Freethinker.nl

Vraag 14 De Zondvloed

De zondvloed kan toch niet? Waar kwam al dat water vandaan? Hoe verzamelde Noach de dieren? Waar bewaarde hij het voedsel voor die dieren? Hoe voorkwam hij dat ze eenmaal losgelaten elkaar meteen opaten?
Strengholt begint met een schouderklopje voor deze wanhopige vrijdenker: ’Leuke vragen!’, merkt hij op, en vervolgt dat het alleen problemen zijn voor iemand die denkt dat de oude bijbelverhalen iets te maken moeten hebben met ’waar gebeurd zijn’. Zoiets is anachronistisch, oftewel is enkel van belang voor de moderne mens, niet voor die in de oudheid. Er zijn wel aanwijzingen dat er ooit een plaatselijke overstroming plaatsgevonden heeft. Misschien heeft Noach zich met een flinke roeiboot kunnen redden.

Is het bijbelse verhaal niet gewoon overgenomen uit het Gilgamesj-epos? Is hier sprake van plagiaat?
Waarom plagiaat? Het is waarschijnlijker dat beiden teruggaan op overgeleverde herinnering, aldus Strengholt.

Hier moet ik mijn teleurstelling uitspreken. Een kleine catechismus mag dan geen ruimte bieden tot diepere overdenking, dit mag geen excuus zijn om er helemaal met de pet naar te gooien. Laten we de verschillen en gelijkenissen eens op een rijtje bekijken:


COMPARISON OF GENESIS AND GILGAMESH
--------------------------------------------GENESIS------------------------GILGAMESH
Extent of flood--------------------------Global--------------------------Global
Cause-------------------------------------Man's wickedness-------------Man's sins
Intended for whom?--------------------All mankind--------------------One city & all mankind
Sender------------------------------------Yahweh------------------------Assembly of gods
Name of hero----------------------------Noah................-----------Utnapishtim
Hero's character------------------------Righteous----------------------Righteous
Means of announcement--------------Direct from God---------------In a dream
Ordered to build boat?----------------Yes------------------------------Yes
Did hero complain?--------------------Yes------------------------------Yes
Height of boat--------------------------Several storeys (3)-------------Several storeys (6)
Compartments inside?-----------------Many-----------------------------Many
Doors-------------------------------------One------------------------------One
Windows---------------------------------At least one--------------------At least one
Outside coating-------------------------Pitch-----------------------------Pitch
Shape of boat---------------------------Rectangular---------------------Square
Human passengers---------------------Family members only----------Family & few others
Other passengers-----------------------All species of animals---------All species of animals
Means of flood--------------------------Ground water & heavy rain--Heavy rain
Duration of flood-----------------------Long (40 days & nights plus)-Short (6 days & nights)
Test to find land-----------------------Release of birds----------------Release of birds
Types of birds--------------------------Raven & three doves----------Dove, swallow, raven
Ark landing spot-----------------------Mountain -- (Mt. Ararat)------Mountain -- (Mt. Nisir)
Sacrificed after flood?----------------Yes, by Noah--------------------Yes, by Utnapishtim
Blessed after flood?-------------------Yes--------------------------------Yes

( Zie: http://www.icr.org/article/noah-flood-gilgamesh/" onclick="window.open(this.href);return false; )

Indien overleveringen uit zulke verschillende tijden en volkeren overeenkomen in zulke frappante details zoals dat beide helden klaagden, de boot met pek bestreken werd, maar één deur bevatte, alle diersoorten erin verzameld werden, zelfs dat er meerdere malen een raam open werd gedaan om een vogel eruit te laten als test om te kijken of het al droog genoeg was, en beide helden na de vloed offerden en gezegend werden, dan zijn dit óf zoals Strengholt wil, gezamenlijke herinneringen van iets wat echt gebeurd is, maar in dat geval moet men zeker toch ook de claim dat het een wereldwijde vloed was beschouwen als een gezamelijke herinnering, en dus serieus nemen als historische gebeurtenis , óf er moet in het jongere verhaal sprake zijn van plagiaat: de bijbelschrijvers hebben weet van de oude mythe, maar passen het verhaal bewust aan op wat in hun eigen religie en in hun eigen tijd acceptabel en gewenst lijkt.

Dat het bijbelverhaal bovendien nog twee verschillende versies bevat die elkaar om theologische redenen tegenspreken ( zie: http://www.freethinker.nl/forum/viewtop ... 736#p72736" onclick="window.open(this.href);return false; ) is een aanwijzing die sterk in de richting van het laatste wijst.


Het lijkt mij duidelijk dat Strengholt de vrijdenker hier met een kluitje het riet in stuurt.

Vraag 15: Gruwelen in het Oude Testament

Het boek Jozua is gruwelijk
Antwoord van de christen: "Inderdaad, voor een modern mens komt het beroerd over. Het OT bevat gruwelijke zaken. Ik weet soms ook niet hoe ik daar met goed fatsoen iets van moet maken", zegt Strengholt heel eerlijk, net voordat hij het niet kan nalaten er onfatsoenlijk toch iets van te maken. ”En toch kies ik ervoor dat God hier bezig was, aangezien Jezus en de apostelen er zo over dachten.” Ook in Jozua ging het om de liefdevolle vader van Jezus. Dat hij zich niet gedraagt volgens deze laatste kenschetsing komt omdat hij God is en hij zich niet de wet laat lezen door moderne woordenboekbetekenissen van het woordje ’liefdevol’.

Vrijdenkers die het nog niet uit hun hoofd geleerd hebben worden dringend verzocht vuistregel 1 in les 1 nog eens door te nemen: http://www.freethinker.nl/forum/viewtop ... 05#p384805" onclick="window.open(this.href);return false;

Vraag 16: Wetten van het Oude Testament

Als je Leviticus 13 en 14 doorneemt lees je dat dieren werden geslacht, hun bloed aan mensen gesmeerd. Deed mozes aan voodoo?

[Deze vraag vereist wellicht een iets uitvoerderige uiteenzetting om duidelijk te worden. De rituelen vereisen twee reine vogels, waarvan er één geslacht wordt en de andere, tesamen met cederhout, scharlaken en hysop gedoopt wordt in het bloed van de geslachte vogel. Dan mag de nog levende vogel wegvliegen en zal de herstelde zieke met het bloedige mengsel zevenmaal besprenkeld worden. Na nog zeven dagen van wassen, haren afscheren en afzondering zal de zieke nog een schaap als schuldoffer door de priester laten slachten. De priester zal hem dan nog bloed aan zijn rechteroorlel strijken, aan zijn rechterduim en aan zijn rechter grote teen.
‘Dan zal de priester zijn rechtervinger dopen in olie die in zijn linkerhand is, en van die olie met zijn vinger zevenmaal sprenkelen voor het aangezicht van Jahweh. Van de rest van de olie zal de priester iets strijken aan de rechteroorlel van hem die gereinigd moet worden, en aan zijn rechterduim en zijn rechter grote teen, boven op het bloed van het schuldoffer. En wat van de olie overblijft zal hij doen op het hoofd van hem die gereinigd moet worden; zo zal de priester over hem verzoening doen voor het aangezicht van Jahweh.’
Indien de herstelde zieke arm is zijn er alternatieve rituelen, waar we de lezer verder niet mee zullen vermoeien.]

Christelijk antwoord: "Deze wetten waren bedoeld om op een rituele manier duidelijk te maken dat de zieke weer aan het cultische en sociale leven van Israel mee mocht doen." Strengholt geeft geen antwoord op de vervolgvraag of God het ook op een muzikale manier had kunnen duidelijk maken door een nummertje jodelen 'van hem die gereinigd moet worden' te eisen of aan hem voor te dragen. Of op een circusmanier door de genezen zieke met een kermishoedje op en een speelgoedzweepje in de rechterhand op een struisvogel te zetten en die driemaal om een altaar te laten lopen terwijl hij met de linkerhand op zijn rug krabbelt. Of zou God het misschien duidelijk hebben kunnen maken door de genezen persoon het achterwerk van de priester zesmaal te laten kussen. In principe is het antwoord echter ja. Als Gods wetten voor de gelover logisch moeten zijn, zou de gelover namelijk de dienst uitmaken en de normen bepalen en Hem in zijn broekzak hebben. Gods wetten zijn dus bij voorkeur zo idioot mogelijk.

Strengholt voegt eraan toe dat wij echter geluk hebben aangezien Jezus en Paulus laten weten dat deze wetten zijn volbracht. Niemand wist dat ze 1.355.789 keer herhaald moesten worden totdat ze volbracht zouden zijn, maar gelukkig hielden Jezus en Paulus er allebei een nauwkeurige telling op na, exact met elkaar overeenkomend. Ze waren – merkwaardige bijzonderheid! – volbracht precies op het moment dat niemand ze meer normaal vond! Maar dit was een geheel toevallige bijkomstigheid.

Vraag 17: Vreemde zaken in het Oude Testament

De vrijdenker gaat breeduit zitten in zijn luie stoel, neemt zijn zak met pop-corn, en denkt er nu echt van te gaan genieten.

