Peter van Velzen schreef: ↑21 feb 2019 03:28
Barl schreef: ↑20 feb 2019 05:03
Misschien kunnen we zeggen dat de filosofie de oorzaken onderzoekt en de wetenschap de gevolgen:
"Philosophy in the strict and classical sense is quest for the eternal order or for the eternal cause or causes of all things." (Leo Strauss, "Restatement on Xenophon's
Hiero", oorspronkelijk laatste paragraaf.)
Dat lijkt me niet juist. Eerder is het verschil dat de filosofie gedachten onderzoekt en de wetenschap waarnemingen.
Het is een feit dat de filosofen sinds op z'n laatst Thales in de eerste plaats de oorzaken onderzocht hebben. En
jij, iemand die zich duidelijk beroept op z'n wetenschappelijkheid, was het die zeer stellig stelde dat alleen de
gevolgen "van belang" waren... Maar goed, ik vind je nieuwe onderscheid ook interessant. Zo vinden we het als het iNtuiting/Sensing- of abstract/concreet-onderscheid in de Keirsey Temperament Sorter (Myers-Briggs Typology Indicator, Jungiaanse typologie; ook Socionics). In Nietzsche's vroege(?) kunstenaarsmetafysica is het het onderscheid tussen de Natuur, die een directe illusie (verbeelde zelffragmentatie) van "het Oer-Ene" is, en de wereld der (dag)dromen of vizioenen, die weer een hallucinatie is, een uit de Natuur geëxtrapoleerd ideaalbeeld (bv. antropomorfe onsterfelijken).
De moderne filosofie kenmerkt zich door haar uiteindelijke opheffing van het onderscheid tussen beeld en origineel, fantasie en werkelijkheid.
"I use 'science' in its original meaning,
scientia, knowledge of the way things really are. It is the only genuine knowledge and it is readily available always and everywhere. Science is prior to all the usual distinctions—right and wrong, truth and falsity, death and life, freedom and determinism, beast and man, dreaming and wakefulness. At bottom, there is nothing complicated or sophisticated about science. Not science, but its window dressing or propaganda has sparked so-called knowledge explosions requiring complicated machinery and ever greater specialization.
Science itself is the simple realization that whatever is experienced—a self, a world, the law of contradiction, a god or anything else—is nothing apart from its being experienced. Science's reality is nothing but empty experiences, impressions as Hume called them. From a scientific point of view everything high and low, including the distinction between high and low, becomes a way of experiencing, a point of view, an interpretation, a method, a discipline of thinking or perceiving. Heidegger's 'Age of the World- View' rightly notes that 'world view' understood scientifically 'does not mean a view of the world, but the world understood as a view (or picture) [
Bild]. Existence as a whole is now understood in such a way that it only exists in the first place insofar as it is produced by man who perceives or produces it (
durch den vorstellend-herstellenden Menschen) ... Wherever existence is not interpreted in this way, the world cannot become a view or picture; there cannot be a world view.' Heidegger rightly insists that a previously unscientific world-view does not change into a scientific one, but this very thing, 'that the world itself becomes a view' is the essence of science. In this regard, Nietzsche claims that, for science there are no facts, only interpretations or methods—methods of experience, points of view. There is nothing inherently rigorous or mathematical in scientific method which, rightly understood as it rarely is, means nothing more than nihilist experience, any way (or method) of experiencing—whether it be that of a tiger, an infant or an Einstein. Science is the realization that reality is nothing but mere experience, methods of perceiving or thinking. This 'definition' of science, like all theories or thoughts, is no more than another empty experience or method.
It is illusory to believe that words or thoughts, 'scientific' or unscientific theories, are anything more than empty experiences, empty because they are not definable or limited by anything. Experience is its own reason or lack of reason, its own cause and its own effect." (Harry Neumann,
Liberalism, pp. 2-3.)
Ben iets langer doorgegaan dan ik van plan was omdat ik zag dat dan onze beide "tegenstellingen",
perceiving or thinking en
cause and effect expliciet genoemd werden. Bovendien verwijst, zo dunkt me nu, de laatste zin naar Heidegger's cruciale stelling:
Die Grund des Satz vom Grunde ist die Freiheit.
Hetgeen we kunnen vertalen als:
"De grond van de wet van de [toereikende] grond is de vrijheid."
En:
"The reason for the principle of [sufficient] reason is freedom."
Dit is cruciaal omdat het het einde van de "natuur" betekent—van de eeuwige noodzakelijkheid. "Nature is history": zelfs de "wet" van de (non-)contradictie, het grondprincipe van onze rede, is een uitkomst der evolutie: dit is hoe
wij denken, onwrikbaar diep geworteld in ons lichaam, maar enkel omdat het tot nog toe een voordeel was voor onze genetische overleving.
"Philosophy as distinguished from myth came into being when nature was discovered, or the first philosopher was the first man who discovered nature. The whole history of philosophy is nothing but the record of the ever repeated attempts to grasp fully what was implied in that crucial discovery [in z'n "Progress or Return?" heeft Strauss het over "discovery or invention"...] by some Greek twenty-six hundred years ago or before. To understand the meaning of that discovery in however provisional a manner, one must return from the idea of nature to its prephilosophic equivalent.
The purport of the discovery of nature cannot be grasped if one understands by nature 'the totality of phenomena' [zoals Nietzsche in z'n kunstenaarsmetafysica doet]. For the discovery of nature consists precisely in the splitting-up of that totality into phenomena which are natural and phenomena which are not natural: 'nature' is a term of distinction. Prior to the discovery of nature, no fundamental distinction was made between customs or ways which are always and everywhere the same and customs or ways which differ from tribe to tribe. Barking and wagging the tail is the way of dogs, menstruation is the way of madmen, just as not eating pork is the way of Jews and not drinking wine is the way of Moslems. 'Custom' or 'way' is the prephilosophic equivalent of 'nature'." (Strauss,
Natural Right and History, "Origin of the Idea of Natural Right".)
Mijn formule "nature is history" betekent dat er alleen nog
relatieve natuur is: dat teefjes menstrueren is natuurlijker dan dat Moslims geen varkensvlees eten, maar absoluut gezien is het evenzeer of evenmin natuurlijk: in de zin dat de natuur "the totality of phenomena" is:
"Ook al staat er morgen in geen stad of dorp meer een kerk, en zelfs al is overmorgen uit het geheugen van elk mensch het woord 'Gods' verdwenen, dan nòg zal men de menschen kunnen verdelen in hen, die het geloof hebben en hen, die in ongeloof leven. Want ook dan zullen er menschen zijn, die gelooven dat het geheel meer is dan de som van alle deelen, en menschen, die daar niets van gelooven." (Adriaan Roland Holst, "Eigen Achtergronden", paragraaf 1 in z'n geheel.)
Zijn, Being, bHusis, physis, natuur...
P.S. Ik vergat nog te zeggen dat het oud-Griekse
dikê ("recht, gerechtigheid"),
nomos ("wet") èn
ethos/êthos (tevens het Latijnse
mos, mv.
mores) oorspronkelijk "gewoonte, gebruik" betekenden.
P.P.S. En
methodos is
met(a)-hodos, en
hodos betekent "weg", letterlijk en figuurlijk (middel, methode, manier, vorm; richting, leer).
