname is niet simpel, maar, zoals ik hierboven uitlegde, stevig beredeneerd, zoals alles in de bronnentheorie stevig beredeneerd is.
En ja, natuurlijk, het was onmogelijk hierin voor 100% te slagen.
Maar terugkomend op het zondvloedverhaal, "één paar dieren van elke soort, en dan middenin opeens zeven paar van elke reine soort", kan onmogelijk door één schrijver geschreven zijn die per ongeluk een foutje maakte. In dat geval zou de schrijver het in een dronken bui moeten hebben geschreven.
Heel mooi, maar dat weerlegt mijn grote bezwaar tegen het automatisme waarmee men meerdere bronnen postuleert niet. Als je meerdere bronnen wil aantonen, prima, maar dan moet je eerst alle andere mogelijkheden uitsluiten en het gemak waarmee men meerdere bronnen postuleert, is mij soms iets te gemakkelijk. Als jij een methodiek weet (ondanks dat ik geen aanwijzingen heb gezien voor enerzijds auteur E en anderzijds auteur J) hoe je toch kan toewijzen dat dit door twee auteurs geschreven is, ik houd me aanbevolen voor zo'n methode.
Dit is nu juist het punt: jouw 'bezwaar' is dat men 'andere mogelijkheden uitsluit', 'heenwalst over andere mogelijkheden', 'met het grootste gemak bronnen postuleert', 'met een soort automatisme bronnen postuleert', 'geen goede methodiek weet', 'jij geen aanwijzingen ziet voor J en E'. Al deze redeneringen zijn pertinent foutief, zij zijn eenvoudig het gevolg van jouw niet bekend zijn met de bronnentheorie.
In werkelijkheid is dit oudtestamentische tekstonderzoek een klus geweest van vele eeuwen, zijn zo ongeveer alle mogelijkheden tot vervelens toe uitgespit, en opnieuw en opnieuw aan kritische beschouwingen onderworpen, van generatie op generatie wetenschappers. Niets is ooit met gemak gepostuleerd, geen enkele mogelijkheid is op voorhand van de hand gewezen, alle aanwijzingen zijn tot in het kleinste detail aan toe onder vergrootglazen gelegd, vaak was geen criticus het eens met een andere criticus enz.
Moet ik dat nu tot in het oneindige uitleggen?
ja
Nou nee, ik zou zeggen dat je er boeken voor nodig hebt die het grondig en uitgebreid uiteen zetten. Daar zijn ze voor geschreven.
Neen, het enige wat je dan kan doen is enkel de onderzoeksresultaten nablaten. Zelf het onderzoek doen (en daarmee de argumenten verifieren) vereist kennis van het Oud-Hebreeuws (en daarvan beweer ik dat maar weinigen die kennis hebben op dit forum). Vandaar dat men best zulke boekjes kan doorlezen en die boekjes zullen vast heel interessant zijn, maar ze geven niets aan voor iemand die geen kennis van Hebreeuws heeft.
Dit is een onzinargument. Indien ik aan een inwoner van Papoea Nieuwguinea uitleg hoe het zonnestelsel in elkaar zit blaat ik eenvoudig de resultaten van modern wetenschappelijk onderzoek na. Maar dit houdt geenszins in dat ik het bij het verkeerde eind heb en de opvattingen van de inboorling juist zouden kunnen zijn of hij mij ervan zou kunnen beschuldigen dat ik maar wat nablaat. Zijn enige gezonde reactie op twijfel zou zijn zelf het wetenschappelijk onderzoek dat ik nablaat na te gaan.
Zoals ik in een eerdere reactie al opmerkte is ook het argument dat iemand die geen kennis van het hebreeuws heeft zich niet kan uitspreken over de bronnentheorie een onzinargument.