Dus God schiep het heelal en gaat een pannenkoek eten bij Sara?
”Inderdaad een dwaze gedachte, maar dat is het hart van het christelijk geloof”, laat Strengholt de dappere christen uitroepen. "God zoekt een relatie met mensen. In Jezus kreeg dit zijn hoogtepunt toen hij broodjes en visjes at met mensen."
Too bad you weren’t there is echter wel de implicatie van zijn laatste opmerking. Het 'God zoekt een relatie met mensen' heeft niet veel om het lijf, indien hij dat enkel in verhaaltjes uit de ijzertijd doet.

Waren er nou echt geen babies en kleine kinderen in Sodom en Gomorra die zich niet aan sodomie bezondigd hadden?
De vrijdenker zoekt weer spijkers op laag water, laat Strengholt terecht weten; de vragensteller is niet in staat de tekst inzichtig te lezen. Vanzelfsprekend ging het hier om vijftig mensen die men verantwoordelijk kan beschouwen voor hun gedrag. Overigens vechten Strengholt en de vrijdenker nu een Don Quichot gevecht uit, aangezien volgens het verhaal tien rechtvaardigen de steden ook gered zouden hebben en men dus beter over dat getal zou kunnen kibbelen. Maar volgens het verhaal konden zelfs geen tien gevonden worden.
”Er was veel meer aan de hand dan sodomie; de mensen schonden de wetten van gastvrijheid, ze waren lui, trots en rijk, en ze zorgden niet voor de armen”, laat Strengholt weten, met de toevoeging dat we dat elders kunnen lezen. Hij zegt niet waar, maar kan enkel op Ezechiël 16:49 doelen, waar staat dat ze zich hoogmoedig gedroegen en niets deden voor de armen en de machtelozen. Er staat daar echter niets over lui en rijk. Met uitzondering dat ze niets voor de armen deden verschillen deze kenmerken sowieso in niets van welke moderne maatschappij dan ook, en is het juist veel moeilijker in te zien dat het oordeel rechtvaardig was. Ik vraag me daarom af waarom dit eraan toegevoegd moet worden. Bovendien beweert het originele bijbelverhaal wel degelijk: ”...alle mannen van Sodom liepen bij Lots huis te hoop, jong en oud, niemand uitgezonderd” (Gen 19:4) om aan deze gang rape deel te nemen. Het kan zijn dat deze apologeet er moeite mee heeft deze zin te blijven verdedigen. Of anders is zijn probleem misschien dat God deze steden enkel voor het vergrijp van sodomie vernietigt. Maar in dat geval begrijpt de apologeet niet dat het in het verhaal helemaal niet gaat om het praktiseren van homoseksualiteit. Dat Lot zijn dochters aanbiedt laat zien dat hij begreep dat het gewoon heteroseksuelen waren. Maar dit aanbod werd niet aangenomen, waaruit men kan concluderen dat men helemaal niet uit was op seks, maar op de ultieme vernedering van de gasten, oftewel het was verfoeilijke hate crime.

In ieder geval is de behandeling van dit vraagstuk door de apologeet, op de opmerking waarmee hij begint na, niet erg bevredigend naar mijn smaak.

Het grootste probleem wat betreft dit verhaal is niet wat hierboven besproken is, maar wat in het verhaal wordt weggelaten, wat stilzwijgend wordt aangenomen, namelijk dat vrouwen en kinderen überhaupt helemaal niet meetellen. Uiteraard moeten er in een stad onschuldige babies en peuters wonen, en geen enkele vrouw kwam opdagen rondom Lots deur. Maar toch worden alle kinderen en vrouwen in Gods oordeel weggevaagd. We zien dit keer op keer in de oudste verhalen van het Oude Testament. De vraag van de vrijdenker had al gesteld kunnen worden met betrekking tot het zondvloedverhaal, waar God uitroeit op de manier die we kennen van de gruwelijkste oorlogsmisdadigers. In de verhalen van de omzwervende Israelieten in de woestijn zien we ook dat wanneer de doodstraf wordt uitgesproken over een man, zijn vrouw en kinderen en zelfs zijn vee hetzelfde oordeel ondergaan. Dit geheel in strijd met een Mozaïsche wet die stelt dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen zonde en de zoon niet om de vader ter dood gebracht mag worden en omgekeerd, een wet die er blijkbaar pas later bijverzonnen is (in een tijd dat vrouwen overigens nog steeds niet meetelden).

Aangezien het mij bevreemdt dat de vrijdenker zijn vraag niet erg zorgvuldig geformuleerd had ging ik kijken naar waar de originele problematiek wordt aangestipt: http://www.freethinker.nl/forum/viewtop ... =31&t=8382" onclick="window.open(this.href);return false; , zie vraag 16. Mijn verbazing is groot te lezen dat het meeste wat ik hier bespreek wel degelijk ook al in het origineel ter sprake is gekomen in de kleine lettertjes, aangevuld nog met een verrassende invalshoek die Marcel Hulspas aankaart, dat het verhaal ook in een Griekse versie de ronde deed, hetgeen de problematiek om iets te vinden wat op historische waarheid lijkt nogal centraal maakt. Strengholt heeft al die kritische redenaties eenvoudig weggelaten en zich beperkt tot het antwoorden van het gemakkelijkste deel van de vrijdenksvraag die beter geformuleerd had kunnen worden.
Niet erg fraai.

Op één zaak met betrekking tot dit onderwerp gaat Strengholt wel in. Hij ziet een mogelijkheid om het 'Heads I win, Tails You Lose'-spelletje weer eens te spelen wanneer hij op gemopper van de vrijdenker die stelt dat Lot net zo verdorven was als de rest van de mannen van Sodom, maar hij juist gered werd, het antwoord kan geven dat het juist prachtig is dat God slechte mensen genade schenkt! God heeft ons niet als marionetten geschapen, concludeert hij. Blijkbaar enkel als speelgoed waar naar willekeur mee gesold mag worden.

Hoe kan men het verhaal uit 2 Kon. 2 geloven waar twee beren 42 kinderen verscheuren omdat ze Elisa ’kale’ noemden? Ging het om superberen?
Hier komt Strengholt gelukkig weer op zijn best voor de dag.
Eenvoudig, zegt Strengholt, door vuistregel 1 toe te passen! Wanneer een woord in de bijbel je niet aanstaat leg je uit dat het eigenlijk iets anders betekent. Ze werden dus waarschijnlijk uit elkaar gedreven, niet verscheurd. Dit levert ook het voordeel op dat je het verhaal op de zondagsschool kan gebruiken!

Strengholt beklemtoont nog eens dat de christen de bijbel leest door de bril van wat hij wil horen en hem wel aanstaat. Dit streven is voor de christen allesbepalend, de leidraad voor het hele geloof. Dat een vrijdenker dit maar niet begrijpt, hoevaak hij er ook op gewezen wordt, doet een christen concluderen dat hij zeer traag van geest is.

Vraag 18: Mythen in het Oude Testament

We zijn hier aangekomen op een bijzonder goed geformuleerde hoofdstuktitel. De christen geeft ons via deze titel stiekem het idee dat we het tot nu toe over iets anders hebben gehad dan mythen! Slim!

Wie waren de nephilim, de reuzen uit Genesis 6, die ontstonden toen de zonen Gods zich vermengden met de mooiste mensenvrouwen?
Niemand weet het!, antwoordt Strengholt, en dat is maar goed ook!, want het bespaart ons een volgende verlegenheidssituatie. Dat er reuzen bestaan tot op de dag van vandaag is echter een feit, dus de bijbel heeft in ieder geval gelijk

Een sprekende ezel, een drijvende bijl, een stilstaande zon…
Onvermoeibaar legt Strengholt voor de zoveelste maal aan traagdenkers uit dat de verhalen van de bijbel niet bedoeld zijn om ons de waarheid te vertellen. Integendeel, ze zijn juist bedoeld om de waarheid over het leven zo grondig mogelijk te bedekken. Alles wat met de realiteit te maken heeft is oppervlakkig, vermoeiend, troosteloos en nutteloos. Het gaat er dus in het leven om aangesproken te worden door exact het omgekeerde van de realiteit. Dus de fantasie waar je een goed gevoel bij krijgt is ’waar’ en de bijbel spant de kroon wat betreft deze ’waarheden’. Het geheim is dit in geloof te kunnen ontvangen, reden waarom het niveau van een 9 tot 13 jarige niet overschreden mag worden.

Christenen zijn dus duidelijk de slimste mensen op aarde. De zuurpruim Nietzsche beschuldigde ze van valsemuntenarij. Maar zeg nou zelf, is het maken van vals geld juist niet de meest sublieme vorm van criminaliteit? Niemand die er last van heeft, en zeer voordelig voor de persoon die de kunst van het vervaardigen van vervalste biljetten verstaat.

Hoe dom kan een vrijdenker zijn? Menig christen zou met een gevoel van medelijden voorstellen dat een bezoekje aan een psycholoog de vrijdenker wellicht meer van hulp zou kunnen zijn dan zijn bezigheid van het verzinnen van weer nieuwe oppervlakkige vragen aangaande het christelijk geloof eindeloos voort te zetten.

Vraag 19: Raadsels in het Oude Testament

God zit in Psalm 82 temidden van de goden. Hoe zit het?
Inderdaad wordt de Enige God omringd door goden. Dat vuistregel 1 moet worden toegepast is duidelijk. Met deze goden worden dus geen goden bedoeld, maar engelen. God betekent oorspronkelijk ’sterke’. Vandaar dat je van het woordje zo ongeveer maken kan wat je maar wil indien het je uitkomt.

Vaak wordt gewezen op de bijbel als bron voor ethiek. Waarom worden oorlog en slavernij niet verboden?
Omdat oorlog wel onwenselijk is als we er nadeel van ondervinden, maar het niet is indien het voordeel groter is dan het nadeel, is Strengholts down to earth antwoord.

De slavernij is inderdaad moeilijker goed te praten. Maar toch geenszins onmogelijk. De slaaf had het beter dan de gemiddelde moderne dakloze. Juist omdat hij iemands bezit was werd hij net zo goed gepoetst en onderhouden als de glimmende auto van de gemiddelde moderne mens. Bovendien moest de Israelische slaaf na zeven jaar de vrijheid worden aangeboden. Dat Strengholt hier de buitenlandse slaven waarvoor deze regel niet gold weglaat, is bijzonder slim. In een kleine catechismus kun je tenslotte niet alle vervelende details behandelen.

Hij zet de propaganda echter met een ietwat dubieuze vervolgredenering voort: ”Niets werkt trouwens zo nivellerend als samen avondmaal vieren, waar baas en werknemer samen neerknielen om samen Gods genade te ontvangen. Door Jezus en zijn volgelingen werd een sociale revolutie gepredikt. De gelijkheid van alle mensen voor God.”

Wellicht zijn de woorden van Jezus die hij in Lucas 17 uitspreekt tegen zijn volgelingen, Strengholt ontgaan:

” Als iemand van jullie een slaaf zou bezitten die ploegt of de kudden weidt, dan zal hij, wanneer die thuiskomt van het land, toch niet tegen hem zeggen: “Ga maar meteen aan tafel”? Zal hij niet veel eerder tegen hem zeggen: “Maak iets te eten voor me klaar, doe je gordel om [= doe het snel] en bedien me terwijl ik eet en drink, en daarna kun je zelf eten en drinken”? Hij bedankt die slaaf toch niet omdat die gedaan heeft wat hem is opgedragen? Hetzelfde geldt voor jullie; wanneer jullie alles gedaan hebben wat jullie is opgedragen, zeg dan: “Wij zijn maar slaven, we hebben enkel onze plicht gedaan.”’

Er was dus exact sprake van het omgekeerde. Jezus keek tegen de ongelijkheid van mensen aan als een vanzelfsprekendheid.

Vraag 20: Tegenstrijdigheden in de bijbel

Hoe kunnen er in een boek dat beschouwd wordt als woord van God zoveel tegenstrijdigheden staan?
Strengholt volgt hier het bekende en volkomen uitgekauwde pad van christelijke apologeten. Wanneer iemand deze vraag voorlegt zal de christen meestal beginnen met de opmerking dat er verbazend weinig tegenstrijdigheden in staan, aangezien dit goed werkt als antwoord aan iemand die de bijbel niet erg goed kent, en al even goed met overtuiging gezegd kan worden door de doorsnee christen die nauwelijks ook de bijbel ooit in zijn geheel doorgeploegd heeft, laat staan een uitgebreide studie gemaakt heeft van de tegenstrijdigheden.

Vervolgens laat de christen dan weten dat de tegenstrijdigheden bovendien altijd details zijn, zaken die er niet toe doen. Een evangelie vermeldt dat er een jonge man in het lege graf van Jezus was, een ander maakt er uitdrukkelijk een engel van, weer een ander twee engelen om het nog wat indrukwekkender te maken. So what? Het is nog steeds een mooi verhaal en het graf is nog steeds zonder Jezus! Hij is dus duidelijk opgestaan. En dat Paulus helemaal niets wist van een graf kun je mooi weglaten!

De tegenstrijdigheden gaan nooit over cruciale zaken zoals of God de schepper was of niet. Dat er toevallig niemand bij was en wat daar dus over gezegd wordt per definitie fantasie is, schijnt voor de gelovige geen probleem te zijn. Dat men zich eenvoudig helemaal niets anders kon voorstellen en er daarom geen tegenspraak te horen is komt bij Strengholt ook niet op.

Strengholt noemt als cruciale zaak waar iedereen het over eens is ook dat Jezus de ’zoon van God’ was, maar negeert volkomen dat een term gebruiken in het geheel niet inhoudt dat men ook allemaal dezelfde inhoud eraan geeft.
De dood en opstanding is volgens hem ook klip en klaar. Wel, op het freethinkerforum ben ik al jaren in discussie met iemand die in tegenstelling tot de overgrote meerderheid van alle gelovigen van alle eeuwen bij hoog en laag volhoudt dat de NT-verhalen over ’opstanding uit de dood en de daaruit volgende verlossing’ nergens in het Nieuwe Testament letterlijk moeten worden opgevat. Indien het 'woord van God' zelfs dát niet iedereen duidelijk kan maken blijkt het dus wel een veel diepgaander probleem te zijn dan Strengholt de lezer hier op de mouw wil spelden.

Uiteraard laat de christen in zijn betoog ook weg dat men van een hoop cruciale tegenstrijdigheden af kwam door een hoop christelijke geschriften eenvoudig niet tot de canon toe te laten, en versies die van de officiële afweken zoveel mogelijk met aanhanger en al uitroeide.

Vervolgens geven de christenapologeten altijd kritiek op mensen die denken dat inspiratie betekent dat de Heilige Geest het allemaal woord voor woord gedicteerd heeft, iets wat alle eeuwen enkel door een paar clowns is aangehangen, en dus van geen enkele toepassing is op het onderwerp, maar het altijd goed doet om de indruk te wekken dat ze ruimdenkend en redelijk zijn.

De christen komt als laatste argument altijd aan met het hippe argument dat de tegenstrijdigheden juist in het voordeel werken van het christelijk geloof: het toont aan dat er niet aan gesleuteld is om de zaken te harmoniseren!

In het kort, de christen probeert hier zo goed als het kan, de argeloze scepticus om de tuin te leiden en heeft het over koetjes en kalfjes die zelfs in de volgorde waarin ze worden geserveerd altijd dezelfde zijn.
Eigenlijk moet ik het nog beter formuleren, aangezien de doorsnee christen er echt geen idee van heeft dat hij hier iemand bewust om de tuin leidt. De doorsnee christen komt namelijk nooit verder dan wat Strengholt hier aanvoert, en papagaait het ingestudeerde verhaaltje weer verder.

Voor iemand die wat dieper op deze materie in wil gaan, met de nadruk op enkel de Jezusmythe, hier enkele leestips:
http://www.kolumbus.fi/volwassengeloof/wright.htm" onclick="window.open(this.href);return false;
http://www.amazon.com/The-Case-Against- ... 1578840058" onclick="window.open(this.href);return false;

In de regel heeft een christen geen idee van de lengte, breedte en hoogte van de problemen waar men in de theologie tegenaanloopt. Welke christen is ooit tegen de volgende tegenstrijdigheid aangelopen?

Haggaï (in het tweede jaar van Darius I, dwz 520 jaar voor Christus):

Dit zegt Jahweh van de hemelse machten (=een Perzische mode uitdrukking van die tijd):
"Nog een korte tijd, een ogenblik slechts, en ik zal de hemel en de aarde, de zee en het land doen beven. Alle volken breng ik in beroering, hun schatten zullen mij toevallen en mijn huis zal ik vullen met pracht en rijkdom - zegt Jahweh van de hemelse machten. Het zilver is voor mij en het goud is voor mij - spreekt Jahweh van de hemelse machten. De luister van deze tempel zal groot zijn, nog groter dan voorheen - zegt Jahweh van de hemelse machten, - en van hieruit zal ik jullie vrede en voorspoed geven - spreekt Jahweh van de hemelse machten." (Haggaï 2:6-9)

Je kan volgens Deuteronomium 18 Haggaï dus maar beter wegscheuren uit de bijbel. Hij had het als profeet finaal bij het verkeerde eind.

Haggaï maakt het overigens nóg bonter. Hij heeft ook nog een profetie voor de gouverneur Zerubbabel, die in de Perzische provincie Jehud (Juda) op dat moment gouverneur is:
Op de 24ste van de maand richtte Jahweh zich nogmaals tot Haggaï: "Zeg dit aan Zerubbabel, de gouverneur van Juda: Ik zal hemel en aarde doen beven, ik zal alle koningstronen omverstoten en de macht van alle volken breken, ik zal de strijdwagens met hun berijders omverwerpen; de paarden zullen neerstorten en de ruiters zullen elkaar ombrengen. Op die dag - spreekt Jahweh van de hemelse machten - zal ik jou, Zerubbabel, zoon van Sealtiël en mijn dienaar, dragen als mijn zegelring, want jou heb ik uitverkozen - zo spreekt Jahweh van de hemelse machten."