Wat in vredesnaam weerhoudt jou er toch van van de bronnentheorie grondig kennis te nemen?
Op basis van een vertaling kan je namelijk niet analyseren omdat je dan eventuele vertaalfouten meeneemt in je beschouwing hetgeen tot een systematische fout leidt.
Vandaar dat alle wetenschappers die zich ermee bezighouden het hebreeuws hebben geleerd, net zoals alle astronomen bekend zijn met wiskunde, natuurkunde en scheikunde. En indien hun resultaten afhangen van een bepaald hebreeuws woord, uitdrukking of stijl, dan leggen ze dat met wortel en al uit in hun beschouwingen, net zoals de astronomen dat doen.
Dat het jou irriteert verbaast me niets gezien jouw herhaaldelijke ongenuanceerdheid m.i.
Die opmerking retourneer ik. Ik heb die andere mogelijkheden wél bekeken. Er zelfs in geloofd als geloofwaardige antwoorden. Maar ze verdwenen als sneeuw voor de zon nadat ik kennis had genomen van de bronnentheorie. Ik heb de zaak dus van meerdere kanten bekeken.
Ik heb jou nog op geen enkele manier bereid gevonden de bronnentheorie te bestuderen alvorens er kritiek op te hebben. Dit heeft geen pas, iets wat je bij voorbaat al had moeten begrijpen.
Ik heb mijns insziens ook niet het probleem afgewimpeld, ik heb alleen alternatieve verklaringen aangedragen die misschien niets te maken hebben met de door jou omarmde bronnentheorie maar die tot nadere beschouwing even goed kunnen zijn.
Je hebt het wél afgewimpeld. Ogenschijnlijk met het argument dat anderen niet het hebreeuws machtig zijn, maar in werkelijkheid omdat jezelf geen kennis hebt genomen van de bronnentheorie, zoals je nu toegeeft.

Je komt met een stelling dat jouw alternatieve schriftuitleg "even goed kan zijn", maar deze stelling is volledig uit de lucht gegrepen, aangezien je het niet kunt vergelijken met de uitleg van de bronnentheorie. Dit is de kern van de discussie.
Gebruikersavatar
Sararje
Superposter
Berichten: 5994
Lid geworden op: 11 jul 2005 15:35

Bericht door Sararje »

Nee, geenszins, ik stelde slechts eenvoudig vast dat je niet bekend bent met de bronnentheorie, zoals je in deze reactie toegeeft. Ik duidde dus een feit aan. Dit gegeven maakt namelijk duidelijk waarom jij een 'andere mogelijkheid' serieus kan nemen. Na kennismaking met de bronnentheorie zul je zien dat men niet over 'andere mogelijkheden heenwalst', en 'meteen met andere bronnen komt', maar eenvoudig alle verschillende mogelijkheden op een rijtje heeft gezet, en na kritische beschouwing andere mogelijkheden te licht bevindt, aangezien er veel sterkere aanwijzingen zijn voor verschillende bronnen. Andere mogelijkheden zijn dan in vergelijking met de bronnentheorie bijzonder ongeloofwaardig en niet meer serieus te nemen.
Kom maar op met die argumenten dan, en die argumenten moeten dan betrekking hebben op exact deze zinnen! Een algemeen verhaal dat dit voor de hele bijbel geldt, dat is me te algemeen, ik wil dus een duidelijke argumentatie zien van waar het uit blijkt voor alleen deze contradictie.
Ik weet het, er is zoveel om te lezen, maar ik zou denken dat dit met je grondige kennis van het OT tot je basisinteresses zou behoren. Maak er werk van. Daarna zou het veel interessanter zijn om met je van gedachten te wisselen.
Geenszins, mijn interesses liggen op een heel ander vlak. Dat ik wel die kennis heb om iets te kunnen bestuderen, wil nog niet zeggen dat het dus ook mijn interesse is.
Deze aanname is niet simpel, maar, zoals ik hierboven uitlegde, stevig beredeneerd, zoals alles in de bronnentheorie stevig beredeneerd is.
En ja, natuurlijk, het was onmogelijk hierin voor 100% te slagen.
Maar terugkomend op het zondvloedverhaal, "één paar dieren van elke soort, en dan middenin opeens zeven paar van elke reine soort", kan onmogelijk door één schrijver geschreven zijn die per ongeluk een foutje maakte. In dat geval zou de schrijver het in een dronken bui moeten hebben geschreven.
Of ordinair over het hoofd hebben gezien, zijn aandacht er gewoon niet bij hebben gehad etc etc. Ik kan legio mogelijkheden bedenken waarom de schrijver niet over twee bronnen beschikte en toch deze fout heeft laten zitten.
Dit is nu juist het punt: jouw 'bezwaar' is dat men 'andere mogelijkheden uitsluit', 'heenwalst over andere mogelijkheden', 'met het grootste gemak bronnen postuleert', 'met een soort automatisme bronnen postuleert', 'geen goede methodiek weet', 'jij geen aanwijzingen ziet voor J en E'. Al deze redeneringen zijn pertinent foutief, zij zijn eenvoudig het gevolg van jouw niet bekend zijn met de bronnentheorie.
Surprise me, ontkracht ze maar zelf.
In werkelijkheid is dit oudtestamentische tekstonderzoek een klus geweest van vele eeuwen, zijn zo ongeveer alle mogelijkheden tot vervelens toe uitgespit, en opnieuw en opnieuw aan kritische beschouwingen onderworpen, van generatie op generatie wetenschappers.

Dat is onjuist, het kritisch bijbelonderzoek van het NT is ongeveer 150 jaar oud en het onderzoek naar het OT is ongeveer 50 jaar oud (mede door de vondst van diverse antieke codices). Dus eeuwenoud onderzoek is klinkklare onzin.
Niets is ooit met gemak gepostuleerd, geen enkele mogelijkheid is op voorhand van de hand gewezen, alle aanwijzingen zijn tot in het kleinste detail aan toe onder vergrootglazen gelegd, vaak was geen criticus het eens met een andere criticus enz.
Kom dan met die argumenten ervoor en doe eens niet aan luchtfietserij.
Dit is een onzinargument. Indien ik aan een inwoner van Papoea Nieuwguinea uitleg hoe het zonnestelsel in elkaar zit blaat ik eenvoudig de resultaten van modern wetenschappelijk onderzoek na. Maar dit houdt geenszins in dat ik het bij het verkeerde eind heb en de opvattingen van de inboorling juist zouden kunnen zijn of hij mij ervan zou kunnen beschuldigen dat ik maar wat nablaat. Zijn enige gezonde reactie op twijfel zou zijn zelf het wetenschappelijk onderzoek dat ik nablaat na te gaan.
Zoals ik in een eerdere reactie al opmerkte is ook het argument dat iemand die geen kennis van het hebreeuws heeft zich niet kan uitspreken over de bronnentheorie een onzinargument.
Nee hoor, ik zou dat zonder problemen kunnen staven aan de hand van waarnemingen die ik ter plekke met hem doe. Kan jij een onderzoek doen naar een antieke tekst terwijl jij de tekst niet kan lezen? Nee. Waarom niet? Omdat je de taal niet beheerst en in het ergste geval niet eens kan herkennen dus laat staan de waarde van de tekst kan inschatten. Het enige wat je kan doen zijn de verslagen van andere onderzoekers napraten maar de meeste mensen hebben onvoldoende kennis van antieke talen om genuanceerd te kunnen meepraten in zo'n discussie.
Wat in vredesnaam weerhoudt jou er toch van van de bronnentheorie grondig kennis te nemen?
Tijd
Vandaar dat alle wetenschappers die zich ermee bezighouden het hebreeuws hebben geleerd, net zoals alle astronomen bekend zijn met wiskunde, natuurkunde en scheikunde. En indien hun resultaten afhangen van een bepaald hebreeuws woord, uitdrukking of stijl, dan leggen ze dat met wortel en al uit in hun beschouwingen, net zoals de astronomen dat doen.
Heel fijn, maar dat is mijn punt niet, dat een wetenschapper dat doet, prima maar de meerderheid op dit forum is geen wetenschapper op dat terrein. Geef mij een goede reden om jouw autoriteit aan te nemen!
Die opmerking retourneer ik. Ik heb die andere mogelijkheden wél bekeken. Er zelfs in geloofd als geloofwaardige antwoorden. Maar ze verdwenen als sneeuw voor de zon nadat ik kennis had genomen van de bronnentheorie. Ik heb de zaak dus van meerdere kanten bekeken.
Ach ja, en nu is Nietzsche het nieuwe antwoord op al jouw vragen geworden.
Ik heb jou nog op geen enkele manier bereid gevonden de bronnentheorie te bestuderen alvorens er kritiek op te hebben. Dit heeft geen pas, iets wat je bij voorbaat al had moeten begrijpen.
Wie zegt dat ik dat niet in mijn vrije tijd al doe.
Je hebt het wél afgewimpeld. Ogenschijnlijk met het argument dat anderen niet het hebreeuws machtig zijn, maar in werkelijkheid omdat jezelf geen kennis hebt genomen van de bronnentheorie, zoals je nu toegeeft.
Je komt met een stelling dat jouw alternatieve schriftuitleg "even goed kan zijn", maar deze stelling is volledig uit de lucht gegrepen, aangezien je het niet kunt vergelijken met de uitleg van de bronnentheorie. Dit is de kern van de discussie.
Beste Rereformed, op dit moment heb je enkel de stelling geponeerd (te weten dat de enige verklaring de bronnentheorie zou zijn). Hier heb je nog geen enkel argument bij gezocht of gegeven zover mij bekend. Als jij zo voor die bronnentheorie bent, prima, maar dan wil ik dus de argumenten zien voor deze stellingname. Daar zit 'm de crux, je hebt al dagen het bordje "bronnentheorie" erop geplakt maar je hebt dit nog geen enkele keer ondersteund met argumenten. Dat dit in bepaalde andere gevallen wel klopt, dat is mij bekend en dat is voor mij geen enkel probleem. Wat voor mij wel een probleem is, is hoe je dat wil doen met betrekking tot deze specifieke twee zinnen. Daar wacht ik nog steeds op een duidelijke argumentatie.
"De bijbel is net een spoorboekje van de NS, je kan er alle kanten mee op." - Fons Jansen
"Als er bij het dorp waar bergen bergen bergen bergen bergen, Bergen, bergen bergen bergen bergen bergen, bergen bergen bergen bergen bergen.". - Kees Torn
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Sararje schreef:
Wat in vredesnaam weerhoudt jou er toch van van de bronnentheorie grondig kennis te nemen?
Tijd +
...mijn interesses liggen op een heel ander vlak. Dat ik wel die kennis heb om iets te kunnen bestuderen, wil nog niet zeggen dat het dus ook mijn interesse is.
Het spijt me Sararje, maar in dat geval verspil ik geen uren tijd aan jou. Blijf jij maar mooi geloven in 'ordinair over het hoofd zien', 'zijn aandacht er gewoon niet bij gehad', en de legio andere bedenksels die je fantasie je aangeeft (of moet ik aannemen dat je kennis van het hebreeuws je op deze ideeën heeft gebracht?, want dat is niet duidelijk geworden :wink: ). Het staat je volkomen vrij.