Niets van dit alles is uitgekomen. Darius wist al zijn tegenstanders te verslaan, het Perzische Rijk was stabiel en sterk. Juda was een totaal verarmde uithoek, zoiets als Albanië nu, van 'de uitverkorene' Zerubbabel is nooit ook maar iets vernomen, de tempel werd pas veel later herbouwd, en vrede en voorspoed is er nooit voor het volk van 'Jahweh van de hemelse machten' gekomen. Hoe kun je nog erger de fout in gaan dan als deze Haggaï die blijkbaar een klap met de hemelse molenwieken had gekregen en zijn god belust op een huis vol zilver en goud liet zijn?

Welke christen heeft ooit over de volgende tegenstrijdigheid gehoord?
Zacharia (in dezelfde tijd als Haggaï) had ook een geweldige profetie over deze door Darius aangestelde satraap om een stukje halfwoestijn te besturen (de provincie Jehud was in die tijd nog kleiner dan het oorspronkelijke Juda):

"Laat van het goud en zilver een kroon maken en zet die op het hoofd van de hogepriester Jozua, de zoon van Josadak. Zeg tegen hem: Dit zegt Jahweh van de hemelse machten [ook Zacharia was al geïnfekteerd door deze populaire Perzische uitdrukking]: Let op, een man met de naam Telg [dwz Zerubbabel], die aan de stam zal uitbotten, herbouwt de tempel van Jahweh...Hij is het die de koninklijke waardigheid zal dragen en zal heersen vanaf zijn troon. Er zal ook een priester zijn op een eigen troon, en samen zullen zij het land in goede vrede besturen." (Zach. 6:11-13)

Zacharia legt ook nog uit dat dit te maken heeft met goddelijk ingrijpen:

"Dit zegt Jahweh over Zerubbabel. Niet door eigen kracht of macht zal hij slagen - zegt Jahweh van de hemelse machten - maar met de hulp van mijn geest. Voor Zerubbabel verandert zelfs de hoogste berg in een vlakte." (Zach. 4:6-7)

Dus de gouverneur en de hogepriester zouden tot koning verheven worden! Niets van dit alles is uitgekomen. Darius was altijd succesvol met het verslaan van al zijn vijanden en werd onbetwist koning over het gehele Perzische Rijk. Zijn rijk telde 20 provincies die allemaal belasting moesten betalen aan hem, en nooit kwam er ook maar een cent naar Jehud. De tempel werd niet door deze mensen herbouwd. Hun leven ging als een nachtkaars uit. Toen vijftig jaar later Nehemia naar de provincie Jehud ging was de stadsmuur nog steeds een letterlijke puinhoop, de gehele provincie was een woestenij en er woonde slechts een handjevol mensen. Er waren zelfs nauwelijks huizen (Neh. 2:13, 7:4).

Zacharia kan dus volgens Deuteronomium 18 ook uit de bijbel worden weggescheurd.

Vraag 21: De tekst van de bijbel is niet betrouwbaar

Er is geen originele bijbel die we kunnen bekijken. Zelfs geen vroege bijbel die we kunnen lezen. Strengholt wijdt geen woord aan het feit dat zelfs de oudste snippers papyrus met een paar woordjes erop uit het nieuwe testament al tenminste honderd jaar later zijn dan de tijd waaruit ze zouden moeten komen of waarover ze zogenaamd een geschiedenis vertellen. En we hebben het dan enkel over snippers met een paar leesbare woordjes. De bijbel die men leest is gebaseerd op teksten die meer dan 300 jaar later geschreven zijn dan de tijd waarover ze verhalen. Veel, zeer veel, ongelooflijk veel, kan er gebeuren in zo'n lange tijd binnen een geloof dat van begin af aan gekenmerkt wordt door een voortdurende strijd om de juiste leer. Men kan een bibliotheek vullen met wat theologen en historici hierover gespeculeerd hebben. Of we het nu met de ene bewering of de andere bewering eens zijn doet er uiteindelijk niet toe. Indien de bijbel als Gods woord beschouwd moet worden, voldoet de wordingsgeschiedenis van het nieuwe testament en het eindresultaat eenvoudig niet aan een standaard die hoog genoeg is. Indien iemand dat niet inziet stijgt zijn begrip van wat een God en goddelijk is niet uit boven de inzichten van gelovigen wier goden nu genummerd in de musea staan.

De hele vraag van hoe betrouwbaar de originele tekst gekopieerd is in de loop van de eeuwen is sowieso van geen enkel belang, wanneer centrale gebeurtenissen in de evangeliën, - maagdelijke geboorte, Jezus die als twaalfjarige geleerden in de tempel verbaasd doet staan, lopen op water, luwen van een storm, verheerlijking op een berg, opstanding en verschijningen van Jezus en zijn hemelvaart - , gebaseerd zijn op het verhaal van één of hooguit een handvol mensen die er zogenaamd getuige van waren. Erger nog, wie liep hem achterna en stond achter een palmboomje stiekem te kijken toen Jezus in de woestijn verzocht werd? En wie had beschikking over een uit de hemel gevallen recorder om het ellenlange gebed van Jezus in Gethsemane te registreren?

Wanneer men verschillende kopieën van de teksten bekijkt zijn de onderlinge verschillen inderdaad van ondergeschikt belang voor iemand die een kritiek op het christelijk geloof wil geven. Veel variaties kunnen uitgelegd worden als menselijke vergissingen en kleine slippertjes.
Tekstkritiek is dan ook enkel van belang voor gelovige christenen. Zij kunnen er tot in het oneindige verwoed over discussiëren welke kopieën betrouwbaar zijn en welke niet, om een vertaling op te baseren. De christenen tonen dus zelf aan dat de teksten niet betrouwbaar genoeg zijn, dat hoeft geen criticus van het geloof te doen.


Wel kan een vrijdenker er op wijzen dat er een aanzienlijk aantal gevallen bekend zijn van tekstuele aanvullingen die de latere kerk verzon omdat ze die nodig had [zulke aanvullingen vindt men in veel bijbels tussen haakjes]. Het is dan absoluut nutteloos om het argument aan te horen waarmee Strengholt op dit punt aangekomen komt, dat de toegevoegde tekst van marginale betekenis is, omdat de gehele leer van het christelijk geloof ook zonder die tekst rechtop staat. Het cruciale feit waarmee we namelijk te maken hebben is dat dit soort aanvullingen absoluut niet anders kunnen worden uitgelegd dan dat iemand ooit oneerlijk was, en de leer van de kerk, oftewel theologie, van groter belang achtte dan eerbied voor de historische waarheid. Iemand die erop studeert merkt op dat dit al het geval was voor de originele schrijvers van de evangeliën. Ze corrigeerden elkaar vanwege verschillende theologische opvattingen ( zie: http://www.freethinker.nl/index.php?opt ... &Itemid=41" onclick="window.open(this.href);return false; ). Deze oneerlijkheid strekt zich zelfs uit tot het fabriceren van schrijfsels onder de valse pretentie dat het geschreven zou zijn door een apostel. Strengholt concludeert dat men er van op aan kan dat Petrus schreef wat we in de bijbel tegenkomen als de brieven van Petrus, maar blijkbaar heeft hij er nooit een boek op nageslagen, want er is geen tekstcriticus die het hier met hem eens is.

Uiteindelijk is de zaak waar het om gaat er één die veel dieper gaat dan hoe goed alle kopieën met elkaar overeenstemmen. We hebben van geen enkel bijbelboek een autograaf, een origineel exemplaar. We hebben dus geen standaard waarmee we extante rollen kunnen vergelijken. Zelfs duizend kopieën geven geen uitslag. De eerste kopie van het origineel zou al een grove vervalsing kunnen zijn. Als de rest voor 99% betrouwbaar is gekopieerd zou het nog steeds betekenen dat het een grove vervalsing van het origineel was. Zonder origineel is er volstrekt geen betrouwbaarheid.

Apologeten zijn wel te bewonderen voor hoe ze 9 tot 13 jarigen zand in de ogen kunnen strooien. Wanneer Strengholt opmerkt dat er onvergelijkelijk meer afschriften van de 27 nieuwtestamentische geschriften zijn dan van de schrijfsels van Julius Caesar, dan klinkt het op het oog als een sterk argument. Totdat iemand je er op opmerkzaam maakt dat nota bene het bestaan van Jezus zelfs goed in vraag gesteld kan worden ( Zie het boek van Earl Doherty ), terwijl niemand (behalve natuurlijk een simpleton die zich ergert aan hoe slim de ongelovigen zijn ) het ooit in zijn hoofd zou halen om het bestaan van Julius Caesar te ontkennen. Want voor de laatste hebben we onvergelijkelijk meer bewijs: hij heeft zelf geschreven, en wel over zaken die hij hooguit een paar maanden eerder beleefde ( http://www.forumromanum.org/literature/caesarx.html" onclick="window.open(this.href);return false; , we weten via munten en beelden gemaakt in zijn eigen tijd hoe hij eruit zag, en we beschikken over getuigenverklaringen uit zijn eigen tijd (Cicero).