Sararje schreef:Beste Rereformed, op dit moment heb je enkel de stelling geponeerd (te weten dat de enige verklaring de bronnentheorie zou zijn). Hier heb je nog geen enkel argument bij gezocht of gegeven zover mij bekend. Als jij zo voor die bronnentheorie bent, prima, maar dan wil ik dus de argumenten zien voor deze stellingname. Daar zit 'm de crux, je hebt al dagen het bordje "bronnentheorie" erop geplakt maar je hebt dit nog geen enkele keer ondersteund met argumenten. Dat dit in bepaalde andere gevallen wel klopt, dat is mij bekend en dat is voor mij geen enkel probleem. Wat voor mij wel een probleem is, is hoe je dat wil doen met betrekking tot deze specifieke twee zinnen. Daar wacht ik nog steeds op een duidelijke argumentatie.
Heel eenvoudig (lees opnieuw de tekst in blauw en zwart zoals ik die aangaf): Genesis 6: 19 behoort tot een passage waar men het over God (E) heeft.
19 En van alle dieren moet je er twee in de ark brengen, om ervoor te zorgen dat die met jou in leven blijven. Een mannetje en een wijfje moeten het zijn. 20 Van alle soorten vogels, van alle soorten vee en van alles wat op de aardbodem rondkruipt, zullen er twee naar je toe komen; die zullen in leven blijven. 21 Leg ook een voorraad aan van alles wat eetbaar is, zodat jullie allemaal te eten hebben.’ 22 Noach deed dit; hij deed alles zoals God het hem had opgedragen.