Ook is het altijd grappig te zien hoe apologeten meteen wel hun kritisch vermogen kunnen aanwenden wanneer ze geconfronteerd worden met een christelijk geschrift dat de bijbel niet haalde. Wanneer je aankomt met 'de geheime uitspraken van Jezus' die men in het evangelie van Thomas tegenkomt zijn ze er als de kippen bij om die uitspraken die niet ingepast kunnen worden in het bijbelse beeld van Jezus uit te roepen tot 'onbetrouwbare, valse leringen, bedacht door de Gnostieken'.

Vraag 22: Evangelieschrijvers als ooggetuigen

De evangelieschrijvers zijn geen ooggetuigen en schreven pas tientallen jaren later hun boekjes. Is hun interpretatie van de overleveringen niet gekleurd omdat ze in een periode leefden waarin bijgeloof normaal was?
In dit hoofdstuk brengt Strengholt een apologeet ten tonele die zijn weergave niet heeft. Een sublieme vertolking van naieve redeneringen die men zich maar kan indenken. De zondagsschoolapologeet komt met een klinkende titel binnenvallen: de evangelieschrijvers als ooggetuigen! Dit zegt hij zonder ook maar één keer met zijn ogen te knipperen, terwijl alle boeken van alle theologen tot de omgekeerde conclusie zijn gekomen. Tweehonderd jaar lang heeft de moderne wetenschap via onnoemlijk veel experts de geschriften van het Nieuwe Testament doorgespit, afgepeld, woord voor woor uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet, doorgelicht, gewogen, gelouterd en gecentrifugeerd, bespiegeld en vierhonderdtwaalfmaal herkauwd, waarbij men tot de unanieme conclusie kwam: er is hier sprake van ULEE ... Utter Lack of Eyewitness Evidence.

Dat de evangeliën anoniem zijn, en ze dus vanzelfsprekend geen ooggetuigeverslagen zijn, belet het de apologeet niet om ze uit te roepen tot ooggetuigen, en zelfs hun namen te noemen. Domoren! Zien jullie dan niet dat het er in bijbels erboven geschreven is? Ze zijn bovendien betrouwbaar omdat ze nauwkeurig hun bronnen hebben onderzocht. Blijkbaar refereert de apologeet nu aan zaken die zelfs een ooggetuige niet kon weten, omdat je nu eenmaal moeilijk in de slaapkamer van Maria kunt kijken, of ooggetuige zijn van een gesprek waar de Satan en je held van gedachten wisselen.
Marcus had nog een verdraaid lastig probleem. Hij wist precies wat 'de jongeman' in het lege graf tegen Maria en de andere vrouwen zei, terwijl hij uitdrukkelijk erbij vermeldt dat de vrouwen het aan niemand vertelden. ”De schrijvers noemen vaak namen van personages die in hun verhalen voorkomen. Ik ga er van uit dat dit doorgaans de bronnen waren waaraan ze de verhalen hebben ontleend of in ieder geval de bekende mensen bij wie de verhalen konden worden geverifieerd.” Hoe zouden Matteus, die ergens aan het eind van de eerste eeuw voor het eerst over de maagdelijke geboorte van Jezus schrijft, en Lucas, die nog later schrijft, dit aan Maria hebben kunnen vragen? Hoe zouden christenen na het jaar 70 (de vroegste datum waarop men het vroegste evangelie dateert; verwoesting van Jeruzalem, vlucht van joodse christenen) ooit ook maar één bron kunnen ondervragen? Hoe zou de schrijver die men de naam Lucas heeft gegeven het nog even kunnen navragen bij Simeon en Hanna wat ze gezegd hadden, die toen Jezus na zijn geboorte werd toegewijd in de tempel al hoogbejaard waren? Lucas zegt zelfs uitdrukkelijk dat hij schrijft op grond van wat hij in bestaande bronnen vond en velen hem waren voorgegaan, dus dat hij laat schreef. Hoe kan de apologeet zo’n feit volledig omdraaien tot het tegendeel?

Vervolgens huppelt de apologeet naar het boek Handelingen. Op grond van wat er in dat boek, - dat door deze zelfde 'Lucas' is geschreven - wordt gezegd neemt hij aan dat er tienduizenden joodse christenen rondliepen die al die verhalen konden verifiëren. Tienduizenden? Al die verhalen? Is het de apologeet nooit opgevallen dat het merendeel van de verhalen maar één of hooguit een handvol getuigen heeft? Lopen op water, de verheerlijking op een berg, het stillen van een storm, verschijningen na de dood, een gesprek met Nicodemus, met Pilatus, met de Satan. Als je al die verhalen op een rijtje zet rijst bijna automatisch de gedachte dat het geen toeval is, maar bewust zo verteld is, omdat er juist geen bewijs voorhanden was. Zelfs het vermenigvuldigen van brood en vissen was een privé-aangelegenheid. De menigte zal nooit hebben kunnen zien waar het voedsel vandaan kwam. Je hoort de kritiek van ongelovige joden al: "Het was toch voorspeld dat Elia eerst zou moeten komen? Jullie messias is dus vals." "O, maar die is ook gekomen, in de vorm van Johannes de Doper; het was symbolisch, niet letterlijk bedoeld". "Nou, dat is maar een uitvlucht. Zo kan iedereen wel profetieën uit laten komen"... dus werd er een betere versie bedacht: "Het verhaal van de verheerlijking op de berg! Elia kwam ook heel letterlijk en het duurde maar vijf minuten! Jammergenoeg waren er maar drie getuigen van. Tsja, je moest uitverkoren zijn om het mee te maken."
"Maar waarom is het mij nooit verteld?" "Oh, Jezus verbood het zijn discipelen om erover te reppen." (Mk. 9)

Dat de wetenschappelijke studie van het boek Handelingen allang heeft uitgewezen dat het een laat boek is en weinig of niets te maken heeft met een ware geschiedenis van de kerk, maar een geïdealiseerd verhaal is om de Petrijnse en Paulinische facties in het christendom aan elkaar te lijmen, negeert de apologeet ook volledig. Dat de schrijver van Lucas/Handelingen zijn bronnen helemaal niet nauwkeurig navolgt blijkt al uit het feit dat hij Jezus na zijn opstanding tegen zijn discipelen laat zeggen dat ze niet uit Jeruzalem weg mogen gaan totdat de Heilige Geest komt, terwijl in Marcus, die fungeerde als bron voor Lucas, de discipelen wordt opgedragen: ” Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zullen jullie hem zien, zoals hij jullie heeft gezegd”. Of kan men opmaken uit het feit dat het verslag dat Paulus zelf geeft van wat hij na zijn bekering deed (Gal. 1 vanaf vers 15) volkomen verschilt van wat Handelingen 9: 20-26 beweert.