Gen 7:2 tot een passage waar men de naam Jahweh gebruikt:
1 Toen zei Jahweh tegen Noach: ‘Ga de ark in, samen met je hele gezin, want ik heb gezien dat jij als enige van deze generatie rechtschapen bent. 2 Van alle reine dieren moet je zeven mannetjes en hun wijfjes meenemen, van de onreine dieren moet je er twee meenemen, een mannetje en zijn wijfje, 3 en van de vogels weer zeven mannetjes en wijfjes, om hun voortbestaan op aarde veilig te stellen.

In Gen 7:8-9 spreekt men opeens weer over God (E):
8 Van de reine en de onreine dieren, van de vogels en van alles wat op de aardbodem rondkruipt, 9 kwamen er telkens twee bij Noach in de ark, een mannetje en een wijfje, in overeenstemming met wat God hem had opgedragen.

In het laatste vers vervolgt het verhaal van de Jahwist weer: hij had die meerdere reine beesten nodig omdat er geofferd moest worden:
20 Noach bouwde een altaar voor Jahweh; daarop bracht hij brandoffers van al het reine vee en alle reine vogels. 21 De geur van de offers behaagde Jahweh, en hij zei bij zichzelf: Nooit weer zal ik de aarde vervloeken vanwege de mens, want alles wat de mens uitdenkt, van zijn jeugd af aan, is nu eenmaal slecht. Nooit weer zal ik alles wat leeft doden, zoals ik nu heb gedaan. 22 Zolang de aarde bestaat, zal er een tijd zijn om te zaaien en een tijd om te oogsten, zal er koude zijn en hitte, zomer en winter, dag en nacht – nooit komt daar een einde aan.



Sararje schreef:
Die opmerking retourneer ik. Ik heb die andere mogelijkheden wél bekeken. Er zelfs in geloofd als geloofwaardige antwoorden. Maar ze verdwenen als sneeuw voor de zon nadat ik kennis had genomen van de bronnentheorie. Ik heb de zaak dus van meerdere kanten bekeken.
Ach ja, en nu is Nietzsche het nieuwe antwoord op al jouw vragen geworden.
Pardon? Nietzsche heeft zich geen seconde geïnteresseerd voor tekstkritiek van de bijbel, en doet dus totaal niet ter zake.
Ik vind het bijzonder jammer dat jij als reactie op mijn woorden met deze zielige opmerking naar mij komt. Door niet in te gaan op wat ik zeg en zo'n steek onderwater te geven bederf je een discussie grondig. Voor mij is de lol er nu wel af met jou in gesprek te zijn.
Gebruikersavatar
Sararje
Superposter
Berichten: 5994
Lid geworden op: 11 jul 2005 15:35