Met zijn vingers in de oren gedrukt vervolgt de apologeet: ”Matteus en Johannes schreven als primaire ooggetuigen. Marcus schreef zijn verhalen waarschijnlijk voor een groot deel op uit de mond van de primaire ooggetuige Petrus en hij was waarschijnlijk ooggetuige van het laatste gedeelte van het leven van Jezus.”
Marcus rept met geen enkel woord over de beweringen die de apologeet hier maakt. De apologeet baseert zijn bewering op wat 300 jaar na Jezus werd neergepend door Eusebius, de eerste kerkhistoricus, de man die vooral bekend staat om zijn uitspraak dat ‘ficties’, 'onwaarheden' (pseudos) een "medicijn" kunnen zijn, dat "gewettigd en passend" kan zijn om te gebruiken. Dat de woorden van Eusebius juist in dit geval met fictie in verband staan is op vele manieren duidelijk. Hij schrijft dat hij heeft horen zeggen dat Papias (overleden ca. 130) heeft horen zeggen dat Marcus fungeerde als vertaler voor Petrus en hij wat Jezus zei en deed nauwkeurig opschreef, niet in de juiste volgorde, omdat Petrus zijn anecdotes aanpaste aan de gelegenheid. Eusebius laat juist weten dat Marcus geen volger van Jezus was, maar van Petrus, dus zelfs Eusebius spreekt de claim van de apologeet tegen dat Marcus waarschijnlijk een ooggetuige was van het laatste gedeelte van het leven van Jezus.
Eusebius laat ook nog weten dat Matteus de uitspraken van de Heer in het Aramees opstelde, die iedereen zo goed al hij het kon vertaalde.
Wetenschappers hebben erop gewezen dat wat Papias gezegd zou hebben moeilijk kan slaan op wat wij kennen als het evangelie van Marcus en Matteus. Matteus is origineel in het Grieks geschreven, en kopieert Marcus praktisch in zijn geheel. Het evangelie kan ook niet gekenmerkt worden door de woorden ‘een verzameling uitspraken van Jezus’. En de opmerking dat er in Marcus geen juiste volgorde is kan niet op het evangelie dat men de naam Marcus gegeven heeft betrekking hebben. Het staat er allemaal juist keurig op een rijtje. Marcus is bovendien juist het evangelie dat ervoor bekend staat dat er praktisch helemaal geen ‘uitspraken van Jezus’ in staan.
Papias is overigens ook berucht vanwege dat hij de meest absurde zaken in alle serieusheid gelooft. De beroemdste idiotie is wat hij geloofde over Judas. Papias geloofde niet dat Judas was overleden toen hij zich ophing. Het touw brak, en hij liep nog lang op aarde rond als een afschrikwekkend voorbeeld van waar goddeloosheid toe leidt. Zijn lichaam was zo opgezwollen, dat waar een hooiwagen nog gemakkelijk door kon, hij zelfs zijn hoofd niet doorheen kon krijgen. Zijn oogleden zwollen zo op dat hij geen daglicht meer kon zien. Zelfs een dokter die er met instrumenten naar zocht, kon zijn ogen niet meer vinden, zo diep waren ze gezonken. Zijn geslachtsdelen waren misvormd, om kotsmisselijk van te worden en groot. Wanneer hij rondliep scheidde ontlasting en wormen van zijn gehele lichaam af, via zijn intieme delen, als gevolg van zijn schande. Na vreselijk lijden en vele straffen, stierf hij op zijn eigen land. En daarom is die plaats nu verlaten en onbewoond tot op de dag van vandaag. Niemand kan die plaats naderen zonder zijn neus dicht te stoppen. Zo’n zwaar oodeel werd over hem en zijn land geveld. (Zie Papias )
Overigens vinden we een slap aftreksel van dit mooie verhaal in Handelingen 1:18. Uit het feit dat Papias niets over Lucas wist te vertellen kunnen we wellicht opmaken dat hij nog niet met Lucas/Handelingen bekend was omdat ze nog niet geschreven waren.
En op dit soort getuigen moet de apologeet zich beroepen om zijn beweringen te kunnen onderbouwen! Uiteraard doet iedere zichzelf respecterende apologeet zoiets enkel wanneer het hem uitkomt. Welke apologeet zal het met Papias eens zijn wanneer hij de volgende vreemde leringen van Jezus onderwijst? "Zoals de oudsten zeggen, zij die waardig bevonden worden een plaats in de hemel te krijgen, zullen daarheen gaan, anderen zullen de geneugten van het Paradijs ontvangen, en weer anderen zullen de pracht en praal van de stad bezitten; want overal zal de Heiland gezien worden door hen die waardig geacht worden. Maar dit onderscheid tussen het verblijf van hen die honderdvoudig, zestigvoudig en dertigvoudig vrucht opleveren zal er zijn. De eersten zullen naar de hemel gaan, de tweede klasse naar het Paradijs en de laatste klasse zal de stad bewonen.”( Zie Papias V )

Matteus een ooggetuige? Een ooggetuige die het hele boek van Marcus kopieert en nog een andere bron Q mag met recht tot slaperigste en luiste ooggetuige aller tijden worden uitgeroepen.

Johannes een ooggetuige? Maar hij schrijft meerdere malen (9:22, 12:42, 16:2) dat joden die in Jezus geloofden tijdens zijn leven uit de synagogen werden geband. Dit is zo duidelijk een anachronisme dat het doorslaggevend bewijs voor het tegendeel is. Het feit alleen al dat de schrijver het steeds over 'de joden' heeft als tegenstanders van Jezus laat zien hoe weinig hij heeft te maken met een ooggetuige en met de tijd waarover hij schrijft.

De apologeet heeft nog meer prachtige argumenten in zijn goocheldoos: “Het zal je echt niet lukken om wonderverhalen over Jezus te vertellen, terwijl mensen die hem kenden je konden aantonen dat al die verhalen maar sprookjes waren. Je wordt weggehoond en maakt geen kans met je verhaaltjes.”
Zoals al opgemerkt stammen alle evangeliën uit de tijd dat er überhaupt geen ooggetuigen meer konden worden aangesproken vanwege de verwoesting van Jeruzalem. Misschien moet de apologeet nog maar eens overdenken hoe Paulus legio aanhangers kreeg terwijl die helemaal niet in staat waren om ook maar één van zijn sprookjes te verifiëren. Dwz. voor zover hij überhaupt ook maar iets over de sprookjes van Matteus, Marcus, Lucas en Johannes vertelde. Er is meer voor te zeggen dat hij helemaal nooit gehoord heeft van die sprookjes.
Blijkbaar is de apologeet ook niet bekend met de sprookjes van Papias, want al gingen zijn absurditeiten zelfs voor Eusebius te ver, hij werd toch eerbiedigd als een kerkvader met autoriteit. De heilige Macarius heeft ooit nog eens een mummie opgewekt. Hij mag dan door vrijdenkers weggehoond worden, er zijn altijd nog brave gelovigen die hem heilig beschouwen en er zo van onder de indruk zijn dat hij nog steeds de Lamp van de Woestijn wordt genoemd.

De apologeet komt vervolgens aan met het argument dat de snelle groei van het christelijk geloof enkel uitgelegd kan worden als het op waarheid berust. Maar hoe legt hij dan de snelle groei van het moslimgeloof uit? En heeft hij geen weet van de rage rondom Apollonius, de wonderwerker? En van hoe 9 tot 13 jarigen overal in een mum van tijd een Justin Bieber kunnen aanbidden als een halfgod? De apologeet stelt dat het onwaarschijnlijk is dat mensen martelaar zouden willen worden ten behoeve van verhaaltjes, alsof ze semi-idioten waren. Heeft hij dan de laatste 15 jaar nooit een krant opgeslagen? Is de wereld niet als regel vol semi-idioten die zich graag voor hun verhaaltje willen opofferen waarvan ze kunnen weten dat die onzin zijn? Is de mens soms niet geschapen naar het evenbeeld van God, dwz zo dom mogelijk?

En dan net voor we kunnen uitbarsten in oorverdovend applaus voor deze aflevering van farce majeur nog deze climax op het geheel:

“De verhalen van de wonderen van Jezus, uitmondend in zijn opstanding uit de dood, zijn wat mij betreft geloofwaardig. Wetenschap heeft daar moeite mee, maar ik laat mijn denken toch liever beïnvloeden door de feiten.”

Vraag 23: De geloofwaardigheid van de evangeliën

De apologeet gaat nog in op wat minuscule koeien die een pietluttige vrijdenker zo nodig uit de sloot moet halen:

Waarom is er over de kindermoord in Bethlehem (Herodes), niets in de geschiedenisboeken terug te vinden?
De apologeet vraagt zich af of de vragensteller bevooroordeeld is. Dit is de reflex van iedere gelovige bij iedere kritische kanttekening van iemand op zijn geloof. De eerste en enige gedachte die een vroom gelovige heeft is dat er een aanval wordt gepleegd op het geloof, en het geloof koste wat kost verdedigd moet worden. Dit is een zo’n sterke reflex dat veel gelovigen al op hun achterste poten staan wanneer een medegelovige met enige twijfel over iets aankomt.
Waar een vroom gelovige bezig is met de verdediging van zijn geloof is dan ook bijna per definitie nooit sprake van een zoeken naar de waarheid, maar exact van het omgekeerde, het liefhebben van de ideologie waaraan men zich heeft overgegeven. Dat men zich in de verdediging dan kan verlagen tot op soms zeer triest niveau beseffen deze mensen ook nooit. Strengholt kan eenvoudig het argument optrommelen dat het wellicht niet zo’n indruk maakte op mensen; misschien waren het maar een paar tientallen peuters die vermoord werden, misschien werd het “temidden van de veelheid van ellende” al snel weer vergeten. Dit zegt iemand die in het hoofdstuk ervoor opeens tienduizenden kon optrommelen die wel getuigen konden van de wonderen van Jezus; zoals van water wijn maken! Waarmee we goed zien wat “temidden van de veelheid van ellende” door velen wél onthouden wordt.

Dat aan de vervelende vraag van de vrijdenker ook iets anders ten grondslag kan liggen dan een aanval op christelijk geloof, een zich afvragen wat nou waar is en wat niet vanwege serieuze beargumentering, komt niet bij de apologeet op. Een serieus criticus van het geloof is niet bezig met een spelletje om de apologeet dwars te zitten en hem te kunnen weghonen. Voor hem is het achterhalen van de waarheid belangrijker dan het in de hemel te mogen komen.