Bericht door Sararje »

Pardon? Nietzsche heeft zich geen seconde geïnteresseerd voor tekstkritiek van de bijbel, en doet dus totaal niet ter zake.
Ik vind het bijzonder jammer dat jij als reactie op mijn woorden met deze zielige opmerking naar mij komt. Door niet in te gaan op wat ik zeg en zo'n steek onderwater te geven bederf je een discussie grondig. Voor mij is de lol er nu wel af met jou in gesprek te zijn.
De verheerlijking die jij tentoonspreidt over Nietzsche doet mij (en niet alleen mij) dit vermoeden. Als jij dat een steek onderwater (wat dat spreekwoord ook moge betekenen, nieuw Fins spreekwoord soms?) vindt, so be it.
Het spijt me Sararje, maar in dat geval verspil ik geen uren tijd aan jou. Blijf jij maar mooi geloven in 'ordinair over het hoofd zien', 'zijn aandacht er gewoon niet bij gehad', en de legio andere bedenksels die je fantasie je aangeeft (of moet ik aannemen dat je kennis van het hebreeuws je op deze ideeën heeft gebracht?, want dat is niet duidelijk geworden Wink ). Het staat je volkomen vrij.
Voor een goed logisch betoog dien je niet alleen een logisch alternatief te bieden maar ook de alternatieven uit te sluiten. Dat jij dat niet hebt gedaan, is precies wat mij dwars zit.
Nu even die bijbelpassages: de zinnen ervoor, daar wil ik best mee accooord gaan, daar is zeker in geknipt en geredigeerd. Echter, kan jij aantonen dat exact in 7:2 en 7:19 is geknipt? Daar ging namelijk die discussie over. Wat in de zinnen eromheen allemaal gebeurd is, daar kan ik ook best met je in meegaan, maar exact deze zinnen draaide de hele discussie om.
"De bijbel is net een spoorboekje van de NS, je kan er alle kanten mee op." - Fons Jansen
"Als er bij het dorp waar bergen bergen bergen bergen bergen, Bergen, bergen bergen bergen bergen bergen, bergen bergen bergen bergen bergen.". - Kees Torn
Gebruikersavatar
Rereformed
Moderator
Berichten: 18251
Lid geworden op: 15 okt 2004 12:33
Locatie: Finland
Contacteer:

Bericht door Rereformed »

Sararje schreef:De verheerlijking die jij tentoonspreidt over Nietzsche doet mij (en niet alleen mij) dit vermoeden.
Kun jij lezen?
Nietzsche heeft zich geen seconde geïnteresseerd voor tekstkritiek van de bijbel, en doet dus totaal niet ter zake.
Zoiets is een zielige poging om mij in een kwaad daglicht te stellen.
Nu even die bijbelpassages: de zinnen ervoor, daar wil ik best mee accooord gaan, daar is zeker in geknipt en geredigeerd.
Hoezo accoord gaan? Dan weer wél twee bronnen aanvaarden en dan weer eens níet? Wat zijn je redenen daarvoor?

De bronnenhypothese stelt dat er twee verhalen in zijn totaliteit aan elkaar vastgeplakt zijn. Om het dubbel vertellen te vermijden heeft men de verhalen in passages geknipt, en telkens dezelfde passages achterelkaar gezet, zodat het lijkt op één lang verhaal waarin de zaken vaak dubbel worden gezegd. Lees de tekst zoals ik die hiervoor aangaf in blauw en zwart.
De passages kun je van elkaar onderscheiden door op het gebruik van Elohim en Jahweh te letten, want dit was de terminologie die eigen was aan elk van de oorspronkelijke versies, maar ook aan de theologie die naar voren wordt geschoven. Zoals ik heb uitgelegd. http://www.freethinker.nl/forum/viewtop ... &start=435
Echter, kan jij aantonen dat exact in 7:2 en 7:19 is geknipt? Daar ging namelijk die discussie over. Wat in de zinnen eromheen allemaal gebeurd is, daar kan ik ook best met je in meegaan, maar exact deze zinnen draaide de hele discussie om.
Ik neem aan dat je 6:19 bedoelde.
Er ís niet geknipt in deze verzen. Ze zijn eenvoudig een onderdeel van een oorspronkelijke passage. De eerste passage is 6:9 tot 6:21. Deze passage begint met een introduktie waarin het woord Elohim gebruikt wordt ("Dit is de geschiedenis van Noach en zijn nakomelingen. Noach was een rechtschapen man; hij was in zijn tijd de enige die een voorbeeldig leven leidde, in nauwe verbondenheid met God."), en sluit af met een concluderende zin, waarin hetzelfde woord Elohim weer wordt gebruikt ("Noach deed dit; hij deed alles zoals God het hem had opgedragen."), zodat je daaruit kan opmaken dat het één passage is (een passage in blauw).

Vervolgens komt de passage 7:1-5 Nu wordt opeens het woord Jahweh gebruikt. We horen ook opeens dat hij alleen rechtschapen is. Maar dit laatste was al gezegd in de blauwe passage. Vervolgens krijgen we een nieuwe opdracht, niet twee van alle dieren, maar 7 paar van alle reine soorten. De passage sluit af met een afsluitende zin waarin weer het woord Jahweh voorkomt ("Noach deed alles zoals Jahweh het hem had opgedragen."), zodat je daaruit kan opmaken dat het om één ononderbroken passage gaat (passage in zwart). Merk op dat de afsluitende zin exact luidt volgens de afsluitende zin van de vorige passage. De E schrijver kende de J versie.

Vervolgens komt Gen 7:8 en 9, waarin de Elohim-schrijver de vorige opmerking van de Jahweh schrijver duidelijk tegenspreekt: "Van de reine en de onreine dieren, van de vogels en van alles wat op de aardbodem rondkruipt, 9 kwamen er telkens twee bij Noach in de ark, een mannetje en een wijfje, in overeenstemming met wat God hem had opgedragen." (en dus niet 7 paar van de reine dieren!). Dat het een opmerking is van de Elohim schrijver is weer duidelijk uit het gebruik van het woordje Elohim.

Waarom de Jahweh-schrijver 7 paar reine dieren nodig had wordt duidelijk uit 7:20 ("20 Noach bouwde een altaar voor Jahweh; daarop bracht hij brandoffers van al het reine vee en alle reine vogels. 21 De geur van de offers behaagde Jahweh"). Hij had ze nodig voor het offeren.
Uit breder onderzoek van de bronnenhypothese kom je ook te weten waarom de E-schrijver dit tegensprak. Hij was van mening dat alleen priesters mogen offeren.

De latere editeur die de verschillende verhalen aan elkaar plakte liet de tegenspraak staan uit eerbied voor de overgeleverde teksten.
Hopelijk is het nu duidelijk.
Gebruikersavatar
Sararje
Superposter
Berichten: 5994
Lid geworden op: 11 jul 2005 15:35

Bericht door Sararje »

Rereformed: had de laatste dagen erg weinig tijd om de omliggende zinnen exact te controleren, had me dus beperkt tot de zinnen 6:19 en 7:2. Niet erg handig van me inderdaad achteraf gezien want onlangs even gekeken. Kan je argument nu wel volgen door de omliggende zinnen. Mja, tijdgebrek he. Maw, waarschijnlijk inderdaad een klassiek geval van redigeren.
"De bijbel is net een spoorboekje van de NS, je kan er alle kanten mee op." - Fons Jansen
"Als er bij het dorp waar bergen bergen bergen bergen bergen, Bergen, bergen bergen bergen bergen bergen, bergen bergen bergen bergen bergen.". - Kees Torn
Plaats reactie