De kindermoord van Bethlehem is ten eerste een onderdeel van een vreemde zaak: waarom heeft het oudste evangelie in de bijbel niets over de geboorte en afstamming van Jezus te zeggen? En hoe komt het dat wanneer latere evangeliën er wel over schrijven, zij op vele punten elkaar zo tegenspreken? Tel daarbij nog op dat er toevallig wel heel uitgebreid over de geschiedenis is geschreven door Josephus, en dat die geschiedschrijving bol staat met zaken die men als details zou kunnen beschouwen.
En dat is nóg niet alles. Tel daarbij nog op dat Matteus bij zo ongeveer alles wat gebeurt schrijft dat het geschiedde ‘opdat een profetie vervuld zou worden’. Waarom wordt Jezus in Bethlehem geboren? ‘Want zo staat het geschreven bij de profeet’. Waarom vermoordde Herodes de kinderen van Bethlehem? Wel, ‘opdat vervuld zou worden wat Jeremia voorspelde’...Waarom vluchtten Jozef en Maria naar Egypte? “opdat vervuld zou worden wat bij monde van de profeet door de Heer werd gezegd”. Jezus kwam uiteindelijk in Nazareth te wonen zodat zelfs in vervulling ging wat geen enkele profeet gezegd had, namelijk dat hij een Nazoreeër genoemd zou worden. Dat laatste is bijzonder opmerkelijk, aangezien het als een tang op een varken slaat.
Merk op dat de tekst van Matteus veelvuldig zegt dat het geschiedde opdat vervuld zou worden... De tekst van Matteus brengt gelovigen zo in verlegenheid dat de moderne bijbelvertalers het nu mooi weggemoffeld hebben en er in de nieuwe bijbelvertaling rustig staat “en zo ging in vervulling”. Ook zonder dit woordje opdat is het voor eenieder duidelijk dat Matteus er alles aan doet om voorspellingen in het Oude Testament in het verhaal over Jezus uit te laten komen. Voor hem is dat wellicht zelfs het belangrijkste argument om joden ertoe over te halen dat Jezus inderdaad de beloofde messias is. Hij zoekt er dus naar. Zelfs wanhopig, want iedere voorspelling die hij doet uitkomen is helemaal geen voorspelling in het origineel. Erger nog, de ‘voorspellingen’ hebben het vaak over iets geheel anders. ( Zie http://www.kolumbus.fi/volwassengeloof/ ... egenstrijd" onclick="window.open(this.href);return false; ) Voor Matteus moet er een kindermoord zijn omdat op deze manier de parallel getrokken kan worden met de geboorte van Mozes.
Tel daarbij nog op de naïviteit van bepaalde onderdelen in het verhaal... wijzen uit het Oosten die een ster boven een huis zien staan! En die in een droom gewaarschuwd worden niet meer terug te gaan via Herodes, maar stiekem de wijk te nemen naar het land waar ze vandaan kwamen. Hoe weet de schrijver dat?

Maar tel hierbij nog op dat er een geschrift bestaat dat de naam heeft Evangelie van Jacobus (ook wel Protevangelie van Jacobus). Van dit geschrift zijn wel 130 kopieën bewaard gebleven en het laat weten dat het door de apostel Jacobus geschreven is in Jeruzalem. Een goed apologeet begrijpt hieruit meteen dat het bijzonder betrouwbaar is en bovendien veel ouder moet zijn dan welk ander evangelie ook, met mogelijk uitzondering van het evangelie van Petrus, dat in de ik-vorm geschreven is, maar echter voor het merendeel verloren is gegaan. Dat het wel bijzonder betrouwbaar moet zijn is al duidelijk hieruit dat Jacobus de broer van Jezus was.

Maar dit evangelie van Jacobus vertelt het verhaal op een heel andere manier. Hij spreekt zo ongeveer alles tegen wat Matteus beweert.

“En toen Herodes begreep dat hij door de magiërs misleid was, werd hij verschrikkelijk kwaad, en zond hij moordenaars, die hij gebood: ‘Breng alle kinderen van twee jaar en jonger om’. En toen Maria hoorde dat de kinderen werden vermoord, werd ze bang, en nam ze de zuigeling, wikkelde hem in een doek en legde hem in een ossenstal. En toen Elizabeth hoorde dat ze Johannes zochten, nam ze hem op en ging er de heuvels mee in, waar ze op zoek ging naar een plaats om hem te verbergen. Maar er was nergens een schuilplaats. Toen verzuchtte ze met luider stem: O berg van God, verberg moeder en kind. En onmiddellijk spleet de berg open en nam moeder en kind op, want een engel des Heren was met hen, en hield de wacht over hen.” ( http://web.archive.org/web/200806110857 ... ation.html" onclick="window.open(this.href);return false; )

Waarom hebben anderen niet over Jezus geschreven?

"Waarom geldt een bron alleen als betrouwbare bron wanneer het geschreven is door iemand die geen aanhanger van het christelijk geloof was?", antwoordt Strengholt. Hij komt blijkbaar niet op het idee dat het effectief de mond zou snoeren van mensen die beweren dat Jezus wel eens een geheel kunstmatig geconstrueerde personage zou kunnen zijn, een literaire personage.

Sommigen beweren dat Paulus en de christenen aan wie hij schreef een hemels geloofsobject aanbaden. Marcus zou deze mysteriegodsdienst misschien verbonden kunnen hebben met elementen ontleend aan de prediking van één of andere apocalyptische en charismatische figuur die ooit in Palestina optrad en aanhangers had, om twee stromingen waar hij wat positiefs in zag in elkaar te laten opgaan.

Overigens is het altijd leuk de apologeet te vragen waarom een bron enkel als betrouwbare bron geldt als die afkomstig is uit de bijbel. Welk vooroordeel heeft de christen om het merendeel van wat christenen uit de eerste eeuwen schreven naast zich neer te leggen als onbetrouwbaar? Om zelfs geschriften die op naam staan van apostelen meteen als onbetrouwbaar uit te roepen indien ze niet in de bijbel opgenomen zijn?

Vraag 24: Algemene vragen over Jezus

We moeten het doen met christologische concepten die hem tot Gods zoon maken. Hadden we niet meer gehad aan een Jezus die een echte sociale vernieuwer was?
De apologeet laat weten dat Jezus zelf het theologisch debat voorop stelde. Wie anno nu meent aan de Jezus van anno 30 te kunnen voorschrijven dat hij de inzichten van de 21ste eeuw had moeten verkondigen ontbreekt het zelfs aan elementair inzicht.
Dat de vraag juist bij iemand opkomt die zich erover verwondert hoe gelovigen hun God die ze eerst uitroepen tot schepper en onderhouder van het hele heelal, in alles wat ze er vervolgens nog over zeggen God op alle manieren maar zo klein mogelijk proberen te maken, komt bij de apologeet niet op. Eerst maakt de christen God tot mens, en alsof dat nog niet genoeg is laten ze hem ook nog zo weinig mogelijk uitstijgen boven het niveau van het jaar dertig.


Heeft de kerk Jezus niet te westers voorgesteld? Is hij niet veel eerder oosters?
De apologeet kijkt verheugd op. Eindelijk een vraag waar hij wat aan heeft. Hij antwoordt dat het juist zo mooi is dat Jezus meebuigt naar iedere tijd en iedere cultuur. Een Jezus die altijd de afdruk is van de mens die erin gelooft staat des te steviger en kan nog eeuwen mee! Je kan van Jezus een platonist maken, je kan hem Jehoshua noemen en helemaal orthodox jood laten zijn, gnostisch, of je kan hem middeleeuws maken en hem van harte laten instemmen met kruistochten en heksenverbranding, of zelfs een marxist en feminist laten zijn.
Het leuke is dus dat de eigenlijke vraag die door de vrijdenker gesteld werd (zie vraag 103 ), op deze manier beantwoord kan worden: hoe Jezus er in werkelijkheid ooit aan de buitenkant heeft uitgezien doet er niet toe. In elke tijd kan men hem de gedaante geven die het grootste aantal kerkgangers oplevert of kassucces in Hollywood. Jezus evolueert met de gelovige mee. Zoveel geeft God nu om ons.

Waar was Jezus tussen de 18 en 30 jaar?
De apologeet moet het antwoord schuldig blijven, maar hij vermoedt bij zijn ouders thuis. Er is niets zaligers dan als een God incognito je behoefte te mogen doen, af en toe met de hamer op je duim te kunnen slaan en dagelijks met succes te oefenen op het niet met onbehoorlijke gedachten kijken naar het mooie buurmeisje.

Vraag 25 Jezus in de evangeliën

Waarom herkenden de meeste joden Jezus niet als de messias?
Eerst ruimt Strengholt een wat hij noemt misverstand uit de weg door te wijzen op Handelingen dat hij leest als zouden er tienduizenden geweest zijn die in hem geloofden. De vrijdenker geeft echter in het geheel geen blijk slachtoffer te zijn van dit misverstand. Zijn vraag staat recht overeind al zou Handelingen er nog honderdduizend bij fantaseren.

De apologeet laat vervolgens weten dat de joodse theologen het volk een verkeerd beeld hadden gegeven van de Messias. De Messias zou een machtige koning zijn. Uiteraard zou dat betekenen dat hij met de Romeinen korte metten zou maken.

Maar dit is nu juist het punt dat hij hard maken moet. Wie zegt dat die joodse theologen ongelijk hadden, en op basis waarvan? Zoals in het vorige al naar voren kwam zijn alle zogenaamde profetieën die Matteus naar voren haalt helemaal geen profetieën. Ze zijn stuk voor stuk nepargumenten waarmee hij probeert van Jezus de Messias te maken. Terwijl profetieën die het duidelijk hebben over een toekomstige Messias die een machtig koning zal zijn en alle volken zal overheersen niets aan duidelijkheid overlaten. Ze zijn zelfs zo duidelijk dat de christenen ze nooit ontkend hebben, maar ze hebben moeten uitleggen door te zeggen dat de Messias in twee fasen komt. De eerste keer als ‘lijdende knecht’ en pas de tweede keer als machtige koning. Dat dit zeer geforceerd klinkt zal zelfs een Chinees die er voor het eerst van hoort duidelijk zijn. Dit wordt nog versterkt omdat de christenen bovendien nog beweerden dat de tweede komst spoedig zou gebeuren, iets wat in de verste verten niet uitkwam. Erger nog, de christenen laten Jezus zelf die voorspelling doen! Dus de christenen zetten zelf Jezus voor schut als een valse profeet (lees Dt. 18). Tel daar nog bovenop dat niemand van de vromen in eeuwen voordat het christelijk geloof opkwam in het Oude Testament had gelezen dat de Messias eerst als 'lijdende knecht' zou komen. Hoe duister kan men een goddelijk geïnspireerd boek maken?

Ook wijdt Strengholt geen woord aan zaken die volkomen onoverkomelijk waren voor veel vrome joden. Jezus mocht het dan eens zijn met het gros van het gewone volk en de farizeeërs dat er een hemel is, een hel, demonen en een Satan, maar de geleerde sadduceeër wist wel beter: niets van dat alles staat in de Torah, dus zijn dat allemaal erbij gefantaseerde fabeltjes, overgewaaid uit het heidendom. En Satan de overste der wereld noemen is al helemaal godslasterlijk. En een wet van Mozes mag dan vervuld zijn door Christus, dat is toch geenszins een reden waarom men dan tegen iedereen kan zeggen dat die wetten nu afgeschaft zijn en men ze niet hoeft onderhouden? Het christelijk geloof is eenvoudig warhoofdigheid in het kwadraat.

En als de christenen, die Jezus al gauw tot geïncarneerde God promoveerden, gelijk hebben en men zó over Jezus moet denken, dan is dat voor de vrome jood wel de allergrootste godslaster.
Er zullen niet veel atheïsten zijn die de joodse logica (die overigens door de latere moslims is overgenomen) van dat laatste punt zullen ontgaan.

Waarom vervloekte Jezus de vijgenboom die buiten het seizoen geen vrucht droeg?
Hier komt Strengholt aan met het antwoord dat hij het niet weet. Hij vindt het ook maar een vreemd verhaal.
Eerlijk!, denk je dan als lezer. Totdat je hem meteen er achteraan hoort zeggen dat de oorspronkelijke lezers het vast wel beter begrepen. We hadden het moeten raden, dat een bijbelschrijver ooit eens een steekje zou laten vallen, God forbid!, zoiets is voor een apologeet volstrekt onmogelijk te geloven.

Jezus geloofde ook in Adam en Eva, de zondvloed, de exodus. Wist hij dus niet beter en zag hij mythen aan voor waar gebeurde geschiedenis?
Voordat Strengholt er een boekje van maakte kwam hij met deze reaktie op bovenstaande vraag ( zie http://strengholt.blogspot.fi/2012_09_01_archive.html" onclick="window.open(this.href);return false; , antwoord op vraag 35 die daar per ongeluk aangegeven staat als vraag 5):

Ja en? Wat is de vraag? Ah… o ja… die verhalen uit de bijbel zijn mythen. En omdat Jezus ernaar verwees zit er iets helemaal fout? Dat was verkeerd van hem?
Los van de vraag naar het historische waarheidsgehalte van de verhalen, dat Jezus ze citeert zegt niets over de historiciteit, noch dat hij de historiciteit zou erkennen door de verhalen als voorbeelden te gebruiken. Jezus deed niks anders dan de bekende en verhalen uit zijn tijd gebruiken om mensen een les te leren.

Hij onderwijst dus dat we absoluut niet kunnen weten of Jezus ze beschouwde als waar gebeurde geschiedenis.

Vreemd dat hij in het gedrukte boekje een paar maanden later dan hiermee kan aankomen:
”Overigens denk ik inderdaad dat hij uitging van de historiciteit van de verhalen, en dat doe ik dus ook.”

Strengholt volgt dus zelfs de implicaties van zijn eigen argumenten niet op. Dit geeft sterk de indruk dat voor Strengholt de waarheidsvraag maar een spelletje is. Wat maar bedacht kan worden om het retorische spel te winnen is waar het bij hem om gaat.

Het kan natuurlijk zijn dat Strengholt na zijn eerste reactie op deze vraag zich later heeft laten overreden door steekhoudende redenaties van ene Rereformed waar hij een link naar krijgt op zijn blog (de link werkt niet, maar dit zal de link moeten zijn). Rereformed laat in die posting ergens op freethinker zien dat er unanieme overeenstemming tussen Joodse en vroegchristelijke schrijvers bestond dat er een wereldwijde overstroming heeft plaatsgevonden. In dat geval krijgt Strengholt een pluim voor het meteen herkennen van argumenten die zijn fundamentalisme krachtiger kunnen ondersteunen. Het is niet te hopen dat hij wat meer van Rereformed gaat lezen.

De heilige Geest zorgde voor de bevruchting. De rol van de vader was dus uitgespeeld. Toch geven twee van de evangelisten een stamboom van Jozef om te laten zien dat Jezus van David afstamde.

De apologeet concludeert dat Jezus ook een moeder had. En dat die moeder wel een afstammeling van David moet zijn aangezien de Hebreeënbrief zegt dat Jezus een afstammeling van David is. QED.

De Hebreeënbrief is overigens een gave tekst aangezien deze verzamelaar van oudtestamentische teksten die kunnen dienen als orakels voor een nieuwe mysteriereligie ook ’bewezen’ heeft dat alle mensen tegen wie Jezus sprak ook zijn broers en zusters waren (Hebr. 2:11), én bewezen heeft dat hij Hogepriester is (Hebr. 3:1), én groter dan Mozes (Hebr. 3:3-6) en dat Jezus Zoon van God is (Hebr. 4:14). Zoals men ziet is de Hebreeënbrief goed dus voor het bewijzen van wat dan ook wat men wel leuk vindt. Dat is het voordeel van Alexandrijnse taalfilosofen.

Toch is het vreemd dat Strengholt Hebr. 7:14 aanhaalt, waar staat dat Jezus uit de stam Juda komt, alsof het een argument zou kunnen zijn om de afstamming uit het geslacht van David mee te bevestigen. Voor eenieder die in een Messias gelooft komt die Messias vanzelfsprekend uit Juda, omdat Genesis 49:10 dat vereist. Daar heb je verder dus helemaal geen geboorteregisters voor nodig; daarom zegt de schrijver in 7:14 ook dat het duidelijk is dat hij uit Juda afstamt. Dat Strengholt het aanhaalt is des te vreemder wanneer je weet dat de schrijver van de Hebreeënbrief juist tien verzen ervoor nog uitdrukkelijk heeft laat weten dat Jezus in Melchizedek zijn perfecte voorafschaduwing heeft en met Melchizedek overeenkomt in de volgende zaken: ’hogepriester voor eeuwig’, ’koning van de gerechtigheid’, ’koning van Salem, dwz. van vrede” en ”zonder vader, zonder moeder, zonder geslachtsregister, zonder begin van dagen of einde des levens, en, gelijk aan de Zoon van God, blijft hij priester voor altoos” (Hebr. 7:3).

Als er volgens mij iets duidelijk is uit de Hebreeënbrief dan is het wel dat de schrijver nog nooit gehoord heeft van een historische Jezus die op aarde heeft rondgelopen. Dat hij in Hebr. 7 bij zijn opsommingen hoe Melchizedek Jezus voorafschaduwt niet vermeldt dat Melchizedek volgens het bijbelverhaal met brood en wijn aankwam, laat zien dat hij zelfs geen weet had van de christelijke eucharistieviering.

Dat Matteus en Lucas bij de leuke literaire bezigheid om deze hemelse figuur voeten in aarde te geven ook een geboorteregister nodig hadden, is niet moeilijk te begrijpen. Dat ze dachten dat het geven van de stamboom van Jozef zin had, terwijl ze tezelfdertijd vertellen dat Jezus juist geen aardse vader had is bijzonder grappig. De vrome jood zal tevens nog opmerken dat ze niet slim genoeg waren om een stamboom te fabriceren die er rekening mee hield dat de messias niet mocht komen uit een tak van het davidische geslacht die vervloekt werd (Jechonja, Jer. 22:30). Lucas vergeet hem bovendien nog af te laten stammen van Salomo en Asa, aan wie de belofte juist weer wel gedaan werd (Ps. 132:12, 1 Kon 15:12, 2 Sam. 7:12-16). ’t Is ook heel moeilijk om met zo’n heilige jungle uit vorige eeuwen altijd alles op een rijtje te hebben staan.

Nog grappiger is het wanneer christenen je vertellen dat de stamboom die Lucas geeft eigenlijk de stamboom van Maria is. Hij schreef dat er namelijk uitdrukkelijk nog bij in de eerste editie die jammergenoeg verloren is gegaan, maar gelukkig door alle apologeten nog onthouden is